نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد کشاورزی، موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران.

2 دانشیار اقتصاد کشاورزی، موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران.

چکیده

در این مطالعه ابتدا تابع عرضه و تقاضای محصولات گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم‌مرغ و شیر تصریح و سپس در قالب مدل سیستم معادلات همزمان برآورد شد. در ادامه از کشش تقاضای الگوها برای محاسبه تغییرات رفاه مصرف‌کنندگان محصولات پروتئینی در دو حالت بعد از حذف یارانه ارز ترجیحی و سناریوی ارز 35000 تومانی استفاده گردید. نتایج برآورد تابع عرضه محصولات گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم‌مرغ و شیر نشان داد که عرضه محصولات دامی و پروتئینی نسبت به قیمت بی‌کشش است و با افزایش قیمت نهاده‌ها عرضه‌ی محصولات مذکور کاهش می‌یابد. ضمن آن که تحریم‌های اقتصادی بر عرضه‌ی محصولات دامی و پروتئینی تأثیر منفی داشته است. بر اساس نتایج تابع تقاضا نیز، قیمت گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم‌مرغ و شیر بر تقاضای این محصولات اثر منفی و معنی‌دار دارد. همچنین بر پایه نتایج گوشت قرمز، گوشت مرغ و گوشت ماهی جانشین هستند؛ ضمن آن که گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم‌مرغ و شیر برای مصرف‌کنندگان به عنوان کالاهای ضروری تلقی می‌گردند. در نهایت نیز نتایج نشان داد که با حذف یارانه ارز ترجیحی و تغییر قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم‌مرغ و شیر در بازار به ترتیب به معادل 191324، 55236، 38564 و 12513 تومان، مازاد رفاه مصرف‌کنندگان محصولات پروتئینی معادل 318468 هزار میلیارد تومان کاهش یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the effects of eliminating the preferred currency of imported inputs on the welfare of consumers

نویسندگان [English]

  • Mehdi Shabanzadeh Khoshrody 1
  • Omid Gilanpour 2
  • Ebrahim Javdan 1
  • Mohsen Rafati 1

1 Assistant Professor of Agricultural Economics, Institute of Planning Research, Agricultural Economics and Rural Development, Tehran, Iran

2 Associate Professor of Agricultural Economics, Institute of Planning Research, Agricultural Economics and Rural Development, Tehran, Iran.

چکیده [English]

in this study, the supply and demand functions of products including red meat, chicken, eggs and milk were first specified and then estimated in the form of a system of simultaneous equations.Then, the demand elasticity of the models was used to calculate the changes in the welfare of consumers of protein products under in two cases, after removing the subsidy of the preferred currency and the 35,000 Toman currency scenario. The results of estimating the supply function of red meat, chicken, egg and milk showed that the supply of livestock and protein products is inelastic than the price and with the increase of input prices, the supply of these products decreases. Based on the results of the demand function, the prices of red meat, chicken, eggs and milk have a negative and significant effect on the demand for these products. Also based on the results of red meat, chicken and fish are substitutes; In addition, red meat, chicken, eggs and milk are considered necessary commodities for consumers. Finally, the results showed that by removing the preferential currency subsidy and changing the price of each kilogram of red meat, chicken meat, eggs and milk in the market to 191,324, 55,236, 38,564 and 12,513 tomans, respectively, the welfare surplus of protein product consumers is equal to 318,468 thousand billion Toman has decreased.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Preferential Currency Subsidy Policy
  • Livestock and Protein Products
  • Supply and Demand Function
  • Consumer Welfare
  • پاکروح، پریسا. (1397)، "تحلیل آثار تغییرات قیمت فرآورده­های پروتئینی بر رفاه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در ایران"، مجله اقتصادی، سال هجدهم، شماره 1: 94-69.
  • پور فتحی، نغمه و علی­کفایی، سید محمد. (1399)، "بررسی اثرگذاری نحوه تعیین نرخ ارز بر رفاه اقتصادی"، فصلنامه اقتصاد مالی، سال چهاردهم، شماره 53: 132-97.
  • پیش بهار، اسماعیل؛ قهرمان زاده، محمد و عارف عشقی، طراوت. (1392)، "بررسی تأثیر عبور نرخ ارز به قیمت مواد غذایی در ایران"، اقتصاد کشاورزی (اقتصاد و کشاورزی)، سال هفتم، شماره 4: 21-1.
  • خسروی­نژاد، علی‌اکبر؛ خداداد کاشی، فرهاد و صحبتی، زهرا. (1392). "ارزیابی افزایش قیمت مواد غذایی بر رفاه خانوارهای شهری ایران"، فصلنامه راهبرد اقتصادی، سال دوم، شماره 4: 98-73.
  • دانشور کاخکی، محمود؛ سروری، علی‌اکبر؛ صدرالاشرافی، سید مهریار و هاتف، حکیمه. (۱۳۸۶). "تعیین اثرات تغییر قیمت شیر بر رفاه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و پیش‌بینی آن"، ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، انجمن اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.
  • داوودی، پرویز. (1389)، اقتصاد خرد (1)، تهران: انتشارات دانایی توانایی، چاپ اول.
  • راوند فردوسی، لیلا؛ دوراندیش، آرش و صبوحی صابونی، محمود. (1397)، "اثر آزادسازی تجاری بر تولید، مصرف و تجارت برنج"، مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی، سال سی و سوم، شماره 3: 212-199.
  • رحیمی بدر، بیتا. (1395)، "برآورد توابع تقاضای بلندمدت فرآورده‌های پروتئینی در ایران"، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، سال هشتم، شماره 3: 80-57.
  • زراء­نژاد، منصور و سعادت مهر، مسعود. (1386)، "تخمین تابع تقاضا برای گوشت قرمز در ایران"، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، سال هفتم، شماره 26: 82-63.
  • شاه‌آبادی، ابوالفضل و تشکری، زهرا. (1391)، "عوامل تعیین‌کننده عرضه و تقاضای گوشت قرمز در ایران"، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، سال چهارم، شماره 4: 64-39.
  • شیخ زین‌الدین، آذر و بخشوده، محمد. (1394)، "بررسی آثار رفاهی حذف مداخله دولت از بازار ذرت ایران"، فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، سال چهل و ششم، شماره 1: 184-177.
  • صدیق محمدی، میر فرهاد؛ سرلک، احمد؛ نجفی زاده، سید عباس و حسن­زاده، محمد. (1400)، "تأثیر تکانه‌های نرخ ارز بر رفاه خانوارها در ایران: رهیافت مدل تعادل عمومی قابل‌محاسبه"، پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، سال یازدهم، شماره 42: 108-81.
  • علی­پور، مینا. (1398)، "تحلیل آثار تغییرات قیمت فرآورده­های لبنی بر رفاه تولیدکنندگان و مصرف­کنندگان در ایران"، مجله اقتصادی، سال نوزدهم، شماره 5 و 6: 49-27.
  • کرباسی، علیرضا و زندی، بهاره. (1395)، "بررسی آثار تغییر قیمت گوشت قرمز بر رفاه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایران"، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، سال هشتم، شماره 4: 60-39.
  • مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی ایران. (1398)، "سیاست حمایتی جایگزین ارز ترجیحی"، شماره 16430.
  • مرتضوی، سید ابوالقاسم؛ پیروز، رزا و محمودگُردی، رحیم. (1394)، "تأثیر افزایش قیمت شیر بر خالص رفاه گروه‌های مختلف درآمدی شهری در ایران"، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال پانزدهم، شماره 3: 37-23.