نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار جامعه شناسی دانشگاه کردستان
2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
چکیده
چکیده
مفروضه بنیادین پژوهش حاضر این گزاره است که بازارچههای مرزی و توسعه وابسته آن، سیاست مناسبی برای توسعه مناطق مرزی نبوده است. روش پژوهش حاضر، روش نظریه‌ی زمینه‌ای است که در آن به شرایط زمینه‌ای، علی و مداخله‌ای، پیامدها و همچنین راهبردها می-پردازد. ابزار گردآوری داده‌های مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته است که در این راستا با 45 نفر از ذی‌ربطان و ذی‌نفعان بعنوان نمونه‌های هدفمند شامل دهیاران، اعضای شوراهای بخش و روستاها، کارشناسان بازارچه‌ها تا مرحله اشباع داده‌ها، گفتگوهای عمیق صورت گرفت. بر اساس منطق روش نظریه زمینه‌ها داده‌ها در سه سطح کدگذاری باز، محوری و گزینشی استخراج شدند که تعداد مفاهیم ساخته‌شده در این مرحله 134 مفهوم اولیه، 15 مقولۀ محوری، ٤ مقولۀ اصلی و یک مقولۀ هسته‌ای استخراج شد. مقولات اصلی عبارتند از؛ کمبود زیرساخت‌های توسعه‌ای، اضمحلال بخش کشاورزی و دامداری و انزوای فرهنگی_اجتماعی، ناکارآمدی در سیاست‌های ترمیمی. تحلیل این مقولات، ما را به مقوله‌ی هسته‌ای یعنی طرد نهادی و ساختاری اجتماعات مرزی سوق داد. بر مبنای آن می‌توان نتیجه گرفت که منطق حاکم بر توسعه‌ی مرز محور با ارائه بازارچه‌ها به عنوان مهمترین محور توسعه در این مناطق، اجتماعات مرزی را طرد نموده است و ظرفیتها و پتانسیل‌های آنها را به اضمحلال کشانده است.
واژگان کلیدی: توسعه مرز محور، بازارچههای مرزی، توسعه‌ی محلی، اضمحلال ظرفیتها و فرصتها، اجتماعات مرزی
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Border development and the disappearance of capacities and opportunities of border communities, emphasizing the critique of border markets (Case study; Nanor border bazaars of Baneh, Khav and Mirabad counties of Marivan city)
نویسندگان [English]
- hossein daneshmehr 1
- kamal khaleqpanah 1
- osman hedayat 2
1 Assistant Professor, Department of Sociology, University of Kurdistan
2 PhD Student, Dept. Economics, Management and Social Sciences, Shiraz university, Shiraz, Iran.
چکیده [English]
Abstract
The hypothesis - based on the present study, suggests that border markets and related development have not been a good policy for the development of border areas. The present research method is the Grounded theory in which it deals with the field conditions, causation and intervention, consequences as well as strategies. The data collection tool is a semi-structured interview with 45 stakeholders and stakeholders as targeted examples, including village heads, members of district and village councils, market experts, and saturation data. There were deep conversations. Based on the logic of the field theory method, the data were extracted in three levels of open, central, and selective coding. The number of concepts developed in this stage was 134 basic concepts, 15 core categories, 4 main categories, and one nuclear category. The main categories are; Lack of development infrastructure, the collapse of the agricultural and livestock sector, and socio-cultural isolation, inefficiency in restorative policies. An analysis of these categories led us to the core category of institutional and structural rejection of border communities. Based on this, it can be concluded that the logic governing border-based development, by presenting markets as the most important axis of development in these areas, has rejected border communities and destroyed their capacities and potentials.
Keywords: Border Development, Border Markets, Local Development, Disappearance of Capacities and Opportunities, Border Communities.
کلیدواژه‌ها [English]
- "Border Development"
- "Border Markets"
- "Local Development"
- "Disappearance of Capacities and Opportunities"
- "Border Communities"
- احمدرش، رشید؛ احمدی، هیوا و عبده‌زاده، سیروان. (۱۳۹۶)، «مطالعه انتقادی سیاست‌های توسعه اقتصادی مناطق مرزی کردستان»، همایش بین‌المللی برنامهریزی اقتصادی، توسعه پایدار و متوازن منطقه‌ای رویکردها و کاربردها، ۱۳ و ۱۴ اردبیهشت، سنندج.
- اشتراوس، انسلم و کوربین، جولیت. (۱۳۹۴)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه: ابراهیم افشار، جلد دوم، تهران: نشر نی.
- افراخته، حسن؛ منافی‌آذر، رضا و ولائی، محمد. (1395)، «اثرات مکانی فضایی مهاجرت بازگشتی در شهرستان میاندوآب» مجله پژوهش و برنامهریزی روستایی، سال 5، شماره 1: 83-98.
- ایمانی‌جاجرمی، حسین و عبداله‌پور، جمال. (۱۳۹۷)، «واکاوی مبانی مشروعیت اقتدار نخبگان سنتی روستایی در راهبری توسعۀ اجتماع محلی (مورد مطالعه: اجتماعات روستایی شهرستان سردشت)»، فصلنامه توسعه محلی (روستایی_شهری)، دورۀ 10، شماره 2: 215-238.
- پاک‌سرشت، سلیمان. (۱۳۹۵)، مسئله‌شناسی راهبردی در استان کردستان، تهران: مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری.
- پولانی، کارل. (۱۳۹۱)، دگرگونی بزرگ؛ خاستگاه‌های اقتصادی و سیاسی روزگار ما، ترجمه: محمد مالجو، تهران: نشر شیرازه.
- توماس، جی جی؛ رائول، ریسکاویچ و وینچنزو سیستو. (1376)، اقتصاد غیررسمی، ترجمه: منوچهر نوربخش و کامران سپهری، تهران: انتشارات موسسه تحقیقات پولی و بانکی، چاپ اول.
- حاجی‌پور، خلیل. (۱۳۸۵)، «برنامهریزی محله مبنا رهیافتی کارآمد در ایجاد مدیریت شهری پایدار»، مجله هنرهای زیبا، شمارۀ ۲۶: ۳۷- ۴۶.
- دیداری، چنور؛ محسنی، رضاعلی و بحرانی، محمد حسین. (۱۳۹۸)، «بررسی عوامل مؤثر بر توسعه نامتوازن در استان کردستان با تأکید بر شاخص‌های توسعه اقتصادی»، دو فصلنامه جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، سال هشتم، شماره 2: 167-197.
- رضازاده، راضیه؛ محمدی آیدغمیش، فاطمه و رفیعیان، مجتبی. (1392)، «توسعۀ اجتماع محلی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مشارکتی در رویکرد دارایی مبنا»، فصلنامۀ باغ نظر، شمارۀ 25: 37- 55.
- رضایی، محمد. (۱۳۸۹)، تأثیر بازارچههای مرزی بر رشد فیزیکی و اقتصادی_ و اجتماعی شهری مجاور؛ مورد بازارچه مرزی باشماق مریوان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.
- سایت پایگاه اطلاع‌رسانی دولت. (۱۳۹۶)، http://dolat.ir
- سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی. (۱۳۹۶)، irna.ir.
- سایت فراتاب نیوز. (۱۳۹۶_۱۳۹۷)، faratab.com.
- سایت مرکز آمار ایران. (۱۳۹۵)، https://www.amar.org.ir.
- سلطانیان، شریف و مفاخری باشماق، جمیل. (۱۳۹۸)، «شناسایی شرایط علی تأثیرگذار بر توسعه اقتصاد مرزی (مورد مطالعه استان کردستان)»، دو فصلنامه جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، سال 8، شماره 2: ۲۸۰- ۳۱۰.
- سن آمارتیا. (1385)، توسعه به‌مثابه آزادی، ترجمه: وحید محمودی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران: چاپ سوم.
- شایان، حمید و کهنه‌پوشی، سید هادی. (۱۳۹۲)، «بررسی علل مهاجرت‌های روستا شهری در بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان»، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی روستایی، شماره 3: ۱۱۶-۱۴۱.
- عارفی، مهیار. (1380)، «به سوی رویکرد دارائی‌مبنا برای توسعه اجتماع محلی»، ترجمه: نوین تولائی، مجله هنرهای زیبا، شماره 10: 33-22.
- عنبری، موسی. (1390)، جامعه‌شناسی توسعه از اقتصاد تا فرهنگ، تهران: نشر سمت.
- عندلیب، علیرضا و مطوف، شریف. (1388)، «توسعه و امنیت در آمایش مناطق مرزی ایران»، فصلنامه باغ نظر، شماره 12: 57-76.
- فرهنگ آبادی‌های استان کردستان. (1395).
- کریمی موغاری، زهرا و براتی، جواد. (۱۳۹۶)، «تحلیل سطح نابرابری منطقه‌ای استان‌های ایران: تحلیل شاخص ترکیبی چندبعدی»، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال 7، شماره 26: ۴۹- ۷۰.
- محمدپور، احمد. (۱۳۹۲)، روش تحقیق کیفی ضد روش، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
- مهدی زاد، صباح. (۱۳۸۹)، تحلیل بازتاب‌های سیاسی فضایی بازارچههای مرزی (نمونۀ موردی: بازارچه مرزی باشماق مریوان)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
- موسوی، میر نجف و موسوی، سید محمد. (1390)، «نقش راهبردی توسعه مناطق مرزی در تحقق سند چشم‌انداز کشور»، یازدهمین کنگره جغرافیدانان ایران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
- نصیری هند خاله، اسماعیل؛ جلالیان، اسحاق و احمدی، علی. (۱۳۹۵)، «تحلیل نقش مبادلات مرزی در توسعه شهری، مطالعه موردی شهر مرزی بانه»، فصلنامه علوم و فنون مرزی، دوره 7، شماره 4: ۱۶۶-۱۳۵.
- هدایت، عثمان. (۱۳۹۶)، تجربۀ کولبران مرزنشین و سیاست‌های گمرکی (مورد مطالعه؛ کولبران شهرستان مریوان)، همایش ملی جامعه‌شناسی مرز: سیاست‌های توسعه و حیات اجتماعی مرزنشینان، سنندج.
- ویسی، فرزاد؛ قربانی، محمد صدیق و داستوار، عدنان. (1396)، «تحلیل اثر بازارچههای مرزی بر معیشت پایدار پس‌کرانه‌های روستایی (مورد مطالعه: بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان)»، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، دوره 8، شماره ۳: ۵۱۹- ۵۳۵.
- Ahmadypour, Zahra. (2013). “The Role Of Border Markets In Regional Security Case study: Bashmagh Border Market in Marivan, iran.” Journal of Geopolitics Quarterly, 8 (4), 72-92.
- Bacsi, Zsuzsanna, and Ernő. Kovács. (2006), “The role of cross-border cooperation in rural development-a new European perspective.” Journal of Central European Agricultureon, 7 (3), 485-488.
- Behzad, S, and N. Ahamad. (2012). “the role of the community in communities development: promotion of self-depend through education.” African Journal of Business Management, 6(49).
- Bourdieu, Pierre. (1986). The forms of capital. Handbook of theory and research for the sociology of education. JG Richardson." JG Richardson." New York, Greenwood, 241 (258), 19.
- Casey, Dympna. (1999), “community development in the third world: wolking a fine line.” Development in Practice, 461-467.
- Cohen, Louis., Manion Lawrence, and Morrison Keith. (2007). Research Methods in Education, London: Routledge.
- Cowen, M, and P. Shenton. (1996), “Doctrines of Development, Routledge. Shaw JW, Johnson JA, Coons SJ. US valuation of the EQ- 5D health states: Development and testing of the D valuation model.” Med Care, 43 (3): 203-20.
- Creswell, W. john. (2007). Qualitative inquiry and researchdesign, sagepublications, sage.
- Denscombe, Martyn. (2007). the Good Research Guide, " England: McGraw-Hill Education.
- Eversole, R. (2014). knowledge partnering for community development, Vol. 5, Routledge.
- Gaffney, N., Karst, R. and Clampit, J. (2016). “Emerging market MNE cross-border acquisition equity participation: The role of economic and knowledge distance.”International Business Review, 25(1), 267-275.
- Leebouapao, L., S. Phonesaly, S. Phetsamone, D. Souphith, and N. Vanthana. (2004). Lao PDR cross border economy, case study in Dansavanh, Savannakhet, and Houaysai/Tonpheung, Lao PDR.
- Mohammad, M, and Silong. A. D. (2010), “leadership roles in community development in Malasia.” Journal of Global Business Management, 6(2), 1.
- O’larey, Zina (2004). The essential guide to doing research. Sage Publications.
- Vargas, C. M. (2000), “community development and micro – enterprises: fostering sustainable development.” Sustainable Development, 8(1), 11-26.
- Walker, D. L. (1982), “community development specialist.” music educator's journal, 69(2), 69.
- Zal, W.; Omar, M.; Saleh, H. and S. A. Halim. (2014). the vulnerability of community capitals as a threat to Orang Kuala community development in Malaysia, Sage Open.
)