نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارجامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناسی ارشد برنامه ریزی رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده


امروزه شناسنامه به عنوان یکی از شاخص‌ها و الزامات زندگی در جامعه مدرن شناخته می‌شود. این مقاله در صدد است که تأثیر شناسنامه و نقش آن در زندگی کودکانبدون شناسنامه را بررسی نماید. در انجام این پژوهش براساس رویکرد کیفی از "نظریه مبنایی"استفاده شده و نمونه‌گیری آن به صورت هدفمند می‌باشد. داده‌های تحقیق از طریق مصاحبه انفرادی با 21 کودک بدون شناسنامه ساکن مناطق خاک سفید و دروازه غار شهر تهران و نیز تشکیل جلسات بحث گروهی گردآوری شده است.  
یافته‌های این پژوهش نشانگر عدم شکل‌گیری احساس هویت در کودکان بدون شناسنامه است. کودکان بدون شناسنامه، داشتن شناسنامه را عامل دستیابی به رهایی و برخورداری از حقوق اجتماعی می‌دانند. فقدان شناسنامه، این کودکان را با مشکلات متعددی همچون عدم دسترسی به امکانات رفاهی، آموزشی و تحصیلی و ترک تحصیل، احساس تحقیر و احساس بی قدرتی و پوچی روبرو کرده است. در نهایت این مشکلات فرایند هویت‌یابی و شناخت فرد از خود را در جامعه دچار مشکل می‌کند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Problem Of Identity on Children Without Birth Certificate

نویسندگان [English]

  • abotorab talebi 1
  • meragossadat malakoti 2

1

2

چکیده [English]

This paper surveys the sense of identity in children without birth certification and the numerous problems they face with it. As there are not so many surveys conducted on this and nowadays the birth certification is known as one of the standards and requirements of living in modern societies, this paper seeks to explore the influence of birth certification and its role in the life of children,. Due to the lack of prior research in this field, Grounded Theory was used and the sampling was targeted. The research data were collected through individually interviewing and group discussions with 21 children without birth registration, living in Khak-Sefid and Darvaze-Ghaar regions, Tehran, Iran; were held. Research findings show child’s lack of identity establishment. Children without birth certification consider having a birth certification as the factor of accessing to liberation and enjoying social rights. Lack of birth certification makes them confronting many problems, such as lack of access to welfare, training and educational facilities, dropouts, sense of humiliation, powerlessness and absurdity.  Finally, these problems cause difficulties in one’s identity, identification process and self-discovery in the society.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Identity
  • children without birth certificate
  • identification process
  • Child
 
- احمدی، حبیب؛ ‌هاشمی، سمیه؛ روحانی، علی. (1389)، بررسی رابطه وسایل ارتباطی نوین با هویت جنسی جوانان شهر شیراز، فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه، شماره چهارم، سال اول.
- اختر شهر، علی. (1386)، ابعاد هویت اجتماعی- دینی دانشجو، فصلنامه دانشگاه اسلامی‌، شماره سوم، سال یازدهم.
- آنسلم، استراوس؛ کوربین، جولیت. (1387)، اصول روش تحقیق کیفی نظریه مبنایی رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمه: بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- اسدی، لیلا سادات. (1387)، حق کودک بر هویت، مجله فقه و حقوق خانواده، شماره 49.
- اشرفی، ابوالفضل. (1379)،هویت اجتماعی و پیشگیری از انحرافات اجتماعی، فصلنامه علوم اجتمـاعی، شماره یازدهم و دوازدهم.
- توسلی نائینی، منوچهر. (1390)،تأمـلـی بر وضـعیـت کودکان حاصل از ازدواج مردان خارجی با زنان ایرانی با نگاهی به کنوانسیون حقوق کودک 1989، پژوهشنامه حقوقی، شماره 1، سال دوم.
- جنکینز، ریچارد. ( 1381)، هویت اجتماعی، ترجمه: تورج یار احمدی، تهران: نشر شیرازه.
- چلبی، مسعود و مهدی امیر کافی. (1383)، تحلیل چند سطحی انزوای اجتماعی، نشریه جامعه‌شناسی ایران، شماره 18.
- دان، رابرت. جی. (1385)، نقد اجتماعی پست مدرنیته بحران‌های هویت، ترجمه: صالح نجفی، تهران: نشر پردیس.
- ذکایی، سعید. (1381)، نظریه و روش در تحقیقات کیفی، فصلنـامه علوم اجتماعـی، شمـاره هـفـدهـم.
- ریتزر، جورج. (1384)، نظریه جامعه‌شناسی در دوران معـاصـر، ترجمه: مـحسـن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی‌.
- شیانی، ملیحه. (1384)، فقر، محرومـیت و شهروندی در ایران، رفاه اجتماعی، شمـاره 18.
- عباسی اسفجیر، علی‌اصغر. (1389)، بررسی عوامل موثر بر شکل‌گیری هویت اجتماعـی دانش آموزان متوسطه شهرستان آمل، مجله جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، پیش شماره سوم، سال اول.
- غفاری، غلامرضا؛ محمدباقر تاج‌الدین. (1384)، شناسایی مؤلفه‌های محرومیت اجتماعی، نشریه رفاه اجتماعی، شماره 17.
- فلیک، اووه. (1390)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه: ‌هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
- قیصریان، اسحاق. (1383 )، بررسی عوامل مؤثر بر مرگ و میر کودکان با تأکید بر محرومیت اجتـماعی، نشریه جمعیت، شماره 49 و 50.
- کچوئیان، حسین. (1384)، تطورات گفتمان‌های هویتی ایران، تهران: نشر نی.
- کوزر، لوئـیس. (1385)، زندگـی و اندیشـه بزرگان جامعه‌شناسی ، ترجـمه: محسن ثلاثی،  تهـران: انتشارات علمی.
- گل محمدی، احمد. (1381)، جهانی شدن فرهنگ، هویت، تهران: نشر نی.
- گیدنز، آنتونی. (1383)، تجدد و تشخیص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه: ناصر موفقیان، تهران: نشرنی.
- مهدوی، سیدمحمد اسحاق؛ پیلتن، فخرالسادات. (1388)، بررسی جامعه‌شناختی نقش مدارس در شکل‌گیری هویت ملی دانش آموزان، نشریه مطالعات ملی، شماره 40.
-میرساردو، طاهره؛ کاوسی، اسماعیل؛ ابراهیم زاده،‌ رمضان. (1387)، بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر بر بحران هویت جوانان، پژوهشنامهعلوماجتماعی، شماره اول.
 
 - Miller , Michael. (2004). Birth registration: statelessness and other repercussions for unregistered children, 3rd European Conference On Nationality , UNICEF: strasbourg.