نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه رازی

2 پژوهشگر آزاد

10.22054/qjsd.2022.65870.2309

چکیده

مسأله مرکزی مکتوب حاضر مطالعه‌ی نسبت بودجه سرمایه‌ای دولت با سطح توسعه‌ی استان‌های کشور است. از این منظر با مرور معرفی بنیان‌های مفهومی، اهمیت توسعه‌ی متوازن منطقه‌ای توجیه می‌شود. معیارهای تخصیص بودجه در کشورهای مختلف مرور شده و گونه‌ی مناسب کشور ایران معرفی می‌شود. روش مطالعه تاکسونومی و طبقه‌بندی وضع موجود بر اساس شاخص‌های ساخته‌شده از داده‌های موجود است. با ترکیب شاخص‌ها رتبه توسعه‌ای هر استان استخراج شده و رتبه استحقاقی آن از بودجه سرمایه‌ای نیز محاسبه می‌شود. نتیجه تحقیق حاکی است، تخصیص بودجه سرمایه‌ای استانی بر اساس میزان توسعه‌نیافتگی استان‌ها نبوده و فرایند بودجه در ایران در جهت کاهش نابرابری و شکاف منطقه‌ای نیست. در کنار سایر عوامل از جمله مختصات منطقه‌ای، بودجه نقش مهمی در توسعه‌ی زیرساخت و جذب سرمایه‌گذاری و تشکیل بازار منطقه‌ای دارد. توسعه‌ی متوازن که ضامن ثبات و امنیت است مستلزم تخصیص برابرانه بودجه به عنوان ضرورت ملی و تکلیف قانونی دولت است.
ر کنار سایر عوامل از جمله مختصات منطقه‌ای، بودجه نقش مهمی در توسعه‌ی زیرساخت و جذب سرمایه‌گذاری و تشکیل بازار منطقه‌ای دارد. توسعه‌ی متوازن که ضامن ثبات و امنیت است مستلزم تخصیص برابرانه بودجه به عنوان ضرورت ملی و تکلیف قانونی دولت است.
ر کنار سایر عوامل از جمله مختصات منطقه‌ای، بودجه نقش مهمی در توسعه‌ی زیرساخت و جذب سرمایه‌گذاری و تشکیل بازار منطقه‌ای دارد. توسعه‌ی متوازن که ضامن ثبات و امنیت است مستلزم تخصیص برابرانه بودجه

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Government Budget and socio-economic development in Iran Proviences

نویسندگان [English]

  • mohamad farhadi 1
  • neda miri 2

1 Razi University, Assistant professor

2 Freelance researcher

چکیده [English]

The central issue of this paper is the study of the ratio of the budget allocation of the government with the level of development of the provinces of Iran. From this point of view, the importance of balanced regional development is justified by reviewing and introduction of conceptual foundations. The budget allocation criteria in different countries are reviewed and the suitable type of Iran is introduced. The method of study is taxonomy and classification of the existing situation based on indicators made from existing data. By combining the indicators, the development rank of each province is extracted and its entitlement rank is also calculated from the government budget. The result of the research indicates that the provincial budget allocation is not based on the degree of underdevelopment of the provinces and the budget process in Iran is not aimed at reducing inequality and regional gap. Along with other factors including regional coordinates, the budget plays an important role in infrastructure development and investment attraction and regional market formation. Balanced development that guarantees stability and security requires equal budget allocation as a national necessity and a legal duty of the government.
Balanced development that guarantees stability and security requires equal budget allocation as a national necessity and a legal duty of the government.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : government budget
  • balanced development
  • numerical taxonomy
  • equal allocation
  • Justice
- ایزدخواستی، حجت. (1398)، «تحلیل الگوی تخصیص اعتبارات سرمایه‌ای استانی در ایران: رویکرد کارایی محور و برابری محور»، مطالعات و سیاست‌های اقتصادی. دوره 6،شماره 1: 131-154.
- خسروی، انور. (1376)، تعیین نابرابری‌های صنعتی میان استان‌های کشور در سه مقطع 1353، 1363 و 1373، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات.
- رحمانی فضلی، هادی و عرب‌مازار، عباس. (1395)، «توزیع بهینه منابع بودجه استانی بر پایه یک مدل کنترل بهینه»، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی. شماره 79: 7-28.
- شاداب‌فر، الهام؛ امرایی، علی و بازگیر، مهدی. (1398)، «بررسی رابطه تعادل منطقه‌ای در توزیع اعتبارات عمرانی دولت با متغیرهای کلان اقتصادی استان‌های کشور». مجله اقتصادی،شماره 9 و 147:10-182.
- ضرابی، اصغر و شاهیوندی، احمد. (1389)، «تحلیلی بر پراکندگی شاخص‌های توسعه اقتصادی در استان‌های ایران»، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره 38: 17-32.
- فاضلی، محمد؛ فتاحی؛ سجاد و رفیعی، نسترن. (2013)، «توسعۀ اجتماعی، شاخص‌ها و جایگاه ایران در جهان»، مطالعات توسعه اجتماعی فرهنگی، دوره 2،شماره 1: 59-182.
- فتح الهی، جمال؛ کفیلی، وحید و تقی‌زادگان، علیرضا. (1396)، «شکاف توسعه استان‌های ایران»، پژوهش‌های اقتصاد توسعه و برنامه‌ریزی، دوره 5،شماره 2: 99-117.
- فرهادی، محمد و کاظمی، علی. (1392)، «توسعه اقتصادی-اجتماعی، قومیت و مشارکت سیاسی». مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دور دوم، شماره 4: 571-597.
- فکوهی، ناصر (1384)، «سازوکار تبعیض مثبت به‌مثابه ابزار محرومیت‌زدایی». زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان سابق)، دوره 3،شماره 3: 115-141.
- مجلس شورای اسلامی. (1389)، قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1390-1394). https://rc.majlis.ir/fa/law/show/790196
- مجلس شورای اسلامی. (1393)، قانون استفاده متوازن از امکانات کشور و توزیع عادلانه و رفع تبعیض و ارتقای سطح مناطق کمتر توسعه‌یافته و تحقق پیشرفت و عدالت. https://rc.majlis.ir/fa/law/show/912945
- مجلس شورای اسلامی. (1396)، قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور. https://rc.majlis.ir/fa/law/show/1014070
- مرکز آمار ایران. (1399)، سالنامه آماری سال 1399.www.amar.org.ir
- مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری. (1395)، مسئله شناسی راهبردی در استان کردستان، معاونت ریاست جمهوری اسلامی ایران.