نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی

2 استادیار جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی

3 کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان گرایش به عقاید خرافی با توجه به شاخص‌های توسعه انسانی در‌ بین شهروندان 75-19 سال شهرکرج می‌باشد. در بخش مبانی ‌نظری از نظریات صاحبنظران حوزه مکتب توسعه ( اورت راجرز، دانیل لرنر، آمارتیاسن، اس‌ان آیزنشتات، دیوید مک کله لند و کری‌کییز) استفاده گردید. این پژوهش از نظر روش در چارچوب روش کمی (پیمایشی) است که داده‌های مورد نیاز با ابزار پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوری شد.جامعه آماری این پژوهش، شامل شهروندانی شهرکرج و حجم نمونه 400 نفر برآورد شد و شیوه نمونه‌گیری به صورت چند مرحله‌ای بوده، به طوری‌که پس از رعایت مراحل نمونه‌گیری، از سه منطقه شهرکرج (منطقه برخوردار، منطقه تا حدی برخوردار و منطقه کم برخوردار) متناسب با حجم جمعیت هر کدام از مناطق، افراد نمونه انتخاب شدند. براساس نتایج، گرایش به عقاید‌ خرافی در میان شهروندان (با میانگین69/36 با توجه به بازه نمرات85-17) در حد پایینی است. نتایج آزمون رگرسیون خطی چند‌‎‌ متغیره نشان می‌دهد که در مجموع 52 درصد از واریانس متغیر‌ وابسته (خرافه‌گرایی) از طریق متغیرهای مستقل «سطح زندگی، توانمندی و قابلیت، سلامت اجتماعی، سلامت جسمانی، سواد رسانه ایی و سرانه مطالعه» برآورد و تبیین می‌شود.
واژه های کلیدی: خرافه گرایی، شاخص‌های توسعه انسانی، سطح زندگی، توانمندی و قابلیت، شهر کرج

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the tendency to superstitions and its relationship with human development indicators (Case study: citizens of Karaj)

نویسندگان [English]

  • Reza Safari shali 1
  • Alireza Karimi 2
  • Mozhgan seyfi 3

1 science Committee

2 science Committee

3 Kharazmi University

چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the tendency to superstitions according to human development indicators among citizens aged 19-75 in Karaj.
In the theoretical foundations section of the theories of experts in the field of development school
(Everett Rogers, Corey Keys, Daniel Lerner, Amartia Sen, S.N Eisenstadt and David McClelland) have been used.
In terms of method, this research is in the framework of a quantitative (survey) method in which the required data were collected using a researcher-made questionnaire.
The statistical population includes the citizens of Karaj and the sample size is 400 people and the sampling method is multi-stage, So that after observing the sampling steps, sample people were selected from three areas (privileged, partially privileged and low-privileged neighborhoods) in proportion to the population size of each region, According to the results (with an average of 36/69 according to the score range of 17-85), the tendency to superstitions is low. The results of multivariate linear regression test show that, a total of 52% of the variance of the dependent variable (superstition) through independent variables, "Living standards, ability, social health, physical health, media literacy and per capita reading" are estimated and explained.
Keywords: superstition, human development indicators, standard of living, capability and capability, karaj city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: superstition
  • human development indicators
  • standard of living
  • capability and capability
  • Karaj city
  • آر. ملکات، سرینیواس. (1384)، نظریه‌های ارتباطات و توسعه، ترجمه: یونس شکرخواه، فصلنامه رسانه، سال شانزدهم، شماره 64.
  • افشانی، سید علی‌رضا، احمدی، اصغر (1388)، «میزان نوگرایی و گرایش به خرافات در شهر یزد»، پژوهشنامه علوم اجتماعی، سال دهم، شماره 41: 59-100.
  • آیزنشتات، اس ان. (1377)، «شکست‌های نوسازی»، ترجمه: هاله لاجورد، فصلنامه ارغنون، سال دوم، شماره 13:191-208
  • بلوری، اسماعیل. (1395)، توصیف و تبیین عدالت بر مبنای «نظریه قابلیت از دیدگاه آمارتیاسن»، نخستین کنگره بین‌المللی چالش‌های الکترونیک، مرکز توسعه اطلاعات کاربردی، دانشگاه تربیت مدرس.
  • پیوسته صادق (1396). بهترین را مبارزه با خرافه http://www.ensafnews.com/67662
  • تاجی، محمدرضا. (1397)، تبیین جامعه‌شناختی جریان‌های نوپدید فرهنگی با تأکید بر فرقه‌های نوظهور (مطالعه موردی عرفان حلقه در کلان‌شهرهای کرج و تهران). پایان‌نامه دکترا، رشته جامعه‌شناسی سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
  • جهانشاهی، افشار و شمس‌الدینی مطلق، محمدحسن. (1393)، «ریشه‌های خرافات و کارکرد آن در فرهنگ مردم (موردمطالعه: باورهای مردم کرمان)»، فصلنامه فرهنگ و ادبیات عامه، سال سوم، شماره 2: 50-77.
  • ربیعی، کامران. (1394). «توسعه اجتماعی-اقتصادی و تأثیر آن بر تلقی افراد از چیستی خرافات مطالعه موردی: شهرستان‌های استان اصفهان»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و ششم، شماره 4: 148-190.
  • زاهدی اصل، محمد و پیله‌وری، اعظم. (1393)، «فرا تحلیلی بر مطالعات مربوط به سلامت اجتماعی»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال ششم، شماره 19: 72-110.
  • ساروخانی، باقر (1395)، روش تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: انتشارات پژوهشکدة علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ چهارم.
  • شریعتی، صدرالدین و انصافی مهربانی، سپیده. (1395)، «نگاهی به خرافه‌پرستی در ایران و جهان و راهکار تربیتی مواجهه با آن». فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال هفتم، شماره 26: 2-25.
  • عزیزآبادی، مریم. (1399)، «ستارگان به زمین می‌آیند»، https://medn.me/FoAEj.
  • فروغی، علی و عسگری مقدم، رضا. (1388)، «بررسی میزان گرایش به خرافات در بین شهروندان تهرانی. فصلنامه راهبرد، سال هجدهم، شماره 53: 161-191.
  • قنبری، علی. (1391)، توسعه اقتصادی و توسعه انسانی. تهران: نشر چالش، چاپ اول
  • وینر، مایرون. (1354)، نوسازی جامعه، ترجمه: مقدم مراغه‌ای، تهران: نشر فرانکلین.