نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مطالعات زنان وخانواده دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد مطالعات زنان دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران

10.22054/qjsd.2023.68073.2363

چکیده

مقاله حاضر مبتنی بر پژوهشی کیفی است که در آن تلاش شده تا فهم ادراک شده‌ی دختران مجرد شهر یاسوج از زمینه‌ها و بسترهای اجتماعی_اقتصادی تاخیر در سن ازدواج مورد واکاوی قرار گیرد. بدین منظور با 20 دختر مجرد در شهر یاسوج که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند، مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته صورت پذیرفته است. در مرحله تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوای کلایزی استفاده شد، مقوله‌های اصلی استخراج شده در مصاحبه با مشارکت کنندگان شامل: «عدم مطلوبیت اقتصادی ازدواج»، «انتظارات اجتماعی_اقتصادی تعمیم‌یافته» و « تغییر و تحولات ارزش ها و هنجارهای خانواده » بوده و شامل 11 مقوله فرعی «پیچیدگی شرایط اقتصادی و ترس از آینده تشکیل خانواده»، «ناکارآمدی طرح های حمایتی»، «سیطره ملاک های اقتصادی بر امر ازدواج»، «چالش های شغلی و ترس از ازدواج»، «تجملات فزاینده و دشواری تهیه جهیزیه»، «هم کفوی اقتصادی و انتظارات اجتماعی-اقتصادی از پسران»، «مطالبه توازن تحصیلی و مالی در دختران و جاماندگی پسران»، «ترس از خیانت همسر و بی اعتمادی فزاینده »، «مهریه به مثابه تضمینی برای ازدواج»، «تغییر نگرش های نسلی و کم رنگ شدن نقش خانواده» و «سایه ذائقه سازی رسانه بر امر ازدواج» می باشد. در مجموع یافته‌های پژوهش حاکی از آن بود که زمینه‌های اقتصادی_اجتماعی تا حد زیادی سیستم محاسبه‌ی سود و زیان در امر ازدواج را مختل نموده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of Understanding of Single Girls from the Socio-Economic Contexts of Delaying the Age of Marriage (A Case Study of Single Girls in Yasuj)

نویسندگان [English]

  • zahra Mirhosseini 1
  • Hamideh Hosseinzadeh 2

1 Assistant Professor, , Department of women and family studies, Faculty of social sciences and economics ,Alzahra University, Tehran, Iran

2 MA in Women’s Studies, Department of Women and Family Studies, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This paper is based on a qualitative study in which an attempt is made to analyze the perceived understanding of single girls in Yasuj of socio-economic contexts and contexts that are effective in raising the age of marriage. For this purpose, in-depth semi-structured interviews were conducted with 20 single girls in Yasuj who were selected by purposive sampling method. The Colaizzi content analysis method was used, In the data analysis stage. The main categories extracted in the interview with the interviewees were: "economic disadvantage of marriage", "generalized socio-economic expectations" and "changes in the family system and family values" and include 11 Sub-categories: 'Complexity of economic conditions", 'Inefficiency of support plans', "Dominance of economic criteria over Marriage", 'Job challenges and fear of marriage", "Increasing luxuries and difficulty in providing dowry", "Economic Equilibrium and Socio-Economic expectations of boys", "Demanding educational and financial balance in girls and boys remnants", "Highlighting family injuries" and … .In general, the findings of this study indicated that socio-economic contexts greatly disrupt the system of calculating profit and loss in marriage, and therefore in the current situation of marriage is not economically viable and thus, the girls’ marriage style compared to previous decades of the traditional form and Its family-orienteers has been removed and, by adopting more modern methods, it has undergone changes and transformations, such as marriage age rising.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Celibacy"
  • "Social factors"
  • "Economic barriers"
  • "Marriage delay"
  • "Family"
  • ابوالحسنی، ریحانه. (1398)، «بررسی جامعه‌شناختی سکسوالیته (نظام رفتار جنسی) دختران در آستانه تجرد قطعی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مطالعات زنان، دانشگاه الزهرا (س).
  • افراز، کبری (1389)، بررسی نگرش دختران مجرد بالای 30 سال شاغل در شهر یاسوج نسبت به علل و پیامدهای تجرد ناخواسته، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، (A). دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت.
  • اینگلهارت، رونالد. (1395)، تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، مترجم: وتر، مریم، تهران: انتشارات کویر، ویرایش سوم.
  • بالاخانه، فرزانه (1394)، بررسی عوامل مؤثر در افزایش سن ازدواج دختران شهر کاشان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مطالعات فرهنگی، دانشگاه کاشان.
  • بشیری خطیبی، بهنام، باصری، علی، راد, فیروز و هاشم زهی، نوروز. (1399)، «مطالعه جامعه‌شناختی تجردگزینی جوانان»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 9، شماره 4: 906 -879.
  • تاج‌بخش، غلامرضا و نصیری، محمد. (1400)، «رابطه متغیرهای اقتصادی و افزایش سن ازدواج با رویکرد سیاست‌های کلی جمعیت»، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، دوره 9، شماره 1: 82-103.
  • حبیب‌پورگتابی، کرم، غفاری، غلامرضا (1390)، علل افزایش سن ازدواج دختران، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره 9، شماره 1: 7 تا 34.
  • حسینی، ناهید، سید میرزایی، سید محمد، ساروخانی باقر. (1396)، «واکاوی دلالت‌های معنایی ازدواج نزد جوانان (مطالعه موردی جوانان مجرد ساکن شهر تهران سال 1396)»، زن در توسعه و سیاست، دوره 16، شماره 2: 243 تا 270.
  • خالقی‌فر، مجید (1381)، بررسی ارزش‌های مادی/ فرا مادی دانشجویان دانشگاه‌های تهران، عوامل مؤثر بـر آن و روابط آن با برخی از نشانگان فرهنگی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه شهید بهشتی.
  • ریتزر، جرج، گودمن، داگلاس‌جی. (1390)، نظریه جامعه‌شناسی مدرن، ترجمه: میرزایی، خلیل، لطفی زاده، عباس، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان، چاپ اول.
  • ریتزر، جرج.(1389)، مبانی نظریه جامعه‌شناسی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن، مترجم: مسمی‌پرست، شهناز، تهران: نشر ثالث، چاپ اول.
  • سایت مرکز آمار ایران سال 1400 و 1401. https://www.amar.org.ir.
  • سلامتی هرمزی، شکوفه. (1390)، «بررسی مقایسه‌ای ادراک‌ها و نگرش‌های دختران مجرد شهر بندرعباس نسبت به ازدواج و پیامدهای تجرد»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، مشاوره خانواده، دانشگاه هرمزگان.
  • شهانواز، سارا، اعظم آزاده، منصوره. (1398)، شناسایی و تحلیل پیشران‌های مؤثر بر تجرد در ایران، مسائل اجتماعی ایران، سال دهم، شماره 2: 157 تا 191.
  • شیخی، محمدتقی. (1380)، فاصله نسل ها-دوری از وفاق اجتماعی، مجموعه مقالات جامعه و فرهنگ، تهران: نشر آرون، جلد سوم.
  • صادقی، رسول؛ قدسی، علی‌محمد و افشار کهن، جوان. (1386)، «واکاوی مسئله ازدواج و اعتبارسنجی یک راه‌حل»، پژوهش زنان، دوره پنجم، شماره 1: 83 تا 108.
  • صادقی، رسول؛ شکوفته‌گوهری، محمد. (1395)، «مطالعه پیامدهای بیکاری بر تأخیر در ازدواج جوانان در شهر تهران»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال هشتم، شماره 30: 141-175.
  • عبدی، عباس. (1393)، مقدمه‌ای بر پژوهش در جامعه‌شناسی خانواده در ایران، تهران: نشر نی، چاپ اول.
  • علائی بوسجین، محسن. (1400)، «توسعه راهکارهای جامعه‌شناختی رفع موانع و مشکلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ازدواج جوانان»، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال سیزدهم، شماره 2: 237-247.
  • غیاثوند، احمد و حاجیلو، زینب. (1399)، «تجرد زیستی جوانان: پانتومیم دختران مجرد در ایستار ازدواج»، فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، سال 27، شماره 88: 175 تا 216.
  • فرضی زاده، زهرا. (1393) «طرد اجتماعی دختران روستایی مجرد، توسعه روستایی، دوره ششم، شماره 1: 123-146.
  • فخرایی، سیروس و پورتقی، مهناز. (1395)، بررسی جامعه‌شناختی عوامل مرتبط با ازدواج دیررس جوانان ازدواج‌کرده بالای 30 سال شهر بناب، مطالعات جامعه‌شناسی، سال هفتم، شماره 27: 80-63.
  • فلیک، اووه. (1387)، درآمدی بر تحقیق کیفی، تهران: نشر نی، چاپ اول.
  • کاوه فیروز، زینب و صارم، اعظم. (1396)، «بررسی تأثیر مؤلفه‌های سبک زندگی بر نگرش دختران مجرد در باب ازدواج (مطالعه شاغلان دانشگاه علوم پزشکی شیراز)»، مسائل اجتماعی ایران، سال هشتم، شماره 1: 73 تا 95.
  • گنجی، محمد؛ پیری، حسن و واحدیان، مرتضی. (1400)، «گونه‌شناسی دختران ازدواج‌نکردۀ ایلامی بر حسب دلایل تجرد»، فصلنامه علمی مطالعات زن و خانواده پژوهشکده زنان، دانشگاه الزهرا (س)، دوره 9، شماره 1، پیاپی 20: 189-212.
  • گیدنز، آنتونی. (1392)، پیامدهای مدرنیت، مترجم: محسن ثلاثی ، تهران: نشر مرکز، چاپ هفتم.
  • گیدنز، آنتونی. (1384)، چشم‌اندازهای جهانی، ترجمه: محمدرضا جلایی پور، تهران: طرح نو، چاپ دوم.
  • گیدنز، آنتونی. (1381)، جامعه‌شناسی، ترجمه: صبوری، منوچهر، تهران: نشر نی، چاپ هفتم.
  • مداحی، جواد، زارع، بیژن، سراج‌زاده، سید حسن، حبیب‌پور گتابی، کرم. (1400)، «مسئله تجرد: سوژه و زیست جهان نوپدید دختران شهر تهران»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره ۲۱، شماره ۲: 7-43.
  • محمدپور، احمد. (1392)، از سنت به نوسازی؛ مطالعات تغییرات اجتماعی به روش اتنوگرافی، نشر جامعه‌شناسان، چاپ اول.
  • مدرسی یزدی، فائزه سادات؛ فرهمند، مهناز و افشانی، سیدعلیرضا. (1396). بررسی انزوای اجتماعی دختران مجرد و عوامل فرهنگی-اجتماعی مؤثر بر آن (مطالعه دختران مجرد بالای 30 سال شهر یزد). مسائل اجتماعی ایران (دانشگاه خوارزمی)، دوره 8، شماره 1: 121-144.
  • معمار، ثریا، یزدخواستی، بهجت. (1394)، «تجارب زیستۀ دختران شاغل 30 تا 49 سال از تجرد، مسائل اجتماعی ایران»، سال 6، شماره 2: 149-172.