نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارجامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی و رفاه اجتماعی

چکیده

امروزه مسئلۀ کودکان خیابانی از جمله آسیب­های اجتماعی کشور است. افزایش این پدیده به­رغم تمامی طرح­ها و اقداماتی که برای حل این معضل انجام گرفته است، نشان می­دهد که ­باید به مطالعۀ این مداخلات و دلائل ناکارآمدی آنها از منظر خود گروه هدف پرداخت، از این رو در این مقاله در پی بررسی تجربۀ کودکان خیابانی از مداخلات سازمان­های رفاهی  هستیم. این مطالعه با رویکرد کیفی و از طریق مصاحبه با جامعۀ هدف، در پی بررسی تجربۀ آنان از مداخلات صورت ‌گرفته است، یافته­های حاصل از تحلیل مصاحبه­ها به همراه مشاهدات از میدان، بیانگر این مهم بوده است که کودکان خیابانی درک متفاوتی از اقدامات انجام‌شده برای رفع مشکلات خویش از سوی سازمان‌های رفاهی دارند و عمدتاً این سازمان­ها را به‌عنوان مخل­ آرامش و امنیت خود قلمداد می­کنند تا تأمین‌کنندۀ آن. این مطالعه نشان می­دهد که میان اولویت کودکان و سازمان­های مداخله­گر تفاوت جدی وجود دارد. همچنین تفسیر کودکان از عملکرد این سازمان­ها بسیار متفاوت از اهدافی است که سازمان­های رفاهی درنظر دارند، به‌طوری‌که خوانشی واژگونه از سوی کودکان از این عملکردها صورت می­گیرد. این مطالعه نشان می­دهد که مأموران این سازمان­ها، هم باید آموزش بیش‌تری ببینند و هم نظارت بهتری صورت گیرد. جدا از اجرا، در طراحی سیاست­ها نیز باید به نیازها و اولویت­های این کودکان توجه داشت.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Experience of Street Kids of Tehran Concerning Welfare Organizations’ Interventions

نویسندگان [English]

  • Vahed Shalchi 1
  • sima mirzababaie 2

1

2 researcher

چکیده [English]

The problem of street kids is one of the most important social issues of today in Iran. Despite all strategies and measures taken to solve this problem, an increase in the population of this group of kids can be seen, showing that more attention should be paid to this matter. In this article we will consider street kids’ experience with welfare organizations’ interventions. This article applies the qualitative approach and utilizes interviews for a better feedback. The results of the study show that street kids have different experiences regarding the welfare interventions, mostly seeing this organization as a barrier to their peace and safety, rather than a provider of them. This study shows that there is a significant difference between the welfare organizations’ objectives and the children’s priorities; also there is a huge difference between these organizations’ function and children’s interpretations, leading to an inverse reading by children of these organizations’ functionality. This research shows that the officials of these organizations must be better educated, and more supervision is needed as well. Meanwhile priorities must be set according to children and their needs.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • street kids
  • experience concerning interventions
  • hidden administrative corruption
  • inverse reading
  • gap in knowledge
  • disparity of priorities
-  آتشی گلستانی، هادی. (1382). بررسی سیاست‌های اجتماعی در زمینۀ کودکان خیابانی شهر مشهد. پایان‌نامۀ مقطع کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم اجتماعی. دانشگاه تهران.
-  آرزومندی، نیره. (1382). بررسی مقایسه‌ای ویژگی‌های خانوادگی ـ اجتماعی کودکان خیابانی و غیرخیابانی. پایان‌نامۀ کارشناسی. دانشکدۀ علوم اجتماعی. دانشگاه علامه طباطبائی.
-  آمار روابط جنسی و مصرف مواد مخدر میان کودکان خیابانی.   http://fararu.com/fa/news
-  افشانی، علیرضا؛ عباس عسکری نوشن و دیگران. (1391). «تحلیلی بر وضعیت کودکان خیابانی و کار در شهر اصفهان». جامعه‌شناسی کاربردی. 4 (23).
-  ایمانی، نفیسه، امیلیا نریسیسان. (1390). «مطالعۀ انسان‌شناسانه پدیدۀ کودکان کار خیابانی در شهر کرج». مسائل اجتماعی ایران. 1 (3).
-  آریان‌پور، منوچهر و دیگران. (1375). فرهنگ پیشرو آریان­پور. تهران: جهان رایانه.
-  احمدی خویی، شاپور. (1383). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر شکل‌گیری پدیدۀ کودکان خیابانی در شهر ارومیه. پایان‌نامۀ کارشناسی. دانشگاه علوم بهزیستی  و توانبخشی.
-  بلیکی، نورمن. (1390). طراحی پژوهش‌های اجتماعی. ترجمۀ حسن چاوشیان. تهران: نی.
-  جانقلی، مصطفی. (1383). بررسی وضعیت کودکان خیابانی. مجموعه مقالات اولین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی در ایران. خرداد 1381. جلد پنجم. روسپیگری، کودکان خیابانی و تکدی. تهران: آگاه.
-  جانقلی، مصطفی. (1386). جمع‌بندی یافته‌های به‌دست آمده از فراتحلیل پژوهش‌های مربوط به کودکان خیابانی. مجموعه مقالات اولین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی ایران. جلد پنجم. تهران: آگاه.
-  حسینی، سیدحسن. (1385). کودکان کار و خیابان. تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی دانشگاه تهران، نشر تهران، سلمان.
-  دلاور، علی. (1374). مبانی نظری و علمی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد.
-  دهگان‌پور و همکاران. (1386). جمع‌بندی ­یافته­های به‌دست‌آمده از فراتحلیل پژوهش‌های مربوط به کودکان خیابانی. مجموعه مقالات اولین همایش آسیب‌های اجتماعی ایران. جلد پنجم. تهران: آگاه.
خلاصه گزارش عملکرد مراکز کودکان خیابانی(شش ماهه اول سال1382). سازمان بهزیستی، دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی کشور. تهران: سازمان بهزیستی.
حبیبی، سید محسن؛ مقصودی، ملیحه. (1381). مرمت شهری، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران
-  سبحانی، نقی. (1382). بررسی عوامل مؤثر بر پیدایش و گسترش کودکان خیابانی و انطباق اجتماعی آنها. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم اجتماعی. دانشگاه تهران.
-  شاوردی، تهمینه. (1386). جمع‌بندی یافته‌های به‌دست‌آمده از تحلیل پژوهش‌های مربوط به کودکان خیابانی. مجموع مقالات اولین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی در ایران. تهران: آگاه.
-  شریفی، الهام. (1383). بررسی، تحلیل و مقایسۀ ویژگی‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی کودکان خیابانی. پایان‌نامۀ مقطع کارشناسی ارشد. دانشگاه علم بهزیستی و توانبخشی.
-  شریفی، جعفر و سازمان بهزیستی استان کردستان. (1384). کارکردن با کودکان خیابانی: نظارت و ارزیابی طرح کودکان خیابانی. تهران: پرتو بیان.
-  قاسم­زاده، فاطمه. (1380). «کودکان خیابانی در تهران». فصلنامۀ رفاه اجتماعی. 7 (2).
-  کاشانی، شیرین. (1386). بررسی عوامل مؤثر بر خیابانی‌شدن کودکان. پایان‌نامۀ کارشناسی. دانشکدۀ علوم اجتماعی. دانشگاه علامه طباطبائی.
-  محسنیان­راد، مهدی. (1371). روش‌های مصاحبۀ خبری. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌های وزارت ارشاد.
-  مهدیزاده، هاشم. (1383). بررسی عوامل مؤثر در بروز و شیوع پدیدۀ کودکان خیابانی در شهرستان مشهد. پایان‌نامۀ مقطع کارشناسی ارشد. دانشگاه علم بهزیستی و توانبخشی.
-  ملکی، حسن. (1385). کودکان و نوجوانان خیابانی. تهران: آبیژ.
-  محمدپور، احمد؛ رضایی، مهدی. (1389)، روش‌های تحقیق ترکیبی به عنوان سومین جنبش روش شناختی، جامعه شناسی کاربردی دانشگاه اصفهان
-  شوانت،توماس. (1387)، تفسیرگرایی و هرمونیک. ترجمۀ محسن ناصری‌راد. روزنامۀ اعتماد و حیات نو اجتماعی ص:7.
-  Aptekar, L. (1994). Street children in the developing world: A Review of their condition. Cross- cultural research. (28) 3: 195-224.