نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

در این مقاله تلاش شده  مسئله چگونگی چرخش نظری تجربه شده از مفهوم فقر به سازة مطرودیت اجتماعی، از حیث تاریخی و به روش اسنادی، تحلیل و ارزیابی نظری شود. جایگزینی مفهومی مطرودیت اجتماعی به جای فقر بر این استدلال استوار است که مفهوم مطرودیت اجتماعی مفهومی پویا است که هم به فرایندها و هم به موقعیت­های حاصل از آن اشاره دارد و تشکیل طیفی را می‌دهد که دارای ابعاد چندگانه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است و گزینة مناسبی برای بررسی تغییرات ساختاری محسوب می‌شود. به عبارت دیگر این مفهوم به صورت مناسب­تری خصلت چند بعدی سازوکار­هایی را که به موجب آن افراد و گروه­ها از مبادلات اجتماعی، فعالیت­ها و حقوق سازندة همبستگی و هویت اجتماعی دور می­مانند،  آشکار می­سازد و عموماً از طریق تأکید بر مخاطرات حاصل از شکاف­های موجود در بافت اجتماعی، چیزهایی فراتر از نابرابری اجتماعی را مدنظر قرار می­دهد. سازه مطرودیت اجتماعی ابعاد چهارگانه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را شامل می‏شود. ابعادی که با وجود درهم‏تنیدگی که با یکدیگر دارند، هرکدام مؤلفه‌های خاص خود را دارند. درآمد، تولید و توزیع مؤلفه‌های بعد اقتصادی، ارتباط و مشارکت مؤلفه‌های بعد اجتماعی، حقوق و شهروندی مؤلفه‌های بعد سیاسی و دانش و اطلاعات مؤلفه‌های بعد فرهنگی را تشکیل می‏دهند. همچنین بر این نکته تاکید شده است که مطرودیت به عنوان مفهومی چند بعدی و چند سطحی توان در بر گرفتن دوگانگی­های اجتماعی را دارد و شامل سازوکار­هایی است که به موجب آن افراد و گروه­ها از بخشی از تغییرات اجتماعی، حقوق و فعالیت­های سازندة منجر به انسجام اجتماعی و هویت دور مانده­اند. این ساز وکار­ها می­توانند به صورت فعال یا منفعل به مطرودیت اجتماعی بیانجامند. مطرودیت اجتماعی امروزه با ارزش­ها و عقاید مختلفی ارتباط یافته است و برای تبیین آن از پارادایم‌های مختلفی چون پارادایم همبستگی، پارادایم تخصصی شدن و پارادایم انحصار استفاده شده است. بر اساس این پارادایم­ها مطرودیت اجتماعی یک مفهوم پیچیده و چند وجهی است که هم به افراد و هم به جوامع مربوط می­شود و بر مسائل نوظهور اجتماعی چون جهانی­سازی و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی حاصل از آن و فرایندهایی که به طرد و انزوای افراد، گروه­های اجتماعی و یا نواحی می‌انجامند، تمرکز دارد.
 

کلیدواژه‌ها

• فقر
• مطرودیت اجتماعی
• شهروندی
• پیوستار مطرودیت و ابعاد مطرودیت

عنوان مقاله [English]

Conceptual and Theoretical Rotation From Poverty Towards Social Exclusion

چکیده [English]

This article explores experienced theoretical rotation of the concept of poverty towards the construct of social exclusion structure, by usage of historical and documentary methods. Replacing social exclusion instead of poverty is based on the argument that the concept of social exclusion is a dynamic concept which both refers to processes and also the position of it and make a multidimensional range with economic, social, political and cultural aspects also is considered suitable for studying structural changes. In other words, this concept more appropriately shows multidimensional characteristic of   mechanisms in which people and group put aside from social exchanges, activities and the creative rights of solidarity and social identity. It generally considers something beyond the social inequalities through emphasizing on the hazards of existing gap in social context. Also exclusion as multi-dimensional and multi-level concept can encompass the social dichotomy and includes some mechanisms by which the individuals and groups have been kept apart from social change, rights and  productive activity that led to social cohesion and identity. This mechanism actively or passively can lead to social exclusion. Today social exclusion is related to various values and opinions and also diverse paradigms such as correlation paradigm, paradigm of specialization and monopoly paradigm has been used to explain it. Regarding these paradigms, social exclusion is a complex and multifaceted concept and relates to both individuals and communities and focuses on emerging social issues such as globalization, its  economic and social outcomes  and processes resulting in exclusion and isolation of individuals, social groups or regions.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Social exclusion
• Poverty
• citizenship
• Range and Aspects of Exclusion