نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

سرمایهاجتماعی متشکل از اجزایی همچون اعتماد، آگاهی، مشارکت و شبکه میباشد. سرمایهاجتماعی نوعی محصول اجتماعی، ناشی از تعامل اجتماعی است. یکی از خصوصیات ویژه سرمایهاجتماعی این است که برخلاف سرمایه فیزیکی با مصرف زیاد از بین نمیرود و مستهلک نمیشود، بلکه رشد پیدا میکند و قویتر میشود. ازآنجایی که تعاونیها مکانهایی هستند که باید سرشار از روح همدلی و یگانگی، اعتماد، آگاهی و مشارکت باشند، هدف این تحقیق بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی در موفقیت تعاونیهای تولیدی شهر یزد میباشد.
این تحقیق از نوع توصیفی- تبیینی است که از نظر زمانی مقطعی، و از نظر روش اجرا پیمایش و به لحاظ ماهیت کاربردی و به لحاظ وسعت پهنانگر می‏باشد. حجم نمونه 128 نفر میباشد که با روش طبقهای متناسب و به وسیله فرمول کوکران برآورد شده است. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه میباشد. اعتبار پرسشنامه با استفاده از اعتبار محتوایی و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ تعیین گردیده است و دادهها به وسیله نرم افزار spss تحلیل شده‌اند.
یافته‏های تحقیق نشان می‏دهد که میزان میانگین اعتماد اجتماعی پاسخگویان برابر است با 46/47، میانگین هنجار اجتماعی پاسخگویان 11/44، میانگین آگاهی اجتماعی برابر است با 61/41، و میانگین مشارکت اجتماعی برابر است با 56/44 که میزان آن‏ها کمتر از حد متوسط است. به طور کلی میانگین سرمایهاجتماعی در تعاونی‏های تولیدی شهر یزد در این تحقیق برابر است با 75/46 و میانگین موفقیت تعاونی‏ها برابر است با 77/38 که میزان آن‏ها از حد متوسط پایین‏تر است. این یافته‏ها نشان می‏دهد که از میان ابعاد سرمایهاجتماعی میزان آگاهی اجتماعی پاسخگویان از ابعاد دیگر کمتر و میزان اعتماد اجتماعی بیشترین مقدار را داراست. با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون مشخص گردید که رابطه بین متغیر‏ سن، تحصیلات، درآمد و ابعاد سرمایه اجتماعی با میزان موفقیت تعاونی‏ها معنادار و مستقیم است. همچنین از رگرسیون چندگانه با روش گام به گام برای بررسی تأثیر متغیرهای مستقل بر موفقیت تعاونی‏ها استفاده شده است که نشان داد از بین متغیر‏های مستقل تنها دو بُعد از ابعاد سرمایه اجتماعی یعنی شبکه اجتماعی و هنجار اجتماعی، به عنوان متغیر مستقل، به ترتیب بیشترین تأثیر را بر میزان موفقیت تعاونی‏ها داشته‌اند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Influence of Social Capital on the Success of Production Cooperatives of Yazd

چکیده [English]

Social capital consists of elements such as trust, awareness, cooperation, and network. It is a kind of social product and is a result of social interaction. Unlike physical capital, which decreases due to overuse, social capital grows and strengthens when overused. Since cooperatives are organizations which should be full of trust, cooperation, awareness, unity, and agreement, this study investigates the effects of social capital on the success of production cooperatives of Yazd.
This research is descriptive-explanatory. It is also synchronic and applied. The method used is used and it is wide in scope. 128 subjects were selected using stratified cluster random sampling, estimated by Cochran formula. The instrument used in the study was a questionnaire. The content validity and the reliability were estimated using Cronbach's alpha. The data was analyzed by SPSS program.
The findings indicated that, for the subjects, the mean of social trust was 47.46, social norm was 44.11, social awareness was 41.61, and social cooperation was 44.56, which are lower than the average level. In sum, the mean of social capital among the production cooperatives in Yazd was 46.75 and the mean of success of the cooperatives was 38.77 which were lower than the average level. The results revealed that among the different dimensions of social capital, the mean of social awareness was less and the mean of social trust was more than other dimensions. By using Pearson correlation test, it was found that there were a positive and significant correlation between age, education, income, and different dimensions of social capital and the success of the cooperatives. Analyzing the effects of independent variables on the success of cooperatives, multiple regression analyses were done which indicated that only social network and social norm had the greater effects on the success of cooperatives.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • cooperatives
  • social trust
  • Social awareness
  • Social Cooperation
  • Social Network
  • social norms
-  ازکیا، مصطفی؛ فیروزآبادی، سید احمد. (1387)، بررسی سرمایه اجتماعی در انواع نظام‌های بهره‌برداری از زمین و عوامل مؤثر بر تبدیل بهره برداری‌های دهقانی به تعاونی، نامه علوم اجتماعی، بهار، شماره 33.
-  ازکیا، مصطفی؛ غفاری، غلامرضا. (1383)، توسعه روستایی با تأکید بر جامعه روستایی ایران، تهران: نشر نی.
-  ازکیا، مصطفی؛ غفاری، غلامرضا. (1380)، بررسی رابطه بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در نواحی روستایی شهر کاشان، نامه علوم اجتماعی، شماره 17.
-  اختر محققی، مهدی. (1385)، سرمایه اجتماعی، انتشارات اختر محققی، تهران.
-  الوانی، سید مهدی؛ شیروانی، علیرضا. (1383)، سرمایه اجتماعی اصل محوری توسعه، ماهنامه علمی‌آموزشی تدبیر، شماره .
-  اونق، نازمحمد. (1384)، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی، پایان‌نامهکارشناسیارشد، دانشگاه تهران.
-  امیرکافی، مهدی، (1374)، اعتماد اجتماعی: اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
- پاتنام، رابرت و... (۱۳85)، سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، گردآورنده کیان تاجبخش، ترجمه: افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: انتشارات شیرازه.
-  پاتنام، رابرت. (1380)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، ترجمه: محمدتقی دلفر‌وز، تهران: انتشارات روزنامه سلام.
-  پور موسوی، فتح الله. جامعه مدنی و سرمایه اجتماعی، راهبرد، شماره 26.
- پیران، پرویز؛ موسی، میرطاهره؛ شیانی، ملیحه. کار پایه مفهومی‌ و مفهوم سازی سرمایه اجتماعی ( با تأکید بر شرایط ایران)، رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 44.
-  تشکر، زهرا؛ معینی، محمدرضا. (1381)، نگاهی به سرمایه اجتماعی و توسعه، فصلنامه علمی ‌و پژوهشی رفاه اجتماعی، سال اول، شماره 4.
-  رحمانی، تیمور؛ امیری، میثم. (1386)، بررسی تأثیر اعتماد بر رشد اقتصادی در استان‌های ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 78.
- رحمانی، تیمور؛ عباسی‌نژاد، حسین؛ امیری، میثم. (1386)، بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادی ایران با روش اقتصاد سنجی فضایی، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال ششم.
- رحمانی، تیمور؛ میثم امیری. (1385)، بررسی آثار سرمایه اجتماعی درون و برون گروهی بر رشد اقتصادی استان‌های ایران، دو فصلنامه علمی ‌پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال سوم، شماره ششم.
-  روبرت پاتنام. (1380)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، ترجمه: محمدنقی دل فروز.
-  سوری، علی؛ مهرگان، نادر. (1386)، نقش سرمایه اجتماعی در تشکیل سرمایه انسانی، فصلنامه پژهشنامه بازرگانی، شماره 42.
-  شارع پور، محمود. (1383)، ابعاد و کارکردهای سرمایه اجتماعی، مجموعه مقالات مسائل اجتماعی ایران، انتشارات آگه.
-  شارع پور، محمود. (1385)، سرمایه اجتماعی، تهران: سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.
-  شاه حسینی، ماهرو. (1381)، مطالعه و بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی در عملکرد انجمن‌های اعتبار گردشی زنان در تهران، دانشگاه آزاد اسلامی‌ (واحد علوم و تحقیقات).
-  شجاعی باغینی، مهدی. (1387)، مبانی مفهومی ‌سرمایه اجتماعی، تهران:‌ پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
-  شریفیان ثانی، مریم. (1380) سرمایه اجتماعی،فصلنامهرفاهاجتماعی، شماره دوم، سال اول، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
-  صمدی، علی‌حسین. (1388)، سرمایه اجتماعی و توسعه مالی: اقتصاد ایران (1350-1385)، مجله تحقیقات اقتصادی.
-  طالب، مهدی. (1379)، اصول و اندیشه‌های تعاونی، تهران:‌ انتشارات دانشگاه تهران.
-  عباسی، محمد. (1388)، باور تعاون (تعاون در اندیشه و عمل)، تهران:‌ نشر توسعه روستایی ایران.
-  عزیزیانی‌فر، جمال؛ قاسمی، زینب. (1386)، بررسیتئوریکسرمایهاجتماعیوتبیینمؤلفه‌هایکارکردیآن، زریبار، شماره  65 و .66.
-  علاقه‌بند، مهدی. (1384)، درآمدی بر سرمایه اجتماعی، مجله جامعه شناسی معرفت، شماره 42.
-  علمی، زهرا و دیگران. (1384)، سرمایه اجتماعی و چگونگی تأثیر آن بر اقتصاد، مجله تحقیقات اقتصادی، زمستان، شماره 71.
-  عمید، حسن. (1369)، فرهنگ عمید، تهران نشر امیرکبیر.
-  فوکویاما، فرانسیس. (1379)، پایان نظم، سرمایه اجتماعی و حفظ آن، ترجمه: غلامعباس توسلی، تهران: جامعه ‌ایرانیان.
- فیروزجایی، احمد؛ صدیقی، حسین؛ محمدی، محمد علی. (1385)، مقایسه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی کشاورزان عضو و غیر عضو تعاونی‌های تولیدی روستایی، فصلنامه علمی‌پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 23.
-  فیروزآبادی، احمد. (1384)، تحصیلات و سرمایه اجتماعی، رشد آموزش علوم اجتماعی، دوره نهم، شماره 2، زمستان.
-  فیروزآبادی، احمد؛ ایمانی جاجرمی حسین. (1385)، سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی-اجتماعی در کلانشهر تهران، فصلنامه علمی‌پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 23.
-  فیلد، جان. (1385)، سرمایه اجتماعی، ترجمه: جلال متقی، تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
- کاووسی، اسماعیل؛ کیاسی، حمیرا. (1387)، بررسی نقش اعتماد، هنجارها و شبکه اجتماعی در توسعه کارآفرینی، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 10.
-  کتابی، محمود و دیگران. (1383)، دین، سرمایه اجتماعی و توسعه فرهنگی، مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، جلد 17، شماره 2.
- مرشدی ابوالفضل؛ شیری، حامد. (1387)، مقایسه سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه تهران و اعضای کانون‌های فرهنگی هنری دانشگاه‌های شهر تهران، مجله جامعه شناسی ایران، دوره نهم، شماره 3و4.
- مهری، کریم. (1384)، بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان شهر تهران، فصلنامه خانواده و پژوهش، سال دوم، شماره 2.
 
-     Adhikari, K.P., Goldey, P. (2009). Social Capital and its “Downside”: The Impact on Sustainability of Induced Community-Based Organizations in Nepal. World Development, 38.
-     Bouma, J., Bulte, E., Soet D. (2008). Trust and cooperation: Social capital and community resource management. Journal of Environmental Economics and Management, 56.
-     Bourdieu, P. (1986). Distinction: A Social Critique of Taste. Routledge, London. In: Svendsen, G.L.H., Kjeldsen, Ch., Noe, E. (2010). How do private entrepreneurs transform local social capital into economic capital? Four case studies from rural Denmark. The Journal of Socio Economics, 39.
-     Chloupkova, I., Svendsen, G. LSendsen, G. T (2003). Bulding and desiroying social capital The case of cooperative movement in Denmark and Poland . Agriculture and human valluse, 2D.
-     Chuang, Y.C., Chaung, K.Y. (2008). Gender differences in relationships between social capital and individual smoking and drinking behavior in Taiwan. Social Science & Medicine, 67.
-     Crudeli, L. (2006). Social Capital and economic opportunities. The Journal of Socio-Economics, 35.
-     Chou, Y.K. (2006). Three simple models of social capital and economic growth. The Journal of Socio-Economics, 35.
-     Coleman, J (1990). Foundation of Social Theory, Cambridge, harwaed university Press
-     Forgacs,c.(2008). Leader ship and importance of social capital in cooperatives during Transition: A Cace  study of two cooperatives . journal of pural of cooperative.
-     Fukuyama. F (1995). Social capital at World Bank. Strateghc and operational implications of the concept
-     Leana, C.R. & Van Burren, H. J. (1999) "Organizational Social Capital and Employment Proactive", Academy of management reviews.
-     Milani, C. (2005). Social Capital, Political Participation and local Development: Actors in Civil Society and Local Development Policies in Bahia, Funded by the Research Support Foundation of the State of Bahia (FAPESB) and Developed Within the Escola de Administracao at the Federal University of Bahia.
-     Pronyk, P.M., Harpham, T., Busza, J., Phetla, G., Morison, L.A., et. al. (2008). Can social capital be intentionally generated? A randomized trial from rural South Africa. Social Science & Medicine. 67.
-     Poortinga, W., (2006). Social relations or social capital? Individual and community health effects of bonding social capital. Social Science & Medicine, 63.
-     Putnam, R (2000). Bowling Alone: the Collapse and Revival of American community. New York: Simon and Schuster
-     Svendsen, G.L.H., Kjeldsen, Ch., Noe, E. (2010). How do private entrepreneurs transform local social capital into economic capital? Four case studies from rural Denmark. The Journal of Socio-Economics, 39.