توسعه اجتماعی - رفاه اجتماعی -جهانی شدن -تعرضات خانوادگی -رضایت شغلی- مشارکت اجتماعی
حسین نازک تبار؛ محمد آخوندی
چکیده
تغییرات اجتماعی- فرهنگی و به تبع توسعه اجتماعی در دهه‌های اخیر موجب شده است ارزش های خانوادگی نیز مانند دیگر ارزش‌ها، تغییرات فراوانی را پشت سر گذارد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی الگوی ساختاری روابط بین توسعه اجتماعی با ارزش‌های خانوادگی در بین شهروندان ساروی است. تحقیق حاضر به روش کمی و بر اساس تکنیک پیمایشی انجام شده است. ...
بیشتر
تغییرات اجتماعی- فرهنگی و به تبع توسعه اجتماعی در دهه‌های اخیر موجب شده است ارزش های خانوادگی نیز مانند دیگر ارزش‌ها، تغییرات فراوانی را پشت سر گذارد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی الگوی ساختاری روابط بین توسعه اجتماعی با ارزش‌های خانوادگی در بین شهروندان ساروی است. تحقیق حاضر به روش کمی و بر اساس تکنیک پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه شهروندان بالای 18 سال شهر ساری بوده که به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، 400 نفر انتخاب شده‌اند. برای گردآوری اطلاعات از تکنیک پرسشنامه و به منظور تجزیه و تحلیل آماری از آزمون همبستگی و نیز روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که ابعاد توسعه اجتماعی (کیفیت زندگی، امنیت اجتماعی، وفاق اجتماعی و اخلاق توسعه) ارتباط معناداری بر ارزش‌های خانوادگی سنتی و مدرن در بین شهروندان داشته است، البته تاثیر ابعاد توسعه اجتماعی بر ارزش‌های خانوادگی سنتی و مدرن در بین شهروندان یکسان نیست. اما ابعاد توسعه اجتماعی (کیفیت زندگی، امنیت اجتماعی، وفاق اجتماعی و اخلاق توسعه) ارتباط معناداری بر ارزش‌های خانوادگی پست مدرن در بین شهروندان نداشته است. بنابراین، توان تبیین ابعاد توسعه اجتماعی از ارزش‌های سنتی به ارزش‌های پست‌مدرن کاهش یافته است و در تبیین این ابعاد باید به دنبال مولفه‌های تاثیرگذارتری بود
میرنجف موسوی؛ علی حنفی؛ علی باقری کشکولی؛ مجید اکبری؛ سمیه محمدی حمیدی
چکیده
پدیده سالخوردگی جمعیت که عموماً بوسیله افزایش در سنین بازنشستگی انداز گیری می شود در تمام جنبه های زندگی جوامع بشری از جمله در ساختارهای سنی، ارزش ها، معیارها و ایجاد سازمان های اجتماعی، تحولات قابل ملاحظه ای به وجود خواهد آورد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سالخوردگی جمعیت و توسعه اجتماعی در کشورهای جهان اسلام است. شاخص های تحقیق ...
بیشتر
پدیده سالخوردگی جمعیت که عموماً بوسیله افزایش در سنین بازنشستگی انداز گیری می شود در تمام جنبه های زندگی جوامع بشری از جمله در ساختارهای سنی، ارزش ها، معیارها و ایجاد سازمان های اجتماعی، تحولات قابل ملاحظه ای به وجود خواهد آورد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سالخوردگی جمعیت و توسعه اجتماعی در کشورهای جهان اسلام است. شاخص های تحقیق 49 شاخص توسعه اجتماعی است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن "توصیفی- تحلیلی" است. داده ها و اطلاعات مورد مطالعه از طریق روش اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها و ارتباط بین سالخوردگی وشاخص های توسعه اجتماعی از ضرایب موران بهره گرفته شده است. بررسی شاخص های توسعه اجتماعی نشان می دهد کشور قطر دارای بهترین وضعیت از لحاظ این شاخص‌ها در میان کشور های اسلامی است. در جایگاه بعدی کشور امارات متحده‌عربی و در نهایت در جایگاه سوم کشور ایران قرار گرفته است. طبقه بندی کشورها بر اساس ضریب همبستگی فضایی بیانگر قرارگرفتن کشورهای امارات و عربستان در طبقه اول (سالخوردگی بالا و توسعه اجتماعی بالا ) و کشورهای آفریقایی گینه- سومالی – چاد در طبقه چهارم (سالخوردگی پایین و توسعه اجتماعی پایین) است. در اکثر کشورهای طبقه چهارم ساختار شکننده بنیان های اقتصادی اجازه توسعه اقتصادی و اجتماعی را به آنها نداده است.
یوسف محمدزاده؛ صمد حکمتی فرید؛ سمیرا عبدالعلی زاد
چکیده
چکیده براساس مطالعات اخیر، از یک‌سو توسعه اجتماعی و سرمایه سلامت، از مهم‌ترین محورهای توسعه و رشد اقتصادی هستند و از سوی دیگر، میزان سلامت افراد بیش از هر عامل دیگری به عوامل محیط اجتماعی ارتباط دارد. طوری‌که سازمان بهداشت جهانی اخیراً بحثی جدی پیرامون عوامل اجتماعی تعیینکننده سلامت را شروع کرده است. لذا در این مطالعه به بررسی ...
بیشتر
چکیده براساس مطالعات اخیر، از یک‌سو توسعه اجتماعی و سرمایه سلامت، از مهم‌ترین محورهای توسعه و رشد اقتصادی هستند و از سوی دیگر، میزان سلامت افراد بیش از هر عامل دیگری به عوامل محیط اجتماعی ارتباط دارد. طوری‌که سازمان بهداشت جهانی اخیراً بحثی جدی پیرامون عوامل اجتماعی تعیینکننده سلامت را شروع کرده است. لذا در این مطالعه به بررسی تأثیر توسعه اجتماعی بر روی سلامت عمومی در ۱۰۱ کشور منتخب جهان از بین کشورهای با درآمد متوسط به بالا طی دوره 1990ـ2010 پرداخته و از نرم‌افزار STATA برای تحلیل دادهها و ارزیابی مدلها استفاده شده است. همچنین برای حصول به نتایج قابل‌اعتماد، در مدلها از هر دو شاخص امید به زندگی و نرخ مرگومیر برای شاخص سلامت عمومی بهره گرفته شده است. نتایج نشان می‌دهد که شاخص توسعه اجتماعی، در تمامی مدلها در سطح اطمینان ۹۹ درصد تأثیر مثبت و معناداری بر روی امید به زندگی و تأثیر منفی و معناداری بر روی نرخ مرگومیر داشته است. در مدل‌های نهایی ضریب توسعه اجتماعی برای امید به زندگی و مرگومیر به‌ترتیب ۱۶/۳ و ۹۵/۲- بوده است. لذا توسعه شاخصهای اجتماعی ازجمله (فعالیت مدنی، باشگاه‌ها و انجمن‌ها، انسجام درون‌گروهی، اعتماد و امنیت بین‌شخصی، برابری جنسیتیو ادغام اقلیت‌ها)، از مهم‌ترین تعیین‌کننده‌های سلامت عمومی محسوب می‌شوند. بررسی تأثیر سایر شاخصهای اقتصادی ـ اجتماعی هم نشان می‌دهد که آموزش، تولید ناخالص داخلی سرانه، نرخ مشارکت نیروی کار و اشتغال، مخارج بهداشتی و برنامههای ایمنسازی، تأثیر مثبتی بر روی سلامت عمومی داشته و نرخ تورم و انتشار گاز دیاکسیدکربن، تأثیری منفی بر روی سلامت عمومی دارند.
غلامرضا لطیفی؛ محمدعلی قائم پور
چکیده
ایجاد مناطق آزاد تجاری، مناطق ویژه اقتصادی و در کل مناطق پردازش صادرات یکی از اهداف برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای و ملی است که به‌منظور افزایش و توسعه صادرات، ایجاد اشتغال، جذب سرمایه‌گذاری داخل ، انتقال فناوری، افزایش درآمد عمومی و دیگر موارد انجام می‌پذیرند. اجرای چنین برنامه‌هایی و ایجاد چنین مناطقی، همواره مستلزم پیامدهایی ...
بیشتر
ایجاد مناطق آزاد تجاری، مناطق ویژه اقتصادی و در کل مناطق پردازش صادرات یکی از اهداف برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای و ملی است که به‌منظور افزایش و توسعه صادرات، ایجاد اشتغال، جذب سرمایه‌گذاری داخل ، انتقال فناوری، افزایش درآمد عمومی و دیگر موارد انجام می‌پذیرند. اجرای چنین برنامه‌هایی و ایجاد چنین مناطقی، همواره مستلزم پیامدهایی در بعد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز هست. بر این اساس در این مقاله، تأثیر ایجاد منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان بر توسعه اجتماعی شهر سلفچگان مورد بررسی قرار گرفت و پاسخ به این سئوالات که منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان چه تأثیری بر رفاه اجتماعی و همچنین چه پیامدهای اجتماعی برای بومیان این منطقه به همراه داشته، از اهداف این مطالعه بوده است. این پژوهش از نوع توصیفی ـ پیمایشی بود و جامعه آماری آن،کلیه ساکنین روستای سلفچگان را که اخیراً طبق مصوبه وزارت کشور، شهر اعلام شد، دربر‌می‌گرفت. بنا برآمار موجود جمعیت این شهر برحسب خانوار، 211 خانوار بودند که به روش‌های نمونه‌گیری تصادفی ، 86 خانوار به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شده بودند. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد ایجاد منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان از طرفی باعث کاهش همبستگی اجتماعی وکاهش اعتماد اجتماعی، در بین مردم سلفچگان شده، اما از جانب دیگر وجود این منطقه، باعث بهبود رفاه اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی مردم شهر سلفچگان شده است.
محمدحسین پناهی
چکیده
ربع پایانی قرن بیستم با پدیده چرخش فرهنگی، به همراه پدیده پسامدرنیته و پساساختارگرایی، هم در بُعد واقعیت اجتماعی و هم در بُعد تحلیل اجتماعی، مصادف بوده است. این چرخش نه‌تنها نشان‌دهنده اهمیت یافتن بیش‌ازپیش نقش فرهنگ در زندگی انسان‌ها و در علوم انسانی و اجتماعی است، بلکه نشان‌دهنده فهم درست‌تر و عمیق‌تر از نقش و قدرت فرهنگ در ...
بیشتر
ربع پایانی قرن بیستم با پدیده چرخش فرهنگی، به همراه پدیده پسامدرنیته و پساساختارگرایی، هم در بُعد واقعیت اجتماعی و هم در بُعد تحلیل اجتماعی، مصادف بوده است. این چرخش نه‌تنها نشان‌دهنده اهمیت یافتن بیش‌ازپیش نقش فرهنگ در زندگی انسان‌ها و در علوم انسانی و اجتماعی است، بلکه نشان‌دهنده فهم درست‌تر و عمیق‌تر از نقش و قدرت فرهنگ در انواع ساحتهای زندگی بشری و تحلیل اجتماعی است، که مدتها تحتالشعاع عامل اقتصادی قرار گرفته بود. در این مقاله سعی می‌شود اولاً با پرداختن به موضوع توسعه فرهنگ و انواع و ابعاد آن اهمیت توسعه فرهنگ و توسعه فرهنگی مورد حث قرار گیرد. ثانیاً، سعی می‌شود با استفاده از مطالعات مفاخر در رابطه با نقش فرهنگ در توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نشان داده شود که توسعه عرصههای گوناگون جامعه بدون توسعه فرهنگ نه می‌تواند مداوم و پایدار باشد، و نه می‌تواند در جهت خودشکوفایی و تکامل انسانی قرار گیرد. بدین معنی توسعه عرصههای گوناگون جامعه باید توسعه‌ای مبتنی بر فرهنگ ایرانی – اسلامی و یا به معنای دقیق کلمه «توسعه فرهنگی» باشد، تا تلاشهای کشور در جهت پیشرفت اسلامی ایرانی مقرون با موفقیت گردد.
غلامرضا غفاری
چکیده
توسعه به‌مثابه صفتی که بیانگر کم و کیف هر جامعه و دوره تاریخی است و در حوزههای وسیع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در مقیاسهای کلان (نظام)، میانی (نهادی و سازمانی) و خرد (کنشگری) قابل‌شناسایی و احصاء است به‌رغم قوت‌ها و توانمندی‌هایی که با خود دارد آسیب‌ها و مسائلی را هم همراه دارد، که آن را دچار اختلال و ناپایداری‌هایی ...
بیشتر
توسعه به‌مثابه صفتی که بیانگر کم و کیف هر جامعه و دوره تاریخی است و در حوزههای وسیع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در مقیاسهای کلان (نظام)، میانی (نهادی و سازمانی) و خرد (کنشگری) قابل‌شناسایی و احصاء است به‌رغم قوت‌ها و توانمندی‌هایی که با خود دارد آسیب‌ها و مسائلی را هم همراه دارد، که آن را دچار اختلال و ناپایداری‌هایی می‌کند. این اختلال و ناپایداری در کشورهایی که فرآیند توسعه‌شان متأثر از جوامع دیگر و پارادایم‌های فکری بیرونی بوده بیشتر بوده است. و مهم‌تر این‌که این وضعیت در حوزه اجتماعی که قلمرو توسعه اجتماعی را تشکیل می‌دهد، نمایی بیشتری دارد. در این مقاله به چرایی غفلت از توسعه اجتماعی، ناپایداری و آسیب‌های آن در پرتو گفتمان‌های جدید و تازه‌ای که در نوشته‌های توسعه مطرح شده‌اند چون گفتمان پسا استعماری، پسا توسعه‌ای و توسعه جایگزین و نیز تجربه عملی و پیامدهایی که سیاست‌ها و برنامههای توسعه‌ای از حیث اجتماعی در پی داشته‌اند استفاده می‌شود. فرض بنیادی این مقاله این است که امر اجتماعی و به‌تبع آن توسعه اجتماعی مورد غفلت قرارگرفته و نگاهی تقلیل گرایانه در بحث‌های توسعه وجود داشته است. به‌گونه‌ای که توسعه اجتماعی را در مقام نظر معطوف به رفاه اجتماعی در معنای حداقلی آن و از حیث سیاستی معادل با تدارک خدمات رفاهی و پاسخ به نیاز‌های اساسی دانسته و یا این‌که پسماند امر اقتصادی و سیاسی تلقی شده است.
دوره 2، شماره 9 ، بهمن 1390، ، صفحه 123-148
چکیده
سیاست اجتماعی موضوعی است که به طرز فراگیری زندگی کنشگران اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است و آنها همواره در معرض سیاست‌های اجتماعی گوناگون قرار دارند. بازتاب این موضوع را می‌توان در پژوهش‌های پیرامون سیاست اجتماعی که به منشأ، دلایل و پیامدهای این موضوع می‌پردازند، پیگیری کرد. در این مقاله پژوهش سیاست اجتماعی در ایران را از سه ...
بیشتر
سیاست اجتماعی موضوعی است که به طرز فراگیری زندگی کنشگران اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است و آنها همواره در معرض سیاست‌های اجتماعی گوناگون قرار دارند. بازتاب این موضوع را می‌توان در پژوهش‌های پیرامون سیاست اجتماعی که به منشأ، دلایل و پیامدهای این موضوع می‌پردازند، پیگیری کرد. در این مقاله پژوهش سیاست اجتماعی در ایران را از سه بُعد ضرورت، وضعیت و دشواری‌های آن مورد بررسی قرارداده‌ایم. قصد داریم اهمیت توجه به سیاست اجتماعی را به عنوان موضوع علم اجتماعی خاطر نشان سازیم و نیمرخی از وضعیت پژوهش در این حوزه را در ایران نشان دهیم. علاوه بر این، برخی تنگناها و دشواری‌های فراروی پژوهشگران در این حوزه را برشماریم و در پایان پیشنهادهایی برای پژوهش در این زمینه ارائه نماییم. این پژوهش با روش تحلیل اسنادی نشان می‌دهد که کمتر تلاش علمی و سازمان‌یافته برای مطالعه تجربی سیاست اجتماعی صورت گرفته و سیاست اجتماعی با همه اهمیتی که دارد هنوز ماهیت نظری و مفهومی خود را در ایران نیافته است. به هر روی، سیاست اجتماعی حوزه‌ای بکر برای مطالعه پژوهشگران علوم اجتماعی است و دقت‌نظر در انتخاب موضوعات و موشکافی آنها، در صورت دسترسی آسان و روزآمد به اطلاعات و دادهها، می‌تواند ادبیات نظری و تجربی این حوزه را در ایران پربار سازد. افزون بر این، پژوهش‌ها در این حوزه باید بتوانند بر عملکرد و جهت‌گیری دولت‌ها در حل مسائل اجتماعی تأثیر بگذارند.
دوره 1، شماره 3 ، تیر 1389، ، صفحه 179-202
چکیده
جهانی شدن پدیده پیچیده‌ای است که دارای تأثیرات گسترده‌ای است و پدیده‌ای پیچیده و چند بعدی است که آثار آن قابل تسری به فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، حقوقی، فرهنگی، نظامی و فن آوری است. به همین دلیل، اصطلاح "جهانی شدن" معانی متفاوتی به خود گرفته است. در یک سر طیف جهانی شدن را نیرویی مقاومت ناپذیر و بی‌خطر برای تأمین ...
بیشتر
جهانی شدن پدیده پیچیده‌ای است که دارای تأثیرات گسترده‌ای است و پدیده‌ای پیچیده و چند بعدی است که آثار آن قابل تسری به فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، حقوقی، فرهنگی، نظامی و فن آوری است. به همین دلیل، اصطلاح "جهانی شدن" معانی متفاوتی به خود گرفته است. در یک سر طیف جهانی شدن را نیرویی مقاومت ناپذیر و بی‌خطر برای تأمین رفاه اقتصادی و اجتماعی مردم سراسر جهان میدانند و در سر دیگر طیف آن را باعث مشکلات و مسایل روزگار مردم معاصر میدانند و مورد سرزنش قرار میدهند. پس ضرورت بررسی فرآیند جهانی شدن کاملاً محسوس است . این مقاله بر آن است تا ضمن بررسی پدیده جهانی شدن و چالشها و دستاوردهای آن، تأثیر آن را بر توسعه اجتماعی را بررسی کند.
