علی حسین حسین زاده؛ محمدعلی مومبینی؛ شهروز فروتن کیا
چکیده
اینترنت به مثابه یک رسانه با رشد حیرت انگیز در سالهای اخیر، تاثیر بسزایی بر زندگی اجتماعی انسان داشته است. در این مقاله سعی بر آن است تا نقش اینترنت بر سرمایه اجتماعی کاربران در فضای سایبر و غیرسایبر بررسی شود. سرمایه اجتماعی در فضای سایبر و غیر سایبر با ابعاد ارتباطی و حمایتی در نظر گرفته شده است. روش بررسی در این تحقیق، پیمایشی ...
بیشتر
اینترنت به مثابه یک رسانه با رشد حیرت انگیز در سالهای اخیر، تاثیر بسزایی بر زندگی اجتماعی انسان داشته است. در این مقاله سعی بر آن است تا نقش اینترنت بر سرمایه اجتماعی کاربران در فضای سایبر و غیرسایبر بررسی شود. سرمایه اجتماعی در فضای سایبر و غیر سایبر با ابعاد ارتباطی و حمایتی در نظر گرفته شده است. روش بررسی در این تحقیق، پیمایشی و ابزار سنجش پرسشنامه میباشد. نمونه تحقیق شامل 313 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز است که از طریق نمونهگیری طبقهای انتخاب شدهاند. یافتههای تحقیق نشان میدهد که از سویی میان میزان ساعت استفاده از اینترنت و استفاده اجتماعی از اینترنت با سرمایه اجتماعی (ارتباطی، حمایتی) در فضای سایبر رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و از سوی دیگر میان میزان ساعت استفاده از اینترنت و سرمایه اجتماعی در فضای غیر سایبر رابطه معنادار و معکوسی وجود دارد و همچنین میان استفاده اجتماعی از اینترنت با سرمایه اجتماعی (ارتباطی، حمایتی) در فضای غیر سایبر رابطه معناداری وجود ندارد. یافتههای تحقیق همچنین نشان میدهد میان سرمایه اجتماعی در فضای سایبر و سرمایه اجتماعی در فضای غیر سایبر رابطه معنادار و معکوسی وجود دارد که نشانگر این امر است که با افزایش سرمایه اجتماعی در فضای سایبر سرمایه اجتماعی در فضای غیر سایبر کاهش پیدا میکند.
سیدامیرمسعود شهرام نیا؛ بهروز صادقی عمروآبادی؛ علی ابراهیمی
چکیده
یکی از مباحث مهم و اساسی که در جوامع امروزه مطرح است، به‌ویژه در بحث توسعه سیاسی، اهمیت مشارکت سیاسی است. از سوی دیگر، در مشارکت سیاسی عوامل گوناگونی مؤثر هستند که از میان آنها میتوان به بحث رفاه اقتصادی اشاره کرد. اگر بپذیریم که مشارکت سیاسی شرکت داوطلبانه و آگاهانه افراد در تعیین سرنوشت خود، جهت دستیابی به اهداف و خواسته‌ها از ...
بیشتر
یکی از مباحث مهم و اساسی که در جوامع امروزه مطرح است، به‌ویژه در بحث توسعه سیاسی، اهمیت مشارکت سیاسی است. از سوی دیگر، در مشارکت سیاسی عوامل گوناگونی مؤثر هستند که از میان آنها میتوان به بحث رفاه اقتصادی اشاره کرد. اگر بپذیریم که مشارکت سیاسی شرکت داوطلبانه و آگاهانه افراد در تعیین سرنوشت خود، جهت دستیابی به اهداف و خواسته‌ها از جمله رفاه اقتصادی است و میزان توسعه سیاسی یک کشور، بستگی مستقیم به این مؤلفه دارد، این موضوع میتواند نشان‌دهندة ارتباط، تأثیرگذاری و همپوشانی این دو مقوله با یکدیگر که مورد توافق علمای علم سیاست و اقتصاد نیز هست، تلقی شود. با توجه به این موضوع، نوشتار حاضر به دنبال یافتن رابطه تأثیر رفاه اقتصادی بر مشارکت سیاسی است. بدین‌سان، سؤال اصلی تحقیق این است که رفاه اقتصادی چه تأثیری بر مشارکت سیاسی با توجه به مطالعه موردی دربارة دانشجویان، کارمندان و استادان دانشگاه اصفهان، دارد. فرضیه مطرح در پاسخ به این سؤال این است که بین رفاه اقتصادی افراد و میزان مشارکت سیاسی آنها رابطه معناداری وجود دارد. روش پژوهش حاضر در جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادهها، روش پیمایشی است. این مطالعه بر روی 400 نفر از آقایان و خانم‌های استاد، کارمند و دانشجوی دانشگاه اصفهان صورت گرفته است. جمعآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام گرفته است و دادهها از طریق نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل شدهاند.
مرتضی سالمی قمصری؛ سهراب یزدانی؛ مرتضی فرهادی؛ فرشاد مومنی
چکیده
در این مقاله از منظر جامعه‌شناسی تاریخی به اصل چهار ترومن که به‌عنوان یکی از معروف‌ترین برنامه‌های آمریکا برای مهار کمونیسم در اروپا معرفی‌شده بود پرداخته‌شده است. بر اساس اصل چهار کمک‌های آمریکا به دو منظور صورت می‌گرفت: «نخست ایجاد ثبات اقتصادی برای جلوگیری از رشد کمونیسم و دوم کمک به اقتصاد آمریکا از طریق قادر ساختن اروپاییان ...
بیشتر
در این مقاله از منظر جامعه‌شناسی تاریخی به اصل چهار ترومن که به‌عنوان یکی از معروف‌ترین برنامه‌های آمریکا برای مهار کمونیسم در اروپا معرفی‌شده بود پرداخته‌شده است. بر اساس اصل چهار کمک‌های آمریکا به دو منظور صورت می‌گرفت: «نخست ایجاد ثبات اقتصادی برای جلوگیری از رشد کمونیسم و دوم کمک به اقتصاد آمریکا از طریق قادر ساختن اروپاییان به خرید کالاهای آمریکایی؛ که پس از گذشت زمان کوتاهی به دیگر کشورها که در معرض رفتن به پشت پرده آهنین بودند نیز سرایت کرد. هدف از تدوین این مقاله بررسی شرایط تاریخی اصل چهار و اثرات آن در ایران بر اساس نظریه‌های توسعه است. نظریه‌های توسعه در سه گروه وابستگی، جهانی و نوسازی قابل دسته‌بندی است. در این میان نظریه‌پردازان نوسازی معتقد بودند که برای ایجاد رشد اقتصادی پایدار و خودجوش در جهان سوم، کشورهای جهان سوم باید مرحله گذار از جامعه سنتی به جامعه مدرن که کشورهای پیشرفته قبلاً تجربه کردهاند، را تجربه کنند. ایشان موانع اساسی نوسازی را در نهادها و ارزش‌های فرهنگی سنتی کشورهای جهان سوم می‌دیدند که با رشد و توسعه اقتصاد و صنعتی شدن در تضاد است. هدف کوتاه‌مدت اصل چهار جلوگیری از نفوذ کمونیسم در اروپا و کشورهای حساس برای آمریکا بود که توانست به آن دست یابد اما با ریل‌گذاری ویژه در بلندمدت هم توانست به اهدافی که موردنظر دولت آمریکا بود دست یابد
محمد تاج آبادی فراهانی؛ عالیه شکربیگی؛ اصغر مهاجری
چکیده
در جامعه امروز ایران با تنوع و گسترش سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی افراد شیوه های همسرگزینی دگرگون شده است، این مقاله به تبیین جامعه شناختی تاثیر سرمایه ها(اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) بر شیوه های همسرگزینی می پردازد. در چارچوب نظری دیدگاه پی یر بوردیو مورد استفاده قرار گرفت. روش تحقیق مورد استفاده در مقاله حاضر، پیمایش و ابزار ...
بیشتر
در جامعه امروز ایران با تنوع و گسترش سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی افراد شیوه های همسرگزینی دگرگون شده است، این مقاله به تبیین جامعه شناختی تاثیر سرمایه ها(اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) بر شیوه های همسرگزینی می پردازد. در چارچوب نظری دیدگاه پی یر بوردیو مورد استفاده قرار گرفت. روش تحقیق مورد استفاده در مقاله حاضر، پیمایش و ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه است .جامعه آماری تحقیق هم زنان و مردانی تهرانی که در ده سال گذشته ازدواج کرده اند، بوده است. که با استفاده از روش نمونهگیری خوشه ای و سپس سهمیه‌ای 385 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است و دادهها، براساس آمارهای توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار SPSS22، نرم افزار مدل سازی معادلات ساختاری Lisrel مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته‌اند. تحلیل داده ها نشان می دهد که بین سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با شیوه های همسرگزینی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین با استفاده از مدل معادلات ساختاری تأثیر سرمایه اجتماعی(75/0) سرمایه فرهنگی (68/0) و سرمایه اقتصادی(66/0) است.واژگان کلیدی: نگرش، همسرگزینی، سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی و سرمایه اقتصادی.. تبیین تغییرات احتمالی ایجاد‌شده میتواند به شناخت دگرگونی‌های رخ‌داده در خانواده و همچنین پیشبینی ظرفیت موجود برای تغییرات آینده آن کمک کند. بنابراین، مساله اصلی تحقیق این است که: سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی چه تاثیری بر شیوه های همسرگزینی دارند؟
مهدی زنگنه شهرکی؛ احمد کلاته ساداتی؛ محدثه عابدی دیزناب
چکیده
در جهان مخاطره‌ای با بحران‌های نوظهور، دولت های مدرن، نیازمند حضور و مشارکت یاریگرانه هستند. یاریگری یکی از اجزای اصلی بستری فرهنگی و اجتماعی ایران و شهر یزد است .گروه‌های دانشجویی با توجه به ظرفیت و انگیزه‌ی بالا، یکی از مهمترین اجزای مشارکت در اقدامات یاریگرانه هستند. هدف مطالعه حاضر، کشف و واکاوی موانع و چالش‌های اقدامات یاریگرانه‌ی ...
بیشتر
در جهان مخاطره‌ای با بحران‌های نوظهور، دولت های مدرن، نیازمند حضور و مشارکت یاریگرانه هستند. یاریگری یکی از اجزای اصلی بستری فرهنگی و اجتماعی ایران و شهر یزد است .گروه‌های دانشجویی با توجه به ظرفیت و انگیزه‌ی بالا، یکی از مهمترین اجزای مشارکت در اقدامات یاریگرانه هستند. هدف مطالعه حاضر، کشف و واکاوی موانع و چالش‌های اقدامات یاریگرانه‌ی دانشجویی در کوئید 19 در بین گروه‌های دانشجوی شهر یزد است. پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی بر اساس تحلیل چارچوب است که شرکت‌کنندگان در آن 15 نفر از اعضای گروه‌های دانشجویی فعال در موج اول و دوم کرونا در شهر یزد میباشد. یافته‌ها نشان داد که این گروه‌ها با چالش‌های چندوجهی درون و برون‌ساختاری در مواجهه با بحران مواجه‌اند پنج مضمون احصاءشده عبارتند از سیاست‌زدگی دستگاه‌های اجرایی، کمبود سرمایه اجتماعی گروه، چالش ستادی گروه، اغماض و سرکوب نهادی، و در نهایت فرسودگی . به عنوان نتیجه میتوان گفت که سیاست‌گذاران بایستی به نقش و ظرفیت بالای گروه‌های دانشجویی در بحران توجه بیشتری داشته باشند و در جهت ارتقای دانش و مهارت آنها در این زمینه اقدام کنند. مهمترین راهبرد در این زمینه حذف سیاست‌زدگی در چنین اقداماتی بخصوص در شرایط بحران است. همچنین، جامعه نیازمند ارتقای فرهنگ عمومی در جهت مسئولیت‌پذیری بیشتر و فرهنگ گفتگو و مدارا بخصوص در بحران‌ها میباشد.
فاطمه فرمیتنی؛ سوده مقصودی؛ عبدالحسین دانشوری نسب
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی الگوی مصرف برق شهروندان شهر کرمان و تبیین جامعه شناختی آن بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مشترکان برق خانگی شهر کرمان بود که تعداد 383 نفر از آنها با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در مطالعه حاضر برای حصول اطمینان از اعتبار و پایایی محتوای پرسشنامه از شیوه ی اعتبار صوری ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی الگوی مصرف برق شهروندان شهر کرمان و تبیین جامعه شناختی آن بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مشترکان برق خانگی شهر کرمان بود که تعداد 383 نفر از آنها با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در مطالعه حاضر برای حصول اطمینان از اعتبار و پایایی محتوای پرسشنامه از شیوه ی اعتبار صوری و آزمون کرونباخ استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری پیرسون و تحلیل واریانس استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که رابطه معنی داری بین آگاهی از الگوهای بهینه مصرف برق (الگوی های مشخص شده اداره برق)، آگاهی از نتایج مصرف بی رویه برق، حمایت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و احساس ناامنی با الگوی مصرف برق بود. همچنین تفاوت معنی داری در میانگین های الگوی مصرف برق پاسخگویان برحسب تحصیلات، وضعیت تأهل، سن، تعداد اعضای خانوار و مدت سکونت و عدم تفاوت معنادار در میانگین الگوی مصرف برق مشترکان برحسب نوع مسکن و منطقه محل سکونت وجود داشت. درنهایت مشخص شد که قویترین متغیر پیشبینی کننده الگوی مصرف برق متغیر آگاهی از الگوهای بهینه مصرف است، بنابراین میتوان با افزایش آگاهی شهروندان در این زمینه الگوی مصرف را بهبود بخشید.
سیداحمد میرمحمد تبار؛ محسن نوغانی؛ رقیه مسلمی
چکیده
در سالهای اخیر، با توجه به اهمیت اوقات فراغت در ایران، پژوهش‌های متعددی در این حوزه انجام شده است. با در نظر گرفتن فراوانی و تنوع پژوهش‌های انجام‌شده در زمینۀ اوقات فراغت، نیاز به پژوهش‌های ترکیبی، مثل فراتحلیل، در این حوزه احساس میشود. اصلیترین سؤال این پژوهش این است که مهمترین عوامل مؤثر بر گذران اوقات فراغت در پژوهش‌های ...
بیشتر
در سالهای اخیر، با توجه به اهمیت اوقات فراغت در ایران، پژوهش‌های متعددی در این حوزه انجام شده است. با در نظر گرفتن فراوانی و تنوع پژوهش‌های انجام‌شده در زمینۀ اوقات فراغت، نیاز به پژوهش‌های ترکیبی، مثل فراتحلیل، در این حوزه احساس میشود. اصلیترین سؤال این پژوهش این است که مهمترین عوامل مؤثر بر گذران اوقات فراغت در پژوهش‌های انجام‌شده در ایران کدامند؟روش پژوهش مقالۀ حاضر، فراتحلیل است. جامعۀ آماری پژوهش همۀ مقالات معتبر علمی هستند که در سالهای 1380 تا 1392 با موضوع اوقات فراغت منتشر شدند. دادههای جمعآوری‌شده با نرمافزار جامع فراتحلیل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافتههای پژوهش نشان داد که پایگاه اقتصادی- اجتماعی، سن، تحصیلات فرد و رضایت از امکانات فراغتی، نسبت‌به سایر متغیرها، تأثیر زیادی بر گذران اوقات فراغت در ایران دارند که این تأثیر در نظریات بوردیو، اسمیت و دومازیه پیشبینی میشد. نتایجاندازۀ اثر نشان داد که رابطۀ پایگاه اقتصادی- اجتماعی و اوقات فراغت، در مطالعات مرورشده معادل 41/0 مثبت و معنادار و رابطۀ سن و اوقات فراغت، در مطالعات بررسی‌شده معادل 35/0 منفی و معنادار است. نتایج اثرات ترکیبی نشان میدهد که رابطۀ تحصیلات فرد و اوقات فراغت در مطالعات مرورشده حدود 27/0 مثبت و معنادار بود.
توسعه اجتماعی - رفاه اجتماعی -جهانی شدن -تعرضات خانوادگی -رضایت شغلی- مشارکت اجتماعی
مهدی شکوری؛ طهمورث شیری؛ رضاعلی محسنی
چکیده
یافتههای حاصل از تحلیل گفتمان حاکی از آن بود که دال شناور «عدالت اجتماعی در قوانین بیمه بیکاری» بر مبنای دال مرکزی «اعمال نظام رفاهی هدفمند» قابل‌تعریف است، این دال، ذیل گفتمان حاکم بر قانون بیمه بیکاری(گفتمان سازندگی) در قالب مدلول‌ها یا نشانه‌های اصلی‌ای چون «اشتغال‌زایی»، «ساختار دوگانه مدیریتی بیمه ...
بیشتر
یافتههای حاصل از تحلیل گفتمان حاکی از آن بود که دال شناور «عدالت اجتماعی در قوانین بیمه بیکاری» بر مبنای دال مرکزی «اعمال نظام رفاهی هدفمند» قابل‌تعریف است، این دال، ذیل گفتمان حاکم بر قانون بیمه بیکاری(گفتمان سازندگی) در قالب مدلول‌ها یا نشانه‌های اصلی‌ای چون «اشتغال‌زایی»، «ساختار دوگانه مدیریتی بیمه بیکاری»، «نگرش به بیکاری به‌عنوان معضلی اجتماعی»، «نبود نگاه حمایتی و جامع» و «رعایت عدالت استحقاقی» مسدود و مفصل‌بندی این گفتمان، حول دال‌های اصلی مذکور شکل‌گرفته است. اما دال شناور «عدالت اجتماعی در قوانین بیمه بیکاری» در طرح بیمه بیکاری ایام کرونا که بر مبنای دال مرکزی «اعمال سیاست حمایتی جامع» قابل‌تعریف است، ذیل گفتمان حاکم بر این متن، که گفتمان اعتدال دولت روحانی بوده است، در قالب نشانه‌هایی اصلی یا مدلول‌هایی چون «عدم رعایت عدالت توزیعی»، «بهبود وضعیت رفاهی بیکاران»، «نگرش به بیکاری به‌عنوان مقوله‌ای کلان و فراسازمانی»، «طرح‌ریزی چهارچوبی برای پرداخت مقرری بیکاران»، «تأمین اعتبارات مالی در حوزه بیکاری»، «اصلاح در قوانین و مقررات بیکاری» و «رعایت عدالت استحقاقی»، مسدود و حول نشانه‌های اصلی مذکور، نظام معنایی‌ای گفتمان مذکور را شکل داده است. لذا نتایج حاصل از تحلیل گفتمان مبیّن آن است که تلقی از عدالت اجتماعی در قوانین بیمه بیکاری به لحاظ تحلیل گفتمانی (مضامین، روابط و فاعلان اجتماعی) یکسان نبوده است.
فریبا شایگان
چکیده
این مقاله نتیجه تحقیقی در خصوص میزان دینداری و احساس امنیت دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه و پیش دانشگاهی شهر تهران است. در این کار علمی‌با بهره‌گیری از تئوری‌های تلفیقی دینداری و احساس امنیت یک فرضیه اصلی و چهار زیرفرضیه تدوین شد که به روش پیمایشی، با پرسشنامه محقق ساخته و با جامعه آماری 400نفر از دانش‌آموزان که به روش نمونهگیری ...
بیشتر
این مقاله نتیجه تحقیقی در خصوص میزان دینداری و احساس امنیت دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه و پیش دانشگاهی شهر تهران است. در این کار علمی‌با بهره‌گیری از تئوری‌های تلفیقی دینداری و احساس امنیت یک فرضیه اصلی و چهار زیرفرضیه تدوین شد که به روش پیمایشی، با پرسشنامه محقق ساخته و با جامعه آماری 400نفر از دانش‌آموزان که به روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شده بودند مورد آزمون قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بین دینداری و احساس امنیت دانش‌آموزان دختر رابطه معنادار و معکوس وجود دارد؛ یعنی هر چه میزان دینداری دانش‌آموزان بیشتر، احساس امنیت آنان کمتر است. هر کدام از ابعاد دینداری (مناسکی، تجربی، اعتقادی و پیامدی) نیز با احساس امنیت رابطه معکوس و معنادار داشتند. بطور کلی تمام فرضیات بصورت معکوس تأیید گردیدند.
آرمان حیدری؛ مریم مختاری؛ حمیده دهقانی
چکیده
چکیده در رویکرد جامعه شناختی، سلامت شامل هر دو بعد عینی و ذهنی است و بر نقش عوامل اجتماعی، به ویژه، سرمایه اجتماعی در حفظ و ارتقای سلامت تأکید میشود. مقاله حاضر بر اساس رویکردهای متأخرتر، رابطه هر دو منبع شناختی و ساختاری سرمایه اجتماعی را با سلامت عینی و ذهنی معلمان بررسی کرده است. رویکرد و روش مورد استفاده کمی‌و پیمایشی بوده ...
بیشتر
چکیده در رویکرد جامعه شناختی، سلامت شامل هر دو بعد عینی و ذهنی است و بر نقش عوامل اجتماعی، به ویژه، سرمایه اجتماعی در حفظ و ارتقای سلامت تأکید میشود. مقاله حاضر بر اساس رویکردهای متأخرتر، رابطه هر دو منبع شناختی و ساختاری سرمایه اجتماعی را با سلامت عینی و ذهنی معلمان بررسی کرده است. رویکرد و روش مورد استفاده کمی‌و پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری دادهها استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، معلمان شاغل در آموزش و پرورش شهر بوشهر در سال تحصیلی 94-1393 بوده‌اند که 380 نفر از آنان بر اساس جدول تعیین حجم نمونه لین، به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای دستیابی به افراد نمونه، از روش نمونه‌گیریِ خوشه‌ای چند مرحلهای استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق، 42/78 درصد از پاسخگویان حداقل یکی یا بیشتر از انواع بیماری‌های جسمانی را داشتهاند که شایعترین آن، دردهای عضلانی بوده است. همبستگی متغیرهای بعد شناختی (به جز اعتماد به آشنایان شغلی) با این بعد از سلامت منفی و معنیدار بوده است و متغیرهای حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی توانستهاند 7 درصد از واریانس آن را تبیین کنند. همبستگی همه ابعاد شناختی سرمایه اجتماعی با احساس سلامت بدنی و کاهش فرسودگی شغلی مثبت و معنیدار بوده است. هیچ یک از انواع مشارکت با هیچ یک از ابعاد سلامت همبستگی معنیداری نداشتهاند (به جز همبستگی مثبت و معنیدار مشارکت مذهبی و فوق برنامه با کاهش فرسودگی شغلی). متغیرهای تحقیق توانستهاند، به ترتیب، 22، 8، و 7 درصد از از واریانس کاهش فرسودگی شغلی، ایفای مؤثر نقشها، و احساس سلامت بدنی را تبیین کنند. میتوان گفت ابعاد عینی و ذهنی سلامت تحت تأثیر متغیرهای یکسانی قرار ندارند؛ همچنین تأثیر بعد شناختی سرمایه اجتماعی بر سلامت، به ویژه بعد ذهنی، بیشتر از از بعد ساختاری آن بوده است.
سعید ابراهیمی؛ سیدکمال صادقی؛ محمدباقر بهشتی؛ رضا رنج پور
چکیده
چکیده این مطالعه میکوشد با استفاده از ریزدادههای طرح هزینه درآمد خانوار که توسط مرکز آمار ایران جمعآوری و منتشر میشود نابرابری درآمدی را میان استانهای ایران به تفکیک مناطق شهری و روستایی، طی اجرای پنج برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، اندازهگیری نماید تا زمینه را برای اِعمال سیاستهای خردمندانه در ...
بیشتر
چکیده این مطالعه میکوشد با استفاده از ریزدادههای طرح هزینه درآمد خانوار که توسط مرکز آمار ایران جمعآوری و منتشر میشود نابرابری درآمدی را میان استانهای ایران به تفکیک مناطق شهری و روستایی، طی اجرای پنج برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، اندازهگیری نماید تا زمینه را برای اِعمال سیاستهای خردمندانه در جهت متعادل کردن توزیع درآمد در سطح کشور فراهم کند.برای بررسی روند نابرابری، ضریب جینی، شاخص تایل، شاخص اتکینسون و نسبت پراکندگی و نیز شاخص رفاه سن برای کل کشور و نیز همه استانها برآورد میشود. طیق یافتههای تحقیق، سه معیار ضریب جینی، شاخص تایل و اتکینسون نتایج سازگاری از روند نابرابری ارائه و یکدیگر را تأیید میکنند. شاخصهای نابرابری طی دوره 1369 تا 1394 بطور نوسانی تغییر کردهاند اما بطور کلی دارای روند نزولی هستند که حکایت از بهبود توزیع درآمد در هر دو جامعه شهری و روستایی دارد. بیشترین کاهش نابرابری در مناطق شهری به ترتیب مربوط به استانهای آذربایجانغربی، ایلام، بوشهر،کرمانشاه و زنجان و در مناطق روستایی مربوط به استانهای سمنان، یزد و هرمزگان است. در حالیکه برنامه دوم توسعه توفیق کمتری در کاهش شاخصهای نابرابری داشته، برنامه پنجم توسعه موفقترین برنامه در این زمینه بوده است. محاسبه شاخص رفاه سن نشان میدهد که در دوره دهه ساله اخیر، پایین بودن شاخصهای نابرابری منجر به افزایش رفاه خانوارها نشده است. دلیل آن تغییرات شاخص بهای کالا و خدمات شهری و روستایی و رشد منفی متوسط هزینههای خانوار بدلیل تحمیل هزینههای سنگین بر اقتصاد کشور است که متأسفانه آثار آن در وضعیت رفاه خانوارهای شهری و روستایی نمود پیدا کرده و موجب فقیرتر شدن بخش بیشتری از مردم جامعه شده است. از اینرو در تفسیر ضرایب نابرابری باید با درنظر گرفتن تمامی جوانب اقدام به تصمیمگیری و سیاستگذاری در مورد آن نمود. طبقهبندی JEL:D31, D63, I3 واژه‌های کلیدی: توزیع درآمد، ضریب جینی، شاخص تایل، شاخص اتکینسون، شاخص سن، استانهای ایران
حسین افراسیابی؛ مریم بهارلوئی
چکیده
بحران‌ها یکی از مهم ترین نیروهای بازاندیشی، و عاملی برای تغییر در آگاهی و کنش انسانها و جوامع است. شیوع جهانی ویروس کووید 19 (کرونا) منجر به بحرانی جهانی و چالش کشیدن بسیاری از باورها و پیش فرض‌ها و در نتیجه بازاندیشی در ابعادی از زندگی فردی و اجتماعی شده است. هدف ما در این پژوهش کیفی، کشف تجربه جوانان از بازاندیشی در شرایط ناشی از شیوع ...
بیشتر
بحران‌ها یکی از مهم ترین نیروهای بازاندیشی، و عاملی برای تغییر در آگاهی و کنش انسانها و جوامع است. شیوع جهانی ویروس کووید 19 (کرونا) منجر به بحرانی جهانی و چالش کشیدن بسیاری از باورها و پیش فرض‌ها و در نتیجه بازاندیشی در ابعادی از زندگی فردی و اجتماعی شده است. هدف ما در این پژوهش کیفی، کشف تجربه جوانان از بازاندیشی در شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا است. پژوهش را در رویکرد برساخت‌گرا و با روش تحقیق کیفی بنیانی اجرا کردیم. با روش نمونه گیری هدفمند(حداکثر تنوع و در دسترس) با تعداد 24 نفر مشارکت کننده مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام دادیم. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از روش کدگذاری نظری استفاده شد. در فرایند تحلیل داده ها 7 مقوله اصلی ساختیم که عبارتند از: مرکزیت سلامت، بازیابی خود، اقبال به علم و فناوری، گرایش به فضای مجازی، بازیابی تعاملات شخصی، دل‌بستن به خانه و ناامنی وجودی. با جمع بندی مقوله های اصلی و مبتنی بر برداشت جوانان مشارکت کننده در زمینه کرونا و تغییرات ناشی از آن، ارتقای آگاهی وجودی به عنوان مقوله نهایی در نظر گرفتیم. براساس این مقئله ها و جمع بندی نهایی، می توان گفت بحران شکل گرفته بر اثر پاندمی کرونا، ما انسانها را از نقاط ضعف مشترک آگاه تر کرده است و تأمل و تجدیدنظر در خود و روابطمان را دامن زده است.
توسعه اجتماعی - رفاه اجتماعی -جهانی شدن -تعرضات خانوادگی -رضایت شغلی- مشارکت اجتماعی
محمد فرهادی؛ ندا میری
چکیده
مسأله مرکزی مکتوب حاضر مطالعه‌ی نسبت بودجه سرمایه‌ای دولت با سطح توسعه‌ی استانهای کشور است. از این منظر با مرور معرفی بنیان‌های مفهومی، اهمیت توسعه‌ی متوازن منطقه‌ای توجیه میشود. معیارهای تخصیص بودجه در کشورهای مختلف مرور شده و گونه‌ی مناسب کشور ایران معرفی میشود. روش مطالعه تاکسونومی و طبقهبندی وضع موجود بر اساس شاخصهای ...
بیشتر
مسأله مرکزی مکتوب حاضر مطالعه‌ی نسبت بودجه سرمایه‌ای دولت با سطح توسعه‌ی استانهای کشور است. از این منظر با مرور معرفی بنیان‌های مفهومی، اهمیت توسعه‌ی متوازن منطقه‌ای توجیه میشود. معیارهای تخصیص بودجه در کشورهای مختلف مرور شده و گونه‌ی مناسب کشور ایران معرفی میشود. روش مطالعه تاکسونومی و طبقهبندی وضع موجود بر اساس شاخصهای ساخته‌شده از دادههای موجود است. با ترکیب شاخص‌ها رتبه توسعه‌ای هر استان استخراج شده و رتبه استحقاقی آن از بودجه سرمایه‌ای نیز محاسبه میشود. نتیجه تحقیق حاکی است، تخصیص بودجه سرمایه‌ای استانی بر اساس میزان توسعه‌نیافتگی استانها نبوده و فرایند بودجه در ایران در جهت کاهش نابرابری و شکاف منطقه‌ای نیست. در کنار سایر عوامل از جمله مختصات منطقه‌ای، بودجه نقش مهمی در توسعه‌ی زیرساخت و جذب سرمایه‌گذاری و تشکیل بازار منطقه‌ای دارد. توسعه‌ی متوازن که ضامن ثبات و امنیت است مستلزم تخصیص برابرانه بودجه به عنوان ضرورت ملی و تکلیف قانونی دولت است.ر کنار سایر عوامل از جمله مختصات منطقه‌ای، بودجه نقش مهمی در توسعه‌ی زیرساخت و جذب سرمایه‌گذاری و تشکیل بازار منطقه‌ای دارد. توسعه‌ی متوازن که ضامن ثبات و امنیت است مستلزم تخصیص برابرانه بودجه به عنوان ضرورت ملی و تکلیف قانونی دولت است.ر کنار سایر عوامل از جمله مختصات منطقه‌ای، بودجه نقش مهمی در توسعه‌ی زیرساخت و جذب سرمایه‌گذاری و تشکیل بازار منطقه‌ای دارد. توسعه‌ی متوازن که ضامن ثبات و امنیت است مستلزم تخصیص برابرانه بودجه
مراد برادران؛ غلامرضا غفاری؛ علی ربیعی؛ محمدجواد زاهدی مازندرانی
چکیده
چکیده
در ایران نیز مانند خیلی از کشورهایی که ورود در حوزۀ تدارک خدمات رفاهی دارند، تهیه و عرضۀ مسکن مناسب همواره مورد توجه بوده است. چرا که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ارائۀ این خدمت رفاهی به‌عنوان یکی از وظایف دولت‌ها شناخته‌شده است. بی‌تردید ورود و ارائۀ این خدمت رفاهی در ایران بعد از انقلاب اسلامی افت‌وخیزهایی داشته است. ...
بیشتر
چکیده
در ایران نیز مانند خیلی از کشورهایی که ورود در حوزۀ تدارک خدمات رفاهی دارند، تهیه و عرضۀ مسکن مناسب همواره مورد توجه بوده است. چرا که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ارائۀ این خدمت رفاهی به‌عنوان یکی از وظایف دولت‌ها شناخته‌شده است. بی‌تردید ورود و ارائۀ این خدمت رفاهی در ایران بعد از انقلاب اسلامی افت‌وخیزهایی داشته است. زیرا سیاستهای رفاهیِ مسکن، محصول نیروها و ساختارهای کلان و همچنین شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حاکم بر هر دوره است. بر این اساس هدف این مقاله تحلیل نقش دولت‌ها در سیاستهای مسکن در ایران بعد از انقلاب اسلامی با استفاده از نظریۀ تحلیل سیاست انتقادی به شیوۀ تاریخی-تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل این وضعیت به روش اسنادی، از برنامه‌ها و اسناد مرتبط، در بازۀ زمانی بعد از انقلاب تا پایان برنامۀ پنجم توسعه، استخراج‌شده است. نتایج این تحلیل نشان میدهد که سیاستهای توسعۀ مسکن در ایران بعد از انقلاب متأثر از گفتمان انقلاب در دوره جنگ تحمیلی، غلبۀ دیدگاه تعدیل ساختاری متأثر از شرایط جهانی در دوره سازندگی، اولویت دادن به بازار و بخش مدنی در دوره اصلاحات، گفتمان عدالت‌خواهی و گفتمان تدبیر اقتصادی به ترتیب با سیاستهای بازتوزیعی مسکن از پایین، رهاسازی بازار مسکن، توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی، پاسخ به تقاضا برای مسکن به‌ویژه در بین اقشار کم‌درآمد با طرح مسکن مهر و اصلاح رویۀ طرح مسکن مهر با تأکید بر مسکن اجتماعی مورد توجه بوده است.
توسعه اجتماعی - رفاه اجتماعی -جهانی شدن -تعرضات خانوادگی -رضایت شغلی- مشارکت اجتماعی
وحید نقدی دورباطی؛ ملیحه سنایی
چکیده
مقاله حاضر، به‌منظور تحلیل شخصیت جوانان، به‌مثابه عاملان مؤثر در توسعۀ اجتماعی کشور، به‌ویژه نخبگان جوان تنظیم شده است. نظریۀ اصلیِ این مقاله، نظریه تلفیقی و چندبُعدی «نظم اجتماعی» به روایت چلبی است؛ زیرا در آن، ملازم با بهگشت (توسعه) اجتماعی، پرورش شخصیت پیشرفته تحت نظام‌های خانواده، همچنین آموزشی و آموزشگاهی (PCK) لحاظ ...
بیشتر
مقاله حاضر، به‌منظور تحلیل شخصیت جوانان، به‌مثابه عاملان مؤثر در توسعۀ اجتماعی کشور، به‌ویژه نخبگان جوان تنظیم شده است. نظریۀ اصلیِ این مقاله، نظریه تلفیقی و چندبُعدی «نظم اجتماعی» به روایت چلبی است؛ زیرا در آن، ملازم با بهگشت (توسعه) اجتماعی، پرورش شخصیت پیشرفته تحت نظام‌های خانواده، همچنین آموزشی و آموزشگاهی (PCK) لحاظ شده است. روش انجام پژوهش، روش تلفیقیِ «سنجش اجتماعی» است. البته عمده گزارش این مقاله براساس نتایج کمّی است؛ که با تکیه بر شواهد کیفی مورد تأیید و توصیف قرار گرفته‌اند. نمونه آماری متشکل از 250 دانش‌آموز از شهر مشهد است. گردآوری و تحلیل دادهها در وجه کمّی به روش پیمایش و تکنیک‌های آماری؛ و در وجه کیفی، با بهره‌گیری از تکنیک‌های مشاهده و مصاحبه عمیق انجام شده است. نتایج نشان میدهد که دانش‌آموزان مدارس عادی در ابعاد اجتماعیِ شخصیت پیشرفته، اعم از تحمّل اجتماعی، تعهّد تعمیم‌یافته، وابستگی عاطفیِ عام و هوش اجتماعی، به‌طور معنادار از دانش‌آموزان مدارس سمپاد جلوتر هستند. همچنین، مطابق مدل‌های رگرسیون، سهم مراکز آموزشی در مقایسه با خانواده در تبیین تغییرات شخصیت پیشرفته در میان جوانان بیشتر است. بطوری‌که متغیرهای همدلی در مدرسه، روابط معلم-شاگرد و انتظارات عام‌گرایانۀ معلم در شکل‌گیری شخصیت این جوانان نقش تقویت کننده ایفا میکنند؛ در حالیکه روابط صمیمی با مدیر مدرسه نقش تضعیف کننده در شکل‌گیری ابعاد اجتماعیِ شخصیت آنان دارا میباشد.
ناصر فکوهی
چکیده
در این مقاله تلاش میشود که ابتدا تبیین نظری بر اساس قرار دادن مقوله شهر در چارچوب فرآیند عمومی جهانی‌شدن انجام بگیرد و درک جدیدی که نسبت به فرهنگ و اولویت آن در برابر رویکردهای فناورانه- اقتصادی به توسعه وجود دارد بیان شود. سپس، شهر اسلامی - ایرانی در سه دوره متفاوت تاریخ ایران، یعنی ورود مدرنیته (مشروطه)، شکل‌گیری مدرنیته بر اساس ...
بیشتر
در این مقاله تلاش میشود که ابتدا تبیین نظری بر اساس قرار دادن مقوله شهر در چارچوب فرآیند عمومی جهانی‌شدن انجام بگیرد و درک جدیدی که نسبت به فرهنگ و اولویت آن در برابر رویکردهای فناورانه- اقتصادی به توسعه وجود دارد بیان شود. سپس، شهر اسلامی - ایرانی در سه دوره متفاوت تاریخ ایران، یعنی ورود مدرنیته (مشروطه)، شکل‌گیری مدرنیته بر اساس الگوی غربی (دوره پهلوی)، و سرانجام بازتعریف مدرنیته مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین ورود ما بهنظام جهانی (دوره پسا انقلابی) بررسی و رویکردهای شکلی و صورتگرا برای تبیین این الگو نقد خواهد شد. و سرانجام تلاش میشود الگوی شهری که شاید بتواند آیندهای بهتر و هماهنگتر را برای شهروندان ما به وجود بیاورد، بر اساس مشخص کردن گروهی از مهمترین مؤلفههای کنونی جامعه ایران و راهبردهایی برای مدیریت آنها بر اساس اصل تفاوت و نه تلاش برای یکسانسازی و از میان بردن تکثر، عرضه شود.
غلامرضا لطیفی
چکیده
سابقه طرح مقوله آمایش سرزمین در ایران، به سال های پیش از انقلاب بر می گردد و بررسی و تجربه مطالعات نخستین آن، در دهه شصت مورد توجه قرار گرفته است و کشور ایران در حال حاضر، بیش از شش دهه، سابقه برنامه ریزی را در کارنامه خود دارد. فکر آمایش سرزمین در ایران، در اواخر سال 1345، در موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، طی گزارشی با ...
بیشتر
سابقه طرح مقوله آمایش سرزمین در ایران، به سال های پیش از انقلاب بر می گردد و بررسی و تجربه مطالعات نخستین آن، در دهه شصت مورد توجه قرار گرفته است و کشور ایران در حال حاضر، بیش از شش دهه، سابقه برنامه ریزی را در کارنامه خود دارد. فکر آمایش سرزمین در ایران، در اواخر سال 1345، در موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، طی گزارشی با عنوان مسئله افزایش جمعیت تهران و نگاهی پیرامون سیاست عمران کشوری مطرح شد که در آن هدف آمایش سرزمین، جلوگیری از افزایش جمعیت تهران و تسریع توسعه اقتصادی سراسر کشور با ایجاد فعالیت های جدید در مناطق مختلف عنوان شده بود. در این مقاله سعی ما بر این است تا سیر تحول برنامه های آمایش سرزمین را از ابتدای شکل گیری برنامه های آمایش یعنی از برنامه پنجم عمرانی قبل از انقلاب تا برنامه چهارم توسعه بعد از انقلاب مورد توجه قرار دهیم و ببینیم آیا این برنامه ها به مرحله عمل رسیده اند یا خیر. روش ما در این مقاله، مطالعات کتابخانه ای مبتنی بر اسناد موجود در سازمان مدیریت و برنامه ریزی بوده است.
سعید وصالی
چکیده
لازمه پیشرفت در جامعه شناسی درک پدیده های اجتماعی است. از این طریق می توان به تبیین علی مبادرت ورزید و برای پدیده اجتماعی عامل یا عواملی را مورد شناسایی قرار داد. روش تفهمی در فرایند استقرار عینیت سعی در کنکاش انگیزه های عامل دارد تا بدان وسیله، علل واقعی افعال آدمیان را باز شناسد. در این مسیر البته روش تفهمی با انگیزه های عامل سر و کار ...
بیشتر
لازمه پیشرفت در جامعه شناسی درک پدیده های اجتماعی است. از این طریق می توان به تبیین علی مبادرت ورزید و برای پدیده اجتماعی عامل یا عواملی را مورد شناسایی قرار داد. روش تفهمی در فرایند استقرار عینیت سعی در کنکاش انگیزه های عامل دارد تا بدان وسیله، علل واقعی افعال آدمیان را باز شناسد. در این مسیر البته روش تفهمی با انگیزه های عامل سر و کار دارد تا سرانجام به تفسیر علی برسد. بدین منظور، حتما باید پیش فرض وجود داشته باشد تا برخی دیدگاه ها برجسته شود و عینیت حاصل آید. کنش اجتماعی و تفهم تفسیری لزوما مورد تدقیق قرار می گیرند تا جایگاه آنها در فرایند پژوهش معلوم شود. از رهگذر درک معانی افعال، علوم اجتماعی و جامعه شناسی می توانند به قانون دست یابند و بدین ترتیب، راه آنها از علوم طبیعی جدا می شود.
دوره 1، شماره 5 ، بهمن 1389، ، صفحه 117-164
چکیده
شیوع بیمارگونة ترجمه و اقتباس در گسترة تلاشهای علمی در حوزه علوم اجتماعی موجب گردیده است، تولیدات علمی که برگرفته از منابع متعدد و بعضاً متنوعی میباشند، فاقد دقتنظر در پدیدههای مورد بررسی، شوند. بهنظر میرسد که مشهورات، مبنای تحلیلها قرار گرفته و سهلالوصول بودن، دلیلی بر حقانیت استدلالها تلقی میشود. ...
بیشتر
شیوع بیمارگونة ترجمه و اقتباس در گسترة تلاشهای علمی در حوزه علوم اجتماعی موجب گردیده است، تولیدات علمی که برگرفته از منابع متعدد و بعضاً متنوعی میباشند، فاقد دقتنظر در پدیدههای مورد بررسی، شوند. بهنظر میرسد که مشهورات، مبنای تحلیلها قرار گرفته و سهلالوصول بودن، دلیلی بر حقانیت استدلالها تلقی میشود. در چنین فضایی، تکثیر تولیدات بر اساس استناد نویسندگان به یکدیگر، تدریجاً زمینهساز سرعت در تولید آثار علمی در حوزه علوم اجتماعی گردیده و افزایش آثار تولیدی، زحمت تولید آثار جدید (از نظر زمانی و نه از نظر محتوا) را بسیار کاهش داده است. ارجاع به آثار متعددی که بر اساس مشهورات و نه همراهی و کاووش عمیق در خصوص پدیدههای اجتماعی مورد بررسی، تولید شدهاند، از یکسو زحمت مستندسازی (پشتوانهسازی) را به کلی از موضوعیت انداخته و از سوی دیگر عملاً مانعی برای مواجهه مستقیم و بیواسطه با پدیدههای اجتماعی در کشور گردیده است.
در چنین فضای ملتهبی که البته فارغ از دغدغهها و نیازها نبوده و نیست، نمیتوان صرف تولید اثری جدید را، مثبت و راهگشا دانست و این واقعه را تولیدی محتوایی پنداشت. به نظر میرسد حجم انبوه تولید آثار در حوزه علوم اجتماعی عمدتاً ناظر بر افزایش کمیّت است که با توجه به مکانیسمی که توضیح داده شد، سرعت آن به نحو روزافزونی در حال افزایش میباشد، اما تولیدی که ناظر بر محتوا بوده، نیازی حیاتی است که به ندرت برآورده شده است. آیا وقت آن نرسیده است که لحظهای درنگ نماییم و در مورد چرایی تکرار بیحاصل پرسشها و پاسخهایی که «بنبستاندیشی» را به جای تلاش و نگاه به آینده بر ذهنیتها و رفتارها تحمیل مینمایند، بیندیشیم؟
مجموعه تحقیقات مسئلهمحور و روشمندی که به صورت مستمر در طی بیش از چهار دهه به انجام رسیدهاند، محتوای کتاب انسانشناسی یاریگری را تشکیل میدهند. در واقع، دکتر مرتضی فرهادی با چنین اقدام خطیری در فضای کنونی، فراخوانیْ عینی[1] برای تأمل و پرسش با هدف "تولید" در حوزة علوم اجتماعی به جای ترجمه، اقتباس و تکرار دادهاند. این کتاب، هرچند داعیهدار نخستین گامهای شکل‌گیری حوزه جدیدی در انسانشناسی است، اما عملاً تجدیدنظرطلبیِ عینی و عملیاتی بسیار قوی در حوزه مسئلهشناسی جامعه ایرانی ـ اسلامی و بلکه ساختیابی جوامع بشری و بازبینی تفکرات قالبی (Stereotypes)، انتقادات ایستا و غیرسازنده، تحلیلهای بنبستاندیشی و احساسات ناامیدانه نسبت به حال و آینده میباشد. در واقع، برخلاف بیشتر آثار انتقادی که صرفاً وجه سلبی نقد را به نمایش میگذارند، در این اثر، همنشینی سلب و ایجاب در سایه استفاده از آراء متنوع اندیشمندان با تعلقات فکری متفاوت در زمانهای گوناگون، سکویی مناسب برای عبور از روزمرهگی در اندیشهورزی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی میباشد. با برداشتن گامهایی بلند و استوار که مرهون بیش از چهار دهه تلاش کنجکاوانه و عالمانه در صحنه میدانِ واقعیتها و پدیدههای اجتماعی بوده است، میبایستی فرصت را غنیمت شمرد و در مسیر تثبیت راه پرفایده آغاز شده، تلاشِ برنامهریزی شده نمود
کمال خالق پناه؛ علی کاظمی؛ اختر جلوند
چکیده
چکیده مفهوم توسعه به مثابه پروژه‌ای نظری و عملی بخشی از زندگی شخصی و اجتماعی است. تحلیل و بازخوانی مطالعات توسعه برای تداوم پروژه توسعه اجتناب ناپذیر است. این مقاله در شکل فراسنتز کیفی به بازخوانی مطالعات توسعه انسانی حوزه زنان میپردازد. هدف ما واسازی صورتبندی موضوعی و معرفتشناختی حاکم بر مطالعات توسعه انسانی زنان است. در ...
بیشتر
چکیده مفهوم توسعه به مثابه پروژه‌ای نظری و عملی بخشی از زندگی شخصی و اجتماعی است. تحلیل و بازخوانی مطالعات توسعه برای تداوم پروژه توسعه اجتناب ناپذیر است. این مقاله در شکل فراسنتز کیفی به بازخوانی مطالعات توسعه انسانی حوزه زنان میپردازد. هدف ما واسازی صورتبندی موضوعی و معرفتشناختی حاکم بر مطالعات توسعه انسانی زنان است. در این راستا ضمن بررسی نظریه‌های راجع به زنان، جنسیت و توسعه، سعی خواهیم کرد، جایگاه مطالعات توسعه انسانی زنان را در تاریخ مطالعات نظری توسعه، زنان و جنسیت بررسی کنیم. فراسنتز روش ارزیابی مظالعات کیفی با هدف شناخت و تعیین صورتبندی موضوعی و نظری حاکم بر یک میدان مطالعاتی خاص است. فراسنتز نقد زمینههای معرفتی، نظری و کرداری مطالعات یک حوزه خاص برای فراهم کردن فهمی چند بعدی از تجربه‌ها، کردارها و نهادها و مسائل است. هدف فراسنتز تفسیری و نه استقرایی است. این فراسنتز در میدان مطالعات توسعه زنان در پی این پرسش بود که رابطه نظری توسعه، زنان و جنسیت چگونه صورتبندی شده است . برای اینکار مقالات با روش کیفی در فصلنامه زن در توسعه و سیاست را در فاصله سالهای 1380 – 1392 به مثابه هدف خود در نظر گرفتیم. نتیجهگیری مقاله این است که سیاستهای مطالعات توسعه انسانی زنان در چارچوب تعریف زیستی از زنان بوده و بحث از زمینههای تاریخی و ساختاری و ایدئولوژیک برساختن عاملیت زنانه و توانمندی‌ها و محدودیت‌ها غایب مطالعات توسعه انسانی زنان است .
مژده کیانی؛ علی محمد امینی
چکیده
هدفاصلیاینپژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی کاربران شبکه‌های مجازی شهر اصفهان با استفاده از روش پیمایش میباشد. سرمایهاجتماعی در این پژوهش در سه بُعد (اعتماد، ارتباط، مشارکت) و با تلفیقدیدگاه‌هایبوردیو،کلمن و فوکویامامورد بررسی قرار گرفته است. نمونه‌گیریبااستفادهازروش‌هایخوشه‌ای و تصادفیانجام شد. حجم نمونه400نفر(200 ...
بیشتر
هدفاصلیاینپژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی کاربران شبکه‌های مجازی شهر اصفهان با استفاده از روش پیمایش میباشد. سرمایهاجتماعی در این پژوهش در سه بُعد (اعتماد، ارتباط، مشارکت) و با تلفیقدیدگاه‌هایبوردیو،کلمن و فوکویامامورد بررسی قرار گرفته است. نمونه‌گیریبااستفادهازروش‌هایخوشه‌ای و تصادفیانجام شد. حجم نمونه400نفر(200 نفر زن و 200 نفر مرد) ازکاربرانشبکه‌های اجتماعی مجازی شهر اصفهان با میانگین سنی19تا 40 سال میباشد و برایاجرا وجمع‌آوریاطلاعاتازابزارپرسشنامهاستفادهشد. یافتههای این پژوهش نشان داد که کاربران حداکثر در شبانه‌روز یک تا دو ساعت، هفتگی 6 - 8 ساعت و ماهیانه بیشتر از 8 ساعت از وقتشان را صرف استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی میکنند. نتیجه پژوهش نشان داد که ویژگی‌های جمعیتی، پایگاه اقتصادی - اجتماعی و میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی بر سه بُعد سرمایه اجتماعی مؤثر هستند. ویژگی‌های جمعیتی سن،وضعیت تأهل و قومیت بر سه شاخص سرمایه اجتماعی بیشترین تأثیر را دارند. همچنین میزان استفاده از شبکه‌های مجازی کاربران بر سرمایه اجتماعی تأثیر معنیدار دارد. بر اساس نتایج تحلیل مسیر، بیشترین تأثیر بر شاخص اعتماد از سوی متغیر سن بوده است. همچنین بیشترین تأثیر بر شاخص ارتباط از سوی متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی بوده است.
دوره 3، شماره 12 ، آبان 1391، ، صفحه 147-168
چکیده
حضور گسترده زنان در عرصه اجتماع نقش بسزایی در بالندگی و پیشرفت کشور دارد. در همین راستا احداث و توسعه مجموعههای شهر بانو با هدف ظرفیتسازی و افزایش توانمندی بانوان در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی میتواند مفید باشد. بنابراین مطالعه حاضر به بررسی ارزیابی تاثیر اجتماعی این مراکز بر ابعاد گوناگون توانمندسازی زنان میپردازد. ...
بیشتر
حضور گسترده زنان در عرصه اجتماع نقش بسزایی در بالندگی و پیشرفت کشور دارد. در همین راستا احداث و توسعه مجموعههای شهر بانو با هدف ظرفیتسازی و افزایش توانمندی بانوان در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی میتواند مفید باشد. بنابراین مطالعه حاضر به بررسی ارزیابی تاثیر اجتماعی این مراکز بر ابعاد گوناگون توانمندسازی زنان میپردازد. این پژوهش به روش پیمایش انجام شده و جامعه آماری آن را تمام زنان مراجعه‌کننده به مجموعههای شهربانو در مناطق 1، 2، 8 و 14 شهرداری تهران تشکیل میدهد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 237 نفر برآورد شده و روش نمونهگیری، چندمرحله‌ای میباشد. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که احداث مجموعههای شهربانو در مناطق مورد مطالعه و نیز استفاده زنان از آنها، توانسته در ابعاد گوناگون زنان را توانمند ساخته و توانایی‌ها و مهارت‌های آنها را گسترش دهد. دیگر یافته‌ها از طریق آزمون تحلیل عاملی پیرامون ابعاد گوناگون توانمندی نشان داد که میانگین نمره توانمندسازی فردی زنان برابر با 4، توانمندسازی خانوادگی برابر با 61/3، توانمندسازی حرفه‌ای برابر با 36/3 و توانمندسازی اجتماعی برابر با 43/3 است. بر حسب ویژگی‌های فردی میتوان بیان داشت که زنان خانه‌دار و دارای تحصیلات دیپلم بیشترین استفاده را از این مراکز دارند و نیز بیش از دیگران تحت تاثیر برنامه‌های این مجموعه‌ها هستند. در نهایت با توجه به روند استفاده مداوم زنان از این مراکز و افزایش مهارت‌ها و ظرفیت‌های آنها در ابعاد گوناگون میتوان مطرح کرد که این مراکز می‌توانند موجبات تغییر در ارزش‌های عام‌گرایانه زنانه را به خاص‌گرایانه فراهم آورند که به نوبه خود نوعی فردگرایی زنانه را در جامعه دامن می‌زند.
دوره 1، شماره 4 ، مهر 1389، ، صفحه 151-166
چکیده
هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر در رویآوری معتادان به طرف مواد مخدر جدید میباشد. بدین منظور، نمونهای 100 نفری از معتادان که به مراکز ترک اعتیاد در سطح شهر کرمان مراجعه می‌کردند، به صورت تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامة محقق ساخته که بیشتر شامل اطلاعات دموگرافیک و تاریخچة مصرف مواد مخدر سنتی و صنعتی است، مورد ارزیابی قرار ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر در رویآوری معتادان به طرف مواد مخدر جدید میباشد. بدین منظور، نمونهای 100 نفری از معتادان که به مراکز ترک اعتیاد در سطح شهر کرمان مراجعه می‌کردند، به صورت تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامة محقق ساخته که بیشتر شامل اطلاعات دموگرافیک و تاریخچة مصرف مواد مخدر سنتی و صنعتی است، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گرایش به مصرف مواد مخدر صنعتی و جدید با متغیرهایی همچون سن شروع مصرف، نوع مادة مصرفی سنتی اولیه و علت اولیة مصرف مواد مخدر ارتباط نزدیکی دارد. به گونهای که سنین شروع مصرف اولیة پایینتر، مصرف مواد سنتی محرکتر و دلایل تفریحی، کنجکاوی و سرگرمی برای شروع مصرف پیشبینیکنندههای خوبی برای مصرف مواد مخدر جدید و صنعتی هستند.
حسین صادقی؛ ارشک مسائلی؛ مهدی باسخا؛ مرجان کردبچه
چکیده
این مقاله با استفاده از دیدگاه سن به برآورد شاخص کیفیت زندگی در استانهای گوناگون کشور میپردازد. نتایج تجربی30 استان کشور با استفاده از تحلیل فازی نهایی مورد بررسی قرار گرفته شده است و نشان میدهد که استانهای آذربایجان غربی، کردستان و سیستان و بلوچستان دچار بحران کیفیت زندگی میباشند. در این زمینه با توجه به شاخصهای سهگانه ...
بیشتر
این مقاله با استفاده از دیدگاه سن به برآورد شاخص کیفیت زندگی در استانهای گوناگون کشور میپردازد. نتایج تجربی30 استان کشور با استفاده از تحلیل فازی نهایی مورد بررسی قرار گرفته شده است و نشان میدهد که استانهای آذربایجان غربی، کردستان و سیستان و بلوچستان دچار بحران کیفیت زندگی میباشند. در این زمینه با توجه به شاخصهای سهگانه و متغیرهای نهگانه مورد استفاده، سیاستهای پیشنهادی برای بهبود شاخص کیفیت زندگی در استانها به ویژه استانهای رده پایین بیان شده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون حاکی از آن است که ارتباط معناداری بین شاخص توسعه انسانی و کیفیت زندگی وجود دارد که بیان کننده آن است که شاخص توسعه انسانی به خوبی رفاه انسانی را بیان مینماید، اما به دلیل گستردگی متغیرهای استفاده شده در شاخص کیفیت زندگی این شاخص جامعتر میباشد. نتایج نشان میدهد که برخلاف مطالعات بین کشوری، ارتباط معناداری بین شاخصهای توسعه انسانی و کیفیت زندگی با درآمد سرانه وجود ندارد.
دوره 2، شماره 8 ، آبان 1390، ، صفحه 153-188
چکیده
موضوع این پژوهش، تأثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد شیراز میباشد. کیفیت زندگی از جمله مسائل مهمی است که ابتدا با گسترش همه جانبه فناوری و فرایند صنعتی شدن در کشورهای غربی مورد توجه‌اندیشمندان قرار گرفت.
همواره دانشمندان و محققان در پی یافتن عوامل تأثیرگزار بر کیفیت زندگی افراد بوده‌اند. زیرا عدم شناسایی ...
بیشتر
موضوع این پژوهش، تأثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد شیراز میباشد. کیفیت زندگی از جمله مسائل مهمی است که ابتدا با گسترش همه جانبه فناوری و فرایند صنعتی شدن در کشورهای غربی مورد توجه‌اندیشمندان قرار گرفت.
همواره دانشمندان و محققان در پی یافتن عوامل تأثیرگزار بر کیفیت زندگی افراد بوده‌اند. زیرا عدم شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی مردم در قلمروهای گوناگون بشری، نه تنها پیامدهای غیر منتظره و ناگواری را به دنبال خواهد داشت، بلکه با کاهش میزان رضایتمندی از زندگی در میان افراد، جامعه، نیروی انسانی مولد و توانمند خود را نیز در طول زمان از دست خواهد داد.
در مجموع پذیرشی همگانی در ادبیات مرتبط با کیفیت زندگی وجود دارد که بهبود و پیشرفت سطح سرمایۀ اجتماعی می تواند در نهایت به افزایش کیفیت زندگی و رفاه مورد انتظار ختم شود. برای مثال در سال 2003« کمیسیون بهره وری استرالیا »[1] در گزارش خود عنوان نمود که « سطح پیشرفتۀ سرمایۀ اجتماعی که تبعیت از هنجارهای اجتماعی»[2] ، شبکه‌های خوب توسعه یافته و سطوح مرتبط با اعتماد را در بر می گیرد، عموماً دارای اثرات مفیدی در کیفیت زندگی می باشد.» (Productivity commission,2003:15-17)
در این تحقیق از روش پیمایش برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. فرضیات تحقیق نیز با استفاده از تئوری‌های موجود تدوین و دادههای پژوهش هم با استفاده از نرم افزارهای موجود پردازش شدهاند. پس از آزمون فرضیه‌های تحقیق، مشخص شد که متغیر سرمایه اجتماعی با ابعاد اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و شبکه اجتماعی رابطه معنادار و مستقیمی با کیفیت زندگی دارد. جامعه آماری این پژوهش، تمام دانشجویان دانشگاه آزاد شیراز (واحد پردیس) میباشند که از بین این جمعیت آماری، تعداد 374 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه انتخاب شدند.
