نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

2 استادیارجامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف این پیمایش آگاهی از میزان سرمایه اجتماعی و بررسی عوامل تأثیر گذار بر آن در میان دانش آموزان دختر مراکز پیش دانشگاهی شهر شیراز است. سؤالات تحقیق عبارتند از: «میزان کل سرمایه اجتماعی در میان دانش آموزان دختر مراکز پیش دانشگاهی شهر شیراز چه مقدار است و عوامل جامعه شناختی مؤثر بر آن کدامند؟». جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر مراکز پیش دانشگاهی شهر شیراز است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای و تصادفی 400 نفر انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه گردآوری شده است. آراء پاتنام، فوکویاما و کلمن درباره سرمایه اجتماعی به صورت تلفیقی چارچوب نظری تحقیق را شکل داده‌اند. بر پایه نتایج بدست آمده، میانگین کل سرمایه اجتماعی در سطح فردی و گروه‌های نخستین و سطح استانی و ملی سازمان‌ها و نهادها معادل 8/59 درصد است. در میان سطوح سه گانه متغیر وابسته، بیشترین میانگین مربوط به سطح خرد سرمایه اجتماعی است (70 درصد). در آزمون فرضیات رابطه‌ای پژوهش، وجود رابطه مثبت و معنادار بین متغیرهای مستقل «اشکال هویتی»، «سلامت روانی»، «تحصیلات والدین» و «سرمایه فرهنگی» و متغیر وابسته « سرمایه اجتماعی» تأیید گردید. به استناد نتایج حاصل از آزمون فرضیات فرعی، میزان سرمایه اجتماعی دانش آموزان دختر در رشته تحصیلی هنر به طور معناداری کمتر از سایر رشته‌هاست. هم چنین، پایین ترین میزان سرمایه اجتماعی مربوط به دانش آموزان ساکن در «منطقه بالای شهر» و بیشترین میزان سرمایه اجتماعی مربوط به دانش آموزان ساکن در«منطقه پایین شهر» می‌باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting Social Capital: A Case Study of Female Pre-University Students of Shiraz

نویسندگان [English]

  • abolghasem fatehi 1
  • ebrahim ekhlasi 2

1

2

چکیده [English]

The present study aims to asses the rate of social capital as well as the factors affecting it among female pre-university students of Shiraz. The research questions are: ‘What is the total rate of social capital among female pre-university students of Shiraz?’ and ‘What are the sociological factors affecting social capital?’ Using random and multistage cluster sampling, 400 students were selected. The data were collected through questionnaires. Theoretical framework of the research is based on social capital-related theories ofFrancis Fukuyama, Robert Putnam and Coleman.The results showed that the average of social capitalat individual and primary group levelsas well as institutional, organizational, provincial, and national levels is 59.8%. Among the three levels of the dependent variable, the micro-level of social capital has the highest average (70%). Furthermore, there was a positive and significant relationship between the independent variables of forms of identity, mental health, parents’ educational status, cultural capital and the dependent variable of social capital. The results also indicated that the rate of female art students’ social capital is significantly less than that of other majors. Moreover, students residing at expensive districts of the town demonstrated the lowest rate of social capital and the students residing at cheap areas demonstrated the highest rate.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • cultural capital
  • Social Relationships
  • social trust
  • Student
-  ابوالحمد، عبدالحمید. (1365)، مبانی سیاست، جلد 1، چاپ سوم، تهران: انتشارات توس.
-  اکبری، امین. (1383)، «بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی برمشارکت سیاسی و اجتماعی»، پایان نامه کارشناسی ارشد،  دانشگاه علوم اجتماعی تهران.
امیر کافی، مهدی. (1375)، «اعتماد اجتماعی»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
-  اینگلهارت، رونالد. (1373)، «تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی»، مترجم: مریم وتر، چاپ اول، تهران.
-  بشیریه، حسین. (1380)، «جامعه شناسی سیاسی، نقش نیروههای اجتماعی در زندگی سیاسی»، چاپ هفتم، تهران: نشر نی.
-  پاتنام، رابرت. (1380)، «دموکراسی و سنت‌های مدنی»، مترجم: محمدتقی دلفروز، تهران: نشر نی.
-  جنکینز، ریچارد. (1381)، «هویت اجتماعی»، مترجم: تورج یارمحمدی، چاپ اول، تهران: نشر و پژوهش شیرازه.
-  خیرالله پور، اکبر. (1383)، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت روانی با تأکید بر سرمایه اجتماعی، مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی.
-  رنانی، محسن. (1380). سقوط سرمایه اجتماعی، بحران عقلانیت و امتناع برنامه در ایران، مجله آفتاب، شماره 6»، تهران.
-  سمیعی، زهره. (1379)، «تأثیر سرمایه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده بر روی موفقیت تحصیلی و شغلی فرزندان در تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء (س).
-  شارع‌پور، محمود و خوش‌فر، غلامرضا. (1380). «بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر هویت اجتماعی جوانان در شهر تهران» (طرح پژوهشی). تهران: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی‌استان تهران.
-  شارع‌پور، محمود. (1381 ). سرمایه اجتماعی، فرصت‌های حاصل از شبکه‌های اجتماعی. «مجموعه مقالات همایش سرمایه اجتماعی». تهران: مرکز توانمندسازی سازمان‌ها ی جامعه مدنی.
شریفیان ‌ثانی، مریم. (1380) «سرمایه اجتماعی: مفاهیم اصلی و چارچوب نظری». فصلنامه علمی‌پژوهشی رفاه اجتماعی، 2.
-  شویره، کریستین؛ فونتن، اولیویه. (1385)، «واژگان بوردیو»، مترجم: مرتضی کتبی، تهران: نشرنی.
-  فاتحی، ابوالقاسم. (1382)، «تأثیر سرمایه اجتماعی بر هویت اجتماعی دانشجویان در شهر تهران، مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه‌های تهران»، پایان نامه دکتری دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان.
-  فاضلی، محمد. (1381)، «مصرف و سبک زندگی»، قم: صبح صادق.
-  فوکویاما، فرانسیس. (1379)، «پایان نظم: سرمایه اجتماعی و حفظ آن»، (غلامعباس توسلی)، تهران: انتشارات جامعه ایرانیان.
-  فیروزآبادی، سید احمد. (1384)، «پژوهش بررسی سرمایه اجتماعی در ایران  و راههای ارتقاء آن»، طرح پژوهشی. تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.   
-  کلمن، جیمز. (1386)، «بنیادهای نظریه اجتماعی»، مترجم: منوچهر صبوری، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
-  ملاحسنی، حسین. (1379)، «بررسی رابطه میان میزان سرمایه اجتماعی و نوع دینداری در بین دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان در استان گلستان»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
-  میرزاخانی اندریان، محمد. (1379)، «بررسی ارتباط نگرش به رشته تحصیلی با عملکرد تحصیلی و تأثیر سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی روی آن‌ها در میان دانشجویان دوره روزانه کارشناسی دانشگاه تبریز»، پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهش اجتماعی دانشگاه تبریز.
-    Berkman, F. L (2000). “From Social Integration to Health: Durkheim in the new millennium”, Social science & Medicine, (51)
-    Bordieu , P. (1986). The Forms of Capital , New York , GreenWood  Press.
-    Crow, Gregory. (2002). “The relationship between trust, social capital and organizational success”. Nursing Administration Quarterly, 26,3
-    Foley, M.W and Edwards, B. (1997).”Escape from Politics, social theory and the social capital debate”, American Behavioral scientist (40).
-    Fukuyama, Francis. (1999). “Social capital and civil society”. From (www.imf.org/external/pubs/ft/seminar/1999/reformes/fukuyama.htm)
-    Grootaert, Christiaan, Narayan Deepa, Neyhen Jones, Veronica and Woolcock Micheal. (2004). “Measuring the Social Capital. The International Bank for Reconstruction and Development”, The World Bank, USA, Washington DC.
-    Hyppa, T. Marku and et al. (2001). “Individual-level relationship between social capital and self-rated health in bilingual community”, Preventive Medicine (32)
-    Kawachi, I. (2001). “Social ties and mental health”. Journal of Urban Health. (78).
-    Kawachi, I., Kennedy, B. P., and et al. (1997). “Social Capital, income inequality and morality”. American Journal of Public Health, (87).
-    Loury, Glenn. (1985). New dividends through"social capital".New York, Black Enterprise
-    Newton, K. (2004). ”Social Trust: individual and cross national approaches”. Portuguese Journal of Social Science, Vol.3 No. 1
-    Paxton, P. (1999), “Is social capital decling in the United States? A multiple indicator assessment”, American Journal of Sociology, Vol.105, No.1
-    Portes, A. (1998). “Social capital: Its origins and applications in modern sociology”, Annual Review of Sociology (24).
-    Putnam, R. (1993). “Making Democracy Work: civic traditions in modern Italy”. Princton, N. J., Princton University Press
-    Putnam, R. (1995). “Bowling alone: America’s declining social capital an Interview with R.Putnam”  From
(www. muse.jhv.edu/demo/journalof democracy/v006/putnam.html)
-    Salvaris, M. and Wolcatt, I. (2002). “Community Participation and Planning in Surf Coast”, Survey, February 2001. Occasional Paper, Swinburne Institute of Social Research.
-    Sanders, Jimy. M. (2002). “Ethnic boundaries and identity in plural societies”. Annual .Review of .Sociology, 28,
-    Sherkat, Darren E. Ellison Christopher G. (1999). “Recent Developments and Current Controversies in the Sociology of Religion”, Annual Review of Sociology (25)
-    Smith, M. K. (2001). Social capital. From
         (www.infed.org/biblio/social_capital.htm).
-    Stone, Deborah. (1995). “The durability of social capital”. Journal of Health Politics, Policy and Law,
-    Sulivan, Elizabeth. (2002). “Social exclusion, social identity and social capital: Reuniting the global, the local and the personal”. Discussion Paper for the Conference de L’Asocciation International des Ecoles de Travail Social July 2002. De Montfort University.
-    Tsal, Wenpin., Ghoshal, Sumantra. (1998). “Social capital and value creation: the role of intrafirm networks”. Management Journal, 41, 4
-    Uslaner, E. M. (1999). “Trust but Verify: Social Capital and Moral Behaviour”, Social Science Information, Vol. 38
-    Veenstra, G. (2000), “Social Capital, SES and Health: an individual-level analysis”. Social Science & Medicine (50).
-    Walters, William (2002), “Social Capital and Political Sociology: Re- imagining Politics?”, Sociology, Vol. 36 (2).
-    Welch Michael R. and et al (1991). “Religion and deviance among Adult catolics: A test of moral communities Hypothesis”, Journal of the Scientific Study of Religion (30).