نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه علوم اجتماعی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
2 گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی الگوی مصرف برق شهروندان شهر کرمان و تبیین جامعه شناختی آن بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مشترکان برق خانگی شهر کرمان بود که تعداد 383 نفر از آنها با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در مطالعه حاضر برای حصول اطمینان از اعتبار و پایایی محتوای پرسشنامه از شیوه ی اعتبار صوری و آزمون کرونباخ استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری پیرسون و تحلیل واریانس استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که رابطه معنی داری بین آگاهی از الگوهای بهینه مصرف برق (الگوی های مشخص شده اداره برق)، آگاهی از نتایج مصرف بی رویه برق، حمایت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و احساس ناامنی با الگوی مصرف برق بود. همچنین تفاوت معنی داری در میانگین های الگوی مصرف برق پاسخگویان برحسب تحصیلات، وضعیت تأهل، سن، تعداد اعضای خانوار و مدت سکونت و عدم تفاوت معنادار در میانگین الگوی مصرف برق مشترکان برحسب نوع مسکن و منطقه محل سکونت وجود داشت. درنهایت مشخص شد که قوی‌ترین متغیر پیش‌بینی کننده الگوی مصرف برق متغیر آگاهی از الگوهای بهینه مصرف است، بنابراین می‌توان با افزایش آگاهی شهروندان در این زمینه الگوی مصرف را بهبود بخشید.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Sociological explanation of the pattern of electricity consumption of the citizens of Kerman
نویسندگان [English]
- Fatemeh Farmitani 1
- soodeh Maghsoodi 2
- Abdulhussein Daneshvarinasab 2
1 Social Sciences department, faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
2 Social Sciences department, faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]
This study aimed to investigate the pattern of electricity consumption of Kerman citizens and its sociological explanation. The statistical population of the study included all household electricity subscribers in Kerman, of which 383 people were selected as a statistical sample using a simple random sampling method. In the present study, the face validity method and Cronbach's test were used to ensure the validity and reliability of the content of the questionnaire. SPSS software and Pearson statistical tests and analysis of variance were used to analyze the data. Findings showed that there was a significant relationship between knowledge of optimal patterns of electricity consumption (Specified patterns of the electricity department), awareness of the consequences of excessive electricity consumption, social support, social trust and feelings of insecurity with the pattern of electricity consumption. There was also a significant difference in the average electricity consumption pattern of respondents in terms of education, marital status, age, number of household members and length of residence and no significant difference in the average electricity consumption pattern of subscribers according to type of housing and area of residence. Finally, it was found that the strongest predictor of electricity consumption pattern variable is the awareness of optimal consumption patterns, so it is possible to improve the consumption pattern by increasing citizens' awareness in this area.
کلیدواژه‌ها [English]
- Consumption patterns
- Energy consumption
- Social factors
- Citizens
- اباذری، یوسف و چاووشیان، حسن. (1381)، «از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی- رویکردهای نوین در تحلیل جامعه‌شناختی هویت اجتماعی»، نامه علوم اجتماعی، دوره 10، شماره 20: 3-27.
- ادیب، یوسف؛ تاجور، آذر و پور طهماسبی، سیاوش. (1388)، «نقش زن ایرانی در اصلاح الگوی مصرف و ارائه راهکار»، ماهنامه مهندسی فرهنگی، سال چهارم، شماره 35 و 36: 72-82.
- اصلانی، زهرا؛ مصطفی، ازکیا و زنجانی، حبیب‌الله. (1397)، «بررسی عوامل مؤثر بر مصرف انرژی (برق) خانوار شهری با رهیافت نظریه بنیانی (موردمطالعه: منطقه 5 شهر تهران)»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال نهم، شماره 34: 1-33.
- اکبری، نعمت‌الله؛ هوشنگ، طالبی و جلائی، اعظم. (1395)، «بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر مصرف انرژی خانوار پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها (مطالعه موردی: شهر اصفهان)»، مجله جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و هفتم، شماره 4، 1-26.
- امیرکافی، مهدی و زارع، بهنام. (1391)، «بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر شادکامی (مطالعه موردی: شهر کرمان)»، فصلنامه راهبرد اجتماعی و فرهنگی، سال دوم، شماره 5: 41-77.
- باقری، شهلا و نظریان، رضا. (1397)، «رهاورد جامعه‌شناس مسلمان در تنقیح دوگانه ساختار و عاملیت: بررسی موردی سه نظریه»، فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی، شماره پیاپی 10: 93-118.
- بهروان، حسین. (1388)، «مقایسه ابعاد و زمینه‌های احساس ناامنی در همسران عادی و ایثارگر استان خراسان رضوی»، مجله پژوهش زنان، دوره هفتم، شماره 2، 5-29.
- بهزادی کریمی، حسین. (1396)، «تحلیل رگرسیون چندمتغیره (حل معادله رگرسیون چندمتغیره با ذکر مثال اقلیمی)»، دانشگاه یزد، وب‌سایت جامع هوا و اقلیم‌شناسی ایران.
- خیرخواه، حسن؛ بحرینی زاده، حسین و ملا زاده، هاتف. (1398)، بررسی رابطه سرمایه فرهنگی و اقتصادی با الگوی مصرف برق شهروندان مشگین شهر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشگین شهر.
- رحمانی، امید؛ سلطانی، محمد و قادر پور، یوسف. (1400)، «بررسی فاکتورهای تأثیرگذار در انتخاب سوخت و مصرف انرژی خانوارهای شهر مهاباد»، دو فصلنامه نشریه علمی مهندسی جغرافیای سرزمین، دوره پنجم، شماره 9: 14-1.
- رحیمی، افسانه؛ مروت، حبیب و فرید زاد، علی. (1395)، «بررسی نقش نگرش‌ها و عقاید بر مصرف انرژی الکتریکی خانوارها در ایران»، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، سال ششم، شماره 21: 129-169.
- رزاقی، ابراهیم. (1374)، الگوی مصرف و تهاجم فرهنگی، تهران: چاپخش.
- رفیعی، حمید. (1388)، «تأثیر مدیریت اقتصاد خانواده بر الگوی مصرف»، فصلنامه فرهنگی-دفاعی زنان و خانواده، سال پنجم، شماره 16: 169-200.
- زارع شاه‌آبادی، اکبر؛ حاجی‌زاده میمندی، مسعود؛ لطفعلیانی ابرندآبادی، علی‌محمد و سلیمانی، زکیه. (1392)، «بررسی تأثیر عوامل اجتماعی-فرهنگی بر الگوی مصرف انرژی در خانوارهای شهر یزد»، پژوهش‌های برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری انرژی، سال اول، شماره 3: 17-50.
- صالحی، صادق و امامقلی، لقمان. (1393)، «تحلیل اجتماعی رفتار مصرف برق»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره چهارم، شماره 2: 287-304.
- صالحی، صادق؛ محمدی، جمال و امامقلی، لقمان. (1395)، «تبیین جامعه‌شناختی الگوی مصرف برق شهروندان مازندران»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال هفتم، شماره 1: 101-123.
- طالبیان، امیر؛ ابراهیم پور، محسن و ملاکی، احمد. (1395)، «تحلیل اجتماعی الگوهای مصرف انرژی در شهر تهران»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال پنجم، شماره 19: 217-244.
- طالب زاده، سمیه و نصیری پور، امیر اشکان. (1395)، «بررسی عوامل مؤثر بر بهینه‌سازی پیک مصرف برق»، سی و یکمین کنفرانس بین‌المللی برق، دوره 31: 1-9.
- عباس‌زاده، محمد و میرزائی، مجتبی. (1393)، «نقش دین در توسعه شبکه اعتماد اجتماعی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تبریز)»، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال چهارم، شماره 2: 200-224.
- عبدی ورمزان، مراد؛ فراهانی، محمد نقی؛ خانی پور، حمید و صفاری نیا، مجید. (1399)، «رابطه ارکان مدل فعال‌سازی هنجار و انگیزش نسبت به صرفه‌جویی با رفتار صرفه‌جویی برق در خانواده‌های تهرانی»، فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، سال یازدهم، شماره 4، 69-91.
- علی‌اکبری، مرضیه. (1398)، بررسی تطبیقی جایگاه تبلیغات تلویزیونی بر مدیریت مصرف انرژی (برق) در بین زنان مناطق 2 و 17 تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته دیپلماسی در سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی - علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند.
- مظفری، زانا و متفکر آزاد، محمدعلی. (1397)، «تأثیر سرمایه اجتماعی بر مصرف برق خانگی در استان‌های ایران»، نشریه کیفیت و بهره‌وری صنعت برق ایران، سال هفتم، شماره 14: 47-60.
- موسایی، میثم. (1388)، «نقش فرهنگ بر الگوی مصرف»، فصلنامه علمی و پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال نهم، شماره 34: 125-150.
- معدنی، سعید و خسروانی، عباس. (1390)، «عوامل مؤثر در جهت‌گیری ارزشی (مادی/فرا مادی) دانشجویان (دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال 1390)»، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی ایران، سال اول، شماره 3: 123-143.
- وبلن، تورشتهاین. (1382)، نظریه طبقه مرفه، ترجمه فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
- نبوی، عبدالحسین؛ رضا دوست، کریم و بهرامی نژاد، زهرا. (1388)، «بررسی تأثیر حمایت اجتماعی بر سلامت عمومی سالمندان»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره دهم، شماره 4: 73-104.
)