نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار ارتباطات دانشگاه علوم انتظا‌می‌ امین (نویسنده مسئول).

2 کارشناس ارشد دانشگاه علوم انتظا‌می ‌امین.

چکیده

چکیده
با ورود تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی درخانواده‌‌ها، ارزش‌های اجتماعی خانواده‌‌ها تحت تأثیر قرار گرفته و موجب شده تا شاهد تغییراتی در رفتار و گفتمان نسل جوان باشیم. شبکه‌‌های اجتماعی مجازی و اینترنت مهم‌ترین این تکنولوژی‌‌ها ‌می‌باشد که در دنیای امروز ما به‌گونه‌ای نفوذ کرده است که نمی‌توان زندگی بدون آن‌را تصور کرد، اما همین فضا آسیب‌‌های متعددی را با خود به‌دنبال داشته است که یکی از اصلی‌ترین این آسیب‌‌ها، در محیط خانواده و تغییر سبک زندگی و شکستن مرز باور‌ها و ارزش‌ها به‌خصوص در میان بانوان و دختران جوان است؛ قشری که قرار است مولد و پرورش‌ دهنده‌ی نسل‌‌های بعدی باشند و با تغییر در هویتشان، می‌توان هویت نسل ایرانی را استحاله کرد. غرب و حاکمان فضای مجازی برای نیل به چنین هدفی، برنامه‌ریزی گسترد‌ه‌ای دارند. این تحقیق به‌منظور بررسی تاثیر شبکه‌‌های اجتماعی با تاکید بر چهار مولفه (ویژگی) اصلی محیط تعاملی، فضای صمیمی ‌و احساس رضایت، گروه‌‌ها، اجتماعات مجازی و محتوا و تولیدات شبکه‌‌های اجتماعی که منتج از این شبکه‌‌ها ‌می‌باشد و تاثیر آن بر هویت نهاد خانواده صورت گرفته است. این پژوهش، کمی و‏ از نوع توصیفی-تحلیلی است و از تکنیک ‏پیمایش، در این مطالعه بهره گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش شامل همه شهروندان مناطق چهارده‌گانه شهر اصفهان است که به مراکز مشاوره روانشناسی در شهر اصفهان مراجعه کرده‌اند که محقق به کمک جدول مورگان 184 نفر از مراجعه‌کنندگان رابه روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای غیر احتمالی به‌عنوان حجم نمونه انتخاب کرده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته شامل 26 گویه بوده که روایی آن مبتنی بر نظر نخبگان و پایایی آن به شیوه آلفای کرونباخ با ضریب 880/. که در سطح رضایت بخش است به‌دست آمد. نتایج حاصل از پژوهش، آشکار ساخت که بین شبکه‌‌های اجتماعی مجازی و هویت نهاد خانواده رابطه معناداری وجود دارد. بدین‌ترتیب که برخی ویژگی‌های شبکه‌‌های اجتماعی مجازی از جمله محیط تعاملی، فضای صمیمی ‌و احساس رضایت، گروه‌‌ها و اجتماعات مجازی و محتوا و تولیدات شبکه‌‌های اجتماعی تاثیر غیر قابل انکاری بر هویت نهاد خانواده و ارزش‌های این نهاد مقدس دارد.
واژه‌‌های کلیدی: خانواده، شبکه‌‌های اجتماعی، هویت، فضای مجازی.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Virtual Social Networks on Family Identity Jafar Hosseinpour[1] , Ali Arab Momeny[2] Received: 8/5/2017 Accepted: 24/7/2017

نویسندگان [English]

  • gafar hossinpoor 1
  • ali momene 2

1 عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی

2 expert

چکیده [English]

The Impact of Virtual Social Networks on Family Identity
Jafar Hosseinpour[1]  ,  Ali Arab Momeny[2]
Received: 8/5/2017                 Accepted: 24/7/2017
 
Abstract
With the advent of technology and mass media in the families, the social values of families have been affected and have led to changes in the young generation communication and behaviors. Today the virtual social networks are the most significant of those technologies which have the special role in our world that life cannot be imagined without them. The expansion of this space has caused several damages in the family environment such as lifestyle changes, breaking the boundaries of beliefs and values especially among our young girls and women. The group which is supposed to be breeder of the next generations and any change in their identity can cause destruction of Iranian generation identity. The West and the virtual space rulers have widespread plans to achieve such a goal.
This research examines the impact of social networks on the family identity with an emphasis on the four main components (The interactive environment, the intimate atmosphere, satisfaction of the groups and the virtual communities, the content and production of social networks resulting from these networks). This research is quantitative and descriptive-analytic one which applies survey technique. The results of the research revealed that there is a significant relationship between virtual social networks and the identity of the family institution. So that some of the features of virtual social networks such as the interactive environment, intimate atmosphere and satisfaction, groups, and virtual communities, and the production of social media networks have an undeniable impact on the identity of the family institution and the value of this holy institution.
Keywords: Family, Social Networks, Identity, Virtual Space
 



[1]. Associate Professor in Communication Sciences, AminPoliceUniversity.
    (Corresponding Author).  j.sadat95@ gmail.com


[2]. Master's degree, AminPoliceUniversity.    am84137nj@gmail.com

منابع
-  اسلوین، جیمز. (1380)، اینترنت و جامعه، ترجمه عباس گیلوری و علی رادباوه، تهران: نشر کتابدار.
-  افتاده، جواد. (1388)، شبکه‌‌های اجتماعی یکپارچه‌سازی خدمات در روابط عمو‌می ‌الکترونیک، چهارمین همایش عمو‌می ‌الکترونیک.
-  اکبری، الهام. (1389)، تاریخچه شبکه‌‌های اجتماعی، وبلاگ یادگیری الکترونیکی.        
-  پای، لوسین و دیگران. (1380)، بحران‌ها و توالی‌ها در توسعه سیاسی، ترجمه غلامرضا خواجه سروی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-  تورن، آلن. (1380)، نقد مدرنیته، ترجمه مرتضی مردیها، تهران: گام نو.
-  جواهری، فاطمه؛ باقری، لیلا. (1388)، «تأثیر استفاده از اینترنت بر سرمایه اجتماعی و انسانی (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه تهران)»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم تهران، سال 15، شماره 58-59.
-  دوران، بهزاد. (1381)، تاثیر فضای سایبرنتیک بر هویت اجتماعی، رساله دکتری جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
-  دهخدا، علی اکبر. (1381)، لغت‌نامه، جلد 14، دوره جدید، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-  ذکائی، محمد سعید؛ حسنی، محمد حسین. (1394)، «گونه‌شناسی کاربران رسانه‌‌های اجتماعی»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال پنجم، شماره هفدهم.
-  رجبی، زهره. (1388)، بازنمایی گرایش‌‌های سیاسی کاربران ایرانی در شبکه‌‌های اجتماعی مجازی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی.
-  سلطانی‌فر، محمد. (1388)، شبکه‌‌های اجتماعی و فرصت‌‌ها و چالش‌‌های، پژوهش‌‌های رسانه‌ای مرکز تحقیقات استراتژیک.
-  ضیایی‌پرور، حمید. (1388)، ویژگی‌‌های شبکه‌‌های اجتماعی مجازی، مرکز تحقیقات استراتژیک.
-  عبدالهیان، حمید؛ یحیایی، سبحان. (1390)، «نشانه‌شناسی تصویر‌هایی از شیوه زندگی ایرانی؛ مطالعه «خودبازنمایی»‌های دیداری کاربران ایرانی در شبکه اجتماعی یاهو 360»، فصلنامه مطالعات فرهنگ-ارتباطات، ش12 (15).
-  فرهمند، مریم. (1387)، «دختران و کاربرد اینترنت»، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، ش11 (41).
-  کاستلز، مانوئل. (1380)، عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ، ترجمه حسن چاووشیان، جلد 1، تهران: طرح نو.
-  گیبینز، جان؛ ریمر، بو. (1388)، سیاست پست مدرنیته، ترجمه منصور انصاری، تهران: نشر گام نو.
-  گیدنز، آنتونی. (1378)، تجدد و تشخص، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
-  محسنی، منوچهر. (1380)، جامعهشناسی جامعه اطلاعاتی، نشر دیدار.
-  معین، محمد. (1371)، فرهنگ فارسی، جلد4، چاپ هشتم، تهران: انتشارات امیر کبیر.
-  معینی علمداری، جهانگیر. (1384)، «هویت و مجاز: تأثیر هویت اینترنتی»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره4.
-  منتظر قائم، مهدی؛ شاقاسمی، احسان. (1387)، «اینترنت و تغییر اجتماعی در ایران: نگاهی فراتحلیلی با تأکید بر جوانان»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره نهم، شماره 3و4.
-  موسوی نسب، لیلا. (1390)، بررسی تأثیر عضویت در شبکه‌‌های اجتماعی مجازی بر سرمایه اجتماعی کاربران آن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پردیس آموزش‌‌های نیمه حضوری، دانشگاه علامه طباطبائی.
-  موسوی، کمال‌الدین؛ حدادی، فریده. (1390)، «تحلیل مقایسه‌ای ‌سرمایه اجتماعی در جهان واقعی و در جهان مجازی: با تأکید بر جوانان 15 تا 24 ساله مراجعه کننده به کافی نت‌‌ها در شهر اصفهان»، مجله رسانه جهانی، ش6 (2).
-  نکوروح، محمود. (1378)، در جستجوی هویت تازه، تهران: انتشارات چاپخش.
-  نوابخش، مهرداد و دیگران. (1389)، «بررسی آثار اینترنت و موبایل در تغییر هویت جوانان 29-15 سال استان مازندران»، جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، ش1 (1).
-  هوگان، برنی؛ ‌‌هاسه، آنابل کوان. (1389)،«تداوم و تغییر در رسانه‌‌های اجتماعی»، ترجمه فهیمه محمد سمسار، کتابمهر، زمستان، شماره اول.
 
-  Bartle, R. (2004), Designing Virtual Worlds, London: Routledge.
-  Bell, D. (2001), An Introduction to Cyberspace, London: Rutledge.
-  Castells, M. (2001), The Internet Galaxy: Reflections on the Internet, Business and Society, New York: Oxford university press.
-  Katz, S.& Marshal, B. (2006), “New Sex for Old: Life Style, Consumerism and the Ethics of Aging Well”, Journal of Agibg Studies, Vol. 17: 3- 16.
-  Kraut, R. et all. (2001),internet paradox revisited, Journal of Social Issues.
-  Lampe, C.& et al. (2008) ,Changes in use and prediction of facebook, in proceedings of the 20008 ACM conference on computer supported cooperative work, New York: ACM.
-  Lenhart, A. (2009), adults and social network websites, Pew Internet and  AmericanLife Project Suler, J. (2002), Psychology of Cyberspace [On-line], Available at: www. rider. edu/suler/ psycyber/ psycyber/html.
-  Millner, V. (2008), Internet Infidelity: a Case of Intimacy with Detachment, the Family Journal, 16, 78-82.
-  Suler, J. (2002), Psychology of Cyberspace [On-line], Available at: www. rider. edu/suler/ psycyber/ psycyber/html.
-  Windham, R. C. (2008), The changing landscape of adolescent Internet Communication and its relationship to psychological adjustment and academic performance, PHD Thesis, The George Washington University, College of Arts and Sciences.