نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه توسعه پایدار شهری و منطقه‌ای، سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی

2 دانشگاه فردوسی مشهد

3 عضو هیئت علمی گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در میان عوامل بسیاری که بر بهره‌وری نیروی کار اثرگذارند، کمبود غذای دریافتی می‌تواند اثرات زیان‌باری بر بهره‌وری فرد داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی دام فقرتغذیه‌محور است که ریشه در نظریه دستمزد کارایی دارد که بر اهمیت سوء‌تغذیه و فقر تاکید می‌کند. داده‌های این مطالعه از طریق تکمیل پرسشنامه در سال 1395 و در میان 220 خانوارِ ساکن در یکی از محلات اسکان غیررسمی شهر مشهد (محله شهید قربانی مشهد) به دست آمد و از سیستم معادلات همزمان برای بررسی امکان وجود دام فقر تغذیه‌محور استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی غذایی ساکنان این منطقه تفاوتی‌ آشکار با میانگین خانوارهای شهری استان و کشور دارد. ساکنان این منطقه برای گروههای کالایی با مواد مغذی بالا شامل گوشت، شیر و تخم پرندگان و میوه‌ها و سبزی‌ها در حدود نیمی از متوسط هزینه خانوارهای شهری کشور و استان هزینه کرده‌ بودند. نتایج حاصل از سیستم معادلات همزمان حاکی از آن بود که باوجود بهره‌گیری اندک ساکنان این منطقه از الگوی غذایی دارای مواد مغذی، چرخه دام فقر تغذیه‌محور در میان ساکنان آن شکل‌ نگرفته است وتغذیه نامناسب نتوانسته موجب ایجاد دور باطل کاهش درآمد، کاهش بهره‌وری و تغذیه نامناسب شود. بنابراین باید به دنبال شناسایی سایر عوامل تاثیرگذار بر فقر در این منطقه بود تا بتوان سیاست‌های مناسبی برای کاهش فقر پیشنهاد داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Existence of Nutrition-based Poverty Trap in Informal Settlements in Mashhad: Case study of Shahid Ghorbani District

نویسندگان [English]

  • sahar soltani 1
  • Mehdi Feizi 2
  • Seyed Mohammad Javad Razmi 3

1 Academic staff of Urban and Regional Sustainable Development Research Department, Academic Center for Education, Culture and Research (ACECR), Khorasan Razavi

2 Ferdowsi University of Mashhad

3 Associate Professor of Economics, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Among the factors affecting labor productivity, the shortage in food intake can seriously affect productivity. The purpose of this study is to examine the Poverty Nutrition Trap, which is rooted in the theory of efficiency wage, highlighting the importance of malnutrition and poverty. This study's data were obtained by survey and completed by questionnaire in 1395 among 220 households living in Shahid Ghorbani district of Mashhad. A simultaneous equation system was used to investigate the existence of the Poverty Nutrition Trap. The results showed that the residents' bundle of food was significantly different from the average urban and provincial households. Results also revealed that the studied area inhabitants had spent almost half of the average cost of meat for urban households of Khorasan Razavi province and Iran. This issue also arose for the expenditure on high nutrients, including milk, eggs, fruits, and vegetables. The simultaneous equations system results showed that despite the low use of nutrients by the inhabitants of this area, the cycle of nutrition-based poverty had not been formed among them, and inadequate nutrition has not led to the vicious cycle of reduced income, reduced productivity, and inadequate nutrition. Therefore, other factors influencing the formation of poverty in the region should be identified to propose appropriate policies to reduce poverty.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty Nutrition Trap
  • Informal Settlements
  • Mashhad
  • Poverty
  • Simultaneous Equation System
  • بنرجی، آبهیجیت و دوفلو، استر. (1392)، اقتصاد فقیر، بازشناسی بنیادین در شیوه مبارزه با فقر جهانی، ترجمه: جعفر خیرخواهان و مهدی فیضی، تهران: انتشارات دنیای اقتصاد، چاپ دوم.
  • پورتال منطقه دو شهرداری مشهد، قابل بازیابی در آدرس: https://zone4.mashhad.ir
  • جعفری ثانی، مریم و بخشوده، محمد. (1387)، «بررسی توزیع مکانی فقر و ناامنی غذایی خانوارهای شهری و روستایی به تفکیک استانی در ایران»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، دوره 16، شماره 61: 103-123.
  • خدادادکاشی، فرهاد و حیدری، خلیل. (1388)، «اندازه‌گیری شاخص‌های فقر بر اساس عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای ایرانی»، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 9، شماره 3 (پیاپی 34): 231-205.
  • سالاری، محمدجعفر. (1395)، «بررسی مقایسه‌ای فقر در هشت استان شرق کشور (93-1383)»، فصلنامه ایده‌های نو در علوم و فناوری، دوره 1، شماره 1: 12-24.
  • سوری، علی. (1392)، اقتصادسنجی پیشرفته (جلد 2) همراه با کاربرد Eviews8 & Stata12، تهران: انتشارات فرهنگ‌شناسی، چاپ اول.
  • غروی نخجوانی، احمد. (1384)، «فقر در خانوارهای ایرانی (با نگاهی به نتایج طرح هزینه درآمد خانوار در ایران)»،رفاه اجتماعی، دوره 4، شماره 17: 90-115.
  • کیمیاگر، مسعود و باژن، مرجان. (1384)، «فقر و سوءتغذیه در ایران»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، دوره 5، شماره 18: 91-111.
  • مرکز آمار ایران. (1395)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
  • مرکز آمار ایران. (1395)، گزارش هزینه درآمد خانوارهای شهری در ایران.
  • ناریان، دیپا؛چمبر، رابرت؛ شاه، میرا. ک و پتی، پتش. (1390)، صدای فقرا، فریاد برای تغییر (پیامدهای توسعه)، ترجمه: مصطفی ازکیا و جمال رحمتی پور، تهران: انتشارات کیهان.
  • نصرت‌آبادی، مهدی و حلوایی‌پور، زهره. (1394)، «روند فقر تغذیه در خانوارهای دارای کودک مناطق شهری و روستایی استان کرمان: رویکرد نسلی (91-1363)»، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، سال 19، شماره 3، پیاپی 80: 27-34.

 

  • Almås, Ingvild., Haushofer, Johannes, and Shapiro, Jeremy. (2019). “The Income Elasticity for Nutrition: Evidence from Unconditional Cash Transfers in Kenya”. NBER Working Paper, No. w25711, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3363449
  • Barati, Javad; Soltani, Sahar; Foroogh-Zadeh, Simin, and Razzaghian, Farzaneh. (2017). “The role of human capital factors on poverty in informal settlement: Informal settlement of Sheikh-Hasan, Mashhad City, Iran”. Journal of Sustainable Development, 10(4), 21-30.
  • Bhagowalia, Priya., Headey, Derek. D, and Kadiyala, Suneetha. (2012). "Agriculture, income and nutrition linkages in India: Insights from a nationally representative survey". FPRI Discussion Paper 1195. Washington, C.: International Food Policy Research Institute (IFPRI).

http://ebrary.ifpri.org/cdm/ref/collection/p15738coll2/id/127051

  • Carletto, Calogero., Zezza, Alberto, and Banerjee, Raka. (2013). “Towards better measurement of household food security: Harmonizing indicators and the role of household surveys”. Global food security, 2(1), 30-40.
  • D'Ambrosio, Conchita., Silber, Jacques, and Deutsch, Joseph. (2011). “Multidimensional Approaches to Poverty Measurement: An Empirical Analysis of Poverty in Belgium, France, Germany, Italy and Spain, based on the European Panel’\”. Applied Economics. 43, 951-961.
  • Dasgupta, Partha. (1997). "Nutritional status, the capacity for work, and poverty traps." Journal of econometrics, 77(1), 5-37.
  • Dasgupta, Partha. and Ray, Debraj. (1986). "Inequality as a determinant of malnutrition and unemployment: Theory." The Economic Journal, 96(384), 1011-1034.
  • Deaton, Angus, and Drèze, Jean. (2009). "Food and nutrition in India: facts and interpretations." Economic and political weekly: vol. xliv, No. 7, 42-65.
  • Deaton, B. James., and Lipka, Bethany. (2015). "Political instability and food security."Journal of Food Security3(1), 29-33.
  • Dutta, Swati. (2015). "Identifying single or multiple poverty trap: An application to Indian household panel data." Social Indicators Research, 120(1),157-179.
  • Einian, Majid, and Souri, Davood. (2018). “Poverty Maps of Iran.” Fifth International Conference on Iran’s Economy.
  • Fengying, Nie., Jieying, Bi., and Xuebiao, Zhang. (2010). "Study on China's food security status." Agriculture and Agricultural Science Procedia, 1, 301-310.
  • Imai, Katsushi., Annim, Samuel., Gaiha, Raghav., and Kulkarni, Veena. (2014). “Nutrition, activity intensity and wage linkages: evidence from India”. The School of Economics Discussion Paper Series1411, Economics, The University of Manchester.
  • Jha, Raghbendra., Gaiha, Raghav., and Sharma, Anurag. (2009). "Calorie and micronutrient deprivation and poverty nutrition traps in rural India." World Development, 37(5), 982-991.
  • Khodadadkashi, Farhad., and Shahikiatash, Mohammadnabi. (2012). “Measuring the intensity of poverty in Iranian rural households: a comparison with urban households.” Journal of village and Development, vol. 15, No. 3, 41-55.
  • Kochher, Parul. (2013). “Poverty Nutrition Linkages: The Theory and Evidence”. Prerna, June 2013, Available at SSRN:

https://ssrn.com/abstract=2604271

  • Leibenstein, Harvey. (1957). Economic backwardness and economic growth. Studies in the theory of economic development. New York: Wiley &
  • Mazumdar, Dipak. (1959). “The marginal productivity theory of wages and unemployment.” Review of Economic Studies, 26, 190–197.
  • McGuire, Shelley, FAO, IFAD, and WFP. (2015). “The State of Food Insecurity in the World 2015: Meeting the 2015 International Hunger Targets: Taking Stock of Uneven Progress”. Rome: FAO, 2015, Advances in Nutrition, Volume 6, Issue 5, September 2015, 623–624, https://doi.org/10.3945/an.115.009936
  • Mirrlees, A. (1975). “A pure theory of underdeveloped economies.” In L. Reynolds (Ed.), Agriculture in development theory (pp. 84–108). New Haven: Yale University Press.
  • Nandy, Shailen., Irving, Michelle., Gordon, David., Subramanian, S. V., and Smith, George Davey. (2005). "Poverty, child undernutrition and morbidity: new evidence from India." Bulletin of the World Health Organization, 83, 210-216.
  • Ravallion, Martin., Chen, Shaohua., and Sangraula, Prem. (2007). “New Evidence on the Urbanization of Global Poverty”. Policy Research Working Paper; No. 4199. World Bank, Washington, DC. © World Bank. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/7277 License: CC BY 3.0 IGO.”
  • Renzaho, Andre M.N., and Mellor, David. (2010). “Food security measurement in cultural pluralism: Missing the point or conceptual misunderstanding?” Nutrition, Volume 26, Issue 1, 1-9.
  • Smith, Pete. (2013). "Delivering food security without increasing pressure on land." Global Food Security. 2 (1), 18-23.
  • Subramanian, Shankar., and Deaton, Angus. (1996). "The demand for food and calories." Journal of political economy, 104, No. 1, 133-162.
  • Tiwasing, Pattanapong. (2016). Nutrition, labour productivity and food security in Thailand, A thesis for the degree of Doctor of Philosophy, School of Agriculture, Food and Rural Development, Newcastle University.
  • Townsend, Peter. (1979). Poverty in the United Kingdom: A Survey of Household Resources and Standards of Living. Berkeley, CA: University of California
  • World Health Organization (2003). Diet, nutrition, and the prevention of chronic diseases: report of a joint WHO/FAO expert consultation, World Health Organization.