نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد. (نویسندۀ مسئول).

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد.

3 کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه مازندران

چکیده

در سال­های اخیر، با توجه به اهمیت اوقات فراغت در ایران، پژوهش‌های متعددی در این حوزه انجام شده است. با در نظر گرفتن فراوانی و تنوع پژوهش‌های انجام‌شده در زمینۀ اوقات فراغت، نیاز به پژوهش‌های ترکیبی، مثل فراتحلیل، در این حوزه احساس می­شود. اصلی­ترین سؤال این پژوهش این است که مهم‌ترین عوامل مؤثر بر گذران اوقات فراغت در پژوهش‌های انجام‌شده در ایران کدامند؟روش پژوهش مقالۀ حاضر، فراتحلیل است. جامعۀ آماری پژوهش همۀ مقالات معتبر علمی هستند که در سال­های 1380 تا 1392 با موضوع اوقات فراغت منتشر شدند. داده­های جمع­آوری‌شده با نرم­افزار جامع فراتحلیل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته­های پژوهش نشان داد که پایگاه اقتصادی- اجتماعی، سن، تحصیلات فرد و رضایت از امکانات فراغتی، نسبت‌به سایر متغیرها، تأثیر زیادی بر گذران اوقات فراغت در ایران دارند که این تأثیر در نظریات بوردیو، اسمیت و دومازیه پیش­بینی می­شد. نتایجاندازۀ اثر نشان داد که رابطۀ پایگاه اقتصادی- اجتماعی و اوقات فراغت، در مطالعات مرورشده معادل 41/0 مثبت و معنادار و رابطۀ سن و اوقات فراغت، در مطالعات بررسی‌شده معادل 35/0 منفی و معنادار است. نتایج اثرات ترکیبی نشان می­دهد که رابطۀ تحصیلات فرد و اوقات فراغت در مطالعات مرورشده حدود 27/0 مثبت و معنادار بود.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting Leisure Time (A Meta-analysis of Existing Research)

نویسندگان [English]

  • s m 1
  • m n 2
  • r m 3

چکیده [English]

In recent years, due to the importance of leisure time in Iran, several studies have been conducted in this field. Because of the abundance and diversity of research conducted in the field of leisure time the need for combined research in this area, such meta-analysis, is deeply felt. The main question of this research is: what are the most important factors affecting leisure time research conducted in Iran? The research method of this paper is meta-analysis. The statistical population of the study incudes all scholarly scientific papers on leisure time published in the years 2001-2013. We used the Comprehensive Meta-analysis software to conduct the meta-analysis of the articles. The results show that social-economic status (SES), age, education and satisfaction with leisure facilities, compared to other variables, have a significant impact on leisure activities in Iran, an impact anticipated in the theories of Bourdieu, Smith and Dumazedier. The results also indicate that the relationship between socio-economic status and leisure time in the studies reviewed is positive and significant (effect size=0.41). Also the relationship between age and leisure time in the studies reviewed is negative and significant (effect size= -0.35). The results of the combined effects reveal that the relationship between education and leisure time in the reviewed studies, about 0.27, was positive and significant.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • leisure
  • Leisure time
  • SES
  • age
  • the meta-analysis
-  اسدی، علی (1352). «فراغت، تعاریف و دیدگاه­ها». سمینار ملی رفاه اجتماعی، سازمان برنامه و بودجه، تهران: کمیتۀ گذران اوقات فراغت.
-  پاپلی یزدی، محمدحسین؛ سقایی، مهدی (1392). گردشگری: ماهیت و مفاهیم. تهران:انتشارات سمت.
-  پاپلی یزدی، محمدحسین، سقایی، مهدی (1381). «سنت و مدرنیته»، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، 65، صص8 ـ3.
-  پور اسماعیل، احسان (1385). «بهره­وری از اوقات فراغت با توجه به نظرات جامعه­شناسان و مقایسۀ آن با آموزه­های وحیانی». مجلۀ پژوهش دینی. 14، صص183ـ 207.
-  تیپا، مجتبی (1388). بررسی رابطۀ پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی و چگونگی گذران اوقات فراغت در بین دانشجویان جوان 18ـ29 سال. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
-  توتونچی ملکی، سعید (1388). «نظریۀ طبقۀ مرفه: بررسی افکار یک اقتصاددان نهادگرا». هفته­نامۀ پنجره. 6، صص 1ـ5.
-  ترکاشوند، علی (1386). «اسرار تایخی اوقات فراغت». روزنامۀ ایران. 3680، 16/4/86..
-  تورکیلدسن، جورج (1382). اوقات فراغت و نیازهای مردم. ترجمۀ عباس اردکانیان و عباس حسنی. تهران: انتشارات نوربخش.
-  جلالی فراهانی، مجید (1387). مدیریت اوقات فراغت و ورزش‌های تفریحی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-  جلائی‌پور، حمیدرضا؛ محمدی، جمال (1387). نظریه­های متاخر جامعه‌شناسی. تهران: نشر نی.
-  خواجه‌نوری، بیژن؛ مقدس، علی­اصغر (1387). «بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر میزان گذران اوقات فراغت؛ مورد مطالعه: دانش‌آموزان دبیرستانی شهرستان آباده»، پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی. 2، صص 133- 155.
-  ذکایی، محمدسعید (1386). «تحول الگوی اوقات فراغت در جوامع غربی و ایران». مجلۀ رشد آموزش علوم اجتماعی. 35، صص30ـ35.
-  روجک، کریس (1388). نظریۀ اوقات فراغت (اصول و تجربه­ها). ترجمۀ عباس مخبر. تهران: نشر شهر.
-  شارع‌پور، محمود؛ خوشفر، غلامرضا (1381). «رابطۀ سرمایه فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان (مطالعۀ موردی شهر تهران). نامۀ علوم اجتماعی. 20، صص133ـ147.
-  شفیعی، سمیه (1386). مطالعات جنسیتی اوقات فراغت به سوی تبیین سبک زندگی. تهران: انتشاراتپژوهشکدۀ تحقیقات استراتژیک.
-  علوی‌زاده، سیدامیر (1385). «بررسی چگونگی و نحوۀ گذران اوقات فراغت بانوان شهر کاشمر». فصلنامۀ جمعیت. 63 و 64، صص 61ـ83.
-  فکوهی، ناصر (1384). «پی­یر بوردیو: پرسمان دانش و روشنفکری». مجلۀ علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد.1(2)، صص 141ـ161.
-  کیویستو، پیتر (1380). اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی. ترجمۀ منوچهر محسنی. تهران: نشر نی.
-  کوزر، لوئیس (1384). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
-  گوشبر، فرهاد (1384). طبقه و سبک زندگی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم اجتماعی. دانشگاه تهران،.
-  مسلمی، رقیه (1390). بررسی عوامل مؤثر بر گذران گذران اوقات فراغت در جویبار. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم اجتماعی بابلسر. دانشگاه مازندران،.
-  نوری، مهدی (1379). «درآمدی بر جامعه‌شناختی اوقات فراغت». فرهنگ اصفهان. 25، صص99ـ104.
-  وبر، ماکس (1374)، اقتصاد و جامعه، ترجمۀ عباس منوچهری؛ مهرداد ترابی­نژاد و مصطفی عمادزاده. تهران: نشر مولی.
-  هومن، حیدرعلی (1392). راهنمای عملی فراتحلیل در پژوهش علمی. چاپ سوم. تهران: انتشارات سمت.
-    Anherier, H. K.Gerhard, Romo.F.P (1995). from of capital and Social Stracture in Cultural Filds: Examining Boudieus,American Journal of Sociology. 100(4): 589-595.
-    Borenstein, M, Hedges, L, Higgins, J, Rothstein, H (2004), Introduction to Meta-Analysis, UK: Wiley & Sons publication.
-    Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P.T. and Rothstein, H. R. (2010), A basic introduction to fixed-effect and random-effects models for meta-analysis. Res. Synth. Method, 1: 97–111.
-    Card, N. A.(2011). Applied meta-analysis for social science research, New York: Guilford Publications.
-    Cohen, J. (1977). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences: (Rev. Ed). New York: Academic Press.
-    Cooper, H. M. (2009). Research synthesis and meta-analysis: A step-by-step approach. Thousand Oaks, CA: Sage.
-    Glass, G. V. (1976). Primary, secondary, and meta-analysis of research. Educational Researcher, 5, 3–8.
-    Petitti D.B.(2001). Approaches to heterogeneity in meta-analysis. Stat Med, 20: 25–33.
-    Pigott, T. D.(2012).  Advances in Meta-Analysis, New York: Springer.
-    Southerton, D (2001).Consuming Kitchens: Taste, Context and Identity Formation,Journal of Consumer Culture, 2: 179-203.
-    Torkildsen, G (2001).Leisure and Creation Management, New York : Spon Press.