نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دبیر آموزش و پرورش
2 گروه علوم تربیتی-دانشگاه فرهنگیان-
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رهبری اخلاقی بر فرسودگی شغلی با تاکید بر نقش واسطه ای سرمایه اجتماعی و روانشناختی انجام گرفت.
روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری، کلیه معلمان شاغل در دوره دوم متوسطه شهرستان بهبهان در سال تحصیلی1400-1399 با تعداد 380 نفر بوده اند. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و براساس جدول مورگان تعداد 181 نفر محاسبه شده است. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه رهبری اخلاقی کالشون وهمکاران(2011)، فرسودگی شغلی مسلاچ(2002)، سرمایه روانشناختی لوتانز و همکاران(2007) و سرمایه اجتماعی ابیلی(2011) استفاده گردید. . نوآوری پژوهش حاضر پرداختن به موضوع فوق در میان جامعه آماری معلمان به عنوان گروه شغلی حساس که نقش مهمی را در ساختن آینده دانش آموزان ایفا می نمایند، می باشد. نتایج نشان داد، رهبری اخلاقی بر سرمایه روانشناختی و سرمایه اجتماعی اثر مثبت و معناداری دارد؛ سرمایه اجتماعی بر فرسودگی شغلی و همچنین رهبری اخلاقی بر فرسودگی شغلی اثر منفی و معناداری دارد. اما سرمایه روانشناختی بر فرسودگی شغلی اثر معناداری ندارد؛ سرمایه روانشناختی و سرمایه اجتماعی نقش میانجی در رابطه بین رهبری اخلاقی و فرسودگی شغلی دارند به طوری که رهبری اخلاقی تاثیر مستقیم و تاثیر غیرمستقیم بر فرسودگی شغلی دارد. لذا می توان با تقویت رهبری اخلاقی، سرمایه اجتماعی و روانشناختی معلمان مانع از ایجاد فرسودگی شغلی آنها شد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
to investigate the effect of ethical leadership on occupational burnout with emphasis on the mediating role of social and psychological capital (case study:Teachers in Behbahan City)
نویسندگان [English]
- Masoume Dowleh 1
- moslem shojae 2
1 Education teacher
2 Department of Educational Sciences, Farhangian University
چکیده [English]
The aim of this study was to investigate the effect of moral leadership on occupational burnout with emphasis on the mediating role of social and psychological capital. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-correlational in terms of method. The statistical population was the teachers working in the secondary school of high school in Behbahan in the academic year 1399-1400 with 380 people. The sample size which was calculated using a simple random sampling method and based on Morgan table was 181 people. In order to collect data, the Ethical Leadership Questionnaire of Kalashoven et al. (2011), Maslach’s Occupational Burnout Questionnaire (2002), Psychological capital Questionnaire of Luthans et al. (2007) and Abili’s Social Capital Questionnaire (2011) were used. The results showed that moral leadership has a positive and significant effect on psychological capital and social capital; social capital has a negative and significant effect on occupational burnout as well as moral leadership on occupational burnout, but psychological capital has no significant effect on occupational burnout. Psychological capital and social capital have a mediating role in the relationship between moral leadership and occupational burnout, so that moral leadership has a direct and indirect effect on burnout. Therefore, by strengthening the moral leadership, social and psychological capital of teachers, it is possible to prevent their occupational burnout.
کلیدواژه‌ها [English]
- moral leadership
- occupational burnout
- psychological capital
- social capital
- ابیلی، خدایار و زارع خلیلی، مجتبی. (1392)، «رابطه بین سرمایه اجتماعی سازمانی با مدیریت دانش در یک شرکت بیمه دولتی»، پژوهشنامه بیمه، دوره 2، شماره 11: 152-179.
- اردلان، محمدرضا؛ عبدالملکی، جمال و حیدری سورشجاعی، نسرین. (1398)، «نقش رهبری اخلاقی مدیران مدارس در رفتار شهروندی سازمانی معلمان با میانجیگری سرمایه اجتماعی»، فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت مدرسه، دوره هشتم، شماره 4: 159-133.
- سپهوندی، محمدعلی؛ موحدی، یزدان؛ عزیزی، امیر؛ لشنی، آرزو و محمدزادگان، رضا. (1393)، «بررسی رابطه بین ابعاد سرمایه اجتماعی با فرسودگی شغلی در پرستاران شاغل در بیمارستان‌های دانشگاهی شهر خرم‌آباد»، فصلنامه آموزش پرستاری، دوره 3، شماره 1(پیاپی 7): 41-50.
- سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال. (۱۳۹۵)، درگاه ملی آمار تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری.
- قدم پور، عزت اله؛ زند کریمی، مریم؛ صحرائی بیرانوند، مهدی و قارلقی، سجاد. (1396)، «بررسی رابطه میان رهبری اخلاقی و سکوت سازمانی با نقش میانجی سرمایه روانشناختی در میان مدیران مدارس»، نشریه خانواده و پژوهش، دوره 14، شماره 35: 105-124.
- قشقایی زاده، نصراله و احمدی نیک، فاضل. (1394)، «پیش‌بینی فرسودگی شغلی معلمان بر اساس ابعاد سرمایه روانشناختی در بین معلمان مقطع متوسطه دوم شهرستان بهبهان»، کنگره بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و توسعه کسب‌وکار، کد Col مقاله: ICMBA01_016
- قلاوندی، حسن. (1397)، «رابطۀ بین رهبری اخلاقی و فرسودگی شغلی با رضایت از زندگی»، اخلاق در علوم و فنّاوری، دوره ۱۳، شماره 1: 82-90.
- معتقد، اعظم و قشقایی زاده، نصرالله. (1398)، «نقش واسطه‌ای سرمایه روانشناختی در رابطه با رهبری اخلاقی و فرسودگی شغلی معلمان»، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال چهاردهم، شماره 2: 113-120.
- نیک‌پی، ایرج؛ ستار، آزیتا و ملکیان مفرد، مرجان. (1395)، «بررسی تأثیر سبک رهبری اخلاقی مدیران بر سرمایة اجتماعی معلمان با میانجیگری فضیلت سازمانی مدارس ابتدایی شهر خرم‌آباد». مدیریت بر آموزش سازمان‌ها، سال پنجم، شمارة 1: 131-162.
- نصیری ولیک بنی، فخرالسادات؛ قنبری، سیروس؛ زندی، خلیل و سیف پناهی، حامد. (1392)، «تحلیل روابط رهبری اخلاقی، معنویت در کار و فرسودگی شغلی»، فصلنامه اخلاق کار در علوم و فناوری، سال نهم، شماره 1: 1-11.
)