نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز، دانشجوی دکتری

2 عضو هیات علمی

چکیده

هرچند فقر پدیدهای عام است اما هیچ گروهی به اندازه کودکان از آثار منفی فقر رنج نمی‌برد. پرسش اصلی مقاله این است که آیا تجربه فقر در دختران و پسران متفاوت است؟ در این مقاله از روش قوم نگاری برای گردآوری اطلاعات از ۳۰ کودک(۱۶ دختر و ۱۴ پسر) ۱۰ تا ۱۷ ساله که زندگی توامان با فقر را تجربه کرده‌اند، استفاده و تجزیه‌ی و تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل محتوای کیفی عرفی انجام شده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد کودکان فقر را در سه بعد محرومیت مادی، محرومیت اجتماعی و محرومیت عاطفی درک می‌کنند و دختران و پسران هم‌زمان تجربه‌‌های مشابه و متفاوتی از ابعاد فقر دارند. درحالی‌که محرومیت مادی به‌طور یکسان و مشابه در دختران و پسران تجربه می‌شود، محرومیت اجتماعی و ارتباطات اجتماعی دختران نسبت به پسران محدودتر است. در بعد محرومیت عاطفی دختران و پسران در مقوله ناامیدی از آینده و مشکلات جسمی و عصبانیت درک و تجربه مشابه داشته‌اند. نگرانی برای والدین و خواهران و براداران کوچکتر و پناه بردن به تنهایی، از سوی دختران درک شده‌است. بدین ترتیب بیشترین شباهت در درک و تجربه محرومیت اقتصادی و بیشترین تفاوت در درک و تجربه محرومیت اجتماعی در بین دختران و پسران دیده میشود. تقسیم جنسیتی دسترسی به فضا در این باره بسیار موثر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Poverty, childhood and, Gender: Childish experience of poverty from the perspective of girls and boys

نویسندگان [English]

  • Faezeh Zarei 1
  • Soheila Alirezanejad 2

1 Ph.D. candidate

2 Faculty Member

چکیده [English]

Although poverty is a common phenomenon, no group suffers as much from the negative effects of poverty as children. The main question of the article is to ascertain whether the experience of poverty differs between girls and boys? In this article, an ethnographic method is used to collect information from 30 children (16 girls and 14 boys) aged 10 to 17 who have experienced a life of poverty. Data analysis was performed using conventional qualitative content analysis. Findings show that girls and boys experience similar and different experiences of poverty at the same time. While the lack of clothing, housing, and food is similarly experienced and perceived by girls and boys, the fact that girls work at home, their lack of access to public space becomes extra challenges for them. Prolonged stay at home makes access to private space at home more important for girls. On the other hand, the division of gender labor in early childhood is strictly applied to girls and boys in poor families. As boys gain access to money, the resources available to them inside and outside the home increase, but waged labor from an early age increases the physical and psychological stress for boys. A better understanding of child poverty due to gender characteristics can lead to more effective welfare and protection policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • 'poverty"
  • "childhood"
  • " Access to public domain"
  • " gender division of labor"
  • ازکیا، مصطفی؛‌ احمدرش، رشید و پارتازیان، کامبیز. (1396)، روش تحقیق کیفی (از نظریه تا عمل)، جلد دوم، چاپ اول، تهران: نشر کیهان.
  • خداداد کاشی، فرهاد و حیدری، خلیل. (۱۳۸۸)، «اندازه‌گیری شاخص‌های فقر بر اساس عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای ایرانی»، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 9، شماره 3: ۲۰۵-۲۳۱.
  • راغفر، حسین و یوسفوند، فاطمه. (1394)، «فقر کودک با تأکید بر اشتغال و اوقات فراغت: مطالعه موردی شهر تهران»، دو فصلنامه سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی، دوره 3، شماره ۶: ۹-۳۶.
  • کامروزن،‌ پالاش. (۱۳۹۸)، دلاری کردن فقر: بازاندیشی در فقر، ترجمه: محسن نیازی؛ صدیقه پیری و حسن پیری،‌ تهران:‌ نشر جامعه شناسان.
  • عباسیان، عزت‌الله و نسرین‌دوست، میثم. (1388)،«رفاه کودکان:فقر کودک: تعریف‌ها و تجربه‌ها»،‌ فصلنامه رفاه اجتماعی، دوره 9، شماره ۳۵: ۱۱-۵۰.
  • علیرضا نژاد، سهیلا. (1397)، اصول اخلاقی در پژوهش‌های اجتماعی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، چاپ اول.
  • علیرضانژاد، سهیلا؛ خاکپور، سحر و فتحی، سروش. (۱۳۹۳)، سرمایه اقتصادی، جنسیت در خانواده: مطالعه‌ای بر کنترل منابع مالی در خانواده‌های شهر تهران، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره ۲۱.
  • موسوی، میرحسین؛ راغفر، حسین؛ باباپور، میترا و یزدان پناه، محدثه. (1396)، «اندازه‌گیری فقر چندبعُدی کودک: رویکرد محرومیت چندگانه همپوشان»، فصلنامه رفاه اجتماعی، دوره 24، شماره ۹۲: ۲۰۵-۲۲۸.
  • مینوجین، آلبرتو. (۱۳۸۶)، «فقر کودکان، بررسی مفاهیم و اندازه‌گیری»، مجله حقوق بشر، دوره 2، شماره ۲: ۱۵۱-۱۷۱.