نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ترویج کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی دکتری ترویج کشاورزی دانشگاه بوعلی سیناهمدان.نویسنده مسیول

3 کارشناس ارشد ترویج وآموزش کشاورزی دانشگاه زنجان

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل ایجاد و حفظ سرمایۀ اجتماعی در تعاونی­های کشاورزی شهرستان زنجان بود. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن نیز پیمایشی بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل مدیر عامل، اعضای ﻫﻴﺄت مدیره و اعضای تعاونی­های کشاورزی شهرستان زنجان بود (180N=) که 123 نفر به‌صورت تصادفی برای حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامۀ محقق‌ ساخته بود. روایی صوری ابزار پژوهش با بررسی دیدگاه‌های اعضای هیأت علمی دانشگاه زنجان و کارشناسان ادارۀ تعاون تعیین و پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون راهنما و آلفای کرونباخ (96/0α=) تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد که به‌ترتیب معافیت­های مالیاتی، موقعیت و پایگاه اجتماعی افراد و برگزاری دوره‌های آموزشی قبل از تشکیل تعاونی از بالاترین اولویت برخوردار بودند. همچنین، در تحلیل عاملی متغیرهای ایجاد و حفظ سرمایۀ اجتماعی به 9 عامل اجتماعی ـ حمایتی، نظم و انضباط، شغلی، مدیریتی ـسازمانی، رسانه­ای، انعطاف­پذیری قوانین، حذف بروکراسی، مسئولیت­پذیری و فناوری­های اطلاعاتی طبقه­بندی شدند. در مجموع این 9 عامل توانستند 6/69 درصد از کل واریانس عوامل ایجاد و حفظ سرمایۀ اجتماعی در تعاونی­های کشاورزی را تبیین کنند که 39/30 درصد از واریانس باقی­مانده به دیگر عامل­هایی مربوط است که پیش­بینی آنها در این پژوهش میسر نشده است. در پایان با توجه به نتایج به­دست‌آمده پیشنهادهای کاربردی ارائه شد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting the Creation and Maintenance of Social Capital among the Members of Agricultural Cooperatives in Zanjan County Pouria Ataei , Vahid Aliabadi , Shiva Nejatian

نویسندگان [English]

  • porei ataei 1
  • vahed aliabadi 2
  • shevi nejatean 3

چکیده [English]

In the recent years, agricultural cooperatives have played an important role in rural development through the development of agriculture. The main purpose of this study is to measure social capital and identify effective factors in the creation and maintenance of social capital among members of agricultural cooperatives in Zanjan. The research method was survey. The statistical population of this study consisted members of agricultural cooperatives in Zanjan (N= 180), 123 of whom were selected by random sampling method (Krejcie and Morgan’s table). The data was collected using a researcher-made questionnaire. In this study, data analysis was done using SSPS22 software. The face validity of instrument was determined by investigating views of faculty members atZanjanUniversity and experts of Office of Cooperatives. The reliability of the questionnaire was confirmed using pilot test and Cronbach's coefficient alpha. The results showed that tax breaks, the position and social standing of individuals, and training courses before the establishment of the cooperative had the highest priority. The factor analysis classified the creation and maintenance of social capital variables into 9 factors: supportive and social, discipline, job, organizational and management, media-social, flexible rules, elimination of bureaucracy, accountability and information technologies. In total, nine factors could explain 69.6 percent of the total variance of creating and maintaining social capital in agricultural cooperatives. Therefore, removing the administrative bureaucracy and cumbersome rules can increase the process of in-group and out-group transactions. Also, attention to discipline and employment components played a key role in the creation and maintenance process of social capital by training. According to results, some recommendations have been presented at the end of the article.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • Agricultural Cooperatives
  • Zanjan
  • Rural Development
-  امیری، میثم؛ تیمور رحمانی (1385) «بررسی آثار سرمایۀ اجتماعی درون و برون‌گروهی بر رشد اقتصادی استان‌های ایران»، دو فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال 3، شمارۀ 6، صص 111ـ152.
-  باستانی، سمیه؛ سید مسعود ماجدی؛ سید محمدحسین کمانی (1391) «سرمایۀ اجتماعی و متغیرهای تقویت­کنندۀ آن؛ مطالعۀ موردی: تعاونی­های کشاورزی، خدماتی و صنعتی شهر شیراز و حومه»، تعاون و کشاورزی، سال 23، شمارۀ 10، صص 29ـ54.
-  جواهری، فاطمه؛ لیلا باقری (1386) «تأثیر استفاده از اینترنت بر سرمایۀ اجتماعی و انسانی: مطالعۀ موردی دانشجویان دانشگاه تهران»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، سال 15، شماره 59 و 58، صص 33ـ66.
-  ربیعی، علی؛ بهاره موسیوند (1392). «بررسی رابطة بین سرمایة اجتماعی و شکل‌گیری فعالیت‌های تعاونی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای ده کائید، دوجفت و چهارچریک شهرستان شازند)»، تعاون و کشاورزی، سال 2، شمارۀ 7، صص 1ـ22.
-  شارع­پور، محمد (1385) «سرمایۀ اجتماعی: مفهوم­سازی، سنجش و دلالت­های سیاست­گذاری»، سازمان مدیریت و برنامه­ریزی مازندران.
-  عطائی، پوریا؛ نسیم ایزدی (1393 الف). «عوامل تأثیرگذار بر تمایل کشاورزان به ایجاد تشکل­های آب­بران»، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، سال45، شمارۀ 2، صص 269ـ279.
-  عطائی، پوریا؛ نسیم ایزدی (1393 ب) «مقایسۀ ویژگی­های کشاورزان پذیرنده و نپذیرندۀ تشکل­های آب­بران»، پژوهش آب در کشاورزی، سال 28، شمارۀ 1، صص 251ـ261.
-  عطائی، پوریا؛ نسیم ایزدی (1394) «سازه­های تأثیرگذار بر زیان­دهی تعاونی­های روستایی (مورد مطالعه: تعاونی روستایی امیرکبیر در استان فارس)»، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، سال 11، شمارۀ 1، صص 181ـ196.
-  عطائی، پوریا؛ نسیم ایزدی؛ احمد یعقوبی فرانی (1395) «مستندسازی تجربیات مدیریتی تعاونی­های تولیدی موفق استان همدان»، تعاون و کشاورزی، سال 5، شمارۀ 8، صص 1ـ28.
-  علمی، زهرا؛ محمود شارع­پور؛ سید امیرحسین حسینی (1384) «سرمایۀ اجتماعی و چگونگی تأثیر آن بر اقتصاد»، تحقیقات اقتصادی، سال 40، شمارۀ 4، صص 239ـ295.
-  علی­بیگی، امیرحسین؛ معصومه جعفری­نیا (1391) «تاثیر تعاونی­های تولیدی بر میزان سرمایۀ اجتماعی: مطالعه‌ تعاونی­های بخش طیور شهرستان کرمانشاه»، تحقیقات اقتصاد و توسعۀ کشاورزی ایران، سال 43، شمارۀ 3، صص 261ـ461.
-  قلیچ‌لی، بهروز؛ اصغر مشبکی (1385) «نقش سرمایۀ اجتماعی در ایجاد سرمایۀ فکری سازمان مطالعه دو شرکت خودروساز ایرانی»، فصلنامۀ دانش مدیریت، سال 19، شمارۀ 75، صص 125ـ147.
-  کاظمی، فاطمه؛ بهمن خسروی­پور؛ منصور غنیان؛ مسعود برادران؛ معصومه فروزانی (1392) «تبیین وضعیت سرمایة اجتماعی در تعاونی‌های دامداری شرق استان خوزستان»، تعاون و کشاورزی، سال 2، شمارۀ 7، صص 101ـ123.
-  میرک­زاده، علی‌اصغر؛ مجید بهرامی (1389) «تقویت سرمایۀ اجتماعی: ضرورت ابقا و توسعه سازمان­ها»، عصر مدیریت، سال 4، شمارۀ 16 و 17، صص 106ـ111.
-  ناطق­پور، محمدجواد؛ سید احمد فیروزآبادی (1384) «سرمایۀ اجتماعی و عوامل مؤثر بر شکل­گیری آن در شهر تهران»، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، سال 6، شمارۀ 4، صص 59ـ91.
-  Agahi, H.; Karami, Sh. (2012). “A study of factors effecting social capital management and its impact on success of production cooperatives” Annals of Biological Research, Vol. 3, No. 8, pp. 4179-4188.
-    Attanasi, G.; Casoria, F.; Centorrino, S.; & Urso, G. (2013). “Cultural investment, local development and instantaneous social capital: a case study of a gathering festival in the South of Italy|”, The Journal of Socio-Economics, Vol. 47, pp. 228-247.
-    Camangi, R. (2009). “Territorial Capital and Regional Development”, In Capello, R.; Nijkamp, P., Handbook of Regional Growth and Development Territories, Edward Elgar Publishing Limited.
-    Coleman. J. (1988). “Social capital in the creation of human capital”, The American Journal of Sociology, Vol. 94, pp. 95-120.
-    Glaeser, E. L, (2001). “The formation of social capital”, Canadian Journal of Public Policy, Vol. 2, pp. 34–40.
-    Glaeser, E. L.; Laibson, D.; & Sacerdote, B. (2002). “An economic approach to social capital”, The Economic Journal, Vol. 112, pp. 437–458.
-    Hong, G.; Sporleder, T. L. (2010). “Social Capital in Agricultural Cooperatives: Application and Measurement”, Retrieved from: www.usaskstudies.coop/socialeconomy/files/.../hong_sporleder.pdf
-    Krejcie, R.V.; Morgan, D. W. (1970). “Determining sample size for research activities”, Educational and Psychological Measurement, Vol. 30, pp. 607-610.
-    Lindström, M. (2004). “Psychosocial work conditions, social capital, and daily smoking: a population based study”, Tobacco Control, Vol. 13, No. 3, pp. 289–295.
-    Michelini, J. J. (2013). “Small farmers and social capital in development projects: Lessons from failures in Argentina’s rural periphery”, Journal of Rural Studies, Vol. 30, pp. 99-109.
-    OECD. (2001). “The well-being of nations: The role of human and social capital, centre OECD (Organization for Economic Cooperation and Development)”, The Wellbeingof Nations: The Role of Human and Social Capital, OECD, Paris.
-    Ponthieux, S. (2004). “The concept of social capital: a critical review”, Paper presented at the 10th ACN (Association de comptabilité nationale) Conference on National Accounting, Paris, 21-23 January 2004.
-    Putnam, R. (1995). “Tuning in, tuning out: the strange disappearance of social capital in Americ”, Political Science and Politics, Vol. 28, No. 4, pp. 664-683.
-    Rupasingha, A.; Goetz, S. J.; & Freshwater, D. (2006). “The production of social capital in US counties”, The Journal of Socio-Economics, Vol. 35, pp. 83–101.
-    The Productivity Commission. (2003). Social Capital: Reviving the Concept and its Policy Implications, Research Paper, AusInfo, Canberra.
-    Wellman, B.; Haase, A. Q.; Witte, J.; & Hampton, K. (2001). “Does the internet increase, decrease, or supplement social capital?”, American Behavioral Scientist, Vol. 45, No. 3, pp. 436-455.