نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار رشته جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی
2 دکتری رفاه اجتماعی ـ مرکز تحقیقات مهندسی و علوم پزشکی جانبازان
چکیده
سرعت شگفت‌انگیز تحولات اجتماعی و سیاسی در دوران معاصر، موجب تغییرات مداومی در شیوه‌های زندگی مردم شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت سنخ های مختلف سبک زندگی در بین خانواده های ایثارگران سراسر کشور صورت گرفته است. این مطالعه به روش پیمایش و جمعیت آماری آن را کلیه خانواده های ایثارگران در سال 1398 تشکیل می دهند. حجم نمونه برابر با 1239 نفر و از طریق شیوه نمونه‌گیری چند مرحله‌ای داده های لازم از چهار استان تهران، خراسان رضوی، لرستان و خوزستان جمع آوری گردید. نتایج حاصل نشان می دهد که در بین چهار سنخ سبک زندگی مورد مطالعه، وضعیت سبک زندگی به ترتیب اسلامی (برابر با میانگین 65)، ایرانی (برابر با میانگین 62)، مدرن (برابر با میانگین 44) و نامتعارف (برابر با میانگین 24) می باشند؛ عبارتی می توان چنین اذعان داشت که در بین خانواده های ایثارگر کل کشور، رعایت سنخ سبک زندگی اسلامی بیشتر از سایر سبک های زندگی است. طبق بررسی صورت گرفته، سبک زندگی اسلامی در بین ایثارگران، بیشترین رابطه همبستگی را با سبک زندگی ایرانی و کمترین همبستگی را سبک زندگی مدرن دارد؛ همچنین سبک زندگی اسلامی با سبک زندگی نامتعارف رابطه منفی و قوی دارد. همچنین انواع سبک زندگی بر حسب ویژگی های مختلف ایثارگری متفاوت می باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
سنخ شناسی سبک زندگی در بین خانواده های ایثارگران
نویسندگان [English]
- Ahmad Ghiasvand 1
- Seyed Mostajad Hoseini Motlagh 2
1 Associate Professor of Sociology, Allameh Tabatabai University
2 Janbazan Medical and Engineering Research Center (JMERC), Tehran, Iran
چکیده [English]
رعت شگفت‌انگیز تحولات اجتماعی و سیاسی در دوران معاصر، موجب تغییرات مداومی در شیوه‌های زندگی مردم شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت سنخ های مختلف سبک زندگی در بین خانواده های ایثارگران سراسر کشور صورت گرفته است. این مطالعه به روش پیمایش و جمعیت آماری آن را کلیه خانواده های ایثارگران در سال 1398 تشکیل می دهند. حجم نمونه برابر با 1239 نفر و از طریق شیوه نمونه‌گیری چند مرحله‌ای داده های لازم از چهار استان تهران، خراسان رضوی، لرستان و خوزستان جمع آوری گردید. نتایج حاصل نشان می دهد که در بین چهار سنخ سبک زندگی مورد مطالعه، وضعیت سبک زندگی به ترتیب اسلامی (برابر با میانگین 65)، ایرانی (برابر با میانگین 62)، مدرن (برابر با میانگین 44) و نامتعارف (برابر با میانگین 24) می باشند؛ عبارتی می توان چنین اذعان داشت که در بین خانواده های ایثارگر کل کشور، رعایت سنخ سبک زندگی اسلامی بیشتر از سایر سبک های زندگی است. طبق بررسی صورت گرفته، سبک زندگی اسلامی در بین ایثارگران، بیشترین رابطه همبستگی را با سبک زندگی ایرانی و کمترین همبستگی را سبک زندگی مدرن دارد؛ همچنین سبک زندگی اسلامی با سبک زندگی نامتعارف رابطه منفی و قوی دارد. همچنین انواع سبک زندگی بر حسب ویژگی های مختلف ایثارگری متفاوت می باشد.
کلیدواژه‌ها [English]
- خانواده ایثارگر
- سنخ سبک زندگی
- الگوهای سبک زندگی
- سبک زندگی اسلامی
- اباذری، یوسف و حسن چاوشیان. (1381)، از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی (رویکردهای نوین در تحلیل جامعه‌شناختی هویت اجتماعی)، نامه علوم اجتماعی، شماره 20: 27-3.
- استرینانی، دومینگ. (1384)، مقدمه‌ای بر نظریه‌های فرهنگ‌عامه، ترجمه: ثریا پاک‌نظر، تهران: نشر آگه.
- ایمانی، محسن و سبزیان، مهتاژ. (1394)، «بررسی مقایسه‌ای سبک زندگی خانواده‌های شاهد و ایثارگر و خانواده‌های عادی». تربیت اسلامی، شماره 21: 7-27.
- الفت،سعیده و سالمی،آزاده. (1391)، مصرف و سبک زندگی، مجله مطالعات سبک زندگی، سال اول، شماره 1.
- باکاک، روبرت. (1381)، مصرف، ترجمه: خسرو صبری، تهران: نشر شیرازه، چاپ اول.
- بنت، اندی. (1386)، فرهنگ و زندگی روزمره، ترجمه: لیلاجوافشانی و حسن چاوشیان، تهران: نشر اختران.
- بوردیو، پیر. (1391)، تمایز؛ نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی، ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: نشر ثالث، چاپ دوم.
- بوردیو، پی یر. (1381)، نظریه کنش، ترجمه: مرتضی مردیها، تهران: نشر نقش و نگار.
- تأمین، ملوین. (1373)، جامعه‌شناسی قشربندی و نابرابری اجتماعی، ترجمه: نیک گهر، تهران: نشر توتیا.
- چانی، دیوید. (۱۳۷۸)، سبک زندگی، ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- چاووشیان، حسن. (1381)، سبک زندگی و هویت اجتماعی: مصرف و انتخاب کالاهای ذوقی به‌عنوان شالوده تمایز و تشابه اجتماعی در دوره اخیر مدرنیته، رسالة دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران.
- خاتم، اعظم. (1379)، سبک زندگی و جایگاه آن در فرهنگ مصرف جامعه شهری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده علوم اجتماعی.
- رحمت‌آبادی، الهام و دیگران. (1385)، سبک زندگی و هویت جوانان، فصلنامه نامه علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره پیاپی 20، سال پنجم آبادی.
- رحمتی، محمدمهدی. (1386)، هویت اجتماعی و مصرف کالاهای فرهنگی غیرمجاز، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- شالچی، وحید. (1384)، بررسی دو سبک زندگی متخالف؛ (اسلام‌گرای انقلابی و پسامدرن)، تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
- شریفی، احمد حسین. (1391)، «سبک زندگی به‌عنوان شاخصی برای ارزیابی سطح ایمان»، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال سوم، شماره 3: 49-62.
- غیاثوند، احمد. (1386)، طرح پژوهشی «بررسی میزان آگاهی و نگرش فرزندان ایثارگر نسبت به عملکرد ایثارگرانه پدران خود»، کارفرما: بنیاد شهید و امور ایثارگران.
- غیاثوند، احمد. (1387)، «تحلیل جامعه‌شناختی دلهره منزلت در بین خانواده‌های شاهد و ایثارگر»، همایش آسیب‌شناسی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، دانشگاه مازندران.
- فاضلی، محمد. (1382)، مصرف و سبک زندگی، تهران: نشر صبح صادق، چاپ اول.
- فرجی، مهدی و نفیسه حمیدی. (1387)، سبک زندگی و پوشش، فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات فرهنگی ایران، سال اول، شماره 1.
- جانعلی‌زاده، حیدر. (1388)، چالش‌های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه، مجله مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 14: 111-126.
- فاضل قانع، حمید. (1392)، سبک زندگی بر اساس آموزه های اسلامی( با رویکرد رسانه ای)، قم: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
- حسنی، محمد حسین و همکاران. (1396)،«مفهوم سازی سبک زندگی فرهنگی»،مجله جامعه پژوهی فرهنگی، سال هشتم، شماره 1 (پیاپی 23).
- قربانی، زین‌العابدین. (1391)، الگوی سبک زندگی اسلامی و ضرورت‌های جامعه ایرانی، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- کاویانی، محمد. (1391)، سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- کجباف، محمدباقر؛ سجادیان، پریناز؛ کاویانی، محمد و انوفری، حسن. (1390)، «رابطه سبک زندگی اسلامی با شادکامی در رضایت از زندگی دانشجویان شهر اصفهان»، روان‌شناسی و دین، شماره 4: 61-74.
- گیدنز، آنتونی. (1382)، تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر مدرنیته، ترجمه: ناصر موفقیان، تهران، نشر نی.
- گیدنز، آنتونی. (1380)، مدرنیته و مدرنیسم، ترجمه: حسینعلی نوذری، تهران: انتشارات نقش‌جهان.
- مهدوی کنی، محمد سعید. (1387)، مفهوم سبک زندگی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات فرهنگی ایران، سال اول، شماره 1.
- هندری، لیوبی و دیگران. (1381)، اوقات فراغت و سبک‌های زندگی جوانان، ترجمه: فرامرز ککولی دزفولی و مرتضی ملانظر، سازمان ملی جوانان، تهران: نسل سوم.
- واکوات، لوئیک. (1379)، پی یر بوردیو، ترجمه: مهرداد میردامادی در استونز، راب، متفکران بزرگ جامعه‌شناسی، تهران، نشر آگه.
- صمیم،رضا.(1393)، نگاهی انتقادی به پیشینه داخلی مطالعات جامعه شناختی بر روی سبک زندگی،تحقیقات فرهنگی ایران، 7 (1) (پیاپی 25), 145-166.
- وبلن، تورستین. (1383)، نظریه طبقه مرفه، ترجمه: فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
- وریج کاظمی، عباس. (1387)، مطالعات فرهنگی، مصرف و زندگی روزمره در ایران؛ سه پارادایم در مطالعه مصرف فرهنگی، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران.
)