نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

تغیر نیازهای اقتصادی، صورتبندی اجتماعی معاصر از تولید به مصرف، چرخش فرهنگی در جامعه شناسی و رواج علاقه به فرآیندهای نمادین در جریان کنش اجتماعی، عواملی هستند که مصرف را به یکی از کانونی ترین موضوعات مطالعاتی در جامعه شناسی معاصر تبدیل کرده‌اند. پژوهش حاضر در همین راستا و برای شناسایی الگوهای مصرف و بررسی عوامل موثر بر این الگوها در میان ساکنان شهر تهران  صورت گرفته است. در بخش ادبیات نظری علاوه بر چشم­اندازهای تاریخی  و سطح کلان، دیدگاه‌های مربوط به سطح  خرد یعنی رفتار و اعمال کنشگران فردی نیز بررسی شده­اند. تحقیق به روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه در میان 410 نفر از افراد 15 تا 45 ساله­ ساکن شهر تهران انجام شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده توزیع طبقاتی الگوهای مصرف و انطباق آنها بر جایگاه افراد در فضای سلسله مراتب اجتماعی است. درنتیجه به نظر می‌رسد که سخن گفتن از بررسی قشربندی و تمایزهای اجتماعی بر مبنای مصرف و سبک زندگی به جای پویش‌های ساختاری و طبقاتی – در شرایط کنونی جامعه‌ایران -  فعلاً امکان­پذیر نیست، چرا که ‌این عوامل خود نمودی از جایگاه طبقاتی­اند.
 

کلیدواژه‌ها

• مصرف
• الگوی مصرف
• سرمایه اقتصادی
• سرمایه فرهنگی
• روحیه مصرف­گرایی

عنوان مقاله [English]

Sociological Analysis of Consumption Patterns Among People of Tehran

چکیده [English]

The economic needs of contemporary social formation had changed from production to consumption. This transformation, in addition to cultural turn in sociology and circulation of interest in symbolic processes of social action led to change the consumption into one of the most focal subject matter in contemporary sociology. Current research had been done to identify consumption patterns among resident of Tehran and study the effective factors on these patterns. In the theoretical section along with adoption a macro level and studying historical perspectives, the micro level theories which are based on individual actor’s behaviors and practices, had been studied, too. Methodologically, this is a survey research in which multistage cluster sampling had been used for selection of samples. The data have been collected through questionnaire among 410 citizens of Tehran between ages of 15 to 45. The findings of research are indicative of class distribution of consumption patterns and corresponding of these patterns to individual’s position in social hierarchy. So, it seems that we cannot speak of studying the stratification and social distinctions based on consumption and lifestyle instead of structural and class processes. Because consumption patterns and lifestyles are themselves the manifestations of class position.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Consumption
• consumption pattern
• economic capital
• cultural capital
• consumerism