TY - JOUR ID - 2002 TI - جهانی‌شدن، نوسازی و سیاست‌های جمعیتی در ایران (قبل از انقلاب، از سال 1342 تا 1355) JO - برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی JA - QJSD LA - fa SN - 2345-492X AU - حیدری, سیامک AU - زنجانی, حبیب الله AU - ساروخانی, باقر AD - داتشجوی دکترای جامعه شناسی سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران AD - استاد جمعیت شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران AD - استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 6 IS - 24 SP - 85 EP - 127 KW - جهانی‌شدن KW - نوسازی KW - جمعیت KW - پارادایم KW - سیاست‌های جمعیتی DO - 10.22054/qjsd.2016.2002 N2 - هدف اصلی پژوهش‌ حاضر «بررسی جامعه‌شناختی تأثیرات جهانی‌شدن از طریق شناخت تحول پارادایم‌های توسعه، به‌خصوص رویکرد نوسازی و تأثیر آن بر اتخاذ سیاست‌های جمعیتی در ایران»، قبل از انقلاب اسلامی و در خلال سال‌های 1342 تا پیروزی انقلاب اسلامی است. روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه‌ای بوده و با استفاده از متدهای کمی و کیفی، متناسب با بخش‌های مختلف پژوهش‌، به بررسی و مطالعۀ سیاست‌های جمعیتی پرداخته شده است. پژوهش‌ حاضر چگونگی ورود ایران به چرخۀ نظام جهانی و هم‌چنین سلطۀ گفتمان‌های توسعه‌یافته (مرکز) را به‌عنوان پارادایم‌های غالب بر فضای کشورهای توسعه‌نیافته به تصویر کشیده و نشان می‌دهد که در فاصله سال‌های 1342 تا 1355 در ایران قبل از انقلاب، زمامداران وقت (پهلوی دوم) چگونه با توجه به شرایط قرارگرفته در وضعیت یک کشور توسعه‌نیافته، با استفاده از پارادایم مسلط «نوسازی»، به اجرای سیاست کاهش جمعیت با بهره‌گیری از نظریۀ «انتقال جمعیتی» اقدام کرده و متأثر از همین اقدامات، زمینه را برای تغییر در ساختار جمعیت و در نتیجه کاهش رشد جمعیت در ایران، بین سال‌های 1342 تا 1355، از حدود 2/3 درصد به میزان 6/2 درصد، فراهم کردند.   UR - https://qjsd.atu.ac.ir/article_2002.html L1 - https://qjsd.atu.ac.ir/article_2002_c5e93a40bc954b3bbb28103d4718cf2f.pdf ER -