نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه شناسی و استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه یاسوج، (نویسنده مسئول).

2 دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه یاسوج.

3 کارشناسی ارشد و دانش آموخته جامعه شناسی دانشگاه یاسوج

چکیده

چکیده
در رویکرد جامعه شناختی، سلامت شامل هر دو بعد عینی و ذهنی است و بر نقش عوامل اجتماعی، به ویژه، سرمایه اجتماعی در حفظ و ارتقای سلامت تأکید می­شود. مقاله حاضر بر اساس رویکردهای متأخرتر، رابطه  هر دو منبع شناختی و ساختاری سرمایه اجتماعی را با سلامت عینی و ذهنی معلمان بررسی کرده است. رویکرد و روش مورد استفاده کمی‌و پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه‌ برای گردآوری داده­ها استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، معلمان شاغل در آموزش و پرورش شهر بوشهر در سال تحصیلی 94-1393 بوده‌اند که 380 نفر از آنان بر اساس جدول تعیین حجم نمونه لین، به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای دستیابی به افراد نمونه، از روش نمونه‌گیریِ خوشه‌ای چند مرحله­ای استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق، 42/78 درصد از پاسخگویان حداقل یکی یا بیشتر از انواع بیماری‌های جسمانی را داشته­اند که شایع­ترین آن، دردهای عضلانی بوده است. همبستگی متغیرهای بعد شناختی (به جز اعتماد به آشنایان شغلی) با این بعد از سلامت منفی و معنی­دار بوده است و متغیرهای حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی توانسته­اند 7 درصد از واریانس آن را تبیین کنند. همبستگی همه ابعاد شناختی سرمایه اجتماعی با احساس سلامت بدنی و کاهش فرسودگی شغلی مثبت و معنی­دار بوده است. هیچ یک از انواع مشارکت با هیچ یک از ابعاد سلامت همبستگی معنی­داری نداشته­اند (به جز همبستگی مثبت و معنی­دار مشارکت مذهبی و فوق برنامه با کاهش فرسودگی شغلی). متغیرهای تحقیق توانسته­اند، به ترتیب، 22، 8، و 7 درصد از از واریانس کاهش فرسودگی شغلی، ایفای مؤثر نقش­ها، و احساس سلامت بدنی را تبیین کنند. می­توان گفت ابعاد عینی و ذهنی سلامت تحت تأثیر متغیرهای یکسانی قرار ندارند؛  همچنین تأثیر بعد  شناختی سرمایه اجتماعی بر سلامت، به ویژه بعد ذهنی، بیشتر از از بعد ساختاری آن بوده است.

 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Teachers Health Status and Its Relationship with Social Capital: A Case Study of school Teachers in Bushehr(1393-94)

نویسندگان [English]

  • aa hh 1
  • mm lkh 2
  • hh dd 3

1

2

3

چکیده [English]

of its variance. The correlation of all cognitive dimensions of social capital with physical health and burnout has been positive and significant. None of the forms of participation have any meaningful correlation with any of the dimensions of health (except for the positive and significant correlation between religious participation and supra program with decreasing burnout. The variables of the research were able to explain 22, 8, and 7 percent of the variance in the reduction of burnout, effective role of roles, and the sense of physical well-being. It can be said that the objective and subjective dimensions of health are not influenced by the same variables; also, the effect of the cognitive dimension of social capital on health, especially the mental dimension, has been greater than its structural dimension.
Keywords: Social Capital, Health, Teachers, Bushehr
 


Teachers Health Status and Its Relationship with Social Capital:
A Case Study of  school Teachers in Bushehr(1393-94)
Arman Heidari[1] ,  Maryam Mokhtari[2]  ,  Hamideh Dehghani[3]
Received: 28/10/2015       Accepted: 12/12/2016
 
Abstract
In the sociological approach, health includes both objective and subjective dimensions and emphasizes the role of social factors, in particular, social capital in maintaining and promoting health. The present paper, based on the more recent approaches, examines the relationship between the two cognitive and structural sources of social capital with the objective and subjective health of teachers. A quantitative Approach a survey method were used and a questionnaire was applied to collect data. The statistical population of the study includes the teachers working in the education system of Bushehr city in the academic year of 2012-2012. 380 of them were selected based on the sample size of the Lane sample. Multi-stage cluster sampling was used to reach the population sample. According to the results of this study, 78.42% of the respondents had at least one or more types of physical illnesses, the most common of which was muscle aches. The correlation of cognitive-dimensional variables (except trust to occupational acquaintances) with this dimension was negative and significant, and the variables of social support and life satisfaction have been able to explain 7%
 



[1]. Assistant Professor of Sociology at YasoujUniversity, Responsible Author.
    armanhedari90@gmail.com


[2]. Associate Professor of Sociology at YasoujUniversity.    mmokhtari@yu.ac.ir  


[3]. MA in Sociology from Yasouj University.   hamideh-dehghani@yahoo.com

منابع
-  اخترمحققی، مهدی. (1385)، سرمایه اجتماعی، تهران: کتابخانه ملی ایران، چاپ اول.
-  بختیار پور، پروین. (1382)، بررسی وضعیت بهداشت روانی معلمان استان اصفهان در سال تحصیلی 80-79، مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، شماره 16.
-  حسین، حسن‌زاده. (1385)، آموزش و پرورش و توسعه سلامت عمومی‌ و مهارت‌های زندگی، تهران : آوند اندیشه.
-  حیدری، آرمان. (1394)، عزت نفس به مثابه میانجی رابطه سرمایه اجتماعی و سلامت روانی، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، سال 26 ، شماره 2. پیاپی 58.
-  داور، بهزاد. (1391)، "سرمایه اجتماعی بستری برای سلامت روان"، فصلنامه علمی‌ پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دوم، شماره 6.
-  رنجبران، مهدی؛ سوری، حمید؛ اعتماد، کوروش؛ خدادوست، محمود. (1393)، ارتباط وضعیت اقتصادی – اجتماعی با وضعیت سلامت و کاربرد روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی، مجله دانشگاه علوم پزشکی جیرفت.
-  ساروخانی، باقر؛ امیرپناهی، محمد. (1385)، ساختار قدرت در خانواده و مشارکت اجتماعی، پژوهش زنان، دوره 4، شماره 3.
-  شیرازی، علی؛ خداوردیان، الهام؛ نعیمی، محمد. (1390)، تأثیر اعتماد سازمانی بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی؛ مورد مطالعه: شرکت گاز استان خراسان شمالی، پژوهش نامه مدیریت تحول، سال چهارم، شماره هفتم.
-  فیلد، جان. (1388)، سرمایه اجتماعی، ترجمه: اصغر پور، احمدرضا، تهران.
-  قاسمی‌پور، مریم؛ جهانبخش گنجه، سحر. (1389)، "رابطه حمایت اجتماعی و سلامت روان در دانشجویان شهرستان خرم آباد"، فصلنامه علمی‌پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، دوره دوازدهم، شماره 1، مسلسل 43.
-  قهرمان، آرش. (1389)، بررسی مفهوم رضایت از زندگی و سنجش آن در میان دانشجویان دختر و پسر،  دو فصلنلمه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره چهارم.
-  کاوه‌ای، طیبه؛ عاشوری، احمد؛ حبیبی، مجتبی. (1393)، پیش بینی رضایت شغلی بر اساس باورهای خود کارآمدی، خود کارآمدی تدریس، استرس شغلی  وسطح نیازهای معلمان استثنایی استان لرستان، مجله تعلیم و تربیت استثنایی، سال چهاردهم، شماره 4 – پیاپی 126.
-  کلدی، علیرضا؛ سلحشوری، پروانه. (1391)، بررسی تأثیر حمایت اجتماعی بر توانمند سازی زنان، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره چهارم.
-  گیدنز، آنتونی. (1377)، پیامدهای مدرنیت، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
-  لهسایی زاده، عبدالعلی و مرادی، گلمراد. (1386)، رابطه سرمایه اجتماعی و سلامت روان در مهاجران، فصلنامه علمی‌پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره 7، شماره 26.
-  محسنی، منوچهر. (1385)، جامعه شناسی پزشکی، تهران: طهوری، چاپ پنجم.
-  مسعودنیا، ابراهیم. (1389)، جامعه شناسی بزشکی، تهران: دانشگاه تهران.
-  موسوی، میرطاهر؛ علی پور، پروین. (1391)، تاملی بر نظریه‌های سرمایه اجتماعی در جامعه شناسی، تهران: انتشارات جامعه شناسان، چاپ اول.
-  نور یان نجف آبادی، محمد؛ جهانگیری، نرجس. (1390)، رابطه بین میزان اعتماد اجتماعی و سلامت روانی (مطالعه موردی: معلمان شهرستان تیران و کرون)، جامعه شناسی تاریخی، دوره 2، شماره 2، پاییزو زمستان.
-  هوشیار، بهمن. (1388)، درباره رابطه ابعاد سلامت سازمانی با سلامت روانی معلمین مقطع متوسطه در شهر بوشهر،پایان نامه کارشناسی ارشد، اهواز، دانشگاه شهید چمران اهواز.
 
-  Berkman, L; Glass, T; Brissette, I and Seeman Teresa E. (2000). From Social Integration to Health: Durkheim in the New Milleunieum, Social Science& Medicine, 51, Pp. 843- 857.
-  Bertera, Elizabeth M. (2005). Mental health in U.S. adults: The role of positive social support and social negativity in personal relationship, Journal of Social and Personal Relationships. Vol. 3,  N0. 4,  22: 33.
-  Emma Bassett  and Spencer moore. (2013). 'Mental health and social capitel :social capital as a promising initiative to improving the mental health  of communities,  http://dx.doi.org/10.5772/53501. Chapter 28.
-  Fatma Altun Selen Caglar , Hikmet Yazici. (2011). 'Some demographic variables and personal health behaviors of teachers ,  ' Karadeniz Techni cal Uni versity ,KTUFatihfaculty of Education , Turkey, Trabzon.
-  Filip Van Droogenbroeck , Bram Spruyt , Christophe Vanroelen. (2014). 'Burnout among senior teachers: Investigating the role of workload and interpersonal relationships at work ,  Journal Homepage: www.elsevier.com/locate/tate.
-  Helen Askell-Williams , Carmel Cefai. (2014). 'Australian and Maltese teachers’ perspectives about their capabilities for mental health promotion in school settings '. Teaching and Teacher Education 40 (2014),  journal homepage: www.elsevier.com/locate/tate.
-  Jennifer A. Welsh and Helen L. Berry. (2009). 'Social capital and mental health and well-being ,  National Centre for Epidemiology and Population Health, The Australian National University, Paper presented at the Biennial HILDA Survey Research Conference 16-17 July 2009.
-  Kwame Mckenzie, Rob whitley and Scott weich. (2002). Social capital andmental health,  'British Journal of Psychiatry, Vol. 4. No. 181, 280-283.
-  Michelle Cullen and Harvey Whiteford. (2001). The Interrelations of Social Capital with Health and Mental Health.