نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه Fatemeh ¹
• حنانه سادات صادقی ²
• سمانه رنجبری بیوردی ²

¹ دانشیار جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

² گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

افزایش زنان سرپرست خانوار در کشور و آسیب‌هایی که در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و سلامت با آن روبرو هستند، این گروه را در اولویت‌های سیاست‌گذاری و اجرایی قرار می‌دهد. این مقاله با استفاده از داشبورد اطلاعات زنان سرپرست خانوار و روش تحلیل خوشه، استان‌های کشور را بر اساس آسیب‌پذیری زنان سرپرست خانوار در محورهای اقتصادی، سلامت، اجتماعی و جمعیت‌شناختی طبقه‌بندی می‌کند تا شواهد جدیدی برای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی منطقه‌ای فراهم کند. یافته‌ها نشان دادند استان‌های تهران و البرز اگرچه نسبت به سایر استان‌های کشور از سطوح درآمد بالاتری برخوردار هستند، اما سهم قابل توجهی از درآمد خود را به نیازهای اساسی تامین مسکن و استفاده از خدمات بهداشتی و درمانی اختصاص می‌دهند که می‌تواند با شیوع گسترده اجاره‌نشینی در میان خانوارهای زن‌سرپرست ساکن در این استان‌ها و دسترسی کمتر آن‌ها به بیمه درمانی علیرغم ابتلای بیشتر به بیماری‌های خاص در ارتباط باشد. استان سیستان و بلوچستان بیشتر از سایر خوشه‌های استانی در معرض آسیب‌های اجتماعی و جمعیت شناختی است زیرا زنان سرپرست خانوار بی‌سواد بیشتری دارد که باید افراد بیشتر و از جمله فرزندان در حال تحصیل بیشتری را سرپرستی کنند. نتایج این مطالعه با نشان دادن الگوی چندبعدی آسیب‌پذیری، اهمیت توجه هم‌زمان به ابعاد گوناگون آسیب‌پذیری را آشکار کردند.

کلیدواژه‌ها

• زنان سرپرست خانوار
• آسیب‌پذیری
• تحلیل خوشه
• ایران

موضوعات

• توسعه اجتماعی - رفاه اجتماعی -جهانی شدن -تعرضات خانوادگی -رضایت شغلی- مشارکت اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Female heads of household, vulnerability, empowerment, cluster analysis, Iran

نویسندگان [English]

• ترابی Torabi ¹
• Hananeh Sadat Sadeghi ²
• Samaneh Ranjbari Beivardi ²

¹ Associate Professor of Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran

² Department of Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran

چکیده [English]

The rise in female-headed households and the vulnerabilities they face in the social, economic and health area in the country, has brought these women into policy priorities and implementation. By utilizing of the data dashboard for female-headed households (data related to years 2016 to 2018) and clustering analysis, this article classifies the country’s provinces based on the vulnerability of female-headed households in economic, health, social and demographic contexts to provide new evidence for regional policy and planning. The findings showed that although Tehran and Alborz provinces have higher income levels than other provinces of the country, they allocate a significant share of their income to the basic need of providing housing and using healthcare services which can be related to the widespread prevalence of renting among female-headed households and their less access to health insurance despite being more prone to certain diseases. Sistan and Baluchistan province is more exposed to social and demographic vulnerability than other provincial clusters. Because there are more illiterate female heads of households who have to take care of more people, including more children who are studying. The results of this study by indicating the interaction of various dimensions of vulnerability revealed the importance of simultaneous attention to these dimensions for the success of welfare interventions and meeting the needs of female-headed households.

کلیدواژه‌ها [English]

• Female-Headed Households
• Vulnerability
• Cluster analysis
• Iran