نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

این پژوهش با اتکای به نظریه‌استر بزرف در باره فرآیند توسعه در پی پاسخ گویی به‌این پرسش است که‌ آیا ورود تکنولوژی منجر به توانمندی زنان شالیکار شمال ایران شده ‌است؟ برای پاسخگویی به‌این پرسش از روش کیفی استفاده شده ‌است و نسلی از زنان در یک دوره 15 ساله مورد مطالعه قرار گرفته است. و تحول فعالیت‌ها، فرصت‌ها و منابع در دسترس آنان مورد مشاهده و بررسی قرار گرفت. به نظر می‌رسید که با ورود تکنولوژی عملاً نقش‌های زنان کاهش یافته و آنان به حاشیه فعالیت تولیدی رانده شده و دسترسی آنان به منابع مالی قدرت کاهش یافته‌است. مشاهدات حکایت از تفاوت ابزارهای مورد استفاده زنان و مردان و نیز جدایی نقش‌های آنان داشت. در فرآیند توسعه و در فعالیت‌هایی که شرایط و امکانات منطقه اجازه ورود تکنولوژی را به آنان می‌داد، نقش‌ها از فعالیت‌های زنانه خارج شده و به فعالیت‌های مردانه افزوده شده ‌است. پیامد کاهش فعالیت‌های زنان آن بود که کنترل محدود زنان بر منابع قدرت مالی حاصل از مالکیت برنح یا زمین و نیز فروش آن، بیش از پیش کم شود و دسترسی آنان به منابع تشویق کننده قدرت از جمله مالکیت نیز محدود شود. تغییر این نقش‌ها زنان را بیشتر به زنان خانه دار تبدیل کرده و روابط اجتماعی آنان را نیز در سطح محلی با دیگر زنان کاهش داده‌است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Technology and Rural Women: Evolution of Roles and Production Tools of Female Rice Farmers in Guilan Province

چکیده [English]

Based on Ester Boserup’s theory of development, this research is an attempt to answer the question “Can technology empower the rural female rice farmers?” To answer this question, a qualitative research was designed and different generations of women were observed in a 15-year period. The changes in women’s activities, opportunities, and resources were observed and analyzed. Technology seemed to reduce women’s roles and marginalize them, impeding their access to financial resources. The observations were indicative of the difference in the type of tools used by men and women as well as their roles. In the process of development and upon the introduction of technology to some regions, men had taken the roles previously assigned to women. A decrease in women’s activities has restricted their control over the sources of economic power, including the ownership of rice, land, and trade of products. A change of roles has made the women mere homemakers and has restricted their social relations only with women on a local level.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural women
  • Female Rice Farmers
  • Technology
  • Capabilities
-  ابوت، پاملا؛ والاس، کلر. (1380)، جامعه شناسی زنان. ترجمه: منیژه نجم عراقی، تهران: نشرنی.
-  ترابی فارسانی، سهیلا. (1378)، اسنادی از مدارس دختران از مشروطه تا پهلوی. تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران.
-  دادورخانی، فضیله . (1385)، «توسعه روستایی و چالش‌های اشتغال زنان»، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 55.
-  شادی طلب، ژاله . (1381)، توسعه و چالش‌های زنان در ایران، تهران: نشر قطره.
- شکوری، علی؛ رفعت جاه، مریم؛ جعفری، معصومه. (1386)، "مولفه‌های توانمندی زنان و تبیین عوامل موثر بر آنها". پژوهش زنان، دوره 5، شماره 1.
-  شولتز، تئودور . (1367)، گذر از کشاورزی سنتی، (چاپ اول)، ترجمه: سید محمد سعید نوری نائینی، تهران: نشر نی.
- علیرضانژاد، سهیلا. (1373)، مشارکت زنان در فعالیت‌های تولیدی و دگرگونی آن با ورود تکنولوژی: مطالعه موردی فعالیت‌های زراعی زنان روستایی گیلان- روستای گوهردان. پایان نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران دانشکده علوم اجتماعی.
-  غنی نژاد، موسی . (1377)، تجدد طلبی و توسعه در ایران معاصر، تهران: نشر مرکز، چاپ  اول.
-  فرخی، طاهره (1376)، "نقش زنان در توسعه پایدار، تواناسازی زنان". ماهنامه تعاون. دوره جدید شماره 74.
-  فلیک، اووه (1388)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه:‌هادی جلیلی، تهران: نشر نی، چاپ دوم
-  فهیمی‌فر، جمشید . (1370)، بازار جهانی برنج. تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
- کاستلز، امانوئل. (1380)، عصر اطلاعات، قدرت هویت. ترجمه: حسن چاووشیان، تهران: سازمان چاپ و انتشار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-  کتابی، محمود؛ یزدخواستی، بهجت؛ فرخی راستابی، زهرا . (1382)، "توانمندسازی زنان برای مشارکت در توسعه".
پژوهش زنان. دوره 1، سال 3، شماره 7.
-  گالبرایت، جان کنت . (1389)، آناتومی ‌قدرت، ترجمه: محبوبه مهاجر، تهران: سروش، چاب سوم
-  لمتون، آن. کی. اس. (1379)، نظریه دولت در ایران، ترجمه: چنگیز پهلوان، تهران: نشر گیو.
-   لوئیس، برنارد. (1381)، خاورمیانه دوهزار سال تاریخ از  ظهور مسیحیت تا امروز، ترجمه: حسن کامشاد، تهران: نشر نی، چاپ اول.
مرکز آمار ایران. (1387)، سالنامه آماری استان گیلان.
مرکز آمار ایران. (1389)، گزیدة شاخص‌ها و نماگرهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان گیلان
-   ویرون، ماینر . (1350)، نوسازی جامعه چند گفتار در شناخت دینامیسم رشد، تهران: موسسه انتشارات فرانکلین، چاپ اول.
 
-    AlFaisal, Reem (2011). Unlike Cars, Camels don't pollute. Arab News. 19 November. http://arabnews.com/opinion/columns/article453535.ece
-    Boserup, Ester (1980). Women’s Role in Economic Development. New York: St. Martin’s Press.
-    Bossen, Laurel (2005). Gender and Development Theories: from Invisible Women to
-    Missing Women. Draft for International Workshop, Japan: NationalMuseum of Ethnology
-    Loutfi, Martha F. (1985). Rural Women, Unequal Partners in Development. International Labor Office: Geneva
-    Maneja, Claire Aster P. (2002). Women Weaving and the Web: An Analysis of Rural Indian Women Agency in Attainiy Economic Empowerment, Master of Arts Thesis in communication, Culture, and technology/, Washington D.C.
-    Rowlands, Jo (1995). “Empowerment Examined” Development in Practice. Vol. 5. No. 2 May. http://www.jstor. org/stable/4028929.