نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر متغیرهای جامعه‌شناسی بر میزان دینداری دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفته ­است. چارچوب نظری تحقیق، برگرفته از آراء «یواخیم واخ»، «جرج استولز»، «پیتربرگر»، «گلاک و استارک» می­باشد. بر اساس چارچوب نظری منتخب متغیرهایی از قبیل پایگاه اجتماعی – اقتصادی، هویت قومی و سکولاریزه شدن به عنوان عوامل موثر بر میزان دینداری شناخته شدند.
  اطلاعات پژوهش با روش پیمایشی، از نمونه­ای با حجم 400 نفر از جمعیت آماری 14099 نفری دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز که با روش نمونه­گیری طبقه­ای انتخاب گردیده، جمع­آوری شده و مراحل آماری آن با استفاده از  نرم افزارSPSSV16 انجام شده است.
 نتایج مربوط به تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می­دهد که متغیرهای مستقل این تحقیق 37 درصد از واریانس دینداری را تبیین کرده­اند. هم­چنین  نتایج به دست آمده از ضرایب  B نیز نشان می­دهد که سکولاریزه شدن تاثیر معنی­دار و معکوسی بر میزان دینداری دارد. نتایج بدست آمده نشان داد که بین  پایگاه اجتماعی- اقتصادی و میزان دینداری رابطه معنادار و معکوسی وجود دارد. در حالیکه بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی  و میزان دنیوی شدن رابطه‌ای وجود ندارد، میزان دنیوی  شدن در  مردان بیشتر است .هم چنین بین متغیر هویت قومی و میزان دینداری ارتباطی دیده نشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Sociological Investigation of Factors Affecting Religiosity: A Case Study of Students at Shahid Chamran University

چکیده [English]

The present paper attempts to examine the effect of sociological factors on the religiosity of students at Shahid Chamran University of Ahwaz. The theoretical framework of the study is developed based on the views of Joachim Wach, George Stolz, Peter Berger, and Glock and Stark. Within the selected framework, variables such as socio-economic status, ethnic identity, and secularization were found to be among the factors affecting the degree of religiosity.
The research data were collected through a survey from a population of 14099 students at ShahidChamranUniversity; a sample of 400 students was drawn through stratified sampling and the obtained data were analyzed statistically via SPSS, V. 16.
The result of multiple regression demonstrated that the independent variables in this research account for 37 per cent of variance in religiosity. Moreover, the result of B coefficient showed that secularization had a significant and negative correlation with religiosity. It also became clear that there was a significant and negative correlation between the socio-economic status and religiosity, whereas no relation was found between socio-economic status and degree of secularization. Secularization is observed more in men; no relationship was found between ethnic identity and religiosity.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gender
  • Social status
  • Ethnic identity
  • secularization
  • religiosity
آزاد ارمکی، تقی. (1385)، سکولاریسم و رابطه آن با تحصیلات عالی، مجلهً  جامعه‌شناسی ایران، دوره هفتم، شماره 3.
- امیری، سیاوش. (1383)، بررسی جامعه­شناختی تاثیر پایگاه اقتصادی اجتماعی و جنسیت بر دینداری  جوانان، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز، دانشکده علوم اجتماعی.
- ببی، ارل. (1381)، روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، جلد اول، ترجمه: رضا فاضل،تهران: انتشارات سمت.
- برگر ، پیتر؛ بریجیت برگر؛ هانسفرید کلنر. ( 1381)، ذهن بی خانمان؛ آگاهی و نوسازی، ترجمه: محمد ساوجی، تهران: نشر نی.
- برگر، پیتر؛ تامس لاک من. (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت؛ رساله‌ای در جامعه‌شناسی شناخت، ترجمه: فریبرز مجیدی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- جلالی مقدم، مسعود. (1379)، در آمدی به جامعه‌شناسی دین، نشر مرکز.
- ذاکرمن، فیل. (1384)، درآمدی بر جامعه­شناسی دین، ترجمه:  خشایار دیهیمی، نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- ربانی، رسول؛ پورافکاری، نصرالله؛ کریمی­کیا، محمدصادق. (1386)، «برخی موانع ذهنی توسعه در ایران (پژوهشی پیرامون سنت و مدرنیته در نظام فرهنگی دانشجویان)»، فصلنامه توسعه انسانی، دوره اول، شماره دوم، دانشگاه شهید چمران اهواز.
- سراج­زاده، حسین. (1383)، «بررسی تعریف عملیاتی دینداری در پژوهش­های اجتماعی»، چالش­های دین و مدرنیته، تهران:  طرح نو.
- سروش، مریم. (1380)، بررسی عوامل فرهنگی موثر بر هویت مذهبی جوانان .مطالعه موردی شهر شیراز، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز دانشکده علوم اجتماعی.
- شجاعی زند، علی­رضا. (1381)، عرفی شدن در تجربه مسیحی و اسلامی، تهران: مرکز  بازشناسی اسلام و ایران.
- شجاعی زند، علی­رضا. (1380)، دین، جامعه، عرفی شدن، تهران: نشر مرکز.
- طالقانی، محمود. (1380)، روش تحقیق نظری، تهران: انتشارات پیام نور.
- فرانکفورد، چاوا؛ ناچمیاس، دیوید. (1381)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه: فاضل لاریجانی و رضا فاضلی، تهران: انتشارات صدا و سیما.
- قاسمی، وحید. (1384)، ضریب آلفای کرونباخ و ویژگی­های آن با تأکید بر کاربرد در پژوهش‌های اجتماعی، مجله پژوهشی علوم ­انسانی، دانشگاه اصفهان، جلد نوزدهم، شماره 2.
- گودرزی، محسن و دیگران. (1384)، باورهای دینی و نگرش­های اجتماعی .انتشارات طرح ملی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- مرشدی، ابوالفضل؛ توسلی، غلام‌عباس. (1385)، بررسی سطح دینداری و گرایش‌های دینی دانشجویان، مجله جامعه­شناسی ایران،  دوره هفتم، شماره 4.
- مقصودی، مجتبی. (1380)، قومیت­ها و هویت فرهنگی ایران،نامه پژوهش، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، تهران: سال ششم، شماره 22 و 23.
- ملکم، همیلتون. (1377)، جامعه‌شناسی دین، ترجمه: محسن ثلاثی، نشر تبیان.
- موحد ، مجید؛ کایدان، میثم. (1386)، جنسیت و جامعه­شناسی دین، انتشارات آوند اندیشه.
- نباتیان، محمد اسماعیل. (1382)، سکولاریزه شدن، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 27.
- نبوی، عبدالحسین؛ حسین­زاده، علی­حسین؛ حسینی، هاجر. (1387)، بررسی تأثیر پایگاه اجتماعی اقتصادی، احساس بی­قدرتی، هویت قومی بر احساس امنیت  اجتماعی .فصلنامه دانش انتظامی، سال دهم، شماره 2،  تابستان.
- واخ، یواخیم. (1380)، جامعه‌شناسی دین، ترجمه: جمشید آزادگان، تهران.
-  همتی، همایون. (1375)، دین شناسی تطبیقی، تهران: آوای نو.
 
- Berger, peter(1969). The sacred canopy.elements of a sociological theory of religion . published in hardcover by doubleday &company , inc.
- Flere, Sergej& Klanjsek, Rudi (2007). social status and religiosity in christian Europe. department of sociology ,faculty of arts,university of Maribor.
- Hallahmi, B, and micheal Argyle (1997). The  psychology of religious behavior , belief and experience, Londormal and direct helping. Dage.
- Johnstone, Ronald (1988). Religion in society. newjersy. Englewoodcliffs
- LoewenthalKate Miriam(2002). Are women more religious than men? Gender differences in religious activity among different religious groups in the UK. Journal personality and individual differences, volume 32.
- Reitsma,jan and  scheepers. Peer (2006). Dimensions of religiosity and informal and direct helping. Dage van de sociologie- 8 juni.
- Said, Nurman (2004) .Religion and Cultural identityamongtheBugis.i nter – Religio 45. summer.
- Stolz, Jorg (2006). salvation goods and religious markets; integrating rational choice and weberian perspectives.http://scp sagepub.com.
- Stolz, Jorg (2008). the explanation off religiosity : testing  sociological mechanisms  empirically.ORS- Working Papers.