شیوا پروائی؛ مجید کوششی
چکیده
در این پژوهش، تجربه زیسته سالمندان در مواجهه با پاندمی کووید-19 به عنوان یک تجربه اجتماعی و مخاطرهآمیز، مورد واکاوی قرار گرفت و مهمترین تغییرات زندگی روزمره سالمندان استخراج شد. روش این مطالعه مبتنی بر طرح پژوهش کیفی است. برای جمعآوری دادهها از مصاحبههای نیمهساختاریافته با سالمندان (و یا فرزندان آنها) و برای تحلیل ...
بیشتر
در این پژوهش، تجربه زیسته سالمندان در مواجهه با پاندمی کووید-19 به عنوان یک تجربه اجتماعی و مخاطرهآمیز، مورد واکاوی قرار گرفت و مهمترین تغییرات زندگی روزمره سالمندان استخراج شد. روش این مطالعه مبتنی بر طرح پژوهش کیفی است. برای جمعآوری دادهها از مصاحبههای نیمهساختاریافته با سالمندان (و یا فرزندان آنها) و برای تحلیل داده‌های کیفی از تکنیک تحلیل مضمون استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد سالمندان در زندگی روزمره، تغییرات چندگانهای را تجربه کردهاند. این تغییرات در قلمروهای اقتصاد، سلامت جسمی، سلامت روانی و مناسبات خانوادگی و اجتماعی بوده است. نتایج روایتگر آن است که مسائل سالمندان در دوره پاندمی کووید-19، فردی نیست بلکه خانوادگی و اجتماعی است. این موضوع به اهمیت خانواده و تعاملات بیننسلی در زندگی روزمره سالمندان برمیگردد. علاوهبراین، پیامدهای این دوره بر زندگی روزمره سالمندان فقط شامل تاثیرات مستقیم آن نیست بلکه پیامدهای غیرمستقیمی نیز داشته است. در این زمینه میتوان به پیامدهای اقتصادی کرونا بر زندگی شغلی فرزندان (عمدتاً جوانان) اشاره کرد که نه تنها به کاهش حمایتگری از والدین سالمند منتهی شده بلکه اضطراب و نگرانی سالمندان را نیز به دنبال داشته است. همچنین میتوان به افت سرمایه سلامت سالمندان و مرگهایی اشاره داشت که ناشی از تاخیر در پیگیری وضعیت سلامت و درمان است. سالمندی، تجربهای اجتماعی و نابرابر است و انجام این دسته از مطالعات در راستای سیاستگذاری اجتماعی سالمندی و خانواده بسیار سودمند است.
میلاد بگی؛ محمدجلال عباسی شوازی
چکیده
ترتیبات زندگی سالمندان در کشورهای درحال‌توسعه از اهمیّت فراوانی برخوردار است زیرا دولت‌ها به دلیل نداشتن نظامهای مراقبتی و بهداشتی تکامل‌یافته، نمی‌توانند تمامی حمایتهای مورد نیاز سالمندان را فراهم کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی ترتیبات زندگی افراد 60 ساله و بالاتر در ایران در طول چهاردهه گذشته (1398-1363) انجام گرفت. دادهها از ...
بیشتر
ترتیبات زندگی سالمندان در کشورهای درحال‌توسعه از اهمیّت فراوانی برخوردار است زیرا دولت‌ها به دلیل نداشتن نظامهای مراقبتی و بهداشتی تکامل‌یافته، نمی‌توانند تمامی حمایتهای مورد نیاز سالمندان را فراهم کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی ترتیبات زندگی افراد 60 ساله و بالاتر در ایران در طول چهاردهه گذشته (1398-1363) انجام گرفت. دادهها از طرح هزینه و درآمد خانوار که توسط مرکز آمار ایران انجام می‌شود گرفته شده است. یافته‌های تحقیق نشان داد که میزان‌های سرپرستی سالمندان در طول دوره افزایش یافته است. هرچند این افزایش برای هر دو جنس مشاهده می‌شود اما برای زنان دو برابر بیشتر از مردان بوده است. مردان سالمند، بیشتر خانوارهای هسته‌ای را سرپرستی می‌کنند در حالی که بیشتر خانوارهایی که زنان سرپرستی آنها را بر عهده دارند از نوع تک‌نفره و تک‌والد هستند. همچنین بر تعداد سالمندانی که به تنهایی زندگی می‌کنند افزوده شده است. تعداد خانوارهای با سرپرست سالمند که فرزندی بزرگ‌سال در آنها حضور دارد در مقایسه با گذشته افزایش داشته است. با این حال به نظر نمی‌رسد که این هم‌سکنایی در جهت رفاه و آسایش بیشتر والدین سالمند بوده باشد. در واقع تغییرات در ترتیبات زندگی سالمندان در ایران در طول سه دهه گذشته منجر به وارد آمدن فشار مضاعف بر سالمندان شده است و آنها در سنین بالا همچنان مسئولیت‌هایی همچون مدیریت خانوار و تأمین ملزومات اعضای آن را بر عهده دارند.
حسین افراسیابی؛ مریم بهارلوئی
چکیده
تورم و گرانی بر زندگی روزمره بازنشستگان به عنوان یکی از گروههای کم‌درآمد و آسیبپذیر فشار وارد می‌کند و کنش‌ها و تعاملات اجتماعی آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. هدف ما در این مطالعه، فهم تجربه بازنشستگان از تورم اقتصادی و پیامدهای آن در زندگی روزمره آنهاست. رویکرد پژوهش، کیفی و روش اجرای آن نظریه داده‌بنیاد برساخت‌گرا است. مشارکت ...
بیشتر
تورم و گرانی بر زندگی روزمره بازنشستگان به عنوان یکی از گروههای کم‌درآمد و آسیبپذیر فشار وارد می‌کند و کنش‌ها و تعاملات اجتماعی آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. هدف ما در این مطالعه، فهم تجربه بازنشستگان از تورم اقتصادی و پیامدهای آن در زندگی روزمره آنهاست. رویکرد پژوهش، کیفی و روش اجرای آن نظریه داده‌بنیاد برساخت‌گرا است. مشارکت کنندگان را با روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی انتخاب و برای گردآوری دادهها با 33 نفر از بازنشستگان سازمانهای مختلف مصاحبه کردیم. با استفاده از تکنیک کدگذاری نظری، دادهها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و 7 مقوله ساخته شد. این مقولهها عبارتند از: سازگاری معیشتی، کاهش توان حمایت از فرزندان، دشواری انتظارات فرزندان، فرسایش روانی، کاهش همبستگی اخلاقی، محدودسازی تعاملات و فرسایش هنجاری. مجموعه این مقولهها که بازنمای تجربه و تفسیر سالمندان بازنشسته از تورم است، نشان داد که زیست جهان مشارکت کنندگان در ابعاد مختلف ذهنی، عاطفی، هنجاری و تعاملی، تحت تأثیر تورم قرار گرفته است و آن را در قالب تنگنا تجربه می‌کنند.
محمد زاهدی اصل؛ علی اصغر درویشی فرد
چکیده
مقاله حاضر، پژوهشی است در زمینه بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان سلامت اجتماعی که با هدف بررسی و شناخت مهمترین عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان سلامت اجتماعی سالمندان شهر کوهدشت و با روش پیمایش انجام شده است. این بررسی مطالعه‌ای تبیینی است که جامعه آماری آن کل سالمندان 60 سال و بالاتر شهر کوهدشت در سال 1385 که حدوداً 5508 نفر سالمند را تشکیل ...
بیشتر
مقاله حاضر، پژوهشی است در زمینه بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان سلامت اجتماعی که با هدف بررسی و شناخت مهمترین عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان سلامت اجتماعی سالمندان شهر کوهدشت و با روش پیمایش انجام شده است. این بررسی مطالعه‌ای تبیینی است که جامعه آماری آن کل سالمندان 60 سال و بالاتر شهر کوهدشت در سال 1385 که حدوداً 5508 نفر سالمند را تشکیل میدهند، است و از آن میان تعداد 359 نفر از طریق فرمول کوکران مشخص و با روش نمونهگیری در دسترس مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت سنجش میزان سلامت اجتماعی و متغیرهای اجتماعی تأثیرگذار به ترتیب از پرسشنامه استاندارد کییز و پرسشنامه محققساخته که اعتبار و روایی آن مورد تأیید قرار گرفت، استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که اکثریت پاسخگویان از میزان سلامت اجتماعی متوسطی برخوردار بودند. همچنین میان پایگاه اجتماعی، حمایت اجتماعی، مهارتهای ارتباطی با میزان سلامت اجتماعی رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد، ولی میان اوقات فراغت و میزان سلامت اجتماعی رابطه معناداری یافت نشد.
دوره 2، شماره 7 ، مرداد 1390، ، صفحه 137-164
چکیده
یکی از دورههای حساس و مهم در زندگی انسانها دوره سالمندی است. توجه به مسائل این دوره از جمله موضوع کیفیت زندگی سالمندان و عوامل موثر بر آن نظیر حمایتهای اجتماعی از اهمیت به سزایی برخوردار است چرا که این گروه جزء گروههای آسیبپذیر جامعه میباشند و به جهت ارتقا کیفیت زندگی‌شان میباید زیر پوشش انواع گوناگون حمایتهای ...
بیشتر
یکی از دورههای حساس و مهم در زندگی انسانها دوره سالمندی است. توجه به مسائل این دوره از جمله موضوع کیفیت زندگی سالمندان و عوامل موثر بر آن نظیر حمایتهای اجتماعی از اهمیت به سزایی برخوردار است چرا که این گروه جزء گروههای آسیبپذیر جامعه میباشند و به جهت ارتقا کیفیت زندگی‌شان میباید زیر پوشش انواع گوناگون حمایتهای غیررسمی از سوی اعضای شبکه خود یا حمایتهای رسمی از سوی نظامهای تامین اجتماعی قرار داشته باشند. بر این اساس در این مطالعه با تعیین وضعیت موجود کیفیت زندگی در میان سالمندان بازنشسته شهر تهران درصدد هستیم تا نقش حمایتهای رسمی و غیررسمی را در این زمینه بررسی نمائیم. حمایت اجتماعی غیررسمی در این بررسی در دو بُعد کارکردی و ساختاری و با استفاده از نظریات شبکه اجتماعی همچون نظریه لین، ولمن و گرانوتر و حمایت اجتماعی رسمی نیز با استفاده از نظریات رفاه و تامین اجتماعی بررسی شده است و کیفیت زندگی نیز در دو بُعد عینی و ذهنی و با استفاده از نظریات فرانس و زان، مورد بررسی قرار گرفتهاند.
جمعیت آماری این پژوهش سالمندان 60 سال و بالاترِ مستمری‌بگیر صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تأمین اجتماعی ساکن شهر تهران میباشد.
نتایج مطالعه نشان میدهد که بین انواع حمایت اجتماعی رسمی و غیررسمی و کیفیت زندگی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد و بررسی ضرایب همبستگی حاکی از همبستگی بالای حمایتهای اجتماعی اعم از رسمی و غیررسمی با بُعد ذهنی کیفیت زندگی است، روابط همبستگی میان ابعاد کارکردی حمایتهای غیررسمی و بُعد ذهنی کیفیت زندگی در سالمندان مورد مطالعه قویتر از سایر روابط میباشد. در تحلیلهای چند متغیره رگرسیونی مُکفی بودن حمایتهای رسمی از ضریب بالاتری برخوردار بوده و حمایتهای غیررسمی در بُعد کارکردی (ابزاری) و بُعد ساختاری (پیوندهای فردی و گروهی) در مراتب بعدی قرار داشتهاند.
