نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مرتضی سالمی قمصری ¹
• سهراب یزدانی ²
• مرتضی فرهادی ³
• فرشاد مومنی ⁴

¹ دانشجوی دکتری تاریخ ایران دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم تحقیقات

² دانشیار تاریخ دانشگاه خوارزمی

³ استاد مردم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

⁴ استاد گروه برنامه ریزی اقتصادی و توسعه، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

در این مقاله از منظر جامعه‌شناسی تاریخی به اصل چهار ترومن که به‌عنوان یکی از معروف‌ترین برنامه‌های آمریکا برای مهار کمونیسم در اروپا معرفی‌شده بود پرداخته‌شده است. بر اساس اصل چهار کمک‌های آمریکا به دو منظور صورت می‌گرفت: «نخست ایجاد ثبات اقتصادی برای جلوگیری از رشد کمونیسم و دوم کمک به اقتصاد آمریکا از طریق قادر ساختن اروپاییان به خرید کالاهای آمریکایی؛ که پس از گذشت زمان کوتاهی به دیگر کشورها که در معرض رفتن به پشت پرده آهنین بودند نیز سرایت کرد. هدف از تدوین این مقاله بررسی شرایط تاریخی اصل چهار و اثرات آن در ایران بر اساس نظریه‌های توسعه است. نظریه‌های توسعه در سه گروه وابستگی، جهانی و نوسازی قابل دسته‌بندی است. در این میان نظریه‌پردازان نوسازی معتقد بودند که برای ایجاد رشد اقتصادی پایدار و خودجوش در جهان سوم، کشورهای جهان سوم باید مرحله گذار از جامعه سنتی به جامعه مدرن که کشورهای پیشرفته قبلاً تجربه کرده‌اند، را تجربه کنند. ایشان موانع اساسی نوسازی را در نهادها و ارزش‌های فرهنگی سنتی کشورهای جهان سوم می‌دیدند که با رشد و توسعه اقتصاد و صنعتی شدن در تضاد است. هدف کوتاه‌مدت اصل چهار جلوگیری از نفوذ کمونیسم در اروپا و کشورهای حساس برای آمریکا بود که توانست به آن دست یابد اما با ریل‌گذاری ویژه در بلندمدت هم توانست به اهدافی که موردنظر دولت آمریکا بود دست یابد

کلیدواژه‌ها

• ایران
• اصل چهار ترومن
• توسعه
• نوسازی
• کمونیسم
• آمریکا

عنوان مقاله [English]

Truman’s Principle Four and the Possibility of Development in Iran

نویسندگان [English]

• morteza salemi Ghamsari ¹
• Sohrab Yazdani ²
• Morteza Farhadi ³
• farshad momeni ⁴

¹ PhD Student in Iranian History, Islamic Azad University, Research Sciences Branch

² Kharazmi

³ استاد مردم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

⁴ Full Professor in Economic Management and Development, Faculty of Economic, Allame Tabatabaee University

چکیده [English]

From the perspective of historical sociology, this article discusses Truman’s Principle Four, which was introduced as one of America's most famous programs to curb communism in Europe. According to Principle Four, US aid came in two forms: "first, to stabilize the economy to prevent the growth of communism, and second, to help the American economy by enabling Europeans to buy American goods; which soon spread to other countries exposed to the Iron Curtain. The purpose of compiling this article is to study the historical conditions of principle four and its effects in Iran based on development theories. Development theories can be divided into three groups: dependency, globalization, and modernization. Modernization theorists, meanwhile, argued that in order to create sustainable and spontaneous economic growth in the Third World, Third World countries would have to experience the transition from traditional to modern society that developed countries had already experienced. He saw the fundamental obstacles to modernization in the traditional cultural institutions and values ​​of Third World countries, which are at odds with the growth and development of the economy and industrialization. The short-term goal of Principle Four was to prevent the penetration of communism in Europe and countries sensitive to the United States, which it was able to achieve, but with special long-term railroads, it was also able to achieve the goals that the US.

کلیدواژه‌ها [English]

• Iran
• Truman’s Principle Four
• Development
• Renovation Theory
• Communism
• USSR
• USA