نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه توسعه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی توسعه اجتماعی-روستایی دانشگاه تهران
چکیده
هدف کلی پژوهش حاضر شناخت کم وکیف فعالیت های سازمان های مردم نهاد در تسهیلگری و ارائه خدمات در راستای تاب آوری اجتماعی است در اینجا بر نقش و اقدامات موسسه نیکوکاری ابرار در مناطق روستائی شهرستان قائنات در برابر پدیده کم آبی تمرکز شده است.این تحقیق،پژوهشی اکتشافی وبارویکردکیفی انجام شده است. ابزارجمع آوری داده ها؛مصاحبه ی نیمه ساختاریافته و برای تجزیه وتحلیل داده های حاصل ازمصاحبه،از تکنیک تحلیل مضمون استفاده شده است.هرچندافرادموثر زیادی درموسسات مردم نهادوجوددارند اما این پژوهش حاصل تلاش مصاحبه با 16 نفراز تسهیلگران موسسه ابرار است که به صورت مستقیم با جامعه محلی در ارتباط بوده و در آن جا به فعالیت پرداخته اند. با آغاز فرآیند کدگذاری، 372 مفهوم اولیه، 57 مضمون فرعی و 13 مضمون اصلی شناسائی شد.یافته هانشان می دهدموسسه ابراردرحوزه های اقتصادی،اجتماعی،زیرساختی، محیط زیست و کشاورزی و بهداشت و سلامت،به تسهیلگری پرداخته و هدایت فعالیت های مردمی رابر عهده داشته است یافته ها نشان می دهد بی اعتمادی اولیه مردم بی اعتمادی مردم به نهادهای دولتی ضعف نیروی انسانی با کیفیت در روستا و تورم و مشکلات اقتصادی ازجمله چالش هایی است که موسسه با آن ها روبرو بوده است تجربه وفعالیت های موسسه ابراردرروستاهای موردمطالعه نشان می دهدمی توان به سازمان های مردم نهادبه عنوان یک ظرفیت اجتماعی داوطلبانه برای ارتقای تاب آوری اجتماعی مناطق روستائی و سازگاری آن ها در برابر کم آبی امیدوار بود
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The role of NGOs in facilitating and promoting social resilience in rural areas against water scarcity (Case study of Abrar Charity Institute in the villages of Ghainat city)
نویسندگان [English]
- Moosa Anbari 1
- Mohammad Mehdizadeh Ardakani 2
1 Associate Professor, Department of Social Development, Faculty of Social Sciences, University of Tehran
2 PhD student in Sociology of Social-Rural Development, University of Tehran
چکیده [English]
The general purpose of this study is to identify thelow qualityof the activities of NGOs in facilitating and providing services for social resilience. Here, the role and actions of Abrar Charity Institute inrural areas of Ghaenat city against the phenomenon of water shortage are focused. This research is an exploratory research with a qualitative approach. Data collection tools; The interview was semi-structured and the content analysis technique was used to analyze the data obtained from the interview. Although there are many influential people innon-governmental organizations, but this research is the result of interviews with 16 facilitators of Abrar Institute who are in direct contact with the local community and have worked there. At the beginning of the coding process, 372 initial concepts, 57 sub-themes and 13 main themes were identified. Findings show that Abrar Institute has facilitated and guided public activities in the fields of economy, society, infrastructure, environment and agriculture, and health.The findings also show that the initial distrust of the people, the distrust of the people in government institutions, the weakness of quality manpower in the village and inflation and economic problems are among thechallenges that the institute has facedThe experience and activities of Abrar Institute in the studied villages show thatNGOs can be hopedfor as a voluntary social capacity to promote socialresilience in rural areas and their adaptation to water scarcity
کلیدواژه‌ها [English]
- village
- NGOs
- Facilitation
- water shortage
- social resilience
- Ghaenat
- استراوس، انسلم وکربین، جولیت. (1396)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمۀ ابراهیم افشار، جلد دوم، تهران: نشر نی، چاپ ششم.
- بذرافشان، جواد؛ طولابی نژاد، مهرشاد و طولابی نژاد، میثم. (1397)، «تحلیل فضایی تفاوت‌های تاب‌آوری در نواحی شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی مورد مطالعه شهرستان پلدختر«، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، دوره نهم، شماره 1: 119-135.
- پاکدل نژاد، مصطفی و سودمند، نیلوفر. (1397)، بحث گروهی متمرکز و تکنیک‌های تسهیلگری در پژوهش‌های کیفی،، تهران: انتشارات فرهنگ و تمدن، چاپ اول.
- پیران، پرویز؛ اسدی، سعیده و دادگر، نیکو. (1396)، » بررسی نقش تاب‌آوری اجتماعی در موفقیت فرآیند بازسازی مطالعه موردی جوامع روستایی درب آستانه و بابا پشمان»، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 157: 87-100.
- جوانی، خدیجه؛ بوزرجمهری، خدیجه؛ شایان، حمید و قاسمی، مریم. (1396)، «وضعیت سازمان‌های مردم‌نهاد در روستاها: فرآیند شکل‌گیری، آثار و پیامدها منطقه مورد مطالعه روستاهای شهرستان رشتخوار»، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، دوره هشتم، شماره 1: 152-166.
- خامسان، احمد (1396). راهنمای تحلیل تاب‌آوری سیستم‌ها: ارتقای تاب‌آوری اجتماعی، بیرجند: نشر چهار درخت، چاپ اول.
- خسروی پور، بهمن و اسدی، زینب. (1398)، » نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در توسعه پایدار روستایی«، فصلنامه جغرافیا و روابط انسانی، دوره دوم، شماره 2: 83-98.
- رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و صادقلو، طاهره. (1398)، تاب‌آوری اجتماعات محلی در برابر مخاطرات محیطی، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، چاپ دوم.
- رمضان زاده، مهدی و بدری، سید علی. (1393)، «تبیین ساختارهای اجتماعی اقتصادی تاب‌آوری جوامع محلی در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب مطالعه موردی حوضه‌های گردشگری چشمه کیله تنکابن»، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، سال دوازدهم، شماره 40: 109-131.
- سام آرام، عزت‌الله و منصوری، سمانه. (1396)، «تبیین و بررسی مفهوم تاب‌آوری اجتماعی و ارزیابی تحلیلی شاخص‌های اندازه‌گیری آن»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال هشتم، شماره 32: 1-31.
- سعیدی، محمدرضا. (1391)، درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمان‌های غیردولتی، ویراست دوم، تهران: انتشارات سمت، چاپ دوم.
- صالحی، صادق و پازوکی نژاد، زهرا. (1396)، جامعه و تغییرات آب‌وهوا، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ اول.
- عظیمی، میترا و ویسی، سیمین. (1399)، «مطالعه کیفی نوع شناسی و عقلانیت حاکم بر سازمان‌های مردم‌نهاد»، فصلنامه برنامه‌ریزی توسعه و رفاه اجتماعی، شماره 42: 41-101.
- عنبری، موسی. (1385)، «دولت، مشارکت سازمان‌های غیردولتی: بررسی جایگاه و کارکردهای بخش سوم در توسعه»، فصلنامه نامه صادق، شماره 30: 179-212.
- غلامی، مهدی. (1398)، نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در تاب‌آوری اجتماعی شهرها نمونه موردی منطقه 16 تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
- گیلفاس، فرانس (1392). برنامه‌ریزی و مشارکت روستایی با استفاده از روش‌های تسهیلگری، ترجمه: سید عارف موسوی، تهران: انتشارات موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، چاپ اول.
- مطیعی لنگرودی، سید حسن و حجی پور، محمد. (1397)، «الگوی میان کنش کارکرد سازمان‌های مردم‌نهاد با حکمروایی مطلوب روستایی نمونه: دشت حسین‌آباد غیناب در شهرستان سربیشه»، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 50: 109-126.
- نوربخش، ناصر و همکاران. (1396)، گزارش تفصیلی فعالیت موسسه ابرار در مناطق روستایی شهرستان قائنات.
- وزیریان، رؤیا؛ کریمیان، علی‌اکبر؛ قربانی، مهدی؛ افشانی، علیرضا و دستورانی، محمدتقی. (1399)،«سنجش و ارزیابی ابعاد مؤثر بر ارتقا تاب‌آوری جوامع روستایی در مواجهه با خشکسالی مورد مطالعه شهرستان سبزوار»، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، دوره یازدهم، شماره 4: 630-645.
)