نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

حضور گسترده زنان در عرصه اجتماع نقش بسزایی در بالندگی و پیشرفت کشور دارد. در همین راستا احداث و توسعه مجموعه­های شهر بانو با هدف ظرفیت­سازی و افزایش توانمندی بانوان در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی می‌تواند مفید باشد. بنابراین مطالعه حاضر به بررسی ارزیابی تاثیر اجتماعی این مراکز بر ابعاد گوناگون توانمندسازی زنان می‌پردازد. این پژوهش به روش پیمایش انجام شده و جامعه‌ آماری آن را تمام زنان مراجعه‌کننده به مجموعه‌‌های شهربانو در مناطق 1، 2، 8 و 14 شهرداری تهران تشکیل می‌دهد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 237 نفر برآورد شده و روش نمونه‌گیری، چندمرحله‌ای می‌باشد. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که احداث مجموعه‌های شهربانو در مناطق مورد مطالعه و نیز استفاده زنان از آنها، توانسته در ابعاد گوناگون زنان را توانمند ساخته و توانایی‌ها و مهارت‌های آنها را گسترش دهد. دیگر یافته‌ها از طریق آزمون تحلیل عاملی پیرامون ابعاد گوناگون توانمندی نشان داد که میانگین نمره توانمندسازی فردی زنان برابر با 4، توانمندسازی خانوادگی برابر با 61/3، توانمندسازی حرفه‌ای برابر با 36/3 و توانمندسازی اجتماعی برابر با  43/3 است. بر حسب ویژگی‌های فردی می‌توان بیان داشت که زنان خانه‌دار و دارای تحصیلات دیپلم بیشترین استفاده را از این مراکز دارند و نیز بیش از دیگران تحت تاثیر برنامه‌های این مجموعه‌ها هستند. در نهایت با توجه به روند استفاده مداوم زنان از این مراکز و افزایش مهارت‌ها و ظرفیت‌های آنها در ابعاد گوناگون می‌توان مطرح کرد که این مراکز می‌توانند موجبات تغییر در ارزش‌های عام‌گرایانه زنانه را به خاص‌گرایانه فراهم آورند که به نوبه خود نوعی فردگرایی زنانه را در جامعه دامن می‌زند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Social Impact of Shahr-Banoo Complexes on the Empowerment of Women in Tehran

چکیده [English]

Wide presence of women in society has an important role in the development and progress of the country. In this regard, the establishment and development of Shahr-Banoo Complexes with goal of empowering women in social, economic, cultural, and athletic areas may be helpful. This study is an attempt to evaluate the social impact of these centers on various aspects of women's empowerment. This study used survey research method and its statistical population consisted of all women who attended Shahr-Banoo Complexes in Districts 1, 2, 8 and 14 of the Tehran Municipality. Sample size of 237 patients was estimated using Cochran formula and the sampling was multilevel. The results indicate that the establishment of Shahr-Banoo Complexes has contributed to women's empowerment and the development of their capabilities and skills. The results of the factor analysis of different dimensions indicate that the average score for the personal empowerment of women is 4, for family empowerment is 3.61, for professional empowerment is 3.36, and for social empowerment is 3.43. Regarding the individual characteristics, one can state that homemakers and high school graduates are the main users of the complex and are influenced by the programs more than others are. Women's use of Shahr-Banoo Complexes and the increasing level of their capabilities may change their common values to noble ones, which in turn may give rise to an individualism of women in the society.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • women
  • Gender
  • Shahr-Banoo Complex
  • Women Empowerment
  • municipality
آبوت، پاملا؛ والاس، کلر. (1380)، جامعه شناسی زنان (منیژه نجم عراقی)، تهران: نشر نی.
ـ برج، رابل جی. (1389)، راهنمای عملی ارزیابی تاثیرات اجتماعی، ترجمه: محمد علی رمضانی و مرتضی قلیچ، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
- برناد، جسی. (1384)، دنیای زنان، ترجمه: شهرزاد ذوفن، نشر اختران.
ـ بکر، هنک و فرنک ونکلی. (1388)، راهنمای بین المللی برآورد پیامدهای اجتماعی، ترجمه: هادی جلیلی، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی، انتشارات جامعه شناسان.
- دفتر امور زنان نهاد ریاست جمهوری و صندوق کودکان سازمان ملل متحد. (1372)، نقش زنان در توسعه، تهران: روشنگران.
ـ روج، کریس. (1387)، ارزیابی تاثیر پروژه، ترجمه: حسن چاوشیان. تهران: نشر اختران.
- سن، آمارتیا. (1381)، توسعه به مثابه آزادی، ترجمه: وحید محمودی، تهران: انتشارات دستان، چاپ اول.
- شادی‌طلب، ژاله. (1381)، توسعه و چالش‌های زنان ایران، تهران: نشر قطره.
- شکوری، علی. (1387)، سیاست‌های حمایتی و توانمندسازی زنان، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سال 16، شماره 61.
- کتابی، محمود و دیگران. (1382)، توانمندسازی زنان برای مشارکت در توسعه، فصلنامه پژوهش زنان، دوره اول، شماره 7.
ـ گرت، استفانی. (1380)، جامعه شناسی جنسیت، ترجمه: بقایی، تهران.
- گیدنز، آنتونی. (1386)، جامعه‌شناسی، ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
- لانگه، سارا. (1372)، «معیارهایی برای توانانمندسازی زنان»، نقش زنان در توسعه، تهران: روشنگران.
ـ میشل، آندره. (1381)، پیکار با تبعیض جنسی، ترجمه: محمد پوینده، تهران: نشر چشم.
- Burdge, R. J. (1995). A community guide to social impact assessment. Middleton, Wis: Social Ecology Press.-
-Forrest. W.D (1999). Citizenship and Empowerment, Oxford University Press and Community Development Journal, Vol. 34 No. 4.
-Kabeer, N. (2003). Gender Mainstream in Poverty Eradication and the Millennium Development Goals: A Handbook for Policy Markers and Other Stakeholders, London: Common Wealth Secretariat.
-Malhatra, S. R. Schuler and C. Bonender. (2002). Measuring Women Empowerment as a Variable in International Development, http://sitere Source. Worldbank.org.