نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترای تخصصی جامعه شناسی اقتصادی و توسعه ، دانشکده علوم انسانی ، واحد آزاد شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزاد شهر ، ایران.meisamhasheminiyah@gm
2 استادیار، گروه جامعه شناسی ،دانشکده علوم انسانی ، واحد آزاد شهر ، دانشگاه آزاد اسلامی، آزاد شهر ، ایران. ( نویسنده مسئول)amirahmadi569@yahoo.com
3 دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. hatanhai121@gmail.com
چکیده
پژوهش حاضر تلاش می‌کند ضمن مرور رویکردهای مختلف در باب رابطه توسعه، عدالت توزیعی، و رفاه اجتماعی با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی احساس عدالت توزیعی شهروندان خرم‌آبادی در برنامه‌های رفاهی دولت را بررسی نماید. این تحقیق به صورت پیمایشی و با ابزار پرسش نامه در بین شهروندان خرم آبادی در پایان سال 1399 و آغاز 1400 انجام یافته است. نمونه گیری پژوهش با در نظر گرفتن میزان برخورداری از رفاه اجتماعی مناطق شهری خرم‌آباد با تلفیقی از نمونه گیری خوشهای و طبقه‌بندی نامتناسب طراحی شد و حجم نمونه 400 نفر بود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد میزان احساس عدالت توزیعی در رفاه اجتماعی شهروندان خرم‌آبادی پایین و فقط 2.4 درصد از افراد، این احساس را بالا تلقی نموده‌اند. در میان ابعاد مختلف نیز آنها در توزیع فرصت‌های کار و اشتغال و حکمروایی، احساس تبعیض بیشتری را احساس می‌کنند، اما در ابعاد آزادی‌های فردی و بهره‌مندی از رسانه‌ها و ارتباطات، این احساس به حداقل می رسد.
بررسی فرضیه‌ها نشان داد متغیرهای نیازمندی های رفاهی اجتماعی، میزان اعتماد به برنامه‌های رفاهی دولت، و میزان سرمایه اقتصادی دارای همبستگی قوی‌تری با متغیر احساس عدالت توزیعی در برنامه‌های رفاهی دولت هستند. یافته‌های تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که متغیرهای مستقل، 8/50 درصد از واریانس متغیر میزان احساس عدالت توزیعی در برنامه های رفاه اجتماعی دولت را پیش بینی می‌کنند. در این میان اثر خالص متغیر نیازمندی‌های رفاهی بیش ...
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Study of Distributive Justice Feeling among Khorramabad Citizens Regarding Welfare Programs of the Iranian Government
نویسندگان [English]
- Meisam Hasheminiya 1
- Rahmatollah Amirahmadi 2
- Hosein Abolhasan tanhaei 3
1 Ph.D student of Economic Sociology and Development, Faculty of Humanities,Azad shahr Branch, Islamic Azad University, Azad shahr, Iran.
2 Assistant professor of Department ofSociology , Faculty of Humanities,Azad shahr Branch, Islamic Azad University, Azad shahr, Iran. ( Corresponding Author)
3 Associate professor, of Department of Sociology, Faculty of Social Sciences,Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
By adopting a sociological approach, the present research tries to study distributive justice feeling among Khorramabad citizens regarding welfare programs of the Iranian Government; meanwhile, it reviews different approaches to relationship between development, distributive justice, and social welfare. The present research was carried out by survey method and using questionnaire in March, 2022. By considering social welfare levels in different urban regions in Khorramabad, the research sampling was designed through integrating cluster sampling and disproportionate stratified sampling with 400 as the sample volume. The results showed that the distributive justice feeling of Khorramabad citizens regarding social welfare was low, and only 2.4 % of the people considered this feeling high. And, regarding its different dimensions, i.e., distribution of job opportunities, employment, and governance, they felt more discrimination, and the feeling came to the lowest point regarding the dimensions of individual freedoms and their use of media and communications.
Examining the hypotheses, the results showed that the variables social welfare needs, trust level for welfare programs of the government, and the amount of economic capital are more interdependent with the variable distributive justice feeling regarding governmental welfare programs. The regression analysis findings showed that independent variables predict 50.8 % of the variable variance of distributive justice feeling level regarding social welfare programs of the government. Among them, the net effect of the variable welfare needs ...
کلیدواژه‌ها [English]
- distributive justice
- social welfare
- welfare state
- development
- demand
- social policymaking
- احمدوند، مصطفی؛ هدایتی نیا، سعید و عبدالهی، خسرو. (1391)، «بررسی تأثیر رفاه و سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی در مناطق روستایی شهرستان بویراحمد»، پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، دوره اول، شماره 2: 11-89.
- استونز، راب. (1385)، متفکران بزرگ جامعه‌شناسی، ترجمه: مهرداد میردامادی، تهران: نشر مرکز.
- امیدی، رضا. (1398)، «تحلیل تعارض در سیاستگذاری اجتماعی؛ بررسی فرایند تدوین قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره هشتم، شماره 3: 639-668.
- باری، نورمن. (1380)، رفاه اجتماعی، ترجمه: سید اکبر میرحسینی و سیدمرتضی نوربخش، تهران: انتشارات سمت.
- بکر، هنک و ونکلی، فرنک. (1388)، راهنمای بین‌المللی برآورد پیامدهای اجتماعی، ترجمه: هادی جلیلی، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان و دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
- چلبی، مسعود. (1377)، جامعه‌شناسی نظم، تهران: نشر نی.
- حق‌جو، ناصر. (1381)، «رفاه اجتماعی و توسعه (مروری بر کارکرد برخی نهادهای حمایتی در ایران)»، رفاه اجتماعی، دوره دوم، شماره 6: 75-96.
- حیدری ساربان، وکیل. (1394)، «تبیین عوامل مؤثر بر ارتقای رفاه اجتماعی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مشگین‌شهر)»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی)، دوره چهل و هفتم، شماره 4: 657-672.
- حیدری ساربان، وکیل؛ یاری حصار، ارسطو و صائب، شراره. (1395)، «بررسی اثرات گرشگری بر ارتقای شاخص‌های رفاه اجتماعی (مورد مطالعه: روستای اونار و کوجنق، شهرستان مشگین‌شهر)»، رفاه اجتماعی، دوره شانزدهم، شماره 63: 127-157.
- خستو، مریم و یاحقی، مرضیه. (1397)، «تحلیل و ارزیابی شاخص‌های رفاه اجتماعی در نواحی شهری با تأکید بر رویکرد عدالت (مطالعه موردی: نواحی منطقه 1 شهر قزوین)»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی)، دوره پنجاهم، شماره 2: 297-315.
- دین، هارتلی. (1388)، سیاستگذاری اجتماعی، ترجمه: عبدالله بیچرانلو، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
- راولز، جان. (1385)، عدالت به‌مثابه انصاف، ترجمه: عرفان ثابتی، تهران: انتشارات ققنوس، چاپ دوم.
- رفیعی، حسن؛ محققی، کمال سید حسین؛ سجادی، حمیرا؛ عباسیان، عزت‌اله و رهگذر، مهدی. (1394)، «نظر متخصصان ایرانی در مورد ابعاد و بیانگرهای شاخص رفاه اجتماعی ایران: یک مطالعه دلفی»، رفاه اجتماعی، دوره پانزدهم، شماره 58 (رفاه و ناتوانی): 121-136.
- زاهدی مازندرانی، محمدجواد. (1382)، توسعه و نابرابری، تهران: انتشارات مازیار.
- زاهدی، محمدجواد و نوایی لواسانی، محمود. (1395)، «ارزیابی برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران از منظر بازنمایی و کاربست نظریه‌های رفاه و عدالت اجتماعی (با تأکید بر برنامه پنجم توسعه)»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره پنجم، شماره 1: 43-78.
- سالار زاده، نادر و شیخی، محمد. (1386)، «بررسی میزان توجه نمایندگان دوره‌های چهارم و ششم مجلس شورای اسلامی به مقولات مختلف رفاه اجتماعی»، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره چهاردهم، شماره 39-38: 173-202.
- شایگان، فریبا. (1389)، «نگرش نسبت به رفاه اجتماعی ـ اقتصادی و رابطه آن با اعتماد سیاسی در شهر تهران»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره دوم، شماره 3: 145-178.
- شکوری، علی و امیدی، حسن. (1397)، «بررسی تأثیر ایجاد منطقه آزاد ارس بر رفاه اجتماعی جامعه محلی از منظر ساکنان»، توسعه محلی روستایی ـ شهری (توسعه روستایی)، دوره یازدهم، شماره 1: 49-74.
- شهریاری، حیدر. (1393)، «تطبیقی گرایش سیاسی دانشجویان دانشگاه تهران»، فصلنامه دانش سیاسی، دوره دوم، شماره 20: 63-101.
- طولابی‌نژاد، مهرشاد؛ قنبری، سیروس و شایان، محسن. (1397)، «بررسی اثرات سرمایه اجتماعی بر رفاه خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: دهستان میانکوه شرقی)»، جغرافیا و برنامه‌ریزی، دوره بیست و دوم، شماره 66: 163-185.
- عبادی، جعفر؛ شهیکی تاش، محمد نبی و درویشی، باقر. (1391)، «تغییرات رفاه اجتماعی در ایران (رهیافت پارتویی و غیر پارتویی از تابع کاردینالی رفاه اجتماعی)»، مطالعات و سیاست‌های اقتصادی (سیاست‌های اقتصادی ـ نامه مفید)، دوره هشتم (18)، شماره 1 (90): 3-24.
- عینالی، جمشید و طاهرخانی، مهدی. (1384)، «ارزیابی عملکرد مجتمع‌های خدمات بهزیستی در رفاه و توسعه روستایی (شهرستان خدابنده)»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره نهم، شماره 4: 55-73.
- فیتزپاتریک، تونی. (1381)، نظریه رفاه (سیاست اجتماعی)، ترجمه: هرمز همایون پور، تهران: مؤسسه عالی تأمین اجتماعی.
- فیروزآبادی، سید احمد و حسینی، سید رسول. (1392)، «رابطه اعتماد، آگاهی و شبکه‌های اجتماعی با رفاه اجتماعی در شهر تهران»، رفاه اجتماعی، دوره سیزدهم، شماره 49: 7-33.
- قاسمی اردهایی، علی. (1387)، «بررسی تطبیقی وضعیت رفاه در خانوارهای شهری و روستایی»، فصلنامه روستا و توسعه، سال یازدهم، شماره 2: 1-20.
- گرب، ادوارد ج. (1373)، نابرابری اجتماعی ـ دیدگاه نظریه‌پردازان کلاسیک و معاصر، ترجمه: محمد سیاهپوش؛ احمدرضا غروری زاده، تهران: نشر معاصر.
- گولد، جولیوس و ل کولب، ویلیام. (1384)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه: گروه مترجمان به کوشش محمدجواد زاهدی، تهران: انتشارات مازیار.
- گیدنز، آنتونی. (1373)، جامعه‌شناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
- لطیفی، غلامرضا؛ قره‌باغی، حمید؛ حاج‌علی‌اکبری، فیروزه و شامی، رضا. (1396)، «بررسی نقش برنامه‌ریزی ناحیه‌ای بر رفاه اجتماعی از دیدگاه مردم»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره هشتم، شماره 31: 1-24.
- لطیفی، غلامرضا و قائم‌پور، محمدعلی. (1395)، «تأثیر مناطق ویژه اقتصادی بر رفاه و توسعه اجتماعی مناطق شهری و روستایی (مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان)»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره هفتم، شماره 27: 189-224.
- محققیان، زهرا و پرچم، اعظم. (1391)، «ماهیت امید، مقایسه تطبیقی بین اسلام و مسیحیت»، مجله معرفت ادیان، سال چهارم، شماره 1: 7-26.
- مدنی قهفرخی، سعید. (1381)، «مبانی اختلافی در طراحی نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی»، رفاه اجتماعی، دوره اول، شماره 4: 45-62.
- موسی‌خانی، غلامرضا. (۱۳۷۸)، تجزیه و تحلیل رفاه اجتماعی در ایران و اثرپذیری آن از نابرابری درآمدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشگاه شیراز.
- مهربان، وحید. (1391)، «سلامت خانوارهای روستایی و رفاه اجتماعی رالزی در ایران»، رفاه اجتماعی، دوره دوازدهم، شماره 47 (سلامت 1): 61-83.
- میرزاده، حجت و پریزادی، طاهر. (1396)، «توسعه منطقه‌ای در ایران با رویکرد عدالت توزیعی»، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دوره هجدهم، شماره 50: 179-198.
- نعیمایی، بنیامین و شکوری، علی. (1395)، «چالش‌های اجرای نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی در ایران دهه 90»، رفاه اجتماعی، دوره شانزدهم، شماره 63: 9-53.
- نیلی، فرهاد. (۱۳۷۵)، «رشد اقتصادی، توزیع درآمد و رفاه اجتماعی در سال‌های ۱۳۶۱ تا ۱۳۷۱»، مجله برنامه و بودجه، شماره 1: 47-62.
- هزارجریبی، جعفر و صفری شالی، رضا. (1390)، ««رفاه اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن؛ مطالعه موردی شهر تهران»، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال دوم، شماره 5: 1-22.
- هزارجریبی، جعفر و مردوخ روحانی، احسان. (1391)، بررسی رابطه رفاه اجتماعی و سرمایه اجتماعی در شهر سنندج»، جامعه‌شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، دوره بیست و سوم، شماره 1 (پیاپی 45): 35-50.
- یوسفی شیخ رباط، محمدرضا. (1384)، «بررسی تغییرات سطح رفاه اجتماعی مناطق شهری و روستایی (مطالعه موردی ایران 1378-1368)»، نامه مفید، دوره یازدهم، شماره 48 (نامه اقتصادی): 3-18.
)