نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه‌شناسی گروه تاریخ و جامعه‌شناسی دانشگاه محقق اردبیلی (نویسنده مسئول).

2 دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی

چکیده


در تمام جوامعِ دارای قشربندی اجتماعی، همواره اقشارِ کم‌درآمدی یافت می‌شوند که از توانایی اداره کردن زندگی خود و تهیه امکانات حداقلی لازم برای زندگی برخوردار نیستند. این گروه‌ها بیشتر از اقشار دیگر در معرض آسیب‌های مختلف قرار دارند و در مقابل بیماری‌ها، بحران‌های اقتصادی و بلایای طبیعی، آسیب‌پذیرتر از بقیه مردم‌اند. یکی از راهکارهایی که در جوامع امروزی به‌منظور فراهم ساختن زمینه اشتغال این گروه‌ها و کاستن از مشکلات آن‌ها به کار گرفته می‌شود استفاده از ظرفیت مشاغل خانگی است که این امر معمولاً در قالب شرکت‌های تعاونی صورت می‌گیرد. بر همین اساس، در مطالعه حاضر سعی شده است عملکرد شرکت‌های تعاونی در توانمندسازی اقشار کم‌درآمد از طریق مشاغل خانگی مورد بررسی قرار گرفته و با شناخت نقاط ضعف و قوت این شرکت‌ها، الگویی مطلوب برای توانمندسازی این اقشار ارائه شود. برای این منظور، پرسشنامه محقق ساخته در بین 30 نفر از مدیران شرکت‌های تعاونی فرش دست‌بافت و پرسشنامه AHP در بین 20 نفر از کارشناسان بخش تعاون و مشاغل خانگی توزیع‌شده و اطلاعات گردآوری‌شده در قالب مدل‌های سوات (SWOT) و تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که به‌طورکلی وضعیت توانمندی اقشار کم‌درآمد تحت تأثیر عملکرد ضعیف شرکت‌های تعاونی در حوزه مشاغل خانگی، به‌ویژه از بُعد اقتصادی، چندان رضایت‌بخش نیست. در همین راستا، الگوی پیشنهادیِ پژوهش حاضر، به‌عنوان یک الگوی اقتصادی، دستیابی به توانمندی اقشار کم‌درآمد توسط تعاونی‌ها و مشاغل خانگی را معلول بکارگیری اقداماتِ راهبرد تدافعی در ابتدای کار و بهره‌گیری از اقدامات بازنگری، محافظه‌کارانه و تهاجمی در ادامه می‌داند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Solutions for Empowering Low Income Groups Relying on Domestic Jobs

نویسندگان [English]

  • Esmaeel jahani Dolatabad 1
  • Rahman jahani Dolatabad 2

1 Department of History and Sociology, Faculty of Literature and Human Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran.

2 Ph.D. in Geography and Urban Planning, Kharazmi University

چکیده [English]

Solutions for Empowering Low Income Groups
Relying on Domestic Jobs

Ismail Jahani Dowlatabad[1]  ,  Rahman Jahani Dowlatabad[2]
Receive: 8/12/2018                                 Accept: 17/2/2019
                                                                                
Abstract
In all societies with social stratification, low income groups are always found that they do not have the ability to manage their lives and provide the minimum necessary living conditions. These groups are more vulnerable than others, and are more vulnerable to diseases, economic crises and natural disasters than the rest of the population. One of the solutions employed in today's societies to provide these groups' employment opportunities and to mitigate their problems is to use the capacity of home-based businesses, which is usually carried out in the form of cooperative companies. Accordingly, in this study, the performance of cooperative companies has been studied in empowerment of low income households through home-based businesses, and by identifying the weaknesses and strengths of these companies, presented a desirable model for empowerment of the above sectors. For this purpose, a researcher-made questionnaire was distributed among 30 managers of handwoven carpet co-ops and AHP questionnaires distributed among 20 experts in the field of cooperative and domestic jobs, and the information gathered in models of SWOT and AHP was analyzed. The results indicate that the low income status of the low-income households is not satisfactorily affected by the poor performance of the cooperative
companies in the field of domestic jobs, especially in the economic field. In this regard, the proposed model of the present study, as an economic model, will enable the achievement of low-income groups' capacities by cooperatives and home-based businesses by the use of defensive strategies at the start of work and using recruiting, conservative and aggressive strategies.
Keywords: Empowerment, Employment, Low-income Groups, Cooperatives, Domestic jobs 






[1]. Assistant Professor in Sociology, Department of History and Sociology, University of
   Mohaghegh Ardabili. (Corresponding Author).   Sml.Jahani@gmail.com


[2]. Ph.D. in Geography and Urban Planning, Kharazmi University.   Jahani_Rahman@yahoo.com

منابع
-   احمدی شادمهری، محمد طاهر. (1384)، تعاون، توسعه منطقه‌ای و دولت، مجموعه مقالات همایش تعاون و توسعه منطقه‌ای، اداره تعاون شهرستان تربت‌حیدریه.
-   اشتری، بهناز. (1382)، پیامدهای توانمندسازی زنان در حرفه وکالت، فصلنامه پژوهش زنان، دوره 1، شماره 5.
-   بانک جهانی. (1381)، گزارش توسعه جهانی 2001- 2000 مبارزه با فقر. ترجمه: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و دیگران)، چاپ اول، تهران، انتشارات سازمان مدیریت و  برنامه‌ریزی کشور.
-   بلانچارد، کن؛ جان کارلوس و آلن راندولف. (1996)، مدیریت تواناسازی کارکنان، مهدی ایران‌نژاد پاریزی، تهران: انتشارات مدیران، 1381، چاپ دوم.
-   خنیفر، حسین؛ حسینی فرد، سید مجتبی. (1392)، مدیریت تعاونی‌ها وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاونت تعاون.
-   رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ سجاسی قیداری، حمداله. (1389)، توسعه روستایی با تأکید بر کارآفرینی (تعاریف، دیدگاه‌ها و تجربیات)، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
-   سروش مهر، هما؛ رفیعی، حامد؛ کلانتری، خلیل؛ شعبانعلی فمی، حسین. (1389)، بررسی پایگاه اقتصادی- اجتماعی زنان روستایی و عوامل مؤثر بر بهبود آن (مطالعه موردی: شهرستان همدان)، پژوهش‌های روستایی، دوره 1، شماره 1.
-   شادی‌طلب، ژاله و دیگران. (1384)، فقر درآمدی فقط یک جنبه از فقر زنان سرپرست خانوار، فصلنامه علمی- پژوهشی اجتماعی، سال چهارم، 17،38.
-   شادی‌طلب، ژاله. (1383)، فقر زنان سرپرست خانوار، پژوهش زنان، مرکز مطالعات و تحقیقات زنان، دانشگاه تهران.
-   شکوری، علی؛ رفعت‌جاه، مریم؛ جعفری بهتاش، معصومه. (1386)، مؤلفه‌های توانمندی زنان و تبیین عوامل مؤثر بر آن‌ها، پژوهش زنان، دوره 5، شماره 1.
-   علیپور، حمیدرضا. (1388)، بررسی عوامل توانمندسازی بخش تعاون در استان گیلان با تأکید بر تقویت بنگاه‌های کوچک و متوسط و انجام فعالیت‌های گسترده و اداره بنگاه‌های بزرگ اقتصادی، مجله تعاون، سال بیستم، شماره 210 و 211.
-   فرجی سبکبار، حسنعلی؛ خاکی، افشین؛ نعمتی، مرتضی. (1388)، ارزیابی نقش ICT در توانمندسازی زنان روستایی مطالعه موردی: روستای قرن‌آباد، نشریه انجمن جغرافیای ایران، دوره 7، شماره 22.
-     کبیر، نایلا. 1389. جنسیت و توانمندی، ترجمه: اعظم خاتم. تهران: انتشارات آگاه.
-   کتابی، محمود؛ یزد خواستی، بهجت؛ فرخی راستایی، زهرا. (1384)، پیش‌شرط‌ها و موانع توانمندسازی زنان مطالعه موردی زنان شهر اصفهان، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی)، جلد نوزدهم؛ شماره 2.
-   لانگه، سارا، 1376. نقش زنان در توسعه، دفتر امور زنان ریاست جمهوری، تهران: انتشارات روشنگران، چاپ دوم.
-   محمدی، فریبرز. (1387)، عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی مؤثر بر توانمندی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی استان کرمانشاه سال 1386، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
-   میر لطفی، محمود رضا؛ علوی زاده، سید امیرمحمد؛ بدخش، یوسف. (1391)، آسیب‌شناسی اثرات توسعه مشاغل خانگی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای بخش دیشموک شهرستان کهگیلویه)، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، سال سوم، شماره پنجم.
-   هادی زنوز، بهروز. (1384)، فقر و نابرابری درآمد در ایران، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال چهارم، شماره 17.
 
-   Alshebami, A. S. (2015), "The Role of Microfinance for Empowerment of Poor Women in Yemen", International Journal of Social Work, Vol. 2, No. 1, pp15-23.
-   Bandura, Albert. (2000), “Cultivate Self-Efficacy for Personal and Organization Effectiveness”. Handbook and Principles of Organization Behavior, Oxford, UK: Blanchwell.PP.120-139.
-   Bowen, D. E, and E. E. Lawler. (1995). “Empowering Service Employee”.Sloan Management. vol. 36. pp. 87-95.
-   Conger, J. Rabindra, N, and H. Kanungo. (1998). “The Empowerment Process: Integrating Theory and Practice”.Academy of Management Review. vol. 13, No 3. pp. 41-782.
-   Eklud, L. (1991), “Form Citizen Participation to Community Empowerment”, University of Tampere.
-   Foy, N. (1997). “Empowering People at Work”. Cambridge: Gower.
-   Gweyi. M. O. (2013), "An Investigation of the Impact of Co-Operative Movement in Rural Development in Kenya", International Journal of Business and Commerce, Vol. 3, No.2, pp 01-13.
-   Kenneth, T. & Velthouse, B.A (1990).”Cognitive Elements of Empwerment: An Interpretive Model of Instrinsic Task Motivation”. Academy of Management Review. Vol.15, No.4, pp. 667-675.
-   Marmot, M. (2004), “The Status Syndrome: How Social Standing Affects Our Health and Longevity”, New York: Owl Book.
-   Mubashir, H. (1991), “Empowerment, Democracy, Participation and Development South Asia”, Jornal of SID, No.1, p.99.
-   Norma D'Annunzio-Gree and John Macandrew. (1999); “Re-empowering the empowered - the ultimate challenge?”; personnel Review; Vol.28; No.3; PP.258-278.
-   Olabisi, T. A; MacDonald U. U; Emmanuela A. O. (2015), "Effect of Cooperative Membership on the Economic Empowerment of Women in Osun State of Nigeria", nternational Journal of Business and Economics Research, 4(2):pp 21-29
-   Robbins, S. p. (1999), “Organizational Behavior”, USA: Pprentice-Hall.
-   Schoell, W. Dessler, G. & Reinecke, J. (1993). “Introduction to Business”. Allyn & Bacon: USA.
-   Spreitzer, G. M.. (1995), “Psychological Empowerment In the Workplace: Dimensions, Measurement, and Validation”. The Academy of Management Journal, Vol. 38, No. 5, pp1442-1465.
-   Spreitzer, G. M. (1997), “Toward a Common Ground in Defining Empowerment”, Research in Organizational Change and Development, Vol.10, pp 31–62.
-   Stromquist,N. p. (1995). “the theoretical and practical bases for empowerment in women”, education and empowerment pathways towards autonomy. Carolyn model-anouevo,ed.hamburg jermany. Paris:unesco