نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه علامه طباطبائی.

چکیده

ربع پایانی قرن بیستم با پدیده چرخش فرهنگی، به همراه پدیده پسامدرنیته و پساساختارگرایی، هم در بُعد واقعیت اجتماعی و هم در بُعد تحلیل اجتماعی، مصادف بوده است. این چرخش نه‌تنها نشان‌دهنده اهمیت یافتن بیش‌ازپیش نقش فرهنگ در زندگی انسان‌ها و در علوم انسانی و اجتماعی است، بلکه نشان‌دهنده فهم درست‌تر و عمیق‌تر از نقش و قدرت فرهنگ در انواع ساحت‌های زندگی بشری و تحلیل اجتماعی است، که مدت‌ها تحت‌الشعاع عامل اقتصادی قرار گرفته بود. در این مقاله سعی می‌شود اولاً با پرداختن به موضوع توسعه فرهنگ و انواع و ابعاد آن اهمیت توسعه فرهنگ و توسعه فرهنگی مورد حث قرار گیرد. ثانیاً، سعی می‌شود با استفاده از مطالعات مفاخر در رابطه با نقش فرهنگ در توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نشان داده شود که توسعه عرصه‌های گوناگون جامعه بدون توسعه فرهنگ نه می‌تواند مداوم و پایدار باشد، و نه می‌تواند در جهت خودشکوفایی و تکامل انسانی قرار گیرد. بدین معنی توسعه عرصه­های گوناگون جامعه باید توسعه‌ای مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی و یا به معنای دقیق کلمه «توسعه فرهنگی» باشد، تا تلاش‌های کشور در جهت پیشرفت اسلامی ‌ایرانی مقرون با موفقیت گردد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Cultural Development, a Requirement For Economic, Social and Political Development

نویسنده [English]

  • m p

چکیده [English]

The last quarter of the 20th century coincided with cultural turn, post-modernism and post- structuralism, both in social reality and in social analysis. This "turn" not only reveals increasing importance of culture in human life and in the humanities and social sciences, but a better and deeper understanding of the role and power of culture in various arenas of human life and social theorizing, what had been overwhelmed for a long time by the economic factor. In this paper we have attempted in, first, discussing the importance of the development of culture and cultural development, and its various aspects and dimensions. Second, utilizing the recent studies about the role of culture in economic, social and political development, we explored the fact that continuous and enduring development of different aspects of societies without development of their indigenous culture neither is possible, nor it may lead to self- realization and accomplishment of human beings. We concluded that in Iran, for the development of various aspects of the society, it is necessary that such development be based on indigenous Iranian-Islamic culture. In other words, the developmental efforts in Iran must be culturally based in order to succeed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development of Culture
  • cultural development
  • Social development
  • Economic Development
  • Political Development
-  آشوری، داریوش. (1357)، تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ، تهران: نشر مرکز اسناد فرهنگی آسیا.
-  ازکیا، مصطفی و غلامرضا غفاری. (1384)، جامعه‌شناسی توسعه، تهران: انتشارات کیهان.
-  بدیع، برتران. (1376)، توسعه سیاسی، ترجمه: احمد نقیب زاده، تهران: نشر قومس.
-  بدیع، برتران. (1376ب)، فرهنگ و سیاست، ترجمه: احمد نقیب زاده، تهران: نشر دادگستر.
-  پناهی، محمدحسین. (1375)، «نظام فرهنگی، کارکردها و دگرگونی آن»، در نامه پژوهش، شماره 2 و 3.
-  پهلوان، چنگیز. (1378)، فرهنگ شناسی: گفتارهایی، درزمینهٔٔٔ فرهنگ و تمدن، تهران: انتشارات پیام امروز.
-  پیسی، آرنولد. (1374)، تکنولوژی و فرهنگ، ترجمه: بهرام شالگونی، تهران: نشر مرکز، چاپ دوم.
توسعه اجتماعی. (1387)، ترجمه: جمعی از مترجمان، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
-  جعفری، محمدتقی. (1373)، فرهنگ پیرو، فرهنگ پیشرو، تهران: شرکت انتشارات علمی ‌و فرهنگی.
-  دوپویه، گزاویه. (1374)، فرهنگ و توسعه، ترجمه: فراهانی و زرین قلم، تهران: مرکز انتشارات کمسیون ملی یونسکو در ایران.
-  رجب‌زاده، احمد. (1376)، جامعه‌شناسی توسعه: بررسی تطبیقی تاریخی ایران و ژاپن، تهران: مرکز پژوهش‌های بنیادی، معاونت پژوهشی و آموزشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .
-  عنبری، موسی. (1390)، جامعه‌شناسی توسعه: از اقتصاد تا فرهنگ، تهران: سمت.
-  نش، کیت. (1380)، جامعه‌شناسی سیاسی معاصر: جهانی‌شدن، سیاست، قدرت، ترجمه: محمدتقی دلفروز، تهران: انتشارات کویر.
-  مایه، پی یر. (1368)، رشد اقتصادی، ترجمه: علی‌محمد فاطمی ‌قمی، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی .
-  هانتینگتون، ساموئل. (1370)، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: نشر علم.
- هانتینگتون، ساموئل. (1379)، «اهداف توسعه»، در درک توسعه سیاسی، تألیف مایرون واینر و ساموئل هانتینگتون، ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-  Alexander, Jeffrey (1988). "The New Theoretical Movement". In Smelser, N. J. Handbook of Sociology. Beverly Hills, CA: Sage Publications. pp. 77–101.
-  Brewer, Benjamin (2011),  “The Long Twentieth Century and the Cultural Turn: World- Historical Origins of Cultural Economy” in American Sociological Association, Volume XVII, Number 1, pp.39-57.
-  Eyerman, Ron (2004), “Jeffrey Alexander and the Cultural Turn in Social Theory,” in Thesis Eleven, Vol. 79.
-  James, Al and et al (2006). “The Rise of Cultural Economic Geography” in Critical Concepts in Economic Geography: Volume IV, Cultural Economy (eds), London: Routledge.
-  Jameson, Frederic (1998). The Cultural Turn: Selected Writings on the Postmodern, 1983-1998. Brooklyn: Verso.
-  Jasper, James M. (2007), “Cultural Approaches in the Sociology of Social Movements,” in Handbook of Social Movements Across Disciplines (ed. By Burt Klandermans). Amsterdam: Springer.
-  Krober, Alfred and Kluckhohn. (1963), Culture: A Critical Review of Concepts and Definitions, Vintage Books.
-  United Nations Report of The World Summit for Social Development (Copenhagen, 6-12 March 1995)
-  Whitfield, Agnes (2005), "Towards a Socio-Cultural Turn in Translation Teaching: A Canadian Perspective” in Meta: Translators' Journal, vol. 50,° NO.4.