نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

دراین تحقیق به دنبال یافتن پاسخ این سؤال هستیم که سبک زندگی حاشیه‌ای و نوع رفتارها، ارزشها و باورهای حاشیه‌نشینان فقیر در شهرتبریز تا چه اندازه با سطح و شدت فقر آنان همبسته است؟ پس زیر بنای اصلی این تحقیق انتخاب و مسئولیت شخصی در ارتباط با فقر می باشد که با شاخص‌های متغیر اصلی عاملیت انسانی سنجش می شود. روش تحقیق توصیفی و تحلیل همبستگی از نوع پس رویدادی به روش میدانی پیمایش می باشد. تکنیک جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه ساختاری با استفاده از پرسشنامه است.جامعه آماری شامل کلیه ساکنان مناطق حاشیه‌نشین شهر تبریز می باشد. برای برآورد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 390 نفر از سرپرستان خانوار مهاجرین حاشیه نشین را انتخاب کرده‌ایم. روش نمونه گیری احتمالی چند مرحله‌ای است و داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده‌اند و از آزمونهای سطح ترتیبی برای جداول متقاطع توافقی همبستگی در سطح رتبه‌ای، مانند کندال بی و آزمون همبستگی جزیی پیرسون، تحلیل چند متغیره رگرسیونی و تحلیل مسیر استفاده شده است.ارتباط متغیرهای میل به پیشرفت و میل به کنترل محیط با شدت فقر بصورت معکوس تأیید شد و نمایان شد که متغیرهای نگرش به فقر، وابستگی عاطفی، استبداد پذیری، سازگاری و تقدیرگرایی همبستگی مستقیم با شدت فقر اقتصادی دارند. نتایج تحلیل چند متغیره رگرسیونی نیز نشان داد که متغیرهای وارد شده عاملیت انسانی، توانسته‌اند 2/14 درصد از تغییرات متغیر وابسته فقراقتصادی، را تبیین کنند و بیش از 85 درصد از تغییرات فقر اقتصادی از محدوده متغیرهای عاملیتی خارج بوده است. مهم ترین پیش بینی کننده فقر اقتصادی متغیر میل به پیشرفت بوده است و متغیرهای نگرش به فقر، استبداد پذیری،نگرش به فقر، وابستگی عاطفی و سازگاری با محیط و ... در رده‌های بعدی قرار دارند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Human Agency and Poverty Studying relation between poverty and effective individual action in Marginal population in TABRIZ

چکیده [English]

This research tries to investigate relation between beliefs, values and life styles of people who live in marginal settlements of TABRIZ with the level of economic poverty. In fact the basic idea of this study is personal choice and responsibility in relation with poverty which is measured by essential indicators of human agency. Theoretical framework and hypothesis are driven out from action theory and other perspectives such as rational choice theory and cultural perspectives of poverty. Research method includes correlation analysis and survey. Data were collected by structured interviews from 390 marginal people of TABRIZ metropolis. Data are analyzed by SPSS software and statistical methods such as Bivariate correlation in ordinal by ordinal cross tab tables, partial R Pearson, multiple regression and path analysis are used. Results show that desire to progress and desire to environmental control have negative correlation with level of poverty. Also attitude towards poverty, Emotional dependence, believe in destiny and conformity positively effect on level of poverty. Multiple regression analysis shows that R square =0/142 and more than 85 percent of variance of poverty cannot be predicted by variables. The most important predictor of economic poverty is desire to progress.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty
  • Human agency
  • Action theory
  • Desire to progress
- ابراهیمی، زهرا. (1386)، فقر در ایران در طی سال‌های 1368-1383، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهراء.
- افروغ، عماد. (1379)، فضا و نابرابری اجتماعی: ارائه الگویی برای جدایی‌گزینی فضایی و پیامدهای آن، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
- بانک جهانی. (1381)، گزارش‌های توسعه سال‌های 2000-2001، مبارزه با فقر، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی.
- بانک جهانی. (2003)، فقر در ایران، روندو ساختار 1365-1377، ترجمه: شیبانی و سید کردستانچی.
- پیران، پرویز. (1361)، دیدگاه‌های نظری در جامعه شناسی شهر و شهر نشینی، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، سال پنجم، شماره سوم.
- پیران، پرویز. (1375)، فقر و آسیب‌های اجتماعی، سمینار فقر و فقر‌زدائی، تهران: سازمان بهزیستی کشور.
- خداداد کاشی، فرهاد. (1381)، ‌اندازه گیری شاخص فقر در ایران در دوره زمانی 63-79، تهران.
- رئیس دانا، فریبرز. (1377)، فقر و مهاجرت در ایران، مجموعه مقالات فقر در ایران.
- زاهدی مازندرانی، محمد جواد. (1384)، فقر روستایی، روند اندازه گیری آن در ایران (تبیین روش‌ها و نقد رویکردها)، فصلنامه رفاه اجتماعی، دانشکده بهزیستی و توانبخشی، تابستان 84، شماره 18.
- سن ، آمارتیا. (1382)، توسعه به مثابه آزادی، ترجمه: حسین راغفر. تهران: انتشارات کویر.
- لیتل، دانیل. (1373)، تبیین در علوم اجتماعی. ترجمه: عبدالکریم سروش. تهران: انتشارات صراط.
- Adjibolosoo, S. (2003). “Ethnicity and the Development of National Consciousness:A Human Factor Analysis.” In W. J. Tettey, K. P. Puplampu, and B. J.
- Alcock, P. (2006). Understanding Poverty. London: Macmillan.
- Breadshaw, Ted K(2007). theories of poverty and anti-poverty programs in community development. journal of the community development society, siring.
- Bullock, Heather E., and Julian L. Fernald. (2005). “Predicting Support for the Elimination of the Dividend Tax: The Role of Framing and Attributions for Wealth.” Analyses of Social Issues and Public Policy, 5: 20-48.
- Castells, M. and Portes, A. ( 2002), ‘World underneath: the origins, dynamics, and effects of the informal economy’ , The Johns Hopkins University Press, Baltimore.
- Castells, M. (1997), The Urban Question: A Marxist Approach, Edward Arnold, London.
- Davis, M (2004b), The Urbanization of empire: mega cities and the laws of chaos, social text, vol.81, no.22
- Davis,A. (2004), theories of poverty and anti-poverty programs in community development. journal of the community development society.
- Cameron, David J. (2007). "Mechanisms of Neighborhood Effects: Linking Culture and Structure to Adolescent Outcomes in Poor Neighborhoods." Ph.D. Dissertation. Program in Sociology and Social Policy,
- Coetzee, E. (2006), Urban vulnerability: a conceptual framework, Urban Vulnerability: Perspective from South Africa, Periphery publications, Cape Town.
- Effah, Kofi B. (2006). “The Impact of Technical Assistance Program on Science and Technology Policies and Programs in Africa” In S. Adjibolosoo, ed. The International Development Program of Activities: What Are We Doing Wrong? Bloomington, Indiana: 1st Books Library (2004, pp. 169-214).
- Judy Baker and Nina Schuler, (2005). Analyzing urban poverty ; a summary of method and approaches,World Bank, p: 3)
- Lamont, Rawi, Yoshiko M. Herrera, Alastair Iain Johnston, and Rose McDermott. (2006). "Identity as a Variable: A Guide to Conceptualization and Measurement of Identity." Cambridge, MA.
- Mizhel, A.(2008). ‘The urban context and poor people’: A People Approach to Reducing Poverty, Doctoral Thesis.
- UN-HABITAT (2003), The Challenges of the slum: Global report on Human Settlement, Eathscan, London.
- Bergis, B.S.(2008), Poverty: A study of  Town Life, Doctoral Thesis.
- Sen, A.(1981), Poverty and Famine: An Essay on Entitlement and Deprivation, OxfordUniversity  Press, New Delhi.
- Shahadat, H.(2009), Urban poverty in Dhaka City, Bangladesh, university of New South Wales, Sydney, Australia.
- Young, Alford A., Jr. (2004). The Minds of Marginalized Black Men: Making Sense of Mobility, Opportunity, and Future Life Chances. Princeton: PrincetonUniversity Press.