نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار رشته جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی (عضو پیوسته گروه مطالعات جوانان)

2 مدرس دانشگاه- دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

3 کارشناس ارشد رشته جمعیت شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

چکیده
وضعیت ساختاری و کارکردی خانواده در ایران در حال تغییر است. از جمله تغییرات مهم، افزایش سن ازدواج جوانان است. مطالعه این تغییر به‌عنوان شاخصی برای به تعویق افتادن تشکیل خانواده از اهمیت بسیاری برخوردار است. در پژوهش حاضر برای  تبیین تأخیر سن ازدواج جوانان، علیرغم توجه به عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه،  به بررسی وضعیت فضای همسرگزینی پرداخته شده است. برای استخراج فرضیه­های پژوهش از نظریه‌های گذار دوم جمعیتی، تحول فرهنگی اینگلهارت، نوسازی و  فضای همسرگزینی  استفاده شده است.روش پژوهش پیمایشی بوده و جمعیت آماری آن کلیه جوانان در حین ازدواج شهر تهران  (سال ۱۳۹۴) است. از شیوه نمونه­گیری چند مرحله­ای استفاده گردیده و حجم نمونه برابر با 379 برآورد شد. نتایج نشان می­دهد پایگاه اجتماعی- اقتصادی خانواده دختر با ضریب 40/0، پایگاه اجتماعی– اقتصادی دختران جوان با ضریب 25/0- و عدم دسترسی به فضا‌های همسرگزینی با ضریب 19/0 بیشترین تأثیر را بر افزایش سن ازدواج دختران دارد. همچنین پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی پسران با ضریب به طور مستقیم بر افزایش سن ازدواج آنها تأثیر می­گذارد. به عبارتی با بالاتر رفتن میزان تحصیلات، درآمد و منزلت شغلی پسران،  سن ازدواج  آنها افزایش می­یابد. نتایج نشان می­دهد پایگاه اقتصادی اجتماعی خانواده دختران و پایگاه اقتصادی اجتماعی پسران جوان بیشترین تأثیر را بر افزایش سن ازدواج آنها دارد. در مجموع می­توان نتیجه گرفت که وجود رابطه معکوس بین پایگاه اجتماعی اقتصادی با سن ازدواج  بیانگر تغییر در سبک زندگی خانواده و نظام ارزش‌های اجتماعی است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting the Age of Youth Marriage in Tehran

نویسندگان [English]

  • a en 1
  • a g 2
  • f e 3

چکیده [English]

Factors Affecting the Age of Youth Marriage in Tehran
Ardeshir Entezari[1]  ,  Ahmad Ghiyasvand[2]  , Fatemeh Abbasi[3]
Received: 7/6/2017          Accepted: 26/2/2018
 
Abstract
The structural and functional status of the family in Iran is changing. One of the important changes is the increase in the age of marriage of young people. It is important to study this change as an indicator for postponing family formation.
In this study, in order to explain the age of marriage of young people, in spite of the social, economic and cultural factors of the society, the choosing spouse space is discussed..
In order to derive research hypotheses the second transitional theory of demography, the cultural transformation of Inglehart, modernization, and the space of choosing spouse has been used.
The research method is survey and its population is all young people during marriage in Tehran (1394). A multi-stage sampling method was used and the sample size was estimated at 379.
The results show that the socioeconomic status of the girl's family with a coefficient of 0.41, socioeconomic status of young girls with a coefficient of 0.25, lack of access to the space of choosing spouse with a coefficient of 0.19 has the greatest impact on the increase of girls' marriage age.
Also, the socioeconomic level of boys with a factor directly affects the increase in their marriage age. In other words, the higher the level of education, income and job status of boys, the age of their marriage increases.





[1]. Associate Professor of Sociology, Faculty of Social Science, Allameh Tabataba'i
    University.   ali@entezari.ir


[2]. Assistant Professor of Sociology, Faculty of Social Science, Allameh Tabataba'i
    University. (Corresponding Author).   ah.ghyasvand@gmail.com  


[3]. Master's Degree in Demography.    fatimaabbasi18@yahoo.com

منابع
-  احمدی وکیل و همکاران. (1391). بررسی نقش گذار جمعیتی در تغییرات جامعه‌شناختی خانواده، مطالعات روان‌شناختی زنان، سال 10، شماره 1.
-  انتظاری علی. (1390). فضای همسرگزینی مفهومی پیشنهادی برای درک بهتر تکوین زندگی مشترک، خبرنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 13 و 14.
-  اویسی فردویی، قاسم. (1395). جامعه شناسی خانواده با تأکید بر تاخیر ازدواج در ایران، تهران: نشر آرنا.
-  ایرجی زاد، اعظم و همکاران. (1376) بررسی مشارکت زنان در آموزش عالی ایران، مجموعه مقولات نخستین سمینار آموزش عالی در ایران، جلد اول، دانشگاه علامه طباطبائی.
-  اینگلهارت، روناد. (1382) تحول فرهنگی در جوامع پیشرفته صنعتی، ترجمه: مریم وتر، تهران، انتشارات کویر.
-  آبرخت حکیمه. (1384). بررسی عوامل مؤثر بر بالا رفتن سن ازدواج در بین دختران شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی  دانشگاه علامه طباطبائی تهران
-  آزادارمکی، تقی؛ غیاثوند، احمد. (1383) جامعه‌شناسی تغییرات فرهنگی در ایران، تهران: نشر آن.
-  توده فلاح معصومه؛ کاظمی پور شهلا. (1389). بررسی تأثیر نوسازی بر سن ازدواج با تأکید بر شاخصه­های جمعیت‌شناختی ازدواج در سطح کشور و 7 استان منتخب 1385، فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال سوم، شماره هشتم.
-  حبیب‌پور گتابی، کرم؛ غلامرضا غفاری. (1390). علل افزایش سن ازدواج دختران، زن در توسعه و سیاست. (پژوهش زنان)، دوره 9، شماره 1.
-  رابرتسون، یان. (1390). درآمدی بر جامعه، ترجمه: حسین بهروان، انتشارات به نشر.
-  صادقی، رسول؛ محمد قدسی، علی؛ افشار کهن، جواد. (1386). واکاوی مسئله ازدواج و اعتبار سنجی یک راه حل، پژوهش زنان، دوره 5، شماره 1.
-  عباسی شوازی، محمدجلال؛ صادقی، رسول. (1384). قومیت و الگو‌های ازدواج در ایران، پژوهش زنان، دوره 3، شماره 1.
-  علی‌نژاد، فاطمه. (1391). بررسی تأثیر فضا‌های همسرگزینی بر اقدام نسبت به طلاق نزد زوجین (مطالعه موردی ساری)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی
-  غیاثوند، احمد. (1392). بررسی اثر بخشی طرح شکوفه‌‌های عشق در بین زوج‌‌های جوان در شهر تهران، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی، شهرداری تهران
-  غیاثوند، احمد. (1384). تاخیر سنی ازدواج در بین جوانان. روزنامه همشهری، مورخه 25/2/1384.
-  قانعی راد، محمدامین؛ خسرو خاور، فرهاد. (1385). نگاهی به عوامل فرهنگی افزایش ورود دختران به دانشگاه، مجله زن در توسعه و سیاست، دوره 4، شماره 4.
-  برناردز، جان. (1384). درآمدی به مطالعات خانواده، ترجمه: حسین قاضیان، تهران، نشر نی.
-  کاظمی پور، شهلا. (1383). تحول سن ازدواج در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن، پژوهش زنان، دوره دوم.
-  کاظمی پور، شهلا. (1388). مبانی جمعیت‌شناسی، تهران، نشر مرکز مطالعات و پژوهش‌‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن. (1385)، سایت مرکز آمار ایران، amar.ir
-  گود، ویلیام جی. (1352). خانواده و جامعه، ترجمه: ویدا ناصحی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
-  محزون، علی‌اکبر. (1395). سیاست‌گذاری‌های جمعیتی در ایران، باروی و سالمندی، همایش بررسی نظری و عملی روابط دولت و ملت: گذشته، حال و آینده، دانشگاه علامه طباطبائی.
-  محمودیان، حسین؛ راهروزرگر، فیروز. (1389). عوامل اجتماعی و جمعیتی مؤثر بر فاصله سنی زوجین در ـ استان اردبیل، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال سیزدهم، شماره 50.
-  محمودیان، حسین. (1383)، سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان، نامه‌ علوم اجتماعی شماره 24.
-  مرادی، گلمراد؛ صفاریان، محسن. (1391). عوامل اجتماعی و اقتصادی با فزایش سن ازدواج جوانان (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، سال سوم، شماره هفتم.
-  میلر، دلبرت چارلز. (1387). راهنمای سنجش و تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی، تهران، نشر نی.
-  هیول، مک‌دونالد. (1388). بررسی علل افزایش سن ازدواج، ویژه نامه علمی استانداری مازندران.
-  یعقوبی چوبری، علی. (1378). بررسی عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر بالا رفتن سن ازدواج جوانان شهر رشت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی بخش علوم اجتماعی دانشگاه شهید باهنر کرمان.
 
-  Abbasi-Shavazi, M. J, et al. (2002). "Revolution, War and Modernization: Populatio Policy and Fertility in Iran". Journal of Population Research, Vol. 19, No.1.
-  Coale, A. J., Mc Neil, D. R. (1972). "The Distribution by Age of the Frequency of First Marriage in Female Cohort". Journal of American Statistical Association, 67
-  Good, William J. (1989). The Family, Prentice-Hall of India, Second Edition.
-  Hamilton G and Siow A (2007). Class Gender and Marriag. Review of Economic Dynamics Vol.10 NO. 44 PP. 549-575
-  Goodkind D. (1997). The Vietnamese Double Squeeze. Interational Migration Review. 31. 108-127.
-  Bourdieu, Pierre. (1984). Distinction: A Scocial Critique if the Judjement of Taste. Routledje.
-  Chaney, David. (1996). Lifestyles, Routlege.
-  Dixon, R. B. (1971). Explaining cross-cultural variations in age at marriage and proportions never marrying. Population Studies, 25, 215-233.
-  Smith, P. C. (1980). "Asian marriage patterns in transition". Journal of Family History, 1980; 5(1).
-  United Nations. (1983). Manual X. Indirect Techniques for Demographic Estimiation. Department of International Economic and Social Affairs (UNDIESA), New York