نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه یاسوج. کردستان، یاسوج، ایران. (نویسنده مسئول).

چکیده

رفاه همواره به‌عنوان یکی از دغدغه‌های اصلی دولتمردان و سیاست‌گذاران در جوامع و کشورهای مختلف جهان بوده است و کشور ما ایران از این وضع مستثنی نیست. در این پژوهش به تحلیل شاخص رفاه آمارتیا سن پرداخته‌شده است. روش پژوهش از نوع کمی- تحلیلی بوده است و با استفاده از شاخص‌های گروه‌های هشت‌گانه هزینه به بررسی عوامل مؤثر بر رفاه و کیفیت زندگی در کلان‌شهر شیراز پرداخته‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که با در نظر گرفتن در سال 1385 سهم مواد خوراکی؛ پوشاک و کفش؛ مسکن و متعلقات آن؛ لوازم و خدمات مورد استفادة خانوار؛ بهداشت و درمان؛ حمل‌ونقل و ارتباطات؛ تفریحات و خدمات فرهنگی خانوار؛ کالاها و خدمات متفرقه از رفاه خانوار به ترتیب،0.3162، 0.0438، 0.4008، 0.0344، 0.0650، 0.0669، 0.0242 و 0.0595 به‌دست‌آمده است. این مقادیر برای سال 1395 به ترتیب 0.2782، 0.0553، 0.3634،0.0410، 0.0590، 0.0900، 0.0349 و 0.0705 به‌دست ‌آمده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که هزینه‌های مسکن و متعلقات آن بیش از سایر گروه‌های هزینه، رفاه خانوارهای شیراز را تحت تأثیر قرار داده است و پس از گروه مسکن، مواد خوراکی بیش از سایر گروه‌های هزینه، رفاه را تحت تأثیر خود قرار داده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Social Welfare Index in Iran (Case Study: Metropolis of Shiraz)

نویسنده [English]

  • mahmood akbari

yasouj uni

چکیده [English]

Welfare has always been one of the main concerns of policymakers in various societies and countries around the world, and our country of Iran is not an exception.The present study analyzed factors affecting the welfare of Shiraz with discussed Welfare Sen Index. Kind of research is quantitative-analytical. Results of the research show that with considering the in 1385 share of food; clothing and shoes; housing and its accessories; use of household appliances and services; health; transport and communications; recreation and cultural services household; miscellaneous goods and services of the welfare of households respectively, are obtained 0.3162, 0.0438, 0.4008, 0.0344, 0.0650, 0.0669, 0.0242 and 0.0595. For 1395 these values are 0.2782, 0.0553, 0.3634, 0.0410, 0.0590, 0.0900, 0.0349 and 0.0705 respectively. Cost of housing more than other groups cost has been affecting the welfare of Shiraz households and after this group, food costs more than other groups influence their welfare.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sen Index
  • Cost Group
  • Metropolis of Shiraz
- ابراهیمی، مهدی. (1393)، «نگاهی به پژوهش‌های رفاه اجتماعی در ایران (با تمرکز بر مقالات علمی- پژوهشی در دورة زمانی 93-1380)»، فصلنامه تأمین اجتماعی، سال سیزدهم، شماره 46: 37- 5.
-  اکبری، محمود. (1397)، درآمدی بر کیفیت زندگی در برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه یاسوج، چاپ اول.
-  تقوایی، مسعود؛ زنگی‌آبادی، علی؛ وارثی، حمیدرضا و اکبری، محمود. (1390)، «سنجش رفاه در کلان‌شهر شیراز با استفاده از شاخص‌های کلارک و تابع رفاه اتکینسن»، مجله برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 8: 86-67.
-  جلالی، محسن. (1386)، «بررسی تابع رفاه اجتماعی در ایران»، مجله روند، شماره 53-52: 186- 169.
-  حاجی نژاد، علی؛ رفیعیان، مجتبی و زمانی، حسین. (1390)، «بررسی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر میزان رضایت‌مندی شهروندان از کیفیت محیط زندگی (مطالعه موردی: مقایسه بافت قدیم و جدید شهر شیراز)»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره77: 144-129.
-  دانایی فرد، حسن؛ باباشاهی، جبار؛ آذر، عادل و کردنائیج، اسدالله. (1391)، «تحول در رفاه ملی: آیا حکمرانی خوب نقش مهمی ایفا می‌کند؟»،  فصلنامه پژوهش‌های مدیریت در ایران، شماره 4 : 62-45.
-  رافعی، میثم و صیادی، محمد. (1397)، «سیاست مالی دولت و رفاه اجتماعی در ایران با تأکید بر شاخص آمارتیاسن (رهیافت آزمون ARDL کرانه‌ها)»، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، شماره 32: 168-151.
-  شکوئی، حسین. (1385)، دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری (جلد اول)، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
-  معاونت آمار و اطلاعات استانداری فارس. (1395)، سالنامه آماری استان فارس، شیراز.
-  مؤذنی، احمد و علیزاده اقدم، محمدباقر. (1391)، «بررسی کیفیت زندگی شهری مدلی برای سنجش و رتبه بندی استان‌های ایران با استفاده از تحلیل خوشه‌ای»، مجله جامعه‌شناسی ایران، شماره 3: 174-149.
-  هزارجریبی، جعفر و صفری شالی، رضا. (1390)، «رفاه اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن مطالعه موردی شهر تهران»، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، شماره 5: 22-1.
-  مرصوصی، نفیسه و لاجوردی، علیرضا. (1393)، «مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی شهری در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، شماره 2: 95-69.
 
-  Ala Mantila, S. Heinonen, J. Junnila, S. Saarsalmi, P. (2018). "Spatial nature of urban well-being", Regional Studies, 52(7): 959–973.
- Alesina, A. Di Tella, R. MacCulloch, R. (2004). "Inequality and happiness: Are Europeans and Americans different?" Journal of Public Economics, 88(9), 2009–2042.
-  Angner, E. (2007). the philosophical foundations of subjective measures of well-being (for the coming as 'Subjective Measures of Well-being: Philosophical Perspective' in Harold Kincaid and Don Ross (Eds) Handbook on the Philosophical Foundations of Economics as a Science, Oxford: Oxford University Press.
-  Armstrong, D. and Caldwell, D. (2004). "Origins of the Concept of Quality of Life in Health Care: A Rhetorical Solution to a Political Problem", Social Theory and Health, 2(4).
-  Bai, X. Nath, I. Capon, A. Hasan, N. Jaron, D. (2012). "Health and wellbeing in the changing urban environment: complex challenges, scientific responses, and the way forward", Current Opinion in Environmental Sustainability, 2012, 4: 465–472.
-  Camfield, L. Streuli, N. and Woodhead, M. (2008). "what’s the use of ‘well-being’ in contexts of child poverty?" Approaches to research, monitoring and children’s participation, Department of International Development Queen Elizabeth House 3 Mansfield Road, Oxford.
-  Clarke, M. (2005). "Assessing Well-being Using Hierarchical Needs", Unu-Wider, (22): 1-19.
-  Dasgupta, P. (2001). "Human Well-being and the Natural Environment", OxfordUniversity Press.
-  Diener, E. (2006). "Guidelines for National Indicators of Subjective Well-being and Ill-being", Applied Research in Quality of Life, 151–157.
-  Dolan, P. and White, M. (2006). "Dynamic Well-Being: Connecting indicators Of What People Anticipate With indicators OF What They Experience", Social Indicators Research, 75. 303-333.
-  Glaeser, E. L. Resseger, M. Tobio, K. (2009), "Inequality in cities", Journal of Regional Science, 49(4): 617–646.
-  Graham, C. (2005), "Some Insights on Development from the Economics of Happiness", World Bank Research Observer.
-  McAllister, F. (2005). "Well-being Concepts and Challenges: Discussion Paper", SDRN Discussion paper.
-  McGillivray, M. (2006). "Human Well-being: Concept and Measurement", London: Palgrave-Macmillan.
-  McGillivray, M. and Clarke, M. (2006). "Understanding Human Well-being", United Nations university press.
-  Neumayer, E. (2004). "Sustainability and Well-being Indicators", Unu-Wider, 2004(xx): 1-19.
-  Lutz, M. B. (2004). "On the Measurement of Human Well-being Fuzzy Set Theory and Sen’s Capability Approach", Unu-Wider, (16): 1-20.
-  Sen, A. (1990). "Justice: Means versus Freedoms", Philosophy and Public Affairs, 19(2): 111-121.
-  Stymne, S. Jackson, T. (2000). "Analysis Intra generational equity and sustainable welfare: a time series analysis for the UK and Sweden", Ecological Economics, 33(2): 219-236.
-  Van kamp, I. Leidelmeijer, K. Marsman, G. and Hollander, A. D. (2003). "urban environmental quality and human well-being towards a conceptual framework and demarcation of conceps; a literature study", Landscape and Urban Planning, 65(1-2): 5-18.