نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارجامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال

2 کارشناس ارشدجامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال

چکیده

هدف‌ این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی کسبه بافت تاریخی شهر تهران (منطقه 12) در تحقق طرح‌های شهری (پیاده راه سازی) است. روش مورد استفاده در‌ این پژوهش کمّی ‌و پیمایشی است و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. حجم نمونه این تحقیق 155 نفر بوده که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای توام با روش تصادفی انتخاب شده‌اند. چارچوب مفهومی ‌این تحقیق، تلفیقی است از مفاهیم موجود در آراء نظریه پردازانی چون پارسونز، هومنز، لرنر، دال، امرسون، لیپست، گیدنز و کلمن در باب مشارکت اجتماعی و نیز دیدگاه کسانی چون لوهمان، اُفه، پاکستون و گیدنز در مورد اعتماد. از نظریه دورکیم،‌هالبواکس و ریکور نیز پیرامون موضوع خاطرات جمعی در این تحقیق استفاده شده است.
از آنجایی که بخشی از این تحقیق درمورد نقش رابطه اجتماعی و همچنین انگیزه اقتصادی در فرایند مشارکت است سعی شده است از نظریات پارسونز، زیمل وتونیس و نظریه کنش عقلانی نیز استفاده شود. این پژوهش بدنبال فهم رابطه بین مشارکت اجتماعی (متغیروابسته) با مقولاتی چون خاطره جمعی، انگیزه اقتصادی، اعتماد و رابطه اجتماعی به عنوان متغیرهای اصلی و نوع شغل، مالکیت، موقعیت مکانی مغازه، تحصیلات و درآمد به عنوان متغیر فرعی است. نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون و سایر آزمون‌ها نشان می‌دهد به غیر از «متغیر مالکیت» رابطه معناداری میان متغیرهای یاد شده و مشارکت وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون چند متغیره نیز نشان داد که متغیرهای مستقل مجموعاً 59 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می‌کنند که در‌ این میان «انگیزه اقتصادی» سهم بیشتری را نسبت به سایر متغیرها به خود اختصاص داده است. نتایج‌ این تحقیق بطور کلی نشان می‌دهد که مشارکت اجتماعی در بین کسبه بافت تاریخی تهران، به عنوان یک عنصر تاثیرگذار در محیط اجتماعی شناخته شده است و کسبه درک مناسبی از اهمیت مشارکت اجتماعی در محل کسب و کار خود دارند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examination of the Factors Affecting the Inhabitants’ Social Participation in Urban Development Projects: A Case Study of Building Pedestrian Ways in the Historical Texture of Tehran (Region 12)

نویسندگان [English]

  • afsaneh edresi 1
  • marjan shojaei 2

چکیده [English]

The present study aimed to identify factors affecting the social participation of shopkeepers in Tehran historical texture (Region 12) in urban projects (building pedestrian ways). It was a quantitative-survey research and the data was collected through questionnaires. Using stratified random sampling method, 155 subjects were selected from among shopkeepers in the region 12 of Tehran. The theoretical framework of this research was a mixture of viewpoints of Parsons, Homans, Lerner, Dahl, Emerson, Lipest, Giddens and Coleman in the field of social participation and the viewpoints of Luhman, Offe, Paxton and Giddens in the field of social trust. For collective memory, the viewpoints of Durkheim, Halbwachs and Ricœur.
The present paper aimed at explaining the relationship between social participation (depending variable) and categories such as collective memory, economic incentive, social trust and relationship (main variables) and the type of job, ownership and location of shop, educational degree and income (subsidiary variables). The results of Pearson Correlation Test showed that there was a significant relationship between the mentioned variables (except the variable of ownership) and the degree of participation. The results of the multivariate test also indicated that independent variables explained 59% of depending variable variance and the variable of ‘economic incentive’ is of a more contribution among them. Generally, the conclusion was that the social participation among shopkeepers in the historical texture of Tehran is identified as an effective element in the social environment and shopkeepers have an appropriate understanding of the importance of their social participation in the place of their business.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Participation
  • Collective Memory
  • social trust
  • Economic Incentive
  • Social Relationship
بیرو، آلن. (1370)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه: باقرساروخانی، تهران: نشر کیهان.
ـ پاتنام، رابرت. (1380)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، ترجمه: محمدتقی دلفر‌وز، انتشارات روزنامه سلام.
ـ رضایی، عبدالعلی. (1375)، تشکیل صنفی و مشارکت اجتماعی.
ـ ریکور، پل. (1373)، سخنرانی در پژوهشکده حکمت و ادیان تهران.
ـ سعیدی، محمدرضا. (1382)، درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمان‌های غیردولتی، تهران: انتشارات سمت.
ـ غفاری، غلامرضا؛ نیازی، محسن. (1385)، جامعه شناسی مشارکت، تهران: نشر نی.
ـ فوکویاما، فرانسیس. (1384)، سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی، به کوشش کیان تاجبخش، ترجمه: افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: نشر شیرازه.
ـ کوهن، توماس. (1381)، نظریه‌های اجتماعی نوین، ترجمه: یوسف نراقی، تهران: شرکت سهامی‌انتشار.
ـ کلمن، جیمز. (1377)، بنیاد‌های نظریه‌های جامعه شناسی، تهران: نشر نی.
ـ گیدنز، آنتونی. (1378)، سیاست، ‏ جامعه‏شناسی و نظریه اجتماعی، ترجمه: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی
ـ میزتال، باربارا. (1380): اعتماد در جوامع مدرن، کنکاشی در اصول نظم اجتماعی، ترجمه: ناصرالدین غراب، نمایه پژوهش، شماره 18
- Archer M. (1998). Realism and morphogenesis. In Archer M, Bhaskar R, Collier A, Lawson T and Norrie A (eds) Critical Realism. Routledge: London.
- Collins,Randall.(1981a). On the Microfoundation of Macrosociology. American Journal of Sociology.
- Giddens, A. (1992). The Consequences of Modernity, Cambridge, Polity Press.
- Halbwachs M. (1992). On collective memory. Chicago: University of Chicago Press. (Original work published 1950)
- Paxton,n Pamela. (1999). Is Social Capital Declaning the united state, a Multiple Indicator Assessment, Ajs. Vol. 105. Nol