نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشگاه خوارزمی

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد بانکداری اسلامی، دانشگاه خوارزمی

4 دکتری تخصصی جامعه شناسی فرهنگی، پردیس شهید بهشتی دانشگاه فرهنگیان زنجان

چکیده

در سال‌های اخیر با گسترش مدل‌های رشد درون‌زا، سرمایه انسانی و اجتماعی به عنوان عوامل اصلی رشد اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، سرمایه اجتماعی که مؤلفه اصلی آن اعتماد است جایگاه خاصی در مطالعات رشد پیدا کرده است. هدف مطالعه پیش‌رو بررسی رابطه بین رشد اقتصادی و سرمایه اجتماعی در ایران است. برای این منظور ارتباط بین نیروی کار، سرمایه فیزیکی، سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی بر روی رشد اقتصادی با استفاده از داده‌های مقطعی و برای استان‌های ایران بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که سرمایه اجتماعی در کنار سایر عوامل تولید تأثیر معناداری بر رشد اقتصادی داشته است. همچنین به منظور پیش‌بینی و برنامه‌ریزی آتی در جهت بهبود و افزایش سطح سرمایه اجتماعی، به سنجش مدل سرمایه اجتماعی پرداخته شده است. از بین عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی، سن و اشتغال در بخش کشاورزی، حومه‌نشینی، نابرابری توزیع درآمد و مهاجرت تأثیر معنادار و منفی بر سرمایه اجتماعی دارند در حالیکه، آموزش، مشارکت زنان در نیروی کار، اشتغال در بخش صنعت و خدمات، مالکیت خانه و تشکیل خانواده تأثیر مثبت و معنادار بر سرمایه اجتماعی دارند. با توجه به نتایج، پیشنهاد می‌شود که دولت ضمن پیش‌بینی سرمایه اجتماعی استان‌ها باتوجه به عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی، برای بهبود آن در استان‌هایی با سطح پایین سرمایه اجتماعی چاره‌جویی کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Flow of Iranian Social Capital and its Factors

نویسندگان [English]

  • hossein amiri 1
  • Mahmoud Najafi nezhad 2
  • mohadeseh mousavi 3
  • Mohammad Hossein Hasani 4

1 Assistant Professor, University of Kharazmi

2 MSc, Energy Economics, University of Kharazmi

3 MSc, University of Kharazmi

4 Ph.D in Sociology

چکیده [English]

In recent years, with the development of endogenous growth models, human and social capital have been considered as the main drivers of economic growth. In this regard, social capital, which is a key component of trust, has gained a prominent place in studies of growth. In this study, the relationship between growth and social capital in Iran has been studied with respect to the theoretical foundations of economic growth models. The results show that social capital, along with other factors of production, had a significant effect on economic growth. Also, in order to predict and plan for future improvement of social capital, social capital model has been measured. Among the factors affecting social capital, age and employment in agriculture, suburbanization, income inequality and migration have a significant and negative impact on social capital whereas, education, women labor force participation, employment in industry and services, ownership Home and family formation have a positive and significant impact on social capital.
According to the results, it is suggested that the government, while anticipating the social capital of the provinces, find a solution to improve it in the provinces with a low level of social capital, considering the factors affecting the social capital proposed in the present study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social capital
  • economic growth
  • human capital
  • physical capital
  • welfare and income distribution
  • بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. (1394)، داده‌های سالانه رشد اقتصادی، ایران، تهران.
  • تاج‌بخش، کیان؛ ثقفی، مراد و کوهستانی‌نژاد، مسعود. (1382)، "سرمایه اجتماعی و سیاست‌های اجتماعی (بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی در ایران امروز)"، فصلنامه رفاه اجتماعی (ویژه‌نامۀ سیاست اجتماعی)، سال 3، شماره 10: 200-155.
  • رمضانی بروجنی، امید و شبانی شهرضا، امیرحسین. (1396)، "بررسی نظریات سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار شهری"، سومین کنفرانس سالانه بین المللی عمران، معماری و شهرسازی، شیراز، مؤسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی.
  • https://www.civilica.com/Paper-ICAUC03-ICAUC03_045.html
  • رنانی، محسن و مؤید فر، رزیتا. (1387)، " سرمایه اجتماعی و عملکرداقتصادی: بررسی مقایسه‌ای استان‌های ایران"، فرایند مدیریت و توسعه، سال 21، شماره 2 و 3: 79-106.
  • سوری، علی و مهرگان، نادر. (1386)، "نقش سرمایه اجتماعی در تشکیل سرمایه انسانی "، پژوهشنامه بازرگانی، سال 11، شماره 42: 207-219.
  • شربتیان، محمدحسن و ایمنی، نفیسه. (1396)، "تحلیل جامعه شناختی رابطه سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی زنان "، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال 8، شماره 30: 141-105.
  • قلی زاده چمتویی، فریبا و داوود پور، زهره. (1396)، "تحلیل همبستگی بین سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی با درجه توسعه‌یافتگی شهرها (نمونه موردی: شهر الوند و شهر قزوین)"، چهارمین کنفرانس ملی معماری و شهرسازی پایداری و تاب آوری از آرمان تا واقعیت، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد واحد قزوین
  • https://www.civilica.com/Paper-CBEAUI04-CBEAUI04_065.html
  • خادم علیزاده، امیر و افسری، علی. (1395)، "تأثیر آموزه‌های اعتقادی و اخلاقی اسلام بر سرمایه اجتماعی مسلمانان جهان (با تأکید بر شاخص اعتماد تعمیم‌یافته)"، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال 6، شماره 23: 58-45.
  • عباس زاده، محمد؛ قاسم زاده، داوود و صالح، نوشین. (1395)، "بررسی ارتباط بین اشکال سرمایه و شادی در بین حاشیه‌نشینان و غیر حاشیه‌نشینان (مورد مطالعه: شهر تبریز)"، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال 7، شماره 29: 185-157.
  • علمی، زهرا؛ شارع پور،‌ محمود و حسینی، سید امیر حسین. (1384)، "سرمایه اجتماعی و چگونگی تأثیر آن بر اقتصاد"، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، سال 40، شماره 4: 296-239.
  • عبداللهی، محمد و موسوی، میرطاهر (1386). "سرمایه اجتماعی در ایران، وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکان‌شناسی گذار"، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 6، شماره 25: 234-195.
  • مرکز آمار ایران. (1394)، سرشماری نفوس و مسکن.
  • موسوی، سید نعمت‌اله و زارعی، صمد. (1395)، "نقش محیط زیست و سرمایه اجتماعی در رشد اقتصادی ایران"، اقتصاد کشاورزی، سال 11، شماره 1: 209-185.

 

  • Alesina, A. and La Ferrara, E. (2000). “Participation in heterogeneous communities.” Quarterly Journal of Economics, 115, 847–904.
  • Alesina, A., Baqir, R. and Easterly, W. (1999). “Public goods and ethnic divisions.” Quarterly Journal of Economics, 114, 1243–1284.
  • Bartolini, S., Bilancini, E., and Sarracino, F. (2009). “Sociability predicts happiness: World-wide evidence from time series.” Department of Economics University of Siena 579, Department of Economics, University of Siena.
  • Christoforou, A. (2006). “Social capital, economic growth and human development: an empirical investigation across European countries.” In Annual Meeting of the Human Development and Capability Association, Freedom and Justice, University of Groningen, Groningen, The Netherlands.
  • Christoforou, A. (2010). “Social capital and human development: an empirical investigation across European countries.” Journal of Institutional Economics, 6(2), 191-214.‌
  • Coleman, J.S. (1988). “Social capital in the creation of human capital.” American Journal of Sociology, 94, S95–S120.
  • DiPasquale, D. and Glaeser, E.L. (1999). “Incentives and social capital: are homeowner’s better citizens?” Journal of Urban Economics, 45, 354–384.
  • Elkin, F. (1956). “SEELEY, SIM, and LOOSLEY. Crestwood Heights: A Study of the Culture of Suburban Life (Book Review).” Social Forces, 35(1), 284.
  • Glaeser, E. L., Laibson, I., Scheinkman, J. A., and Soutter, C. L. (2000). “Measuring trust.” The quarterly journal of economics, 115(3), 811-846.‌
  • Glaeser, E., Scheinkman, J., and Shleifer, A. (2003), “The Injustice of Inequality”. Journal of Monetary Economics, 50(2), 199-222.
  • Glaeser, E. L., and Scheinkman, J. (2000). “Non-market interactions (No. w8053).” National Bureau of Economic Research.
  • Hanifan, L. J. (1916). “Evening classes for West Virginia elementary schools.” Charleston, WV, Department of Free Schools.
  • Homans, G. C., and Behavior, S. (1961). “Its elementary forms.” Social Behavior, 119 (3), 488-531.
  • Jacobs, J. (1961). “The death and life of great American cities.New York: Vintage.
  • Putnam, R. D. (1993). “What makes democracy work?” National Civic Review, 82(2), 101-107.‌
  • Putnam, R. D. (1995). “Tuning in, tuning out: The strange disappearance of social capital in America.” PS: Political science & politics, 28(4), 664-683.‌
  • Rupasingha, A., and Goetz, S. J. (2008). “US county-level social capital data, 1990-2005.” The northeast regional center for rural development, Penn State University, University Park,
  • Rupasingha, A., Goetz, S. J., and Freshwater, D. (2006). “The production of social capital in US counties.” The journal of socio-economics, 35(1), 83-101.‌
  • Schiff, S. (1999). “Littleton, then and now.” New York Times, 4, 22.
  • Silverman, B. (1935). “The behaviour of children from broken homes.” American Journal of Orthopsychiatry, 5(1), 11.‌