نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار مدیریت دولتی دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

2 استادیارمدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین ع

چکیده


تحقق اهداف و برنامه‌های توسعه کشور در حوزه آموزش عالی مستلزم تأمین پیش نیازها و بسترهایی است که با بهره‌گیری از توان و ظرفیت موجود، مسیر تعالی در این عرصه را هموار کرده و شتاب فزایندهای به آن بدهند. در این میان، تعیین مؤلفه‌ها و شاخص‌های توسعه آموزش عالی کشور به‌منظور تدوین الگویی برای برنامه‌ریزی در این حوزه از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.
این مقاله با هدف شناسایی و اولویت‌بندی عوامل اثرگذار بر توسعه آموزش عالی ایران در سه حوزه آموزش، پژوهش و فناوری که سه کارکرد اصلی این نظام می‌باشند، ابتدا به مطالعه و شناسایی مؤلفههای اثرگذار بر این حوزه پرداخته و سپس با بررسی نحوه و میزان اثرگذاری و مشارکت هریک از این عوامل در توسعه آموزش عالی، به تعیین و تبیین اولویت‌بندی این عوامل در ارتباط با توسعه آموزش عالی میپردازد.
تحقیق حاضر از نوع توسعه‌ای بوده و روش آن توصیفی و پیمایشی می‌باشد و ناظر به زیرساخت‌های مفهومی و کلان در حوزه آموزش عالی است. در این تحقیق به‌منظور ارائه مدل اولیه از روش مطالعه کتابخانه‌ای، مطالعات میدانی به همراه مصاحبه با خبرگان بهره گرفته شده است. همچنین به ‌منظور جمع‌آوری اطلاعات به‌وسیله پرسشنامه از خبرگان نظرسنجی شده است و با استفاده از روش‌های آماری بهینهسازی مقیاس[1] و تحلیل چند متغیره، داده‌های تحقیق تحلیل شده است. به واقع در ساختاری روشمند، سعی بر آن بوده است که نظرات خبرگان، اسناد بالادستی، منابع و مراجع موجود و همچنین رویکردها و رهیافت‌های جاری و محتمل مورد تحلیل و بررسی قرار گیرند تا در نهایت عوامل اثرگذار بر توسعه آموزش عالی ایران و اولویتبندی آنها در بخش‌های سهگانه (آموزش، پژوهش و فناوری) شناسایی و تبیین گردند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying and Prioritizing The Factors Effecting The Development of Higher Education In Iran

نویسندگان [English]

  • gholamreza memarzadehthran 1
  • mohammadreza mardani 2

چکیده [English]

Achieving the objectives and programs of development in the field of higher education entails meeting the prerequisites by using available capacities for goal achievement and dramatically accelerating it. Regarding this, determining the parameters of higher education to develop the planning model in this field is significant.
This article with the aim of Identifying and prioritizing the factors influencing the development of higher education in three areas education, research and technology of Iran, looks into the ways and levels of each factors in development of higher education and then prioritize these factors.
As developmental research this utilized descriptive methodology and survey. To provide elementary model, literature review, field study and interviewing experts were done. Statistical methods of optimizing the scale and multivariable analysis were applied to analyze data and extract the factors which effect the development of higher education in Iran
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • development factor
  • development of higher education
  • high education system- education
  • research and technology
 
-  انتظاری، یعقوب. (1389)، «شصت سال آموزش عالی، تحقیقات و فناوری در ایران»، تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی.
-  ترک‌زاده، جعفر؛ صباغیان، زهرا؛ یمنی دوزی سرخابی، محمد؛ دلاور، علی. (1387) «ارزیابی وضعیت توسعه سازمانی دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری»، مجله آموزش عالی ایران، سال اول، شماره دوم.
-  ت‍س‍ل‍ی‍م‍ی‌، م‍ح‍م‍دس‍ع‍ی‍د. (1383)، ت‍وص‍ی‍ف‌ و ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ رون‍د ب‍خ‍ش‌ آم‍وزش‌ ع‍ال‍ی‌ طی‌ ب‍رن‍ام‍ه‌ه‍ای‌ اول‌ ، دوم‌ و س‍وم‌ ت‍وس‍ع‍ه‌ اق‍ت‍ص‍ادی، اج‍ت‍م‍اع‍ی‌ و ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ ج‍م‍ه‍وری‌ اس‍لام‍ی‌ ای‍ران‌، تهران: دب‍ی‍رخ‍ان‍ه‌ ش‍ورای‌ ع‍ال‍ی‌ ان‍ق‍لاب‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌، طرح‌ه‍ای‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‍ی‌.
-  چلبی مسعود؛ معمار، ثریا. (1384)، «بررسی عرضی – ملی عوامل کلان مؤثر بر توسعه علمی»، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، سال 11، شماره 3، صص: :1-23.
-  حکیم، امین. (1389)، برنامهریزی راهبردی و فناوری اطلاعات، تهران: دانشگاه جامع امام حسین‎(ع).
-  خلیلی عراقی، سید منصور؛ یدالهی، جهانگیر. (1381)، « طراحی مدل برنامه ریزی آرمانی فازی برای تخصیص منابع در آموزش عالی»، دانش مدیریت، سال پانزدهم، شماره 56.
-  خوش‌فر، غلامرضا. (1381)، «راهبردها و راهکارهای توسعه آموزش عالی: مطالعه موردی استان گلستان»، رهیافت، شماره 27.
-  داوری اردکانی، رضا. (1386)، درباره علم، ویراست دوم، تهران: هرمس.
-  داوری اردکانی، رضا. (1387)، علم و سیاست‌های آموزشی- پزوهشی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-  داوودی، رسول. (1387)، آسیب­شناسی ساختار نظام آموزش عالی در اجرای برنامه­های توسعه بخش آموزش عالی، پایان نامه دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
-  رفیع‌پور. (1381)، موانع رشد علمی ایران و راه حل‌های آن، تهران: شرکت سهامی انتشار.
-  شرما، گ، د،. (1377)، «سیاست و برنامه­های توسعه و پیشرفت در آموزش عالی هند»، ترجمه: حسن نقرآباد، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 15و16.
-  صالحی، علی اکبر. (1378)، «راهبردهای توسعه آموزش عالی کشور، در برنامه سوم توسعه»، ماهنامه شریف، شماره شانزدهم.
-  ضامنی، فرشیده. (1386)، ریشه­های توسعه نیافتگی در نظام آموزش و پرورش ایران و ارایه مدلی جهت توسعه آن، پایان نامه دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
-  ظهور، حسن،. (1377)، «طرح توسعه پیشنهادی آموزش عالی در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 15، 16.
-  عزیزی، نعمت الله. (1385)، درآمدی بر توسعة آموزش عالی در ایران با تأکید بر علوم انسانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
-  فراستخواه، مقصود. (1381)، آموزش عالی و مسأله عدالت، طرح پژوهشی، تهران: موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
-  فراستخواه، مقصود. (1387)، مقایسه­ای میان شش الگوی دانشگاهی و نظام آموزش عالی، (طرح پژوهشی)، تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه­ریزی آموزش عالی.
-  مردانی، محمدرضا. (1391)، الگوی توسعه آموزش عالی ایران در افق چشم‌انداز بیست‌ساله کشور. (ایران 1404)، طرح پژوهشی، تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
-  معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور. (1389)، مجموعه برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران.
-  نوروزی چالکی، عبدالرضا، حسن زاده، محمد. (1387)، طرح تحول راهبردی علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
-  الوانی، سیدمهدی. (1388)، «شبکه‌های دانش آفرینی و توسعه علمی کشور، از توسعه علمی تا توسعه ملی» به اهتمام بیژن لطیف، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و مطالعات اجتماعی.
-  وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. (1388)، اسناد پشتیبان سند علم و فناوری کشور.
-  وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. (1388)، اسناد پشتیبان سند علم و فناوری کشور.
-  وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. (1391)، سند آمایش آموزش عالی کشور.
-  وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. (1391)، سند آمایش آموزش عالی کشور.
-  یمنی دوزی سرخابی، محمد. (1387)، «رویکردها و چشم­اندازهای نو در آموزش عالی»، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
-    Baskan G. A., Gülsün. (2004). The development of higher education in TURKEY, Hacettepe University, Faculty of Education, Prishtina.
-    Baskan, G.A.. (2001). Development of Higher Education in Turkey. G.U. Journal of Gazi Educational Faculty. 21(1):21-32
-    Bertolin, J. & D. Leite. (2008). "Quality evaluation of the Brazilian higher education system: Relevance, diversity, equity and effectiveness", Quality in Higher Education, Vol. 14, No. 2, PP: 121-133.
-    Cacioppe, Ron. (2000). "creating spirit of work, Re-visioning organization Development and leadership", the leadership and organization Development journal, vol. 21, No, 1, pp48-54.
-    Huisman, Jeroen. (2003). Regulating the Programmed Supply in Higher Education:A Comparative Analysis.
-    Miller, Ian. (2003). "Ten Yers of Foresight in the UK", the Second International Conference on Technology Foresight-Tokyo, 27-28 Feb.
-    Miller, R.. (2003). "The Future of Tertiaey Education Sector: Scenarios for a Learning Society":, Prepared for the OECD/Japanese Seminar on the Future of Universities,Tokyo, Deceber11-12.
-    Ministry of Education of Republic of South Africa. (2001). Draft National Plan for Higher Education in South Africa.
-    Ministry of education, Science, and Technology of Republic of Kosovo. (2005). Strategy for Development of Higher Education in Kosovo. (2005-2015).
-    Ministry of Science and Higher Education. (2010), The System of Education in Poland, Foundation for the Development of the Education System, Warsaw
-    OECD. (1995). Measuring What People Know: Human Capital Accounting for the Knowledge.
-    Reilly, David H. (1999). "Non-linear systems and educational development in Europe", Journal of Educational Administration, Vol. 37, No. 5.
-    Riggs, Fred W. (1970). "The Idea of Development Administration", In José Veloso Abueva, Edward W. Weidner,  Development Administration in Asia, Durham: Duke University Press, pp: 24-72.
-    Saussois, J. M. (2006). Scenarios, international comparisons, and key variables for educational scenarios analysis.
-    Sharma G. D. (2000). policy for develop of higher education in India ministry of Education and training, India