نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

رابطۀ اخلاق و اقتصاد از موضوع‌های مورد بررسی در بحث‌های امروزین علوم انسانی است. از یک منظر، قائلان به لزوم جدایی اقتصاد از اخلاق بر این نکته تأکید دارند که اقتصاد از آنجا که به دنبال فراهم‌نمودن امکانات برای رفع محدودیت‌ها و ارتقاء سطح زندگی افراد است، امری اخلاقی است که دست نامرئی بازار آن را هدایت می‌کند. اما از منظری دیگر و با تأکید بر پیامدهای منفی ناشی از سیاست‌های اقتصادی، این باور وجود دارد که مداخلۀ دولت برای اخلاقی‌کردن اقتصاد امری ضروری است و شکل‌گیری و توسعۀ دولت‌های رفاه و سیاست‌های رفاهی در این راستا تحلیل می‌شود. هر کدام از نظریه‌های گوناگون اخلاق با تأکید بر یکی از عناصر کنش فردی، جوهرۀ فرد و قوانین و مناسبات حقوقی، به تبیین رابطۀ اخلاق و اقتصاد پرداخته‌اند. این مقاله با وارد کردن رفاه اجتماعی به‌عنوان یک سازه در تحلیل، بر رویکرد چندفاعلی برای تبیین رابطۀ اخلاق و اقتصاد تأکید دارد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Morality, Economy, and Social Welfare

چکیده [English]

The relationship between ethics and economy is one of the issues examined in contemporary human sciences. On one hand, some thinkers believe that economy and ethics should be segregated, emphasizing that since economy seeks to improve the quality of life and eradicating privations, it is a moral issue guided by the invisible hand of the market. On the other hand, some other thinkers emphasize on the negative consequences of economic policies and believe that governments’ interventions are essential for moralizing economy and that development of welfare states and welfare policies is analyzed accordingly. There are different theories of ethics any of which has stressed on different elements such as individual action, individual essence, and legal laws and arrangements, to explain the relationship between ethics and economy. Using social welfare as a construct in analysis, the present paper aims at explaining the relationship between ethics and economy based on an inter-subjective approach.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • economy
  • Theories of Ethics
  • social welfare
  • Inter-Subjective Approach
-  راغفر، حسین. (1386)، مقدمه‌ای بر رابطۀ فلسفۀ اخلاق و اقتصاد، در «اخلاق و اقتصاد، آلین هکلین، ترجمه: افشین خاکباز و محمدحسین هاشمی»، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
-  رالز، جان. (1383)، عدالت به‌مثابه انصاف، ترجمه: عرفان ثابتی، تهران: ققنوس.
-  رالز، جان. (1388)، نظریه عدالت، ترجمه: مرتضی بحرانی و سید محمدکمال سروریان، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
-  سن، آمارتیا. (1377)،  اخلاق و اقتصاد، ترجمه: حسن فشارکی، تهران: شیرازه.
-  فیتزپتریک، تونی. (1381)، نظریۀ رفاه؛ سیاست اجتماعی چیست؟، ترجمه: هرمز همایون‌پور، تهران: مؤسسۀ عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
-  کلارک، باری. (1390)،  اقتصاد سیاسی تطبیقی، ترجمه: عباس حاتمی، تهران، کویر.
-  لیتل، دانیل. (1381)، تبیین در علوم اجتماعی؛ درآمدی به فلسفۀ علم‌الاجتماع، ترجمه: عبدالکریم سروش، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-  محمودیان، محمدرفیع. (1380)،  اخلاق و عدالت، تهران: طرح نو.
-  مکی، جی. ال. (1386)، حقوق، مطلوبیت و جامعیت بخشیدن، در «اخلاق و اقتصاد، آلین هکلین، ترجمه: افشین خاکباز و محمدحسین هاشمی»، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
-  مکینتایر، السدیر. (1377)، اخلاق فضیلت‌مدار، ترجمه: حمید شهریاری، در فصلنامۀ نقد و نظر، شمارۀ 13 و 14.
-  نورث، داگلاس سسیل. (1385)، نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی، ترجمه: محمدرضا معینی، تهران: سمت و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
-  والزر، مایکل. (1389)، حوزه‌های عدالت، ترجمه: صالح نجفی، تهران: ثالث.
-  هازمن، دی. ام، ام. اس. مک‌فرسن. (1386)، تجزیه و تحلیل اقتصادی و فلسفۀ اخلاق، ترجمه: یدالله دادگر و همکاران، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.
-  هی‌وود، اندرو. (1383)، درآمدی بر ایدئولوژی‌های سیاسی، ترجمه: محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: وزارت امور خارجه.
 
-   Dworkin, Ronald. (1981). What is equality? Part 2: equality of resources, Philosophy and Public affairs, 10.
-   Dworkin, Ronald. (1973). The original position, low review, University of Chicago.
-   Fitzpatrick, Tony. (2008). Applied ethics and social problems; Moral questions of birth, society and death, polity press.
-   Hausman, Daniel M. & Michael S. McPherson. (2006). Economic analysis, Moral philosophy and Public policy, Cambridge university press.
-   Jordan, Bill. (2008). Welfare and Well-being: social values in public policy, polity press.
-   Oorschot, Win Vn, Michael Opielka & Brigit Pfau-Effinger. (2008). Culture and welfare state; Values and social policy in comparative perspective, Edward Elgar.
-   Sen, Amartya. (1979). Interpersonal comparisons of welfare, in Michael J. Boskin (ed), economics and human welfare, New York, Academic press.
-   Shionoya, Yuichi. (2005). Economy and Morality; The philosophy of the welfare state, Edward Elgar.