میرنجف موسوی؛ علی حنفی؛ علی باقری کشکولی؛ مجید اکبری؛ سمیه محمدی حمیدی
چکیده
پدیده سالخوردگی جمعیت که عموماً بوسیله افزایش در سنین بازنشستگی انداز گیری می شود در تمام جنبه های زندگی جوامع بشری از جمله در ساختارهای سنی، ارزش ها، معیارها و ایجاد سازمان های اجتماعی، تحولات قابل ملاحظه ای به وجود خواهد آورد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سالخوردگی جمعیت و توسعه اجتماعی در کشورهای جهان اسلام است. شاخص های تحقیق ...
بیشتر
پدیده سالخوردگی جمعیت که عموماً بوسیله افزایش در سنین بازنشستگی انداز گیری می شود در تمام جنبه های زندگی جوامع بشری از جمله در ساختارهای سنی، ارزش ها، معیارها و ایجاد سازمان های اجتماعی، تحولات قابل ملاحظه ای به وجود خواهد آورد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سالخوردگی جمعیت و توسعه اجتماعی در کشورهای جهان اسلام است. شاخص های تحقیق 49 شاخص توسعه اجتماعی است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن "توصیفی- تحلیلی" است. داده ها و اطلاعات مورد مطالعه از طریق روش اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها و ارتباط بین سالخوردگی وشاخص های توسعه اجتماعی از ضرایب موران بهره گرفته شده است. بررسی شاخص های توسعه اجتماعی نشان می دهد کشور قطر دارای بهترین وضعیت از لحاظ این شاخص‌ها در میان کشور های اسلامی است. در جایگاه بعدی کشور امارات متحده‌عربی و در نهایت در جایگاه سوم کشور ایران قرار گرفته است. طبقه بندی کشورها بر اساس ضریب همبستگی فضایی بیانگر قرارگرفتن کشورهای امارات و عربستان در طبقه اول (سالخوردگی بالا و توسعه اجتماعی بالا ) و کشورهای آفریقایی گینه- سومالی – چاد در طبقه چهارم (سالخوردگی پایین و توسعه اجتماعی پایین) است. در اکثر کشورهای طبقه چهارم ساختار شکننده بنیان های اقتصادی اجازه توسعه اقتصادی و اجتماعی را به آنها نداده است.
سید سعید وصالی؛ فرشاد مومنی؛ محمد سعید ذکایی؛ ساناز اسماعیلی
چکیده
اسلام همواره پیروان خود را به کسب مواهب مادی (مقبول و مشروع) سفارش کرده است. این مطالعه با هدف بررسی دینداری و توفیق اقتصادی متمولان تهرانی انجام گرفته است. از رویکرد وبر، رودنسون و جامو به مثابة رهیافت نظری استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه کلیة متمولان ساکن شهر تهران هستند. روش نمونه‌گیری به صورت گلوله‌برفی بود. ابزار گردآوری ...
بیشتر
اسلام همواره پیروان خود را به کسب مواهب مادی (مقبول و مشروع) سفارش کرده است. این مطالعه با هدف بررسی دینداری و توفیق اقتصادی متمولان تهرانی انجام گرفته است. از رویکرد وبر، رودنسون و جامو به مثابة رهیافت نظری استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه کلیة متمولان ساکن شهر تهران هستند. روش نمونه‌گیری به صورت گلوله‌برفی بود. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه عمیق فردی بود. حجم نمونه 15 نفر انتخاب شد که این تعداد بر اساس معیار اشباع نظری امکان‌پذیر شد. داده‌های گردآوری شده با استفاده از کدگذاری تحلیل مضمون، تجزیه و تحلیل شدند. بر این اساس،524 کد باز و اولیه، 52 مقوله فرعی و 8 مقوله اصلی استخراج شد که آنها را دو دسته مقولات متعین و ثابت و مقولات نسبی و حساس دسته‌بندی کردیم. یافته‌ها نشان می‌دهد که دین‌داران مورد مطالعه، دینداری خود را در «توفیق یعنی پایبندی به دین، اقتصاد و انسان اجتماعی، نفی خوداِبرازگرایی نمادین، حمایت شبکه‌ایی، درک موقعیت (مقولات متعین)، هویت شبکه‌ای، فقر و امساک اختیاری، ارزیابی/عملکرد دائمی فعالیت‌ها (مقولات نسبی و حساس) تعریف کرده و لذا توفیق اقتصادی خود را فعلانه در چارچوب نوعی عقلانیت خیراندیش بازتولید می-کنند. نتایج نشان می‌دهد که دین‌داران با نفی روابط هزینه/فایده‌گرایانه و دوری جستن از انسان اقتصادی، نوعی انسان دینی/اجتماعی از خود بروز می‌دهد که معیار آن عقلانیت خیراندیش و قبض و فقراختیاری است.
سعید سلطانی؛ داود قاسم زاده
چکیده
امروزه شادکامی به عنوان یکی از شاخص‌های مهم سلامت روانی در جامعه بوده و از مفاهیم و مولفه‌های اساسی در زندگی جوانان به شمار می‌رود. در این پژوهش، مطالعه شادکامی از نگاه جامعه‌شناختی مطمح نظر بوده و عوامل سرمایه‌ای (سرمایه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی) و غیرسرمایه‌ای (امید به آینده، دینداری و رضایت از زندگی) در ارتباط با آن مورد بررسی ...
بیشتر
امروزه شادکامی به عنوان یکی از شاخص‌های مهم سلامت روانی در جامعه بوده و از مفاهیم و مولفه‌های اساسی در زندگی جوانان به شمار می‌رود. در این پژوهش، مطالعه شادکامی از نگاه جامعه‌شناختی مطمح نظر بوده و عوامل سرمایه‌ای (سرمایه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی) و غیرسرمایه‌ای (امید به آینده، دینداری و رضایت از زندگی) در ارتباط با آن مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر به شیوه پیمایش انجام گرفته و جامعه آماری جوانان 15 تا 29 ساله استان آذربایجان شرقی هستند که 613 نفر از آنها با استفاده از فرمول کوکران و به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که، میانگین شادکامی در میان جوانان مورد مطالعه برابر با 31/60 درصد می‌باشد که نشان می‌دهد شادکامی از وضعیت متوسط به بالایی در میان جوانان استان آذربایجان شرقی برخوردار است. نتایج آزمون فرضیه‌های تحقیق نشان می‌دهد که، میانگین شادکامی به تفکیک جنسیت و وضعیت تاهل متفاوت نبوده، ولی به تفکیک سطح تحصیلات جوانان، شهر محل سکونت، وضعیت اشتغال تفاوت معنی‌داری داشته است. همچنین شادکامی با متغیرهای امید به آینده، دینداری، رضایت از زندگی، سرمایه اجتماعی و اقتصادی ارتباط مثبت و معنی‌داری دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می‌دهد که، از میان متغیرهای تحقیق، سه متغیر امید به آینده، سرمایه اجتماعی و فرهنگی، رضایت از زندگی و سرمایه اقتصادی حدود 43 درصد واریانس متغیر شادکامی را تبیین می‌کنند.
جمال محمدی؛ الهام مرادی نژاد؛ امین روشن پور
چکیده
لوطی‌ها در شهر خرم‌آباد در حاشیه‌ها و محلات پایین سکونت دارند و به مشاغل و فعالیت‌های فرودستانه مشغول‌اند. فرهنگ کلیِ جامعه با به-حاشیه‌راندن این خرده‌فرهنگ از آن یک دیگریِ فرودست ساخته است که توان انطباق خود با تحولات جامعۀ مدرن را ندارد. پرسش این است که لوطی‌ها این طردشدگی اجتماعی را چگونه در متن خرده‌فرهنگ خود تجربه می‌کنند. ...
بیشتر
لوطی‌ها در شهر خرم‌آباد در حاشیه‌ها و محلات پایین سکونت دارند و به مشاغل و فعالیت‌های فرودستانه مشغول‌اند. فرهنگ کلیِ جامعه با به-حاشیه‌راندن این خرده‌فرهنگ از آن یک دیگریِ فرودست ساخته است که توان انطباق خود با تحولات جامعۀ مدرن را ندارد. پرسش این است که لوطی‌ها این طردشدگی اجتماعی را چگونه در متن خرده‌فرهنگ خود تجربه می‌کنند. پژوهش حاضر با اتکا به نظریۀ خرده‌فرهنگ مکتب بیرمنگام و با به‌کارگیری روش مردم‌نگاری انتقادی کوشیده است تا تجربۀ طرد اجتماعی نزد لوطی‌های شهر خرم‌آباد را تحلیل کند. از طریق مصاحبۀ فردی روایت‌های بیست نفر از لوطی‌های این شهر از تجربۀ طرد اجتماعی گزارش و از طریق تحلیل مضمونی تفسیر شده است. طبق روایت لوطی‌ها، آنها بیش از هر چیز از روابط همسایگی، مشارکت اجتماعی، میدان‌های آموزشی و ورزشی و از قلمرو سبک زندگیِ مدرن طرد شده‌اند. و علل این طرد بسته به موقعیت میتواند اصرار بر تداوم پیشۀ مطربی، فقر بین‌نسلی، تحقیر اجتماعی، تلقی ذات‌گرایانه از لوطی‌بودن، تابوی ناپاکی، کلیشه‌های رایج، نداشتن اصالت عشیره‌ای و نوع بازنمایی رسانه‌ای باشد. این طردشدگی در زندگی لوطی‌ها واجد پیامدهای گوناگون است، از جمله فرودستی اقتصادی، منع ازدواج‌های برون‌گروهی، مهاجرت به شهرهای دیگر، سرخوردگی از پیشۀ نوازندگی، انزجار از فرهنگ کلیِ جامعه، کتمان هویت خویش و احساس زائد بودن. در چنین وضعیتی، لوطی‌ها راه چاره را در مقاومت‌های خرده‌فرهنگی می‌بینند،
نسیم عبداله زاده؛ کیوان بلند همتان؛ ناصر شیربگی
چکیده
یک سیستم آموزشی عادلانه میتواند تأثیر نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی را جبران کند و به افراد اجازه دهد از آموزش و تعلیم صرف‌نظر از پیشینه و زمینه خود بیشترین بهره را ببرند به‌موجب قانون اساسی در ایران، آموزش تا سطح متوسطه رایگان است اما به‌واسطه خصوصی‌سازی این امر محقق نشده بلکه سبب بازتولید نابرابری آموزشی گردیده است. بر همین ...
بیشتر
یک سیستم آموزشی عادلانه میتواند تأثیر نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی را جبران کند و به افراد اجازه دهد از آموزش و تعلیم صرف‌نظر از پیشینه و زمینه خود بیشترین بهره را ببرند به‌موجب قانون اساسی در ایران، آموزش تا سطح متوسطه رایگان است اما به‌واسطه خصوصی‌سازی این امر محقق نشده بلکه سبب بازتولید نابرابری آموزشی گردیده است. بر همین اساس، چهارچوب نظری این پژوهش، نظرات بولز و جینتیس؛ ایده‌ی ناسازگاری/ توافق، بوردیو و نظریه بازتولید؛ مایکل دبیلو. اپل؛ پداگوژی انتقادی بوده که یک بینش انتقادی نسبت به نابرابری آموزشی ارائه می‌دهند. بنابراین، تجارب مدیران مدارس متوسطه شهر سنندج را مبنای تحلیل نظری و تجربی برای تشریح وضعیت زمینه‌ای، علی، مداخله‌ای چگونگی بازتولید نابرابری آموزشی قرار دادیم به موجب آن با ٣٠ نفر از مدیران آموزشی مصاحبه و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل مداوم و مقایسه‌ای داده‌ها استفاده شد. نتایج نشان دادافزایش هزینه‌های تحصیل به‌عنوان ایجادکننده‌ی شرایط زمینه‌ای توأمان با برون‌سپاری آموزش دولتی و کاهش عدالت آموزشی به‌عنوان شرایط علی ایجاد نابرابری آموزشی عمل کرده‌اند. همچنین اقتصاد محور شدن مدارس خصوصی به‌عنوان شرایط مداخله‌گر در ایجاد تمایز بخشی آموزشی در سطح فردی، خانوادگی و فضایی-منطقه‌ای شهری دیگر پیامد نابرابری آموزشی است. برای جلوگیری و ممانعت از پیامدهای حاصل از خصوصی‌سازی آموزش به‌مثابه بازتولید نابرابری و تمایز بخشی، مدیران آموزشی در مدارس به اتخاذ راهبردهای تقویت تعامل با دانش‌آموزان و والدین و جبران کمبودهای آموزشی دست‌زده‌اند
مریم محمدی؛ مرتضی رفیعی بالان
چکیده
بررسی میزان تعلق مکانی به شهر جدید اندیشه پس از گذشت بیش از سه دهه هدف این نوشتار بوده و این شهر از میان 4 شهر جدید اطراف تهران، به‌دلیل جذب جمعیتی بیشتری، به‌عنوان نمونه انتخاب شده است. روش پژوهش در بررسی نمونه‌ی موردی، مبتنی بر پرسشگری بوده و 385 پرسشنامه به‌صورت تصادفی در فاز منتخب، در روزهای غیر تعطیل و در فضاهای عمومی این محدوده ...
بیشتر
بررسی میزان تعلق مکانی به شهر جدید اندیشه پس از گذشت بیش از سه دهه هدف این نوشتار بوده و این شهر از میان 4 شهر جدید اطراف تهران، به‌دلیل جذب جمعیتی بیشتری، به‌عنوان نمونه انتخاب شده است. روش پژوهش در بررسی نمونه‌ی موردی، مبتنی بر پرسشگری بوده و 385 پرسشنامه به‌صورت تصادفی در فاز منتخب، در روزهای غیر تعطیل و در فضاهای عمومی این محدوده مانند پارک‌ها و همچنین درب منازل و مغازه‌های محلی توزیع و تکمیل‌شده است. در این پژوهش، تحلیل‌ها مبتنی بر نظرات متخصصین و تحلیل کمی پرسش‌نامه‌ها با استفاده از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. انجام شده است. روش تحلیل همبستگی نشان‌می‌دهد، بین عوامل ذهنی و عینی از یک‌سو و میزان تحقق حس تعلق مکانی از سوی دیگر، رابطه‌ی معناداری وجود دارد و بسیاری از شاخص‌ها با کشش فضایی (متغیر ترکیبی که از سه متغیر اصلی پرسشنامه به‌دست‌آمده) رابطه معنی‌داری داشته‌اند. همچنین نتایج نشان‌می‌دهد، شهر جدید اندیشه درزمینه‌ی همبستگی و تعامل اجتماعی در وضعیت نامناسبی قرار دارد. درزمینه‌ی خوانایی و وضوح معابر و تقاطع‌ها در شهر ویژگی خاصی برای ساکنین وجود ندارند. در رابطه با تعاملات اجتماعی، شاخص تعامل با همسایگان ملاک بررسی بوده؛ در زمینه‌ی تمایل پاسخ‌دهندگان برای ترک شهر، نیمی از مشارکت‌کنندگان، پاسخ منفی داده‌اند و بنابراین به‌نظر می‌رسد شهر اندیشه توانسته است تعلق مکانیِ حداقلی را برای ساکنین خود ایجاد نماید.
شاپور بهیان؛ فاطمه بیات؛ اصغر محمدی
چکیده
این مقاله با درک وضعیت مصرفی شهر زنجان و با هدف بررسی حک‌شدگی مصرف متظاهرانه انجام شده است. مطالعه به روش کیفی و در سال 1399 انجام شده است. جمعیت موردبررسی، شهروندان(دارای تحصیلات دانشگاهی)20تا65 سال شهر زنجان است. نمونه‌ها با روش نمونه‌گیری نظری و هدفمند، انتخاب شدند و با اشباع نظری در نفر دهم ختم شدند و حجم نمونه 10 نفر تعیین شد. ابزار ...
بیشتر
این مقاله با درک وضعیت مصرفی شهر زنجان و با هدف بررسی حک‌شدگی مصرف متظاهرانه انجام شده است. مطالعه به روش کیفی و در سال 1399 انجام شده است. جمعیت موردبررسی، شهروندان(دارای تحصیلات دانشگاهی)20تا65 سال شهر زنجان است. نمونه‌ها با روش نمونه‌گیری نظری و هدفمند، انتخاب شدند و با اشباع نظری در نفر دهم ختم شدند و حجم نمونه 10 نفر تعیین شد. ابزار و روش گردآوری، پرسشنامه باز و مصاحبه نیمه‌ساختار‌یافته است. روایی ابزار با معیار قابلیت اعتماد و تکنیک مقایسه تحلیلی و ممیزی بررسی شده و ثبت مصاحبه‌ها با یادداشت‌برداری و ضبط صدا انجام شد. کدگذاری و تحلیل‌ها در رویکرد نظریه زمینه‌ای، انجام شد. یافته‌ها با 9 مقوله اصلی و 21 مقوله فرعی، حک‌شدگیِ مصرف متظاهرانه در عناصر فرهنگی و اجتماعی را نشان می‌دهد. حک‌شدگی مصرف متظاهرانه در عناصر فرهنگی، از «تسرّی هنجارهای مصرف تظاهری» و «شکل‌گیری نیازهای نو و باور به ارضای سلسله‌نیازها از طریق مصرف متظاهرانه» و سپس «دگرگونی در هنجارهای مربوط به اکتساب و تحرک اجتماعی» روایت می‌کند و موجب«تسلیم یا انتخاب آگاهانه‌ی باورهای مصرف متظاهرانه» می‌گردند. «محدودیتهای مالی و آرزوی رفع آن» فقط به‌عنوان مداخله‌گری در مسیر مصرف متظاهرانه، عمل می‌کند. حک‌شدگی مصرف متظاهرانه در عناصر اجتماعی، ابتدا از «نقش روابط اجتماعی در بروز مصرف متظاهرانه» در کنار «تناقض‌های ارزیابانه اجتماعی» و «تناقض تحریکات اجتماعی» و در نهایت، از «تحریک‌پذیری تصوّری (تصور فرد از مصرفش در اجتماع)» حکایت می‌کند.
