نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه شناسی فرهنگی گروه جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 مدیر گروه جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشگاه علامه طباطبایی

10.22054/qjsd.2024.74296.2494

چکیده

امروزه اقتصادفرهنگ، یک صنعت راهبردی در اقتصاد ملی کشورها است. سیاستگذاری در تولید، توزیع و مصرف محصولات فرهنگی از مهم‌ترین وظایف دولت‌ها در سطح جهان و محور اصلی توسعه اقتصادفرهنگ است. توسعه‌یافتگی اقتصادفرهنگ با ویژگی‌های دولت و نوع عملکرد آن در ارتباط است. ایران با وجود منابع غنی فرهنگی، در شاخص‌های اقتصادفرهنگ، فاصله زیادی با کشورهای توسعه‌یافته و حتی کشورهای مشابه خود مانند ترکیه دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی ویژگی‌ها و عملکرد دولت ایران و ترکیه در اقتصادفرهنگ با رویکرد تطبیقی-تاریخی است. در جمع‌آوری داده‌ها از روش‌های تحلیل اسناد و تحلیل ثانویه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که دولت ترکیه دارای ویژگی‌های دولت‌های توسعه‌گراست و در دوره‌های مختلف با پایبندی بر رویکرد نئولیبرالیسم و سکولاریسم و اصول اساسی در دستیابی به توسعه به‌ویژه فرهنگی، وجود وفاق نخبگانی و ثبات در برنامه‌ها به رشد و پیشرفت صنایع فرهنگی در بعد اقتصادی کمک کرده است. در ایران پرهیز از رویکرد سرمایه‌دارانه و گرایش به رویکردهای عدالت‌محور پس از انقلاب اسلامی منجر به حضور بیش از حد دولت در بخش فرهنگ و هنر و به‌دنبال آن کمرنگ شدن حضور بخش خصوصی و مردمی شده است. هم‌‌چنین تعدد نهادهای سیاستگذار و عدم وفاق نخبگانی، تعدد سیاست‌های فرهنگی، فراهم نکردن زیرساخت‌های حقوقی و مادی و عدم وجود بسترهای مساعد بین‌المللی و ناهم‌سازی با سیاست‌های فرهنگی غربی در مقایسه با ترکیه، عامل توسعه‌نیافتگی اقتصادفرهنگ در ایران شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Government and development of the cultural economy: A comparison of Iran and Turkey

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Derakhshan 1
  • Ali Entezari 2
  • Mohammad Hossein Panahi 3

1 Ph.D. in Cultural Sociology, Department of Sociology, Allameh Tabatabai University

2 Chair of Department of Sociology at Allameh Tabatabi' University

3 Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

Economy of culture is regarded as a strategic industry in the national economies of countries. Policy in the production distribution and consumption of cultural products is one of the most important duties of governments, Despite its rich cultural resources Iran lags behind developed countries and even comparable countries such as Turkey. The aim of the present study is to investigate the characteristics of the government of Iran and Turkey in the EC with a comparative-historical approach. Document and secondary analysis approaches have been utilized to acquire data. The study's findings indicate that the Turkish government has the characteristics of development-oriented governments and that in different periods by adhering to the approach of neoliberalism and secularism and the basic principles in achieving development, especially in the cultural field, the existence of elite consensus and Stability in programs has aided the growth and progress of cultural industries. Avoiding the capitalist approach and tending to justice-oriented approaches after the Islamic revolution led to excessive presence of the government in the culture and art sector, and as a result, the presence of the private sector diminished. Also, the multiplicity of policy-making institutions and the lack of consensus among elites, the lack of legal and material infrastructure, the lack of favorable international platforms, and the disharmony with Western cultural policies compared to Turkey, are factors EC underdevelopment in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • economy of culture
  • development
  • governance
  • comparative study
  • people's participation