ORIGINAL_ARTICLE
تبیین جامعه شناختی الگوهای غذایی شهر تهران
در این پژوهش تأثیر سرمایههای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شهروندان تهرانی در انتخاب الگوی غذایی مورد بررسی قرار گرفت. با روش پیمایشی و نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای پرسشنامهی محققساختهای میان 384 نفر از ساکنان بالای 15 سال شهر تهران توزیع شد. 6/66 درصد شهروندان تهرانی سرمایه فرهنگی کم، 6/27 درصد سرمایه فرهنگی متوسط و همچنین 7/5 درصد آنان سرمایه فرهنگی زیاد دارند. 7/55 درصد از پاسخگویان سرمایه اجتماعی متوسط، 9/28 درصد سرمایه اجتماعی زیاد و 4/15 درصد سرمایه اجتماعی کم دارند. 2/60 درصد پاسخگویان سرمایه اقتصادی کم، 7/30 درصد دارای سرمایه اقتصادی متوسط و 1/9 درصد سرمایه اقتصادی زیاد دارند. 4/54 درصد در طبقه اجتماعی متوسط، 3/32 درصد طبقه اجتماعی پایین و 3/13 درصد در طبقه اجتماعی بالا قرار دارند. سن، تأهل و تحصیلات با انتخاب الگوی غذایی در ارتباط است و جنسیت و شغل ارتباطی با انتخاب الگوی غذایی ندارد. نتایج و مدل معادلات ساختاری نیز در این پژوهش نشان داد، سرمایههای اجتماعی و اقتصادی و طبقه اجتماعی بر انتخاب الگوی غذایی مؤثر است. سرمایههای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و طبقهی اجتماعی در انتخاب الگوهای غذایی مؤثر است. دو الگوی غذایی به ترتیب شامل ۹ و ۵ مادهی غذایی با عنوان الگوی غذایی کارمندی – جوانپسند و سنتی یافت شد.
https://qjsd.atu.ac.ir/article_12127_2a0ad978a59cc2b87b6e640019ab3b4c.pdf
2020-08-22
1
32
10.22054/qjsd.2020.52799.2000
"سرمایه اجتماعی"
"سرمایه فرهنگی"
"سرمایه اقتصادی"
"طبقه اجتماعی"
"الگوی غذایی "
محمد
مهاجری
mohammadmohajeree@gmail.com
1
دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصاد و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل
AUTHOR
ابوالقاسم
حیدرآبادی
heidarabadi@baboliau.ac.ir
2
استادیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل
LEAD_AUTHOR
علی
رحمانی فیروزجاه
arf1348@gmail.com
3
گروه جامعهشناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.
AUTHOR
ایراننژاد، ابراهیم؛ احمدی، سیروس و حیدری، آرمان. (1398). پیشبینی سلامت جسمی، احتمال ابتلا به بیماری قند خون، براساس سرمایههای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در شهر تبریز. پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، سال 8، شماره 26: 19–34.
1
خواجهنوری، بیژن و کوچانیاصفهانی، مسعود. (1395). سرمایه فرهنگی و مصرف غذاهای مدرن و سنتی. مطالعات علوم اجتماعی ایران، سال 13، شماره 48: 52–65.
2
رضوانی، مهدیه و زنجانیزاده، هما. (1394). بررسی عوامل مؤثر بر تقسیم کار در خانواده؛ مطالعه موردی: زنان متأهل شاغل در آموزشوپرورش شهر مشهد. مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، سال 13، شماره 45: 29–60.
3
سورانی، فاطمه و احمدوند، مصطفی. (1398). سازههای اثرگذار بر رفتار مدیریت مصرف مواد غذایی خانوارهای بخش مرکزی شهرستان نجفآباد: کاربرد الگویی ترکیبی. جامعه شناسی کاربردی، شماره 30، شماره 75: 155–174.
4
علیزادهاقدم، محمدباقر. (1391). تحلیل جامعه شناختی سبک غذایی شهروندان تبریزی. رفاه اجتماعی، سال 11، شماره 44: 285–320.
5
کوچانیاصفهانی، مسعود و محمودیان، حسین. (1397). بررسی تأثیر سرمایۀ فرهنگی بر سلامت عمومی با میانجیگری سبک زندگی سلامتمحور (مطالعۀ موردی: دانشآموزان متوسطۀ دوم شهر شیراز). جامعه شناسی کاربردی، سال 29، شماره 70: 1–16.
6
مقدم فر، عطاالله. (1397). بررسی وضعیت مصرف فرهنگی طبقه متوسط در سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 21، شماره ۷۹: 7–40.
7
ممتاز، فریده. (1383). معرفی مفهوم طبقه از دیدگاه بوردیو. شناخت، سال 11، شماره 41–42: 149–160.
8
Bourdieu, Pierre. (1986). The forms of Capital. In John. G. Richardson (Ed.), Handbook of theory and research for the sociology of education. Greenwood
9
Bourdieu, Pierre. (1994). Raisons pratiques sur la théorie de l’action. Editions du Seuil.
10
Bourdieu, Pierre. (2000). Distinction: A social critique of the judgement of taste (Reprint1984 ed.). Harvard University
11
De Clercq, Bart., Abel, Thomas., Moor, Irene., Elgar, Frank. J., Lievens, John., Sioen, Isabelle., Braeckman, Lutgart., & Deforche, Benedicte. (2016). "Social inequality in adolescents’ healthy food intake: The interplay between economic, social and cultural capital". The European Journal of Public Health, ckw236.
12
Epter, Anthony. (2009). Eating Out in Modern American Society: Why Do People Make the Choice to Eat Outside the Home?. A thesis for the degree of Master of Nutrition and Food Sciences.University of Vermont.
13
Germov, John., & Williams, Lauren. (2017). A Sociology of Food and Nutrition: The Social Appetite. Oxford University
14
Giddens, Anthony. (2013). The Constitution of Society: Outline of the Theory of Structuration. John Wiley & Sons.
15
Oncini, Filippo. (2019)." Feeding Distinction: Economic and Cultural Capital in the Making of Food Boundaries". Poetics.
16
Oncini, Filippo., & Guetto, Raffaele. (2017). "Determinants of dietary compliance among Italian children: Disentangling the effect of social origins using Bourdieu’s cultural capital theory". Sociology of Health & Illness, 39(1), 47–62.
17
Parker, Andrea., & Grinter, Rebecca. (2014). "Collectivistic health promotion tools: Accounting for the relationship between culture, food and nutrition". International Journal of Human-Computer Studies, 72, 185–206.
18
Ritzer, George. (Ed.). (2003). The Blackwell Companion to Major Contemporary Social Theorists (1 edition). Wiley-Blackwell.
19
Stones, Rob. (2017). Key Sociological Thinkers. Macmillan Education UK.
20
Turner, Jonathan. H. (2003). The structure of sociological theory (7th ed). Wadsworth Thomson Learning.
21
ORIGINAL_ARTICLE
نظام راهبردهای حمایت از مراقبان خانوادگی سالمندان تهران در افق 1430
تغییرات جمعیتی، خانوادگی، اقتصادی، شغلی و فرهنگی به موضوع حمایت از سالمندان در آینده ابعاد پیچیده ای بخشیده است. یکی از ارکان این حمایت، مراقبان خانوادگی هستند که ما در این تحقیق در صدد ارائه راهبردهای برای حمایت از آنها هستیم. روش شامل چهار بخش می باشد: بخش اول؛ دو پیشران اصلی (که از16 عامل کلیدی تشکیل شده اند) موثر بر حمایت از سالمندان با توجه به نتایج مطالعات پیشین و مصاحبه با نخبگان استخراج گردید بخش دوم: برای هر پیشران دو وضعیت مطلوب و نامطلوب متصور است که از تقاطع آنها چهار سناریو استخراج گردید. بخش سوم: راهبردهای حمایت از مراقبان غیررسمی سالمندان از طریق مصاحبه با متخصصان استخراج گردید. نمونه شامل 20 متخصص حوزه سالمندی می باشد. مرحله چهارم: راهبردها و سیاست های استخراج شده برای هر سناریو با تکنیک پرسشنامه توسط پانل نخبگان مشخص شد و با روش HAP و با نرم افزار AHP-SOLVER اولویت بندی شدند. پیشران های موثر بر حمایت از مراقبان غیر رسمی سالمندان شامل ؛ "وضعیت فرهنگی- اجتماعی" و "منابع در اختیار" می باشد. راهبردهای مطرح شده جهت حمایت از مراقبان شامل؛ خدمات مالی به مراقب، خدمات بیمه های درمانی و حوادث، ارائه بسته های حمایتی ، ارائه خدمات آموزشی مورد نیاز مراقب، ارائه فرجه مراقبتی و کمک مراقب به مراقب می باشد.
https://qjsd.atu.ac.ir/article_12174_10a5e7ea12eac9016d26468173f79eb3.pdf
2020-08-22
33
87
10.22054/qjsd.2020.50509.1952
"سناریوها"
"مراقبان سالمندان"
"راهبردها"
"افق1430 تهران"
جعفر
هزار جریبی
javadfeli@gmail.com
1
هیات علمی علامه
LEAD_AUTHOR
مسعود
عالی نیسی
masood_alami@yahoo.com
2
هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
علی اکبر
تاج مزینانی
atmazinani@yahoo.com
3
عضو هیأت علمی - دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
جواد
فعلی
javad_feli@yahoo.com
4
علامه طباطبایی
AUTHOR
الکاک، پیت و دیگران. (۱۳۹۱)، کتاب مرجع سیاستگذاری اجتماعی، ترجمه: علی اکبر تاج مزینانی و محسن قاسمی، انتشارات دانشگاه امام صادق.
1
پورهادی، سمانه. (۱۳۹۵)، طراحی مدل مراقبت از سالمندان ایران ساکن جامعه، رساله دکتری رشته سالمندی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
2
پولادی، شهناز و انوشه منیژه و زارعیان، آرمین. (1392)، تبیین مفهوم بصیرت خانواده در مراقبت از سالمند، مجله پرستاری ارومیه، دوره 11، شماره 7: 516-525.
3
راشدی، وحید؛ رضائی، محمد؛ غریب، مسعود و نبوی، سیدحمید. (۱۳۹۲)، حمایت اجتماعی سالمندان؛ مقایسه سرای سالمندان و خانواده، مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. دوره 5، شماره 2: 351-356.
4
رحیمی، ابوالفضل. (۱۳۹۰)، تبیین سبک زندگی سالمندان و ارائه الگوی ارتقاء آن، رساله دکتری رشته پرستاری، دانشگاه تربیت مدرس.
5
سالاروند، شهین و عابدی، حیدرعلی. (۱۳۸۷)، علل و انگیزههای اقامت در سرای سالمندان از دیدگاه سالمندان اسکان یافته، فصلنامه فیض، دوره 12، شماره ۲: 55-61.
6
سراج، مصطفی. (1396)، جمعیت سالمندان در تهران،tehran.ostan-th.ir 18/4/96 کد خبر 3352.
7
شیرازی خواه، مرضیه. (1389)، بررسی وضعیت و قوانین موجود مربوط به سالمندی در ایران. رساله دکتری دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
8
قبادی، محترم. (1389)، مطالعه عوامل تعیینکننده هم سکنایی سالمندان با فرزندان، پایاننامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی.
9
کشاورز ترک، محسن. (1394)، گفتمان انقلاب اسلامی و طراحی سناریوهای آینده مدیریت و برنامهریزی شهری ایران، فصلنامه پژوهش انقلاب اسلامی، دوره 4 شماره 14: 181-205.
10
محمدی شاهبلاغی، فرحناز. (۱۳۸۷)، فرایند مراقبت خانواده از سالمند آسیبپذیر، رساله دکتری رشته پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
11
محمدی، مهری. (۱۳۹۵)، توصیف مشکلات سالمندان از نگاه سالمندان، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی.
12
میرزائی، محمد؛ دارابی، سعدالله و باباپور، میترا. (1396)، سالخوردگی جمعیت در ایران و هزینههای روبه افزایش بهداشت و درمان، مجله سالمند، دوره 12 شماره 2: 156-169.
13
A. (2017). Factors by the elderly population in groups of family, Department of family medicine, Montreal
14
K. (2011). Strenyth for the sandwich Generation, santa Barbar, california.
15
Cho, E. (2007). Aproposed theoretical framework Addressing the effects of in formal caregirers on Health-Related out comes of Elderly Recipients in Home Health care, Asian Nursing Research, vol 1, No 1:23-34
16
E.M. (2017). Family networks and emerging adulthood: The modern extended family, Iowa state university
17
Gurung and Ghimire.s. (2014). Role of family in Elderly care, Lapland university of Applied
18
Lecovich, E. (2014). Aging hnphace: from theory to practice, Anthropolocal notebooks 2o (1), pp:21-33
19
Lin, C.M(2008). A comparison of carers experiences of cariny for individuals with demantia or intellectual disability Napier, un
20
k. (2007). Caregiver psychological characteristies predict discontinuation of care for disabled elderly at home, IJGP: 1110-1114
21
pallani, A. (2009). Family support networks and population ageing, congers of family support networks and population ageing, Doha, Qatar, 3-47
22
J, and other. (2009). Family care for elderly in Slovenia, map 2030 workshop on the future of family support for older people, London 14-15 may pp 4-7.
23
Shyu Y. (2000). Pattern of caregiving when family caregivers face competiny need, j ADV Nurs 31(1): 25-43
24
F and others. (2011). Advanced care planning in care homes for older people, Age and Ageing, 3(40): 330-335
25
sunita Garany and sudna Ghimire. (2014). Role of family in elderly care, LAPIN AMK, Lapland university of applied sciences
26
Twigg and. J and Atkin k. (1994). Carers perceived: policy in informal care, open university press
27
Zakaria. kh. (2009). Notes concerniny elder's patronaye in the Arab conntries, Congeros of family support networks and population ageing, Dohe, Qatar
28
ORIGINAL_ARTICLE
جریانی از سرمایه اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در ایران
در سالهای اخیر با گسترش مدلهای رشد درونزا، سرمایه انسانی و اجتماعی به عنوان عوامل اصلی رشد اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، سرمایه اجتماعی که مؤلفه اصلی آن اعتماد است جایگاه خاصی در مطالعات رشد پیدا کرده است. هدف مطالعه پیشرو بررسی رابطه بین رشد اقتصادی و سرمایه اجتماعی در ایران است. برای این منظور ارتباط بین نیروی کار، سرمایه فیزیکی، سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی بر روی رشد اقتصادی با استفاده از دادههای مقطعی و برای استانهای ایران بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که سرمایه اجتماعی در کنار سایر عوامل تولید تأثیر معناداری بر رشد اقتصادی داشته است. همچنین به منظور پیشبینی و برنامهریزی آتی در جهت بهبود و افزایش سطح سرمایه اجتماعی، به سنجش مدل سرمایه اجتماعی پرداخته شده است. از بین عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی، سن و اشتغال در بخش کشاورزی، حومهنشینی، نابرابری توزیع درآمد و مهاجرت تأثیر معنادار و منفی بر سرمایه اجتماعی دارند در حالیکه، آموزش، مشارکت زنان در نیروی کار، اشتغال در بخش صنعت و خدمات، مالکیت خانه و تشکیل خانواده تأثیر مثبت و معنادار بر سرمایه اجتماعی دارند. با توجه به نتایج، پیشنهاد میشود که دولت ضمن پیشبینی سرمایه اجتماعی استانها باتوجه به عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی، برای بهبود آن در استانهایی با سطح پایین سرمایه اجتماعی چارهجویی کند.
https://qjsd.atu.ac.ir/article_12128_c43bcbdc6e716583a61ee5ef6f202b93.pdf
2020-08-22
89
124
10.22054/qjsd.2020.50732.1957
سرمایه اجتماعی
رشد اقتصادی
سرمایه انسانی
سرمایه فیزیکی
رفاه و توزیع درآمد
حسین
امیری
hossienamiri@gmail.com
1
استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
محمود
نجفی نژاد
mahmoodnajafi24@gmail.com
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
سیده محدثه
موسوی
mosavi8145@gmail.com
3
دانش آموخته کارشناسی ارشد بانکداری اسلامی، دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
محمدحسین
حسنی
mhhasani@gmail.com
4
دکتری تخصصی جامعه شناسی فرهنگی، پردیس شهید بهشتی دانشگاه فرهنگیان زنجان
AUTHOR
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. (1394)، دادههای سالانه رشد اقتصادی، ایران، تهران.
1
تاجبخش، کیان؛ ثقفی، مراد و کوهستانینژاد، مسعود. (1382)، "سرمایه اجتماعی و سیاستهای اجتماعی (بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی در ایران امروز)"، فصلنامه رفاه اجتماعی (ویژهنامۀ سیاست اجتماعی)، سال 3، شماره 10: 200-155.
2
رمضانی بروجنی، امید و شبانی شهرضا، امیرحسین. (1396)، "بررسی نظریات سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار شهری"، سومین کنفرانس سالانه بین المللی عمران، معماری و شهرسازی، شیراز، مؤسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی.
3
https://www.civilica.com/Paper-ICAUC03-ICAUC03_045.html
4
رنانی، محسن و مؤید فر، رزیتا. (1387)، " سرمایه اجتماعی و عملکرداقتصادی: بررسی مقایسهای استانهای ایران"، فرایند مدیریت و توسعه، سال 21، شماره 2 و 3: 79-106.
5
سوری، علی و مهرگان، نادر. (1386)، "نقش سرمایه اجتماعی در تشکیل سرمایه انسانی "، پژوهشنامه بازرگانی، سال 11، شماره 42: 207-219.
6
شربتیان، محمدحسن و ایمنی، نفیسه. (1396)، "تحلیل جامعه شناختی رابطه سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی زنان "، فصلنامه برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال 8، شماره 30: 141-105.
7
قلی زاده چمتویی، فریبا و داوود پور، زهره. (1396)، "تحلیل همبستگی بین سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی با درجه توسعهیافتگی شهرها (نمونه موردی: شهر الوند و شهر قزوین)"، چهارمین کنفرانس ملی معماری و شهرسازی پایداری و تاب آوری از آرمان تا واقعیت، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد واحد قزوین
8
https://www.civilica.com/Paper-CBEAUI04-CBEAUI04_065.html
9
خادم علیزاده، امیر و افسری، علی. (1395)، "تأثیر آموزههای اعتقادی و اخلاقی اسلام بر سرمایه اجتماعی مسلمانان جهان (با تأکید بر شاخص اعتماد تعمیمیافته)"، پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، سال 6، شماره 23: 58-45.
10
عباس زاده، محمد؛ قاسم زاده، داوود و صالح، نوشین. (1395)، "بررسی ارتباط بین اشکال سرمایه و شادی در بین حاشیهنشینان و غیر حاشیهنشینان (مورد مطالعه: شهر تبریز)"، فصلنامه برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال 7، شماره 29: 185-157.
11
علمی، زهرا؛ شارع پور، محمود و حسینی، سید امیر حسین. (1384)، "سرمایه اجتماعی و چگونگی تأثیر آن بر اقتصاد"، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، سال 40، شماره 4: 296-239.
12
عبداللهی، محمد و موسوی، میرطاهر (1386). "سرمایه اجتماعی در ایران، وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکانشناسی گذار"، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 6، شماره 25: 234-195.
13
مرکز آمار ایران. (1394)، سرشماری نفوس و مسکن.
14
موسوی، سید نعمتاله و زارعی، صمد. (1395)، "نقش محیط زیست و سرمایه اجتماعی در رشد اقتصادی ایران"، اقتصاد کشاورزی، سال 11، شماره 1: 209-185.
15
Alesina, A. and La Ferrara, E. (2000). “Participation in heterogeneous communities.” Quarterly Journal of Economics, 115, 847–904.
16
Alesina, A., Baqir, R. and Easterly, W. (1999). “Public goods and ethnic divisions.” Quarterly Journal of Economics, 114, 1243–1284.
17
Bartolini, S., Bilancini, E., and Sarracino, F. (2009). “Sociability predicts happiness: World-wide evidence from time series.” Department of Economics University of Siena 579, Department of Economics, University of Siena.
18
Christoforou, A. (2006). “Social capital, economic growth and human development: an empirical investigation across European countries.” In Annual Meeting of the Human Development and Capability Association, Freedom and Justice, University of Groningen, Groningen, The Netherlands.
19
Christoforou, A. (2010). “Social capital and human development: an empirical investigation across European countries.” Journal of Institutional Economics, 6(2), 191-214.
20
Coleman, J.S. (1988). “Social capital in the creation of human capital.” American Journal of Sociology, 94, S95–S120.
21
DiPasquale, D. and Glaeser, E.L. (1999). “Incentives and social capital: are homeowner’s better citizens?” Journal of Urban Economics, 45, 354–384.
22
Elkin, F. (1956). “SEELEY, SIM, and LOOSLEY. Crestwood Heights: A Study of the Culture of Suburban Life (Book Review).” Social Forces, 35(1), 284.
23
Glaeser, E. L., Laibson, I., Scheinkman, J. A., and Soutter, C. L. (2000). “Measuring trust.” The quarterly journal of economics, 115(3), 811-846.
24
Glaeser, E., Scheinkman, J., and Shleifer, A. (2003), “The Injustice of Inequality”. Journal of Monetary Economics, 50(2), 199-222.
25
Glaeser, E. L., and Scheinkman, J. (2000). “Non-market interactions (No. w8053).” National Bureau of Economic Research.
26
Hanifan, L. J. (1916). “Evening classes for West Virginia elementary schools.” Charleston, WV, Department of Free Schools.
27
Homans, G. C., and Behavior, S. (1961). “Its elementary forms.” Social Behavior, 119 (3), 488-531.
28
Jacobs, J. (1961). “The death and life of great American cities.” New York: Vintage.
29
Putnam, R. D. (1993). “What makes democracy work?” National Civic Review, 82(2), 101-107.
30
Putnam, R. D. (1995). “Tuning in, tuning out: The strange disappearance of social capital in America.” PS: Political science & politics, 28(4), 664-683.
31
Rupasingha, A., and Goetz, S. J. (2008). “US county-level social capital data, 1990-2005.” The northeast regional center for rural development, Penn State University, University Park,
32
Rupasingha, A., Goetz, S. J., and Freshwater, D. (2006). “The production of social capital in US counties.” The journal of socio-economics, 35(1), 83-101.
33
Schiff, S. (1999). “Littleton, then and now.” New York Times, 4, 22.
34
Silverman, B. (1935). “The behaviour of children from broken homes.” American Journal of Orthopsychiatry, 5(1), 11.
35
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل پیوند همیاری و توانمندی در بین زنان روستایی (موردمطالعه: صندوقهای قرضالحسنه خویشاوندی-همسایگی دهستان تنگسیاب، کوهدشت)
توانمندسازی مالی زنان روستایی و مشارکت آنان در زمینههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی از مهمترین عوامل دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. یکی از رایجترین طرحهای توانمندسازی که در قالب نظام اعتبارات خُرد در ایران مطرح میباشد، صندوقهای قرض-الحسنه است. در سالهای اخیر گونهی جدیدی از آنها در نقاط روستایی شکلگرفتهاند که مبتنی بر پیوندها و شبکههای غیررسمی بوده و با مدلهای رایج تفاوت دارند. لذا هدف نوشتار حاضر، پی بردن به کارآیی صندوقهای مبتنی بر روابط خویشاوندی- همسایگی در رشد توانمندی زنان دهستان تنگسیاب شهرستان کوهدشت است؛ پس ضمن الهام از تعاریف و رویکردهای توانمندسازی، با بهرهگیری از روش کیفی و از طریق فنون مصاحبه نیمه ساختیافته و عمیق، مشاهده مشارکتی و بحث گروهی متمرکز با 23 نفر که با نمونهگیری گلوله برفی انتخاب شدند، به گردآوری دادهها پرداخته است. مصاحبهها ضبط و نوشتهشده و با روش تماتیک، تحلیل شدند و درمجموع، 48 مفهوم و 9 مقوله بدست آمد. بر اساس یافتهها، تشکیل و عضویت در این صندوقها میتواند به درآمدزایی و سهیمشدن زنان در داراییهای خانواده، افزایش قدرت تصمیمگیری در خانواده و روستا، بهبود باورهای عمومی نسبت به زنان، حفظ و تداوم کار گروهی و گسترش آن به امور دیگر منجر شود. ازاینرو صندوقهای مذکور، با بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی زنان زمینهی دستیابی به سطوحی از توانمندی را تسهیل میسازند.
https://qjsd.atu.ac.ir/article_12129_15842f362e6697792d6477c3b6bf118a.pdf
2020-08-22
125
159
10.22054/qjsd.2020.52985.2001
صندوقهای قرضالحسنه
روابط خویشاوندی-همسایگی
اعتبارات خُرد
توانمندی زنان
همیاری
داریوش
رضاپور
d.rezapour@gmail.com
1
استادیار علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
رحمان
باقری
bagherirahman26@yahoo.com
2
عضو هیات علمی علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور
AUTHOR
ازکیا، مصطفی و ایمانی، علی. (1387)، توسعه پایدار روستایی، تهران: انتشارات اطلاعات.
1
ایمان، محمدتقی. (1393)، فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ دوم.
2
تاراسی، زهرا؛ کریمزاده، حسین و آقاهیر، محسن. (1398)، «بررسی عوامل و محرکهای مؤثر بر توانمندسازی زنان روستایی (مورد مطالعه: شهرستان زنجان)»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 19، شماره 54: 237 تا 257.
3
دیلینی، تیم. (1392)، نظریههای کلاسیک جامعهشناسی، ترجمه: بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران: نشر نی.
4
رسولاف، جلال. (1381)، «زنان روستایی و اعتبارات خُرد، خوداتکایی». مجموعه مقالات همایش اعتبارات خُرد زنان روستایی، (جلد اول: 378- 356). تهران: وزارت جهاد کشاورزی (دفتر امور زنان روستایی).
5
سن، آمارتیا. (1385)، توسعه یعنی آزادی، ترجمه: محمدسعید نوری نائینی. تهران: نشر نی.
6
شادیطلب، ژاله. (1381)، توسعه و چالشهای زنان در ایران، تهران: نشر قطره.
7
شادیطلب، ژاله؛ وهابی، معصومه و ورمزیار، حسن. (1384)، «فقر درآمدی فقط یک جنبه از فقر زنان سرپرست خانوار»، فصلنامه رفاه اجتماعی، دوره 4، شماره 17: 247- 227.
8
شکوری، علی، رفعت جاه، مریم و جعفری، معصومه. (1386). «مؤلفههای توانمندی زنان و تبیین عوامل مؤثر بر آنها». فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره 5، شماره 1: 26-1.
9
شهبازی، حسن. (1383)، «مشارکت، راهکار اصلی توانمندسازی زنان»، مجلۀ اقتصاد تعاون، دوره 13، شماره 154: 89-84.
10
صالحی چگنی، مجتبی؛ رحیمیان، مهدی و غلامرضایی، سعید. (1397)، «واکاوی راهکارهای صندوقهای اعتبارات خُرد در توانمندسازی زنان روستایی – مورد مطالعه: استان لرستان»، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2، شماره 4: 687- 675.
11
طالب، مهدی و نجفی اصل، زهره. (1386)، «پیامد اعتبارات خُرد روستایی بر توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار: نگاهی به نتایج طرح حضرت زینب کبری (س) در روستاهای بویینزهرا»، فصلنامه روستا و توسعه، دوره 10، شماره 3: 1- 27.
12
علاءالدینی، پویا و جلالی موسوی، آزاده. (1389)، «ارزیابی اثربخشی برنامه پشتیبانی خدمات مالی خرد و صندوق اعتبارات خُرد زنان روستایی در ایران»، فصلنامه توسعه محلی (توسعه روستایی سابق)، دوره 2، شماره 2: 61- 76.
13
علیرضا نژاد، سهیلا. (1392)، «گونهشناسی صندوقهای قرضالحسنه و توانمندی زنان: مدل سنتی اعتبارات خُرد در ایران»، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 5، شماره 2: 103- 91.
14
فرخی، طاهره. (1376)، «نقش زنان در توسعه پایدار، تواناسازی زنان»، ماهنامه تعاون، شماره 74: 102- 76.
15
فرضی زاده، زهرا. (1393)، «بررسی آثار صندوق اعتبارات خُرد بر رشد توانمندی زنان روستایی»، همایش ملی زن و توسعه پایدار روستایی، مشهد. فرضی زاده، زهرا؛ متوسلی، محمود و طالب، مهدی. (1392)، «بررسی جامعهشناختی توانمندی اجتماعی و اقتصادی، درک بومی از آن، عوامل مؤثر بر رشد آن و موانع در جامعه زنان روستایی»، فصلنامه توسعه محلی (روستایی - شهری)، دوره 5، شماره 1، 40- 1.
16
فرهادی، مرتضی. (1388)، انسان شناسی یاریگری، تهران: نشر ثالث
17
فرهادی، مرتضی. (1380)، واره، تهران: وزارت جهاد کشاورزی معاونت ترویج و مشارکت مردمی، چاپ اول.
18
فیروزآبادی، سید احمد و فرضی زاده، زهرا. (1388)، «بررسی مقایسهای گذشته و حال فعالیتهای اقتصادی زنان روستایی در خانواده-مطالعه موردی روستای میانده از توابع شهرستان صومعهسرا– گیلان»، فصلنامه توسعه محلی (روستایی - شهری)، دوره 1، شماره 1: 65-35.
19
کولایی، الهه و حافظیان، محمدحسین. (1394)، نقش زنان در توسعه کشورهای اسلامی، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
20
محمدی، یاسر؛ عواطفی اکمل، فرشته و ضمیری آراسته، مینا. (1397)، «اثرات تأمین مالی خرد و توانمندی زنان روستایی در استانهای کرمانشاه و همدان»، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال 7، شماره 4: 169 تا 188.
21
مظفری، محمدمهدی و ضیائی، محمدصادق. (1396)، «بررسی اثرات صندوق اعتبارات مالی خرد بر میزان توانمندسازی مدیریتی زنان روستایی منطقه الموت»، فصلنامه دانش سرمایهگذاری، سال 6، شماره 24: 231 تا 249.
22
معظمی، میترا. (1380)، راهنمای آموزش طراحی برنامههای مالی خرد. تهران: وزارت جهاد کشاورزی (دفتر امور زنان روستایی).
23
موحدی، رضا؛ حاجی هاشمی، زهرا و محمدی، نوشین. (1398)، «عوامل اثرگذار بر کارآمدی پروژههای توانمندسازی زنان روستایی (مورد: تعاونیهای خرد اعتباری در استان اصفهان)»، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال 8، شماره 1: 161 تا 182.
24
نگین، وحیده. (1384)، «نقش تأمین مالی خرد در کاهش فقر». فصلنامه تأمین اجتماعی، دوره 7، شماره 22: 59 -41.
25
Alsop, Ruth., Mette Bertelsen, and Jeremy Holland. (2006). Empowerment in practice: From analysis to implementation. The World Bank.
26
Deininger, Klaus, and Yanyan Liu. (2013). "Economic and social impacts of an innovative self-help group model in India" . World Development, 43, 149-163.
27
Derera, Evelyn, Pepukayi Chitakunye, and Charles O’Neill. (2014). "The impact of gender on start-up capital: A case of women entrepreneurs in South Africa" . The Journal of Entrepreneurship, 23(1), 95-114.
28
Diiro, Gracious. M., Greg Seymour; Menale Kassie; Geoffrey Muricho, and Beatrice Muriithi. (2018). Women’s empowerment in agriculture and agricultural productivity: Evidence from rural maize farmer households in western Kenya. Plos one, 13(5), 1- 27.
29
Elyachar, Julia. (2010). Phatic Labor, Poor Theory, and Revisiting Empowerment in Cairo. Critical Theory Institute, UCI.
30
Grasmuck, Sherri, and Rosario Espinal. (2000). "Market success or female autonomy? Income, ideology, and empowerment among microentrepreneurs in the Dominican Republic" . Gender & society, 14(2), 231-255.
31
Grootaert, Christiaan. (2003). "On the relationship between empowerment, social capital and community driven development" . World Bank Working Paper, (33074).
32
Marguerite, Robinson. (2002).The Microfinance Revolution, Chapter 1 and 2 Washington, DC, World Bank.
33
Matin, Imran., David Hulme, and Stuart (2002). "Finance for the poor: from microcredit to microfinancial services" . Journal of international development, 14(2), 273-294.
34
Mayoux, Linda. (2001). " Tackling the down side: Social capital, women’s empowerment and micro finance in Cameroon". Development and change, 32(3), 435-464.
35
Peterson, N. Andrew, and Joseph (2004). "Social cohesion and intrapersonal empowerment: Gender as moderator". Health education research, 19(5), 533-542.
36
Rowlands, Jo. (1995). "Empowerment examined". Development in practice, 5(2), 101-107.
37
Thomas, James, and Angela (2008). "Methods for the thematic synthesis of qualitative research in systematic reviews". BMC Medical Research Methodology, 8(45), 1-10.
38
Ugbomeh, George. (2001). "Empowering women in agricultural education for sustainable rural development". Community Development Journal, 36(4), 289-302.
39
Van Maanen, Gert. (2004). Microcredit: sound business or development instrument. SGO Uitgeverij.
40
Weber, Olaf, and Adnan Ahmad. (2014). "Empowerment through microfinance: The relation between loan cycle and level of empowerment". World Development, 62, 75-87.
41
ORIGINAL_ARTICLE
اصل چهار ترومن و امکان توسعه در ایران
در این مقاله از منظر جامعهشناسی تاریخی به اصل چهار ترومن که بهعنوان یکی از معروفترین برنامههای آمریکا برای مهار کمونیسم در اروپا معرفیشده بود پرداختهشده است. بر اساس اصل چهار کمکهای آمریکا به دو منظور صورت میگرفت: «نخست ایجاد ثبات اقتصادی برای جلوگیری از رشد کمونیسم و دوم کمک به اقتصاد آمریکا از طریق قادر ساختن اروپاییان به خرید کالاهای آمریکایی؛ که پس از گذشت زمان کوتاهی به دیگر کشورها که در معرض رفتن به پشت پرده آهنین بودند نیز سرایت کرد. هدف از تدوین این مقاله بررسی شرایط تاریخی اصل چهار و اثرات آن در ایران بر اساس نظریههای توسعه است. نظریههای توسعه در سه گروه وابستگی، جهانی و نوسازی قابل دستهبندی است. در این میان نظریهپردازان نوسازی معتقد بودند که برای ایجاد رشد اقتصادی پایدار و خودجوش در جهان سوم، کشورهای جهان سوم باید مرحله گذار از جامعه سنتی به جامعه مدرن که کشورهای پیشرفته قبلاً تجربه کردهاند، را تجربه کنند. ایشان موانع اساسی نوسازی را در نهادها و ارزشهای فرهنگی سنتی کشورهای جهان سوم میدیدند که با رشد و توسعه اقتصاد و صنعتی شدن در تضاد است. هدف کوتاهمدت اصل چهار جلوگیری از نفوذ کمونیسم در اروپا و کشورهای حساس برای آمریکا بود که توانست به آن دست یابد اما با ریلگذاری ویژه در بلندمدت هم توانست به اهدافی که موردنظر دولت آمریکا بود دست یابد
https://qjsd.atu.ac.ir/article_12132_7e566d1c74c738962f330ef87ffeb3cc.pdf
2020-08-22
161
197
10.22054/qjsd.2020.53614.2014
ایران
اصل چهار ترومن
توسعه
نوسازی
کمونیسم
آمریکا
مرتضی
سالمی قمصری
salemimr@gmail.com
1
دانشجوی دکتری تاریخ ایران دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم تحقیقات
AUTHOR
سهراب
یزدانی
yazdan_sohrab_87@yahoo.com
2
دانشیار تاریخ دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
مرتضی
فرهادی
farhadim@yahoo.com
3
استاد مردم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
فرشاد
مومنی
farshad.momeni@gmail.com
4
استاد گروه برنامه ریزی اقتصادی و توسعه، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
آبراهامیان، یرواند. (۱۳۷۷)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه: احمد گل محمدی و محمدابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
1
ازغندی، علیرضا. (۱۳۸۴)، روابط خارجی ایران ۵۷-۱۳۲۰، تهران: نشر قومس.
2
ازغندی، علیرضا. (۱۳۸۴)، تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران ۵۷-۱۳۲۰، تهران: انتشارات سمت.
3
ازکیا، مصطفی و دربان آراسته، علیرضا. (1382)، روشهای کاربردی تحقیق، جلد اول، تهران: انتشارات کیهان.
4
امبروز، استفان. (1362)، روند سلطه گری، تاریخ سیاست خارجی آمریکا، ترجمه: احمد تابنده، تهران: انتشارات چاپخش.
5
بشیریه، حسین. (۱۳۸۰)، موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران: گام نو.
6
- بهار، مهدی. (۱۳۴۴)، میراثخوار استعمار، تهران: بدون نام ناشر.
7
- حجاریان سعید. (1375)، برنامه توسعه و الگوی اتحاد سهگانه، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 103-104.
8
- ستاری فر محمد. (1374)، درآمدی بر سرمایه و توسعه، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
9
سوی الوین. (1378)، تغییر اجتماعی و توسعه، ترجمه: محمود حبیبی مظاهری، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
10
فلیک، اووه. (1387)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه: هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
11
فرهادی، مرتضی. (1397)، صنعت بر فراز سنت یا در برابر آن، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
12
فرهادی، مرتضی. (1390)، «فروهشتگی ده و کژ بالشی شهر ایرانی (کاهندگی فرهنگ تولیدی و افزایندگی فرهنگ مصرفی در ایران)»، فصلنامه علمی– پژوهشی پژوهشهای انسانشناسی ایران، سال اول، شماره 2.
13
فرهادی، مرتضی. (1396)، آزار"مَکل مَکل مَکینِگی"("دیوچه"چاهی)، فصلنامه علوم اجتماعی (ویژهنامه آب)، دانشگاه علامه طباطبائی، شماره 77.
14
فوران، جان. (1394)، مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سالهای پس از انقلاب اسلامی، ترجمه: احمد تدین، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ پانزدهم.
15
عبداللهی محمد. (1386)، نقد نظریههای جامعهشناسی، دوره دکتری دانشگاه علامه طباطبائی.
16
قرشی، یوسف و جمیری، محمد. (۱۳۸۷)، «اصل چهار ترومن در ایران»، مجله تاریخ معاصر ایران، شماره
17
کندی، پل. (1370)، ظهور و سقوط قدرتهای بزرگ، ترجمه: عبدالرضا غفرانی، انتشارات اطلاعات.
18
گن زیر، ایرنه. (1369)، کارگردانی دگرگونی سیاسی در جهان سوم، ترجمه: احمد تدین، تهران: نشر سفیر.
19
گوندرفرنک، آندره. (1359)، جامعهشناسی توسعه و توسعهنیافتگی، ترجمه: منوچهر مناجیان، تهران: موسسه انتشارات علمی.
20
گیلهام، بیل. (1394)، روش تحقیق مطالعه موردی، ترجمه: مونا بوذری و همایون پاشا صفوی، تهران: انتشارات سیاه رود.
21
ملک محمدی، حمیدرضا. (1385)، ژاندارم و ژنرال، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
22
مرکز اسناد ریاست جمهوری. (1382)، اسنادی از اصل چهار ترومن در ایران (1346-1325)، به کوشش تیمور بشیر گنبدی، ۲ جلد، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
23
ملکوتیان، مصطفی. (۱۳۸۱)، «ایران و امنیت ملی آمریکا (۱۳۲۴-۱۳۵۷ (، مجله علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، شماره ۱۶.
24
رفیع پور، فرامرز. (1376)، توسعه و تضاد: کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول.
25
رینولدز ولف، لیزا. (۱۳۹۲)، کارکردهای اصل چهار ترومن در ایران،ترجمه: نینا وهاب، روزنامۀ دنیای اقتصاد، شماره ۳۱۴۰.
26
-مشایخی مهرداد. (1377)، نوسازی سیاسی، راه نو، شماره 17.
27
مؤمنی، فرشاد و نقش تبریزی، بهرام. (1394)، اقتصاد ملی در دوره دولت ملی، تهران: انتشارات نهادگرا.
28
مهام، محمود. (1392)، اصل چهار و تغییر اجتماعی در ایران (معرفی و نقد کتاب «بررسی اهداف و عملکرد اصل چهار ترومن)، پژوهشهای روستایی، دوره نهم، شماره 1 (پیاپی 33).
29
ویلیس، کتی. (1393) نظریهها و تجربههای توسعه، ترجمه: حسین ایمانی جاجرمی و پیمان پور رجب، تهران: نشر پژواک.
30
همراز، ویدا. (1381)، بررسی اهداف و عملکرد اصل چهار ترومن: هیئت عملیات اقتصادی آمریکا در ایران، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
31
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی سناریوهای محتمل تابآوری اجتماعی شهرهای کوچک در مقابله با بیماریهای واگیردار شبیه کووید – 19
ارزیابی و مدیریت تأثیر بیماریهای همهگیر در مقیاس بزرگ با در نظر گرفتن تنها خطر فردی و شدت بیماری بسیار دشوار است و میتواند بسیار گران باشد. همهگیریهای بزرگ و محلی به طور یکسان بر سرنوشت ملل و پیشرفت تمدن تأثیر گذاشته و امپراتوریها را تعیین کرده و و باعث میشود عفونتها بازیگران تاریخ درام بشریت باشند. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش-پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آیندهپژوهی صورت گرفتهاست.مطالعه حاضر با عملیاتیکردن چارچوب تابآوری، یک رویکرد ظریفتر و جامعتر را برای بهینهسازی برنامههای مهار و سیاستهای کاهش با استفاده از شاخصهای موثر در تاب-آوری اجتماعی شهرهای کوچک با نمونه موردی شهر نورآباد با رویکرد آیندهپژوهی در مورد شیوع بیماریهای همهگیر ارائه می-دهد. نیروهای پیشران با روشدلفی مشخص، و سپس این عوامل براساس میزان اهمیت و عدمقطعیت، اولویتبندی و حیاتیترین عوامل مشخص، و برای نوشتن سناریوهای محتمل از نرمافزار (Micmac) استفاده شده است. در مرحله سناریوپردازی، تعداد 31 متتغیر کلی شناسایی و در این نرمافزار تعریف شدند. با توجه به یافتههای پژوهش از بین این عوامل شاخص تورم و فقر تاثیرگذارترین عوامل کلیدی در تابآوری اجتماعی این شهر در مواجهه با بیماریهای واگیردار میباشد همچنین پایین بودن درآمد و فصلی بودن اشتغال در رتبه های بعدی و دارای بیشترین اثرگذاری مستقیم و همچنین آمادگی اجتماعی و توانایی انطباق با تنشها دارای بیشترین میزان اثرگذاری غیرمستقیم بر دیگر متغیرها بودهاند.
https://qjsd.atu.ac.ir/article_12130_574cb7d35f35e59087f6fe44671a28e3.pdf
2020-08-22
199
240
10.22054/qjsd.2020.52793.1999
مطالعات آیندهپژوهی
برنامهریزی سناریو
تابآوری اجتماعی
بیماریهای واگیردار
شهر نورآباد ممسنی
محمدرضا
امیری فهلیانی
amiri_reza1388@yahoo.com
1
دانشگاه شهید چمران اهواز
LEAD_AUTHOR
امانپور، سعید و امیری فهلیانی، محمدرضا. (1394)، تحلیلی بر تقابل مشکلات مهاجران در دو جامعه شهری و روستایی (مورد مطالعه: مهاجران روستایی شهر نورآباد فارس)، فصلنامه توسعه محلی، دوره 7، شماره 2.
1
امانپور، سعید، ملکی، سعید، صفایی پور، مسعود، امیر فهلیانی، محمدرضا. (1398)، تدوین سناریوها و ارائه راهبردهای مؤثر در تابآوری اجتماعی آینده (مطالعة موردی: کلانشهر اهواز)، دوفصلنامة علمی جغرافیای اجتماعی شهری، دورة 6، شمارة 2، پیاپی 15.
2
امانپور، سعید، ملکی، سعید، صفایی پور، مسعود، امیر فهلیانی، محمدرضا. (1398)، تحلیل وضعیت و تعیین استراتژیهای مبتنی بر سناریو در تابآوری شهری ) موردپژوهی؛ کلانشهر اهواز (، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی شهری، سال 9، شماره پیاپی 35.
3
امیری فهلیانی، محمدرضا. (1397)، کاربست رویکرد آیندهپژوهی در ارزیابی و تحلیل فضایی ابعاد و مولفههای تابآوری نهادی در مناطق کلان شهری (مطالعه موردی: کلان شهر اهواز)، رساله دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، (اساتید راهنما؛ دکتر سعید امانپور و دکتر سعید ملکی).
4
پرتوی، پروین، بهزادفر، مصطفی و شیرانی، زهرا. (1394)، طراحیشهری و تابآوری اجتماعی (محله جلفا اصفهان)، نامه معماری و شهرسازی، شماره 17.
5
حافظ شیرازی، خواجه شمالدین محمد. (1391)، دیوان حافظ، انتشارات اشارات طلایی، تهران: چاپ اول.
6
خزایی، سعید. (1393)، بررسیها چالش و راهکارهای آیندهپژوهی در ایران»، در مجموعه مقالات و سخنرانیهای درآمدی بر آیندهپژوهی، مرکز مطالعات علم و فناوری فرهنگستان علوم، اصفهان: انتشارات شاخص پژوه.
7
کاظمی، داوود. (1394)، تدوین چارچوب مفهومی جهت سنجش مؤلفههای مؤثربرتاب آوری شهر در برابر بحران (زلزله)، مطالعه موردی شهر تهران، رساله دکتری، انشگاه اسلامی واحد دانشگاه علوم و تحقیقات تهران.
8
Adger, N. (2000). “Social and Ecological Resilience: are They Related?” Progress in human geography, 24(3), pp. 347-364.
9
Ali, Imran & Alharbi, Omran M L, (2020). COVID-19: Disease, management, treatment, and social impact, Science of The Total Environment, Volume 728, 138861
10
Boulton, Richard, (2017). Social medicine and sociology: the productiveness of antagonisms arising from maintaining disciplinary boundaries, Social Theory & Health 15, 3
11
Brooks, S.K., Webster, R.K., Smith, L.E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., Rubin, G.J., (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. The Lancet
12
Chakraborty, Indranil & Maity, Prasenjit, (2020). COVID -19 Outbreak: Migration, effects on society, global environment and prevention, Science of the Total Environment, org/10.1016/j.scitotenv.2020.138882
13
Cinner, J.; Fuentes, M. M. P. B. and Randriamahazo, H. (2009) “Exploring social resilience in Madagascar’s marine protected areas”, In: Ecology and Society 14)1(, 41. http://www.ecologyandsociety. org/vol14/iss1/art41/
14
CollyER, Fran, (2010). the Sociology of Health and Medicine in australia Sociología de la medicina y de la salud en Australia, Política y Sociedad, 2011, Vol. 48 Núm. 2: 259-276 259,doi: 10.5209/rev_POSO.v48.n2.3
15
Cutter, Susan L., and Christina Finch. (2008). Temporal and spatial changes in social vulnerability to natural hazards. Proceedings US National Academy of Sciences 105 (7)
16
Cutter, Susan l. et al. (2008). “Community and regional resilience: Perspectives from hazards disasters and emergency management, Community and Regional Resilience Initiative,” CARRI Research Report 1, pp. 1-19
17
Fauci, Anthony S & Morens, David M. (2012). The Perpetual Challenge of Infectious Diseases, t he new england journal of medicine
18
Goodwin, Paul; Wright, George. (2001). "Enhancing strategy evaluation in scenario planning: a role for decision analysis". Journal of management studies, 38(1), 1- 16.
19
Holling, C. S., (1973). ‘Resilience and stability of ecological systems’, Annual Review of Ecology and Systematics, 4: 1-23.
20
Kalateh Sadati, Ahmad, Lankarani,, Mohamad Hossein & Bagheri Lankarani, Kamran, (2020). Risk Society, Global Vulnerability and Fragile Resilience; Sociological View on the Coronavirus Outbreak, Shiraz E-Medical Journal, doi: 10.5812/semj.102263
21
Lee, Vernon J, Ho, Marc , WenKai, Chen, Aguilera, Ximena, Heymann , David & Annelies Wilder-Smith. (2020). Epidemic preparedness in urban settings: new challenges and opportunities, Lancet Infect Dis, https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30249-8
22
Lucini, B. (2015). Disaster Resilience from a Sociological Perspective Exploring, Three Italian Earthquakes as Models for Disaster Resilience Planning, Vol. 25, No. 4.,
23
Maguire B.& P. C. Hagen. (2007). “disasters and communites: understanding social resilience”, The Australian journal of emergency management, VOL. 22, Pp. 16-20.
24
Massaro, Emanuele, Ganin, Alexander, Perra, Nicole, Linkov,Igor & Vespignani, Alessandro. (2017). Resilience management during large-scale epidemic outbreaks, SCIEntIfIC REPorts | 8:1859 | DOI:10.1038/s41598-018-19706-2
25
Michael clair, Jeffrey, Clark, Cullen, Hinote,Brian P, O. Robinson & Wasserman, Jason A. (2007). Developing, integrating, and perpetuating new ways of applying sociology to health, medicine, policy, and everyday life, Social Science & Medicine, Volume 64, Issue 1, January 2007, Pages 248-258
26
Mitchell, T., Harris, K. (2012). Resilience: a risk management approach, background note
27
Norris, F. H.; Stevens, S.P.; Pfefferbaum, B.; Wyche, K.F.; Pfefferbaum, R.L. (2008). “Community Resilience as a Metaphor, Theory, Set of Capacities, and Strategy for Disaster Readiness,” Am J Community Psychol 41, pp. 127–150
28
Obrist, B.; Pfeiffer, C.; Henley, R. (2010). “Multi-layered social resilience: a new approach in mitigation research,” Prog. Dev. Stud. 10 4, pp. 283–293.
29
Qiu, Yin, Chen, Xi & Shi, Wei. (2020). Impacts of Social and Economic Factors on the Transmission of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in China, medRxiv and bioRxiv, doi: https://doi.org/10.1101/2020.03.13.20035238
30
Schumacher M. (2003). Security engineering with patterns: origins, theoretical models, and new applications, vol 2754. Springer, Berlin, pp 45–55
31
Tierney, K. and Bruneau, M., (2007). Conceptualizing and Measuring Resilience: A Key to Disaster Loss Reduction. TR News 250, May-June 2007, 14-17. Available online: http://onlinepubs.trb.org/onlinepubs/trnews/ trnews250_p14-17.pdf.
32
Voss, M. (2008). “The vulnerable can’t speak. An integrative vulnerability approach to disaster and climate change research,” In: Behemoth, 1 (3), pp. 39–56.
33
World Health Organization. (2008). Our cities, our health, our future: acting on social determinants for health equity in urban settings. World Health Organization Centre for Health Development, Kobe
34
www.givingcompass.org/article/pandemics-are-also-an-urban-planning-problem/
35
ORIGINAL_ARTICLE
توسعه مرز محور و اضمحلال ظرفیتها و فرصتهای اجتماعات مرزی؛ با تاکید بر نقد بازارچههای مرزی (مورد مطالعه؛ بازارچههای مرزی ننور شهرستان بانه و خاو و میر آباد شهرستان مریوان)
چکیدهمفروضه بنیادین پژوهش حاضر این گزاره است که بازارچههای مرزی و توسعه وابسته آن، سیاست مناسبی برای توسعه مناطق مرزی نبوده است. روش پژوهش حاضر، روش نظریهی زمینهای است که در آن به شرایط زمینهای، علی و مداخلهای، پیامدها و همچنین راهبردها می-پردازد. ابزار گردآوری دادههای مصاحبه نیمهساختیافته است که در این راستا با 45 نفر از ذیربطان و ذینفعان بعنوان نمونههای هدفمند شامل دهیاران، اعضای شوراهای بخش و روستاها، کارشناسان بازارچهها تا مرحله اشباع دادهها، گفتگوهای عمیق صورت گرفت. بر اساس منطق روش نظریه زمینهها دادهها در سه سطح کدگذاری باز، محوری و گزینشی استخراج شدند که تعداد مفاهیم ساختهشده در این مرحله 134 مفهوم اولیه، 15 مقولۀ محوری، ٤ مقولۀ اصلی و یک مقولۀ هستهای استخراج شد. مقولات اصلی عبارتند از؛ کمبود زیرساختهای توسعهای، اضمحلال بخش کشاورزی و دامداری و انزوای فرهنگی_اجتماعی، ناکارآمدی در سیاستهای ترمیمی. تحلیل این مقولات، ما را به مقولهی هستهای یعنی طرد نهادی و ساختاری اجتماعات مرزی سوق داد. بر مبنای آن میتوان نتیجه گرفت که منطق حاکم بر توسعهی مرز محور با ارائه بازارچهها به عنوان مهمترین محور توسعه در این مناطق، اجتماعات مرزی را طرد نموده است و ظرفیتها و پتانسیلهای آنها را به اضمحلال کشانده است. واژگان کلیدی: توسعه مرز محور، بازارچههای مرزی، توسعهی محلی، اضمحلال ظرفیتها و فرصتها، اجتماعات مرزی
https://qjsd.atu.ac.ir/article_12131_32c076258ce4a46ed6ac322edb204298.pdf
2020-08-22
241
278
10.22054/qjsd.2020.53491.2011
"توسعه مرز محور"
"بازارچه های مرزی"
" توسعه محلی"
"اضمحلال ظرفیتها و فرصتها"
"اجتماعات مرزی"
حسین
دانش مهر
hossaindaneshmehr@gmail.com
1
استادیار جامعه شناسی دانشگاه کردستان
LEAD_AUTHOR
کمال
خالق پناه
kkhaleghpanah@yahoo.com
2
استادیار جامعه شناسی دانشگاه کردستان
AUTHOR
عثمان
هدایت
osmaanhedayat68@gmail.com
3
دانشجوی دکتری جامعهشناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
AUTHOR
احمدرش، رشید؛ احمدی، هیوا و عبدهزاده، سیروان. (۱۳۹۶)، «مطالعه انتقادی سیاستهای توسعه اقتصادی مناطق مرزی کردستان»، همایش بینالمللی برنامهریزی اقتصادی، توسعه پایدار و متوازن منطقهای رویکردها و کاربردها، ۱۳ و ۱۴ اردبیهشت، سنندج.
1
اشتراوس، انسلم و کوربین، جولیت. (۱۳۹۴)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینهای، ترجمه: ابراهیم افشار، جلد دوم، تهران: نشر نی.
2
افراخته، حسن؛ منافیآذر، رضا و ولائی، محمد. (1395)، «اثرات مکانی فضایی مهاجرت بازگشتی در شهرستان میاندوآب» مجله پژوهش و برنامهریزی روستایی، سال 5، شماره 1: 83-98.
3
ایمانیجاجرمی، حسین و عبدالهپور، جمال. (۱۳۹۷)، «واکاوی مبانی مشروعیت اقتدار نخبگان سنتی روستایی در راهبری توسعۀ اجتماع محلی (مورد مطالعه: اجتماعات روستایی شهرستان سردشت)»، فصلنامه توسعه محلی (روستایی_شهری)، دورۀ 10، شماره 2: 215-238.
4
پاکسرشت، سلیمان. (۱۳۹۵)، مسئلهشناسی راهبردی در استان کردستان، تهران: مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری.
5
پولانی، کارل. (۱۳۹۱)، دگرگونی بزرگ؛ خاستگاههای اقتصادی و سیاسی روزگار ما، ترجمه: محمد مالجو، تهران: نشر شیرازه.
6
توماس، جی جی؛ رائول، ریسکاویچ و وینچنزو سیستو. (1376)، اقتصاد غیررسمی، ترجمه: منوچهر نوربخش و کامران سپهری، تهران: انتشارات موسسه تحقیقات پولی و بانکی، چاپ اول.
7
حاجیپور، خلیل. (۱۳۸۵)، «برنامهریزی محله مبنا رهیافتی کارآمد در ایجاد مدیریت شهری پایدار»، مجله هنرهای زیبا، شمارۀ ۲۶: ۳۷- ۴۶.
8
دیداری، چنور؛ محسنی، رضاعلی و بحرانی، محمد حسین. (۱۳۹۸)، «بررسی عوامل مؤثر بر توسعه نامتوازن در استان کردستان با تأکید بر شاخصهای توسعه اقتصادی»، دو فصلنامه جامعهشناسی اقتصادی و توسعه، سال هشتم، شماره 2: 167-197.
9
رضازاده، راضیه؛ محمدی آیدغمیش، فاطمه و رفیعیان، مجتبی. (1392)، «توسعۀ اجتماع محلی با بهرهگیری از ظرفیتهای مشارکتی در رویکرد دارایی مبنا»، فصلنامۀ باغ نظر، شمارۀ 25: 37- 55.
10
رضایی، محمد. (۱۳۸۹)، تأثیر بازارچههای مرزی بر رشد فیزیکی و اقتصادی_ و اجتماعی شهری مجاور؛ مورد بازارچه مرزی باشماق مریوان، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.
11
سایت پایگاه اطلاعرسانی دولت. (۱۳۹۶)، http://dolat.ir
12
سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی. (۱۳۹۶)، irna.ir.
13
سایت فراتاب نیوز. (۱۳۹۶_۱۳۹۷)، faratab.com.
14
سایت مرکز آمار ایران. (۱۳۹۵)، https://www.amar.org.ir.
15
سلطانیان، شریف و مفاخری باشماق، جمیل. (۱۳۹۸)، «شناسایی شرایط علی تأثیرگذار بر توسعه اقتصاد مرزی (مورد مطالعه استان کردستان)»، دو فصلنامه جامعهشناسی اقتصادی و توسعه، سال 8، شماره 2: ۲۸۰- ۳۱۰.
16
سن آمارتیا. (1385)، توسعه بهمثابه آزادی، ترجمه: وحید محمودی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران: چاپ سوم.
17
شایان، حمید و کهنهپوشی، سید هادی. (۱۳۹۲)، «بررسی علل مهاجرتهای روستا شهری در بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان»، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی روستایی، شماره 3: ۱۱۶-۱۴۱.
18
عارفی، مهیار. (1380)، «به سوی رویکرد دارائیمبنا برای توسعه اجتماع محلی»، ترجمه: نوین تولائی، مجله هنرهای زیبا، شماره 10: 33-22.
19
عنبری، موسی. (1390)، جامعهشناسی توسعه از اقتصاد تا فرهنگ، تهران: نشر سمت.
20
عندلیب، علیرضا و مطوف، شریف. (1388)، «توسعه و امنیت در آمایش مناطق مرزی ایران»، فصلنامه باغ نظر، شماره 12: 57-76.
21
فرهنگ آبادیهای استان کردستان. (1395).
22
کریمی موغاری، زهرا و براتی، جواد. (۱۳۹۶)، «تحلیل سطح نابرابری منطقهای استانهای ایران: تحلیل شاخص ترکیبی چندبعدی»، فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، سال 7، شماره 26: ۴۹- ۷۰.
23
محمدپور، احمد. (۱۳۹۲)، روش تحقیق کیفی ضد روش، تهران: انتشارات جامعهشناسان.
24
مهدی زاد، صباح. (۱۳۸۹)، تحلیل بازتابهای سیاسی فضایی بازارچههای مرزی (نمونۀ موردی: بازارچه مرزی باشماق مریوان)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
25
موسوی، میر نجف و موسوی، سید محمد. (1390)، «نقش راهبردی توسعه مناطق مرزی در تحقق سند چشمانداز کشور»، یازدهمین کنگره جغرافیدانان ایران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
26
نصیری هند خاله، اسماعیل؛ جلالیان، اسحاق و احمدی، علی. (۱۳۹۵)، «تحلیل نقش مبادلات مرزی در توسعه شهری، مطالعه موردی شهر مرزی بانه»، فصلنامه علوم و فنون مرزی، دوره 7، شماره 4: ۱۶۶-۱۳۵.
27
هدایت، عثمان. (۱۳۹۶)، تجربۀ کولبران مرزنشین و سیاستهای گمرکی (مورد مطالعه؛ کولبران شهرستان مریوان)، همایش ملی جامعهشناسی مرز: سیاستهای توسعه و حیات اجتماعی مرزنشینان، سنندج.
28
ویسی، فرزاد؛ قربانی، محمد صدیق و داستوار، عدنان. (1396)، «تحلیل اثر بازارچههای مرزی بر معیشت پایدار پسکرانههای روستایی (مورد مطالعه: بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان)»، فصلنامه پژوهشهای روستایی، دوره 8، شماره ۳: ۵۱۹- ۵۳۵.
29
Ahmadypour, Zahra. (2013). “The Role Of Border Markets In Regional Security Case study: Bashmagh Border Market in Marivan, iran.” Journal of Geopolitics Quarterly, 8 (4), 72-92.
30
Bacsi, Zsuzsanna, and Ernő. Kovács. (2006), “The role of cross-border cooperation in rural development-a new European perspective.” Journal of Central European Agricultureon, 7 (3), 485-488.
31
Behzad, S, and N. Ahamad. (2012). “the role of the community in communities development: promotion of self-depend through education.” African Journal of Business Management, 6(49).
32
Bourdieu, Pierre. (1986). The forms of capital. Handbook of theory and research for the sociology of education. JG Richardson." JG Richardson." New York, Greenwood, 241 (258), 19.
33
Casey, Dympna. (1999), “community development in the third world: wolking a fine line.” Development in Practice, 461-467.
34
Cohen, Louis., Manion Lawrence, and Morrison Keith. (2007). Research Methods in Education, London: Routledge.
35
Cowen, M, and P. Shenton. (1996), “Doctrines of Development, Routledge. Shaw JW, Johnson JA, Coons SJ. US valuation of the EQ- 5D health states: Development and testing of the D valuation model.” Med Care, 43 (3): 203-20.
36
Creswell, W. john. (2007). Qualitative inquiry and researchdesign, sagepublications, sage.
37
Denscombe, Martyn. (2007). the Good Research Guide, " England: McGraw-Hill Education.
38
Eversole, R. (2014). knowledge partnering for community development, Vol. 5, Routledge.
39
Gaffney, N., Karst, R. and Clampit, J. (2016). “Emerging market MNE cross-border acquisition equity participation: The role of economic and knowledge distance.”International Business Review, 25(1), 267-275.
40
Leebouapao, L., S. Phonesaly, S. Phetsamone, D. Souphith, and N. Vanthana. (2004). Lao PDR cross border economy, case study in Dansavanh, Savannakhet, and Houaysai/Tonpheung, Lao PDR.
41
Mohammad, M, and Silong. A. D. (2010), “leadership roles in community development in Malasia.” Journal of Global Business Management, 6(2), 1.
42
O’larey, Zina (2004). The essential guide to doing research. Sage Publications.
43
Vargas, C. M. (2000), “community development and micro – enterprises: fostering sustainable development.” Sustainable Development, 8(1), 11-26.
44
Walker, D. L. (1982), “community development specialist.” music educator's journal, 69(2), 69.
45
Zal, W.; Omar, M.; Saleh, H. and S. A. Halim. (2014). the vulnerability of community capitals as a threat to Orang Kuala community development in Malaysia, Sage Open.
46