نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادمددکاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.نویسنده مسئول

2 دانشجوی دکتری مددکاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.

چکیده

پراکندگی پژوهش‌های صورت‌گرفته در حیطۀ اعتیاد و خانواده، نداشتن خاصیت انباشتگی و بی‌توجهی به لایه‌های عمیق موضوع؛ ارائۀ منسجمی از داده‌های حاصل از این تحقیقات و به‌تبع مشخص ساختن شکاف‌های این حوزه را ــ برای استفادۀ علمی و کاربردی از این پژوهش‌ها و تلاش برای رفع آنها ــ ضروری می‌سازد. ازاین‌رو این مطالعه درصدد ترکیب و مقایسۀ یافته‌های پژوهشی صورت‌گرفته در زمینۀ اعتیاد و خانواده، برقراری ارتباط بین مطالعات صورت‌گرفته و نیز به‌دست‌آوردن نتیجه‌ای منسجم از میان نتایج پراکنده در این حوزه است. در این پژوهش از روش فراتحلیل و نرم افزار CMA2 بهره برده شده است و با بهره‌گیری از چک‌لیست فراتحلیل از 67 پژوهش انجام‌ شده در این حوزه، 26 تحقیق به عنوان نمونه نهایی انتخاب شده‌اند. یافته‌های حاصل از پژوهش‌های بررسی شده، نشانگر آن است که انعطاف‌پذیری در خانواده ، اختلافات خانوادگی، حضور والدین در خانه، حمایت خانواده ، ارتباطات میان اعضای خانواده، خشونت جنسی، طلاق و فوت همسر بر روند اعتیاد اثرگذار هستند.با این وجود نتایج نشان می‌دهد که به برخی از عوامل اثرگذار خانوادگی، همانند انعطاف‌پذیری در خانواده، حضور والدین در خانه - نظر به اندازه اثر آنها – در این تحقیقات توجه کافی نشده و تعدد و شیوع تحقیقات در این زمینه به اندازه کافی نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Meta -Analysis of Addiction and Family Studies Mohammad Zahedi Asl , Azam Pilevari

نویسندگان [English]

  • mohammad zahediasl 1
  • azam pelehvari 2

چکیده [English]

Incoherence of research, lack of accumulation, and inattention to the deeper layers of the subject in areas of addiction and family necessitate offering integrated data from research and identifying studies gaps.
Thus, this study seeks to combine and compare research findings in the field of addiction and family, identify common points among studies and obtain consistent results from the scattered findings in this field.
This article uses meta-analysis methods and comprehensive meta-analysis (CMA2) software. Of 67 related studies, 26 studies which had necessary information for meta-analysis were selected as the final sample. The results showed that flexibility in the family, family disputes, presence of parents at home, family support, communication between family members, sexual violence, divorce, and death of a spouse are the important factors with an impact on addiction. This research showed that insufficient attention has been paid to factors affecting family and the existing studies are not consistent with the needs in this field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meta-analysis
  • Addiction
  • Family
  • Effect size
-  بهروان، حسین؛ حسین میرانوری. (1389)، «تحلیل جامعه‌شناختی بازگشت معتادان به اعتیاد در مرکز اجتماع مدار. (TC) شهر مشهد در سال 1388»، فصلنامۀ بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال اول، شمارۀ 1، صص 45ـ79.
-  تشویقی، فروهر. (1385)، پیام رهایی: تاریخچۀ مختصر انجمن‌های 12 قدمی، تهران: نشر مؤلف.
-  تیموری، سعید؛ شکیلا یوسفی. (1387)، «ﻣﻘﺎﻳﺴۀ ﺳﺒﻚ ﻫﺎی ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوری واﻟﺪﻳﻦ دارای ﻛﻮدک ADHD ﺑﺎ واﻟﺪﻳﻦ دارای ﻛﻮدک ﺑﻬﻨﺠﺎر»، همایش روان‌شناسی و کاربرد آن در جامعه. صص 1ـ13
-  زینالی، علی؛ رقیه وحدت؛ خاور قره‌دینگه. (1389)، «رابطۀ سبک‌های والدینی با استعداد اعتیاد در فرزندان»، فصلنامۀ خانواده‌پژوهی، سال 6. شمارۀ 23، صص 335ـ352.
-  سید ابریشمی، سید احسان؛ ارسطو کریمی. (1391)، «کاربرد آزمون‌های آماری در تشخیص خطای انتشار در فراتحلیل اثرات ایمنی؛ نمونۀ موردی: فراتحلیل اثرات طرح‌های آرام‌سازی ترافیک شهری»، مهندسی حمل‌ونقل، سال 3، شمارۀ 3، صص 215ـ226.
-  صدیق سروستانی، رحمت‌الله. (1386)، آسیب‌شناسی اجتماعی. (جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی تهران: سمت.
-  عابدی، احمد؛ حمیدرضا عریضی؛ علیرضا شواخی. (1384)، فراتحلیل عوامل مؤثر بر افزایش کاربست یافته‌های پژوهشی در وزارت آموزش و پرورش»، فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، سال 4، شمارۀ 12، صص110ـ133.
-  محسنی تبریزی، علیرضا؛ علیرضا جزایری؛ نعمت‌الله بابایی. (1389)، «فراتحلیل مطالعات مربوط به سوء‌مصرف مواد با رویکرد روانی ـ اجتماعی طی یک‌دهه‌ونیم گذشته. (1379ـ1384)، مجلۀ بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال 1، شمارۀ 1، صص 176ـ200.
-  محمدی، محمدعلی؛ ابوعلی ودادهیر؛ علیرضا سیفی؛ و روشنک مشتاق. (1391)، «فراتحلیل مطالعات فقر در ایران»، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، سال 12، شمارۀ 45، صص 7ـ43.
-  ممتاز، فریده. (1381)، انحرافاتاجتماعی:نظریه‌هاودیدگاه‌ها، تهران: نشر شرکت سهامی انتشار.
-  وایت، راب؛ فیونا هینز. (1387)، جرم و جرم‌شناسی، ترجمۀ علی سلیمی، محسن کارخانه و فرید مخاطب قمی، قم: پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.
 
-   Thio, A. (2001). Deviant Behavior, 6th ed, Boston: Allyn and Bacol.
-   Lavee, Yoav; Altus, Dvora. (2001). “family relationships as a predicators of  post-treatment drug abuse relapse: a follow-up study of drug addicts and their spouses”, Contemporary Family Therapy, Vol. 4, No. 23, Human Sciences Press, Inc.
-   Romijn, C. M.; Platt, J. J.; Schippers, G. M.; & Schaap, C. P. (1992). “Family therapy for Dutch drug users: The relationship between family functioning and success”, International Journal of the Addictions, No. 27, pp1-14.
-   Schwartzman, J. (1988). “Continuities and discontinuities in the family treatment of substance abuse”, In F. Walsh & C. Anderson (Eds.), Chronic disorders and the family (pp. 105-125). New York: Haworth Press.
-   Textor, M.R. (1987). “Family therapy with drug addicts: An integrated approach”, American Journal of Psychiatry, No. 57, pp 495–507.
-   Bowen, M. (1978). Family Therapy in Clinical Practice, New York: Jason Aronson.
-   Akers, R. L.; Sellers, C. S. (2004). Criminological theories: Introduction, evaluation, and application, (4th ed.). Los Angeles: Roxbury.
-   Bahr, Stephen; J. Hoffmann; John, P.; Yang, Xiaoyan. (2005). “Parental and peer influences on the risk. of Adolescent Drug Use”, The Journal of Primary Prevention, Vol. 26, No. 6, pp 529-551.
-   Reed, M. D.; Rountree, P. W. (1997). “Peer pressure and adolescent substance use”, Journal of Quantitative Criminology, No. 13, pp 143-180.
-   Wills, T. A.; Mariani, J.; & Filer, M. (1996). “The role of family and peer relationships in adolescent substance use”, In G. R. Pierce; B. R. Sarason, & I. G. Sarason (Eds.), Handbook of Social Support and the Family (pp. 521-549). New York: Plenum Press.
-   Wright, J. P.; Cullen, F. T. (2001). “Parental efficacy and delinquent behavior: Do control and support matter?”, Criminology, No. 39, pp 677-705.
-   Vitaro, F.; Brendgen, M.; & Tremblay, R. E. (2000). “Influence of deviant friends on delinquency: Searching for moderator variables”, Journal of Abnormal Child Psychology, No. 28, pp 313-325.
-   Vrecko, Scott )2010( “Birth of a brain disease: science, the state and addiction neuropolitics”, History of the Human Sciences. Vol. 4, No. 23, pp 52-67.