نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به منظور بررسی تحقیقات انجام شده در حوزه آداب و مهارت‌های زندگی فراتحلیلی در این زمینه برروی88 تحقیق که تا سال 1387 در مراکز آموزشی و پژوهشی استان تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی انجام شده بودند صورت گرفت.جهت انجام فراتحلیل از چک لیست محقق ساخته‌ای که در برگیرنده سه قسمت شناسنامه پژوهش، کلیات پژوهش و نتایج و پیشنهادهای پژوهش بود استفاده گردید. چک لیست توسط دو ارزیاب اجرا شد و نتایج ارزیابی به وسیله ضریب پایایی بین ارزیابان مورد بررسی قرار گرفت. ضریب پایایی بین دو ارزیاب 97% به دست آمد. برخی از نتایج این فراتحلیل به قرار زیر است:
اغلب پژوهش‌های مورد بررسی در این تحقیق بر روی نوجوانان و دانش‌آموزان عادی مقطع دبیرستان بوده و تعداد کمی‌نیز بر روی دانشگاهیان و دانش‌آموزان دوره راهنمایی انجام شده است. حدود 88 درصد تحقیقات مورد نظر در حوزه آداب و مهارت‌های زندگی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند، در بین سال‌های 80 تا 87 انجام شده در صورتی که قبل از سال 74 هیچ پژوهشی در این زمینه صورت نگرفته است.
در زمینه تکنیک تجزیه و تحلیل داده‌ها اغلب پژوهشگران از روش آزمون T گروه‌های مستقل برای تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش خود استفاده نموده‌اند.
طبق بررسی‌های به عمل آمده از 88 پژوهش مورد بررسی در حوزه مهارت‌های زندگی و موضوعات مربوط به آن ، حدود 86 پرسشنامه گوناگون در زمینه مهارت‌های زندگی توسط پژوهشگران مورد استفاده قرار گرفته است.
از 88 پژوهش مورد بررسی ، در 72 پژوهش، محقق دانشجوی کارشناسی ارشد بوده و 13 نمونه نیز اختصاص به طرح‌های پژوهشی داشته است و 3 پژوهشگر نیز برای دریافت رساله دکتری تخصصی خود موضوع مهارت‌های زتدگی را انتخاب کرده بودند.
در ارتباط با محتوا، مهارت‌هایی چون بخشودگی، مدیریت کسب و کار در منزل (که در زمره مهارت‌های زندگی بومی‌ قرار دارند) با کمترین فراوانی مواجه هستند.
گرایش بیش از حد به تحقیقات کمّی، تاکید بیش از حد بر استفاده از پرسشنامه و عدم استفاده مناسب از مصاحبه و مشاهده، عدم مشاهده یک مطالعه دقیق تطبیقی در این حوزه، گرایش بیش از حد بر مهارت‌های زندگی مورد نظر فرهنگ غرب و کم اعتنایی به مهارت‌های زندگی متناسب با فرهنگ ایرانی- اسلامی، استفاده همزمان از فرضیه و سوال در بسیاری از تحقیقات، عدم دقت در روش‌های دقیق نمونه‌گیری و بسنده کردن به کمترین نمونه مورد نیاز، تمرکز انجام مطالعات بر روی دانش‌آموزان دبیرستانی و کم اعتنایی به دانش‌آموزان راهنمایی و بزرگسالان، تکه تکه کردن مهارت‌های زندگی و عدم توجه همزمان به مجموعه مهارت‌ها در مطالعات از جمله نقایص روش شناختی و محتوایی پژوهش‌های انجام شده در حوزه آداب و مهارت‌های زندگی است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Meta-Analysis of Researches in the Field of Manners and Life Skills in Iran

چکیده [English]

An analysis of 88 researches in the field of manners and life skills was done. Seventy-two of the researches were conducted by MA students, thirteen of them were research projects, and three of them were doctoral dissertations. All of the researches were conducted at the research and education centers of Tehran, Isfahan, and East Azerbaijan Provinces prior to 1387. Two evaluators made a checklist including the research indexes, research specifications, and the results and recommendations. The results were analyzed by a reliability coefficient, and that was determined as 97% between the evaluators. Some of the results of the meta-analysis are as follows:
Most of the researches analyzed in this study were conducted on teenagers and high school students, and only a few of them focused on university or middle school students. About 88% of the researches were conducted between the years 1380 and 1387, and there was no case of research before 1374.
Most of the researchers had used T-test to analyze the data of their researches. About 86 researches used questionnaires.
Out of 88 researches, 72 were conducted by MA students, 13 were research projects, and 3 of them were doctoral dissertations.
Topics such as forgiving, business management, and home care were less frequent.
Some deficiencies were identified in the methodology and content of the researches, including: excessive tendency towards quantitative research; excessive use of questionnaires and inattention to interview and observation; absence of precise, comparative researches; overemphasis on the western styles and skills and lack of attention to the skills commensurate with Iranian-Islamic culture; co-presence of hypothesis and question in most of the researches; inaccuracy in sampling methods and the use of small populations; excessive attention to high schools students and lack of attention to middle school students and adults; and the study of skills in isolation and inattention to them as
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meta-analysis
  • Life skills
  • Life Manners
-  اسماعیلی ، محمد. (1380)، میزان تحقق اهداف درس مهارت‌های زندگی در دانش‌آموزان دوره متوسطه استان اردبیل، پژوهشکده تعلیم و تربیت آموزش و پرورش استان اردبیل.

-  داوودی، آذر. (1383)، مهارت‌های زندگی ضروری دوره راهنمایی و میزان انطباق برنامه‌های درسی مدارس با این مهارت‌ها از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت، کارشناسان برنامه ریزی درسی و معلمین دوره راهنمایی شهر شیراز، پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه شهید بهشتی.

-  صفرزاده، مریم. (1383)،بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی در برقراری ارتباط اجتماعی کارآمد در دانش‌آموزان دختر اول دبیرستان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
-  میرزاده. (1381)، بررسی عوامل موثر در پایین بودن سطح مهارت‌های زندگی دانش‌آموزان ابتدایی از نقطه نظر مدیران، دبیران و اولیای دانش‌آموزان ابتدایی.
-  ولی زاده ، حسین. (1381) ، آموزش مهارت‌های زندگی، اطلاعات علمی‌، شماره 5، سال هفدهم.
-  هومن، حیدرعلی. (1385)، راهنمای عملی فراتحلیل در پژوهش‌های علمی. تهران: سمت.
یونسکو. (2009)، آموزش مهارت‌های زندگی در مدارس. پیوند، 249، 250 و 251.104-107.
-    Carr, A. B. (2002). Systematic reviews of the literature: The overview and meta-analysis. Dental Clinics of North America, 46.
-    Gorman, D. M. (2002). The science of drug and alcohol prevention: the case of the randomized trial of the life skills training program. International Journal of Drug Policy, 13.
-    Goudas, M. & Gianodous, G. (2008). A team sports based life skills program in a physical education context. Learning and instruction, 18.
-    Rahmati, B.; Adibrad, N.; Tahmasian, K & Saleh Sedghpour, B. (2010). The effectiveness of life skill training on social adjustment in children. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5.
-    Sobhi Gharamaleki, N. & Rajabi, S. (2010). Efficacy of life skills training on increase of mental health and self esteem of the students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5.
-    Tuttle, J.; Campell, N. & David, T. M. (2006). Positive adolescent life skills training for high risk teens: results of a group intervention study. Journal of Pediatric Health Care, 20, 3.
-    World Health Organization. (2006). http://www.who.int/mental health.
-    WHO. (2000).Designing life skills Education for schools: Guidelines for curriculum developers.