نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه رفاه اجتماعی - دانشکده علوم اجتماعی -دانشگاه علامه طباطبائی- تهران- ایران

2 استاد تمام گروه برنامه ریزی اقتصادی و توسعه، دانشکده اقتصاد - دانشگاه علامه طباطبائی-تهران-ایران

3 استاد تمام گروه جامعه شناسی-دانشکده علوم اجتماعی- دانشگاه علامه طباطبائی- تهران- ایران

4 دانشجوی دکتری رفاه اجتماعی- دانشکده علوم اجتماعی- دانشگاه علامه طباطبائی-تهران-ایران

چکیده

اسلام همواره پیروان خود را به کسب مواهب مادی (مقبول و مشروع) سفارش کرده است. این مطالعه با هدف بررسی دین‌داری و توفیق اقتصادی متمولان تهرانی انجام گرفته است. از رویکرد وبر، رودنسون و جامو به مثابة رهیافت نظری استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه کلیة متمولان ساکن شهر تهران هستند. روش نمونه‌گیری به صورت گلوله‌برفی بود. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه عمیق فردی بود. حجم نمونه 15 نفر انتخاب شد که این تعداد بر اساس معیار اشباع نظری امکان‌پذیر شد. داده‌های گردآوری شده با استفاده از کدگذاری تحلیل مضمون، تجزیه و تحلیل شدند. بر این اساس،524 کد باز و اولیه، 52 مقوله فرعی و 8 مقوله اصلی استخراج شد که آنها را دو دسته مقولات متعین و ثابت و مقولات نسبی و حساس دسته‌بندی کردیم. یافته‌ها نشان می‌دهد که دین‌داران مورد مطالعه، دین‌داری خود را در «توفیق یعنی پایبندی به دین، اقتصاد و انسان اجتماعی، نفی خوداِبرازگرایی نمادین، حمایت شبکه‌ایی، درک موقعیت (مقولات متعین)، هویت شبکه‌ای، فقر و امساک اختیاری، ارزیابی/عملکرد دائمی فعالیت‌ها (مقولات نسبی و حساس) تعریف کرده و لذا توفیق اقتصادی خود را فعلانه در چارچوب نوعی عقلانیت خیراندیش بازتولید می-کنند. نتایج نشان می‌دهد که دین‌داران با نفی روابط هزینه/فایده‌گرایانه و دوری جستن از انسان اقتصادی، نوعی انسان دینی/اجتماعی از خود بروز می‌دهد که معیار آن عقلانیت خیراندیش و قبض و فقراختیاری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Religiosity and economic success (a qualitative analysis among the wealthy in Tehran)

نویسندگان [English]

  • Seyed Said Vesali 1
  • farshad momeni 2
  • Saeed Zokaei 3
  • Sanaz Esmaeili 4

1 Associate Professor in Social Welfare- Faculty of Social Sciences- Allameh Tabataba’i University-Tehran-Iran

2 Full Professor in Economic Management and Development-, Faculty of Economy-, Allameh Tabataba’i University-Tehran-Iran

3 Full Professor in Sociology-Faculty of Social Sciences- Allameh Tabataba’i University - Tehran-Iran

4 PhD student in social welfare-Faculty of Social Sciences-Allameh Tabataba’i University-Tehran-Iran

چکیده [English]

Islam has always commanded its followers to acquire material (acceptable and legitimate) gifts. This study was conducted to investigate the religiosity and economic success of the wealthy in Tehran. The approach of Weber, Rodinson and Jamo has been used as a theoretical approach. The study population is all wealthy people living in Tehran. The sampling method was snowball. The data collection tool was in-depth individual interviews. A sample size of 15 people was selected, which was possible based on theoretical saturation criteria. The collected data were analyzed using content analysis coding. Based on this, 524 open and primary codes, 52 sub-categories and 8 main categories were extracted, which we classified into two categories of definite and fixed categories and relative and sensitive categories. The findings show that the studied religious people express their religiosity in "Wafiq" meaning adherence to religion, economy and social man, denial of symbolic self-egalitarianism, network support, understanding of position (definite categories), network identity ، Poverty, voluntary restraint, continuous evaluation / performance of activities (relative and sensitive categories) and therefore reproduce their economic success within the framework of a kind of benevolent rationality. The results show that religious people, by rejecting cost / utilitarian relations and avoiding economic man, manifest themselves as a kind of religious / social man whose criterion is benevolent rationality and bill of choice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • religiosity
  • economic success
  • benevolent rationality
  • negation of self-expression
  • اورشات، ویم‌فون؛ اپیلکا، مایکل و بریگیت، فوافینگر.(1396)، فرهنگ و دولت رفاه، ترجمه: ابوذر قاسمی نژاد، با همکاری محمدعلی ایرانمنش، تهران: موسسه پژوهش تأمین اجتماعی.
  • آقانظری، حسین .(1386)، «توسعه سرمایه انسانی بر اساس آموزه‌های اسلام و تأثیر آن بر توسعه انسانی»، اقتصاد اسلامی، سال 7، شماره 26.
  • پیغامی، عادل .(1389)، «گستره موضوع شناختی در پژوهش­های ناظر بر مباحث عدالت و توسعه»، اقتصاد اسلامی، سال 2، شماره 2، پیاپی 4.
  • رضی، داود .(1388)، «رابطه دین، دولت و توسعه سیاسی: مطالعه تاریخی ایران و ترکیه»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد،دوره 6، شماره 1 : 131-168.
  • رودنسون، ماکسیم. (1358)، اسلام و سرمایه‌داری، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
  • زاکرمن، فیل. (1384)، درآمدی بر جامعه‌شناسی دین، ترجمه: خشایار دیهیمی، تهران: لوح فکر.
  • فراهانی‌فرد، سعید. (1389)، «کارکرد اقتصادی دین اسلام (مطالعه موردی تولید)»، قبسات، دوره 15، شماره 56: 27-50.
  • کرباسیان، اکبر .(1375)، «نقش مذهب در توسعه اقتصادی»، گزارش مهر، شماره 68.
  • کریمی، سمیه. (1387)، بازار تهران: مطالعه انسان‌شناسی اقتصادی، تهران: نشر افکار و پژوهشکده مردم‌شناسی.
  • وبر، ماکس .(1389)، دین، قدرت و جامعه، ترجمه: احمد تدین، تهران: شرکت نشر کتاب هرس.
  • ویلم، ژان پل. (1386)، جامعه‌شناسی ادیان، ترجمه :عبدالرحیم گواهی، تهران: تبیان.

 

  • Aghili, , Kumar G. (2008). Relationship between Religious Attitude and Happiness among Professional Employees, Health, Spirituality and Medical Ethics, 2 (4):15-21.
  • Aldashev, G, Platteau, J-P (2014). Religion, Culture, and Development, Handbook of the Economics of Art and Culture, V 2, PP; 587-631.
  • Bäckström, A.and Davie, G., with Edgardh, N. and Pettersson, P. (eds.) (2010) Welfare and Religion in 21st Century Europe (Volume I): Configuring the Connections, Farnham: Ashgate.
  • Bäckström, A., Davie, G., Edgardh, N.and Pettersson, P. (eds.) (2011). Welfare and Religion in 21st Century Europe (Volume II): Gendered, Religious and Social Change, Farnham: Ashgate.
  • Bellah, R.N, (1990). The Good Society. New York: Knopf.

-   Berger, PL (1967). The Sacred Canopy: Elements of a Sociological Theory of Religion. Garden City, NY: Anchor Books.

  • Colón-Bacó, Enrique (2010). The Strength of Religious Beliefs is Important for Subjective Well-Being, Produced by The Berkeley Electronic Press, Boston College.
  • Durkheim, E. (1995). The Elementary Forms of Religious Life [1912]. New York: Free Press.
  • Durkheim, Emile (1947). The Elementary Forms of the Religious Life ,Free Press,New York.
  • Eisenstadt, S. N. (1989). Max Weber on Western Christianity and the Weberian Approach to Civilizational Dynamics, Canadian Journal of Sociology / Cahiers canadiens de sociologie, Vol. 14, No. 2, pp. 203-223.
  • George L. K., Ellison C. G., Larson D. B. (2002) ,Explaining the relationships between religious involvement and health.  Inq. 13, 190–200. 10.1207/S15327965PLI1303_04
  • Grigoriadis, T (2017). Religion, administration & public goods: Experimental evidence from Russia, Economic Modelling, http://dx.doi.org/10.1016/j.econmod.2017.05.014
  • Hjelm, T (2011a) Religion and social problems: three perspectives. New York, NY and London: Routledge,1–11.
  • Jawad, R. (2012). Religion. In: Alock, P., May, M & Wright, S., eds. (The Students Companion to Social Policy Companion. Chichester: Wiley, PP. 160-165.
  • Jomo, K.S. (1992). "Islam and Capitalist Development: A Critique of Rodinson and Weber" in Islamic Economic Alternatives, (ed). K.S. Jomo. London, Macmillan.
  • Khan, M.F. (1997). “Social Dimensions of Islamic Banks in Theory and Practice”, Islamic Research and Training Institute, Islamic Development Bank.
  • King P. E., Boyatzis C. (2015) , “Religious and spiritual development” in Handbook of child psychology and developmental science: Socioemotional.
  • Koenig, H.G., McCullough, E. and Larson, D.B. (2001). Handbook of Religion and Health. New York: Oxford University Press.
  • Krafess, J. (2005). “The influence of the Muslim religion in humanitarian aid”, International Review of the Red Cross, Vol. 87 No. 858, pp. 327-342.
  • Lessnoff, M.H. (1994). The Spirit of Capitalism and the Protestant Ethic: An Enquiry into the Weber Thesis. Aldershot, Edward Elgar.
  • Lim, C & Putnam, D.R (2010). Religion, Social Networks, and Life Satisfaction, American Sociological Review, 75, No. 6, pp. 914-933
  • Litalien, M (2016). Religion and Social Welfare, Department of Social Welfare and Social Development, DOI:13140/RG.2.1.2046.6324.
  • Markides, Kyriakos S. (1983). "Aging, Religiosity, and Adjustment: A Longitudinal Analysis." Journal of Gerontology 38: 621-25.
  • McCleary, R. and Barro, R.J. (2006). Religion and Economy. Journal of Economic Perspectives, 20(2). 49-72.

-   Mehden, f.f (2002), Religion and development in South-east Asia: A comparative study, World Development, V 8, N 7–8, Pp: 545-553.

-   Molokotos-Liederman, L (2010). Religion as a Solution to Social Problems: A Christian Orthodox Approach, LONDON.

  • Munhall P., (2010).” Nursing Research: A qualitative persrective,Jones and Bartlett publisher in qualitative research methods”(pp. 086-219). Thousands Oaks, CA:Sage
  • Parsons, T (1961). “Introduction to Part IV, ‘Culture and the Social System.’” Theories of Society, Glencoe: Free Press.

-   Spenkuch,j.l (2016). Religion and work: Micro evidence from contemporary Germany, Journal of Economic Behavior & Organization, Volume 135,Pp 193-214.

  • Vesali, S. (2001). Religion and Work in Iran. New Dehli: National Book Orgnaiization.