یعقوب زارعی
چکیده
توسعۀ اجتماعی نقش مهمی در حل مشکلات اساسی و مقابله با فقر ایفا کرده و سعی در توزیع مجدد منابع و بهبود وضعیت موجود و کارآمدتر شدن بنیانهای جامعه دارد. این بُعد از توسعه که در پی استقرار عدالت، کاهش نابرابری‌های اجتماعی ـ اقتصادی، توزیع عادلانه، کاهش محرومیت و توانمندسازی فقراست از طرق سنجههای متعدد و در سطوح مختلف قابل اندازهگیری ...
بیشتر
توسعۀ اجتماعی نقش مهمی در حل مشکلات اساسی و مقابله با فقر ایفا کرده و سعی در توزیع مجدد منابع و بهبود وضعیت موجود و کارآمدتر شدن بنیانهای جامعه دارد. این بُعد از توسعه که در پی استقرار عدالت، کاهش نابرابری‌های اجتماعی ـ اقتصادی، توزیع عادلانه، کاهش محرومیت و توانمندسازی فقراست از طرق سنجههای متعدد و در سطوح مختلف قابل اندازهگیری است. در این پژوهش توسعۀ اجتماعی در مناطق روستایی تحت 52 مؤلفه در قالب آخرین دادههای رسمی مرکز آمار ایران مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پژوهش حاضر بنیادی و روش به‌کارگرفته توصیفی ـ تحلیلی است که با تکیه بر مطالعات اسنادی ـ کتابخانهایی و با استفاده از تکنیک وایکور فازی برای تحلیل سطوح درجۀ توسعۀ اجتماعی مناطق روستایی شهرستانهای استان هرمزگان به انجام رسید. جامعۀ آماری پژوهش نیز مناطق روستایی استان هرمزگان، مشتمل بر 2257 روستا در قالب 13 شهرستان بوده است. یافتههای پژوهش ضمن صحه بر توسعۀ ناموزون استان هرمزگان در ابعاد اجتماعی و مشهود بودن شکاف توسعه، حاکی از آن است مناطق روستایی شهرستان بستک با ضریب 15/0 به لحاظ میانگین برخورداری از مؤلفههای توسعه، دارای بیشترین توسعه و مناطق روستایی شهرستانهای پارسیان، حاجیآباد، سیریک، ابوموسی، بندرلنگه، بندرعباس و جاسک در زمرۀ محرومترین مناطق از نظر توسعۀ اجتماعی قرار گرفتند. همچنین مناطق روستایی شهرستانهای قشم بشاگرد، رودان، خمیر و میناب در سطح متوسطی از توسعه در زمینۀ اجتماعی قرار گرفتند. این بررسی معتقد است دستیابی به توسعۀ اجتماعی مطلوب و تحقق رفاه نسبی در مناطق کمتر توسعهیافته، محروم و بسیار محروم، مستلزم بازنگری در وضعیت کنونی، برنامهریزی برای افزایش کمی و کیفی منابع موجود، به‌کارگیری ظرفیتهای جدید، سیاست‌گذاریهای نوین اجتماعی و اتخاذ راهبرد عدالت اجتماعی در تخصیص هدفمند خدمات است.
دوره 2، شماره 6 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 203-234
چکیده
با عنایت به اهمیت مطالعات تطبیقی در زمینه بهره‌گیری از تجربیات و دستاوردهای دیگر جوامع در حوزه سیاستها و برنامههای مرتبط با رفاه اجتماعی، مقاله حاضر به دنبال ارائه چارچوبی برای این مطالعات از طریق شناسایی و معرفی مهمترین نظام‌های رفاهی موجود در جهان میباشد. برای این منظور، ابتدا مهمترین تلاش‌های نظری و تجربی برای ارائه ...
بیشتر
با عنایت به اهمیت مطالعات تطبیقی در زمینه بهره‌گیری از تجربیات و دستاوردهای دیگر جوامع در حوزه سیاستها و برنامههای مرتبط با رفاه اجتماعی، مقاله حاضر به دنبال ارائه چارچوبی برای این مطالعات از طریق شناسایی و معرفی مهمترین نظام‌های رفاهی موجود در جهان میباشد. برای این منظور، ابتدا مهمترین تلاش‌های نظری و تجربی برای ارائه گونه‌شناسی از نظام‌های رفاهی طی دو دهه گذشته مرور شده و کشورهای واقع در هر یک از گونهها نیز تعیین شده‌اند. همچنین، عملکرد نظام‌های رفاهی گوناگون نیز بر اساس سه شاخص کاهش فقر، حمایت در برابر مخاطرات بازار کار و پاداش برای مشارکت در بازار کار مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این، ویژگی‌های نظام‌های رفاهی در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعهیافته نیز بررسی شده و گونه‌های مختلف ترتیبات رفاهی این کشورها نیز معرفی شده‌اند. در پایان مرور مختصری نیز بر ویژگی‌های نظام رفاهی ایران بر اساس مفاد قانون اساسی و تحولات سالهای اخیر صورت گرفته است.
دوره 1، شماره 3 ، تیر 1389، ، صفحه 203-239
چکیده
بررسی نظریهها و رویکردهای مختلف مرتبط با توسعه محلّهای در طول صد سال اخیر به نحو کاملی حکایت از تفوق فرهنگ اجتماعی محلّه بر دیگر جنبههای آن دارد، بطوری که بررسی مشخصهها و مفهوم برنامهریزی محلّه- مبنا نشان میدهد که رویکرد مذکور به جای مداخله کالبدی صرف چند متخصص با فرضیههای ساده‌اندیشانه، بر پایه برنامهریزی ...
بیشتر
بررسی نظریهها و رویکردهای مختلف مرتبط با توسعه محلّهای در طول صد سال اخیر به نحو کاملی حکایت از تفوق فرهنگ اجتماعی محلّه بر دیگر جنبههای آن دارد، بطوری که بررسی مشخصهها و مفهوم برنامهریزی محلّه- مبنا نشان میدهد که رویکرد مذکور به جای مداخله کالبدی صرف چند متخصص با فرضیههای ساده‌اندیشانه، بر پایه برنامهریزی فرایندگرا، تعامل محور و گام به گام با ظرفیتسازی، سرمایه اجتماعی و مشارکت مردمی در جستجوی تعامل اجتماعی، تسهیل‌گری و توانمندسازی است. بر این اساس، در این پژوهش پس از بررسی مفاهیم نظری پیرامون موضوع تحقیق، به بررسی ظرفیتهای سرمایه اجتماعی در محلّه فیروزسالار شهر گوگان در استان آذربایجانشرقی در چارچوب رویکرد دارایی-مبنا پرداخته شده است. در این مقاله تمایل به مشارکت که پیش نیاز ضروری برنامهریزی محله- مبنا است، به عنوان متغیر وابسته و سایر ظرفیتهای سرمایه اجتماعی بعنوان متغیرهای مستقل با روش پیمایش مورد سنجش قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش را کلیه ساکنان محله فیروزسالار شهرگوگان تشکیل می‌دهند، که نمونه آماری بر اساس فرمول ری و پارکر 94 نفر تعیین شد. یافتهها نشان میدهد که بین شاخصهای سرمایه اجتماعی، همبستگی بالا و مثبتی با تمایل به مشارکت وجود دارد و بین ارزیابی از مشکلات محلّه و تمایل به مشارکت رابطه معنی دار و معکوسی وجود دارد. مهمترین عامل در تمایل به مشارکت، بعد از امنیت با تأثیر علّی 819/0، انسجام اجتماعی با تأثیر علّی 669/0 میباشد و کمترین عامل تأثیرگذار نیز، هنجارهای اجتماعی با تاثیر علّی 0239/0 میباشد. اعتماد اجتماعی با تأثیر علّی 665/0، سومین عامل و مشکلات محلّه چهارمین متغیّر اثرگذار بر تمایل به مشارکت میباشند، که با ضریب تاثیر 191/0- بر تمایل به مشارکت در جهت معکوس عمل میکند، یعنی با کاهش مشکلات تمایل به مشارکت افزایش مییابد. میانگین بیقدرتی (09/3 )، متوسط به بالا بوده و پنجمین متغیر اثرگذار بر مشارکت با تأثیر علّی 0551/0، بعد از مشکلات محلّه است. بین احساس بیقدرتی و تمایل به مشارکت رابطه مثبت وجود دارد و افرادی که احساس بیقدرتی بیشتری مینمایند، تمایل به مشارکت نزد آنان بیش از سایرین است. در بین متغیّرهای مستقل نیز بیشترین تأثیر علّی با مقدار 573/0 – میان انسجام اجتماعی و اعتماد اجتماعی وجود دارد. بطورکلی سنجش انسجام اجتماعی در روابط با همسایهها و اعتماد با تمام ابعادش (بین شخصی، نهادی و تعمیم یافته) نشان میدهد که در محلّه فیروزسالار، انسجام درونی، سبب کاهش اعتماد تعمیم یافته شده است.
میر هاشم موسوی دیجوجین؛ محمد زاهدی وفا
چکیده
چکیده تامین رفاه عمومی تحت عنوان «سیاستهای اجتماعی» از اهداف مهم نظام‌های سیاسی است، که معمولا بر اساس مبانی ریشه‌ای و پارادایم غالب در هر نظا‌می‌تنظیم و ارائه می‌گردد. در این پژوهش علمی تمرکز راهبردی بر اندیشه و آرا حضرت امام خمیتی (ره) در حوزه رفاه عمومی شده که با نفی پارادایم مادیگرایی سوسیالیستی و لیبرالیستی، ...
بیشتر
چکیده تامین رفاه عمومی تحت عنوان «سیاستهای اجتماعی» از اهداف مهم نظام‌های سیاسی است، که معمولا بر اساس مبانی ریشه‌ای و پارادایم غالب در هر نظا‌می‌تنظیم و ارائه می‌گردد. در این پژوهش علمی تمرکز راهبردی بر اندیشه و آرا حضرت امام خمیتی (ره) در حوزه رفاه عمومی شده که با نفی پارادایم مادیگرایی سوسیالیستی و لیبرالیستی، در تجربه نظام مردم‌سالاری دینی می‌تواند به‌عنوان ارکان جهت‌ساز الگوی راهبردی در حوزه رفاه عمومی، مورد استفاده نسل جدید و آینده مدیریتی کشور و همچنین سایر کشورهای اسلامی باشد. این تحقیق کاربردی و توسعه‌ای بوده و از لحاظ روشی از دسته پژوهشهای آمیخته بوده که از روش تحلیل محتوا در آرا و اندیشه‌‌های امام خمینی (ره) با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی در بستر نرم‌افزار MAXQDA بهره برده است. جامعه آماری شامل کلیه اسناد و مدارک بالادستی مرتبط با اندیشه‌‌ها، آرا، نظریات، رهنمود‌ها و تدابیر حضرت امام خمینی (ره) برای رسیدن به ارکان جهت‌ساز الگوی راهبردی (دکترین، اهداف و سیاستها) بوده که با نمونه‌گیری نظری در حوزه رفاه عمومی مورد بررسی بوده است. در مفصل‌بندی گفتمان امام خمینی (ره) دال مرکزی که مفاهیم و مقولههای دیگر را تحت تأثیر قرار داده، تامین عدالت در ساحت‌‌های مختلف است. سایر عناصر گفتمانی مرتبط با دال مرکزی رفع توامان نیازهای مادی و معنوی عموم، تکافل اجتماعی و استفاده از ظرفیتهای مردمی و پرهیز از دخالت‌های غیر ضرور دولت، توسعه رفاه عمومی با اجرای برنامه مالی اسلام و ابتنا بر ظرفیتهای درونی نظام، میباشد.
احمد غیاثوند
چکیده
آموزش شهروندی به ساکنان شهر یکی از رسالت‌های نهادهای مختلف اجتماعی در محیط شهری است. همچنین یکی از طرح‌هایی که به صورت یک مداخلة شهروندی در سطح مدارس راهنمایی شهر تهران در حال انجام است طرح «شهردار مدرسه» است. هدف این طرح توسعه و ترویج مشارکت اجتماعی و نهادینه کردن مهارت‌های شهروندی در بین دانش‌آموزان است. بر این اساس مقالة ...
بیشتر
آموزش شهروندی به ساکنان شهر یکی از رسالت‌های نهادهای مختلف اجتماعی در محیط شهری است. همچنین یکی از طرح‌هایی که به صورت یک مداخلة شهروندی در سطح مدارس راهنمایی شهر تهران در حال انجام است طرح «شهردار مدرسه» است. هدف این طرح توسعه و ترویج مشارکت اجتماعی و نهادینه کردن مهارت‌های شهروندی در بین دانش‌آموزان است. بر این اساس مقالة حاضر به بررسی میزان اثربخشی طرح شهردار مدرسه پرداخته است؛ زیرا دست‌اندرکاران و مسئولان مدیریت شهری و نیز آموزش و پرورش همواره با این پرسش مواجه بوده‌اند که تا چه اندازه طرح شهرداری مدرسه به لحاظ اهداف مورد نظر از اثربخشی لازم برخوردار است؟ برای سنجش میزان اثربخشی طرح شهردار مدرسه از مدل CIPp استفاده شده است. البته سعی شده در این مطالعه فقط نتایج ارزش‌یابی کیفیت برون‌داد طرح ارائه شود. روش انجام تحقیق ارزش‌یابی است و جامعة آماری آن را کلیة دانش‌آموزان شهردار مدرسه، والدینشان و مدیران مدارس در مناطق 22 گانة شهرداری در سال تحصیلی 1391 - 1390 تشکیل میدهد. برای جمع‌آوری اطلاعات از ابزار «پرسشنامه» و نیز برای سنجش وضعیت اعتبار مفاهیم و متغیرها از دو روش اعتبار صوری و اعتبار نمونه‌گیری (منطقی) استفاده شده است. همچنین از آزمون آلفای کرونباخ برای دستیابی به پایایی مفاهیم کمک گرفته‌ایم. در نهایت در جمع‌بندی وضعیت پیامدها و آثار طرح بر روی دانش‌آموزان می‌توان چنین قضاوت کرد که بیشترین تأثیر طرح شهردار مدرسه در افزایش احساس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و نیز افزایش علاقه و تعلق نسبت به محیط مدرسه است. در مقابل مواردی از قبیل افزایش مشارکت جمعی در بین دانش‌آموزان، افزایش آموزش و آگاهی‌بخشی به سایر دانش‌آموزان مدرسه و نیز بهبود وضعیت تحصیلی شهرداران مدرسه در سطح نامطلوبی ارزیابی شده‌اند.
پریوش جعفری؛ حمیدرضا آراسته؛ مهدی رهگذر؛ مجتبی شهمیری
چکیده
مدیران گروههای آموزشی به عنوان حلقه مرتبط با مدیریت دانشگاهی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان از جایگاه حساس و ویژه‌ای در تحقق اهداف دانشگاهی برخوردارند. هدف این پژوهش ارائه الگویی برای افزایش اثربخشی مدیران گروههای آموزشی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. این مطالعه بصورت پیمایش توصیفی ـ تحلیلی است و انتخاب نمونه (359=
بیشتر
مدیران گروههای آموزشی به عنوان حلقه مرتبط با مدیریت دانشگاهی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان از جایگاه حساس و ویژه‌ای در تحقق اهداف دانشگاهی برخوردارند. هدف این پژوهش ارائه الگویی برای افزایش اثربخشی مدیران گروههای آموزشی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. این مطالعه بصورت پیمایش توصیفی ـ تحلیلی است و انتخاب نمونه (359=
دوره 2، شماره 9 ، بهمن 1390، ، صفحه 209-225
چکیده
هدف این مقاله شناخت میزان رضایت خانوادگی و سلامت روان زنان متاهل شاغل در شرکت هواپیمایی هما (شهر تهران سال 1384) و مقایسه آن در بین کارکنان پروازی و غیر پروازی این شرکت میباشد. بدین منظور به بررسی تاثیر متغیرهای دموگرافیک (سن، تحصیلات، میزان درآمد، نوع شغل، تعداد فرزندان و طول مدت ازدواج) بر دو متغیر رضایت خانوادگی و سلامت روان و رابطه ...
بیشتر
هدف این مقاله شناخت میزان رضایت خانوادگی و سلامت روان زنان متاهل شاغل در شرکت هواپیمایی هما (شهر تهران سال 1384) و مقایسه آن در بین کارکنان پروازی و غیر پروازی این شرکت میباشد. بدین منظور به بررسی تاثیر متغیرهای دموگرافیک (سن، تحصیلات، میزان درآمد، نوع شغل، تعداد فرزندان و طول مدت ازدواج) بر دو متغیر رضایت خانوادگی و سلامت روان و رابطه بین این دو متغیر با یکدیگر پرداخته شده است. در این مطالعه 51 نفر از زنان متاهل شاغل در بخش پروازی و 51 نفر از زنان متاهل شاغل در بخش غیر پروازی شرکت هواپیمایی هما که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند شرکت داشتند.روش این پژوهش از نوع علّی- مقایسه‌ای بوده و جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. برای سنجش میزان رضایت خانوادگی از تست اینریچ[1] (پرسشنامه رضایتمندی زناشویی) و تست GHQ [2] (پرسشنامه سلامت عمومی) استفاده گردید.
نتایج پژوهش نشان داد که میانگین میزان رضایت خانوادگی و سلامت روان در دو نمونه مورد مطالعه در حد متوسط قرار داشته و نمونه مورد مطالعه در بخش پروازی در مقایسه با گروه مشابه در بخش غیر پروازی از میزان سلامت روانی کمتری، بویژه در زمینه خرده مقیاس‌های اضطراب و اختلال در کارکرد اجتماعی برخوردار بودند.
در این تحقیق بین میزان رضایت خانوادگی و سلامت روان هر دو نمونه رابطه مستقیم و معناداری وجود داشته است. متغیر رضایت خانوادگی ارتباط مستقیم با میزان تحصیلات همسر و ارتباط معکوس با سن زنان و طول مدت ازدواج ایشان داشته است. بین سن همسر، میزان درآمد زوجین، میزان تحصیلات زنان، تعداد فرزندان و شغل همسر با دو متغیر رضایت خانوادگی و سلامت روان رابطه معناداری وجود نداشته است.
محمدحسین کریم؛ سیدمهدی حسینی؛ علی سردارشهرکی
چکیده
چکیده با توجه به اهمیت صنعت بیمارستان، این پژوهش به بررسی کارایی و بهره‌وری در بیمارستان‌های دوازده استان کشور با استفاده از مدل تحلیل فراگیر دادهها بر مبنای روش حداقل سازی عوامل تولید (VRS) و شاخص مالم کوئیست طی دوره زمانی 1395-1385 پرداخته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که کارایی کلیه بیمارستان‌ها در طول دوره مورد بررسی روند صعودی داشته‌اند ...
بیشتر
چکیده با توجه به اهمیت صنعت بیمارستان، این پژوهش به بررسی کارایی و بهره‌وری در بیمارستان‌های دوازده استان کشور با استفاده از مدل تحلیل فراگیر دادهها بر مبنای روش حداقل سازی عوامل تولید (VRS) و شاخص مالم کوئیست طی دوره زمانی 1395-1385 پرداخته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که کارایی کلیه بیمارستان‌ها در طول دوره مورد بررسی روند صعودی داشته‌اند و همچنین استان‌های شمالی نسبت به استان‌های جنوبی از کارایی بالاتری برخوردارند. همچنین در سالهای مورد مطالعه کمترین میزان کارایی فنی مربوط به واحد بیمارستان استان سیستان و بلوچستان بوده است. از طرفی نتایج شاخص مالم‌کوئیست نشان میدهد که در دوره مورد بررسی شاخص تغییر بهره‌وری کل برای 12 استان 034/1 میباشد و برای کل استان‌های مورد بررسی تغییرات در کارایی مقیاس، تغییرات کارایی مدیریتی و تغییرات بهره‌وری کارایی فنی کاهش‌یافته، اما افزایش بیشتر در تغییرات کارایی تکنولوژیکی توانسته موجبات افزایش در تغییرات بهره‌وری کل عوامل تولید را فراهم نماید. با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهاد می‌شود که به‌منظور افزایش کارایی و بهره‌وری در بیمارستان‌ها اقداماتی مانند بهبود کمّی و کیفی خدمات، افزایش توان جذب منابع مالی، ارزیابی مستمر عملکرد، واگذاری ارائه خدمات به بخش غیردولتی، استفاده بهینه از نیروی انسانی، افزایش اختیارات مدیریتی در بیمارستان‌ها و تخصیص بهینه تخت‌ها در دستور کار قرار گیرد.
ابراهیم اخلاصی
چکیده
چکیده سازمان بهداشت جهانی سلامت امری فراتر از «فقدان بیماری یا معلولیت» می‌داند و آن را متضمن توجه خاطر به ابعاد روانی و اجتماعی و معنوی انسانها در نظر می‌گیرد. پژوهش حاضر بر پایه منطق استفهامی، با استفاده از روش تحقیق مردم نگاری وسیع و با هدف بازنمایی راهبردهای مدیریتی معطوف به ملاحظه «معنویت» در بیمارستان‌های دولتی ...
بیشتر
چکیده سازمان بهداشت جهانی سلامت امری فراتر از «فقدان بیماری یا معلولیت» می‌داند و آن را متضمن توجه خاطر به ابعاد روانی و اجتماعی و معنوی انسانها در نظر می‌گیرد. پژوهش حاضر بر پایه منطق استفهامی، با استفاده از روش تحقیق مردم نگاری وسیع و با هدف بازنمایی راهبردهای مدیریتی معطوف به ملاحظه «معنویت» در بیمارستان‌های دولتی کلانشهر شیراز انجام شده است. دو پرسش اصلی مقاله عبارتند از: ابعاد فراجسمانی کنشگران اصلی نظام سلامت، مشتمل بر جنبههای روانی، اجتماعی و فرهنگی و معنوی آنها، چگونه مورد توجه تصمیم‌گیران مجموعه‌های درمانی قرار گرفته است؟ هم چنین، مهم ترین مصادیق متعارض با اخلاق پزشکی در میدان‌های مطالعه کدامند؟ آگاهی دهندگان مطالعه شامل پزشکان، مدرسان اخلاق پزشکی، پرستاران، مدیران بیمارستانی، مددکاران اجتماعی، بیماران و همراهان آنها هستند که بر پایه روش نمونه گیری چند سطحی به صورت هدفنمد و غیر احتمالی انتخاب شده‌اند. تحلیل کیفی دادههای حاصل از فرایندهای چندگانه داده یابی از قبیل مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته، تصویر برداری و مرور اسناد بیمارستانی نشان میدهد راهبرد مدیریتی مورد استفاده در میدان‌های مطالعه جهت ملاحظه ابعاد روانی، اجتماعی و معنوی کش گران اصلی نظام سلامت بر حسب مضمون نهایی «تجویزات الزامی‌و ارشادی» و مضامین کلی «معنویت دینی»، «معنویت سازمانی» و «فرهنگ فردی و حرفه‌ای سازمان خدمات» می‌تواند به تصویر کشیده شود. بعلاوه، آرمان مدیریتی «نهادینه سازی معنویت» در مجموعه‌های درمانی غالباً مبتنی بر آموزه‌های دینی، با محوریت «ترجیحات فقهی» محقق شده است.
جعفر ترک زاده؛ معصومه محترم
چکیده
هدف کلی از انجام این پژوهش بررسی رابطه نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایهاجتماعی گروههای آموزشی در دانشگاه شیراز بود. ابزار تحقیق شامل دو پرسشنامه نوع ساختار سازمانی (ترکزاده و محترم، 1390) و پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی بود که پس از محاسبه و تایید روایی و پایایی، توزیع و گردآوری شد. جامعه آماری تحقیق، ...
بیشتر
هدف کلی از انجام این پژوهش بررسی رابطه نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایهاجتماعی گروههای آموزشی در دانشگاه شیراز بود. ابزار تحقیق شامل دو پرسشنامه نوع ساختار سازمانی (ترکزاده و محترم، 1390) و پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی بود که پس از محاسبه و تایید روایی و پایایی، توزیع و گردآوری شد. جامعه آماری تحقیق، شامل تمام گروههای آموزشی دانشگاه شیراز بود که در قالب یک مطالعه چند موردی، 5 گروه به صورت تصادفی انتخاب شدند و کلیه اعضای هیات علمی آنها پرسشنامهها را تکمیل نمودند. دادههای به دست آمده با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد: 1) از دیدگاه اساتید، نوع ساختار سازمانی غالب در دانشگاه، بازدارنده است؛2) سرمایه اجتماعی گروههای آموزشی در حد متوسطی است و از این حیث تفاوتی بین گروهها وجود ندارد؛ 3) نوع ساختار سازمانی دانشگاه، 53/0 از سرمایه اجتماعی گروهها را پیش بینی میکند.
دوره 3، شماره 11 ، تیر 1391، ، صفحه 215-239
چکیده
از دیدگاه جامعه شناسان شهری و شهرسازان انسانگرا، اعتماد ستون فقرات اجتماعات محلی بوده و منجر به افزایش کارآیی و ارتقاء کیفیت زندگی در آنها می‌شود. از این رو هدف اصلی این تحقیق، بررسی ارتباط بین میزان کارآیی اجتماع محوری محله دولاب با میزان اعتماد در بین ساکنین این محله میباشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و در آن جهت گردآوری ...
بیشتر
از دیدگاه جامعه شناسان شهری و شهرسازان انسانگرا، اعتماد ستون فقرات اجتماعات محلی بوده و منجر به افزایش کارآیی و ارتقاء کیفیت زندگی در آنها می‌شود. از این رو هدف اصلی این تحقیق، بررسی ارتباط بین میزان کارآیی اجتماع محوری محله دولاب با میزان اعتماد در بین ساکنین این محله میباشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و در آن جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش پیمایش و از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که محله دولاب، یک محله اجتماع محور است ولی به دلیل بالا نبودن میزان اعتماد ساکنین محله به نهادهای محلی فعال در زمینه شهرسازی، در حال حاضر نمیتواند از مزیتهای اجتماع محوری خود استفاده کند و این محوریت اجتماعی نیز به دلیل فقدان اعتماد در محله روز به روز در حال کاهش است. بنابراین توصیه می‌شود که قبل از هر اقدام شهرسازی در محله دولاب، زمینههای لازم جهت ارتقای اعتماد ساکنین نسبت به نهادهای مرتبط شهری و محلی ایجاد شده و از هر گونه اقدامی که منجر به کاهش میزان اعتماد ساکنین می‌شود پرهیز شود. این تحقیق معتقد است که نظام شهرسازی در ایران بایستی به سمت رویکرد برنامهریزی اجتماع محور با محوریت اعتمادسازی سوق داده شود.
بهرنگ ضابطیان؛ مرضیه موسوی
چکیده
چکیدهامروزه به منظور رفع مشکل کم آبی در کشور از روش انتقال آب بین حوضه‌ای استفاده می‌شود. این شیوه نه تنها مشکلات کم آبی را در کشور رفع نکرده است بلکه مسائل اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی فراوانی را هم ایجاد کرده است. بطوریکه در سالهای اخیر شاهد افزایش مقاومت‌های محلی و شکل‌گیری جنبش‌های محیط‌زیستی در برابر طرحهای انتقال آب در کشور ...
بیشتر
چکیدهامروزه به منظور رفع مشکل کم آبی در کشور از روش انتقال آب بین حوضه‌ای استفاده می‌شود. این شیوه نه تنها مشکلات کم آبی را در کشور رفع نکرده است بلکه مسائل اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی فراوانی را هم ایجاد کرده است. بطوریکه در سالهای اخیر شاهد افزایش مقاومت‌های محلی و شکل‌گیری جنبش‌های محیط‌زیستی در برابر طرحهای انتقال آب در کشور هستیم. در این پژوهش به منظور بررسی سازوکارهای برساخت مسائل محیط‌زیستی به بررسی یکی از جنبش‌های محیط زیستی در اعتراض به طرحهای انتقال آب یعنی کارزار مردمی توقف تونل بهشت‌آباد می‌پردازیم. چارچوب مفهومی پژوهش رویکرد برساخت‌گرایی است و روش پژوهش روش مطالعه موردی است. بابررسی داده های پژوهش سه مضمون اصلی برساخت عقلانی مسئله، برساخت روانی مسئله و برساخت عملی مسئله به دست آمد. در برساخت عقلانی مسئله چارچوب اقتصادی، چارچوب محیط زیستی، چارچوب قانونی ، چارچوب بی عدالتی ، بی اعتباری ادعاهای رقیب و تجربه زیسته مردم موثر بودند. در برساخت روانی مسئله ادعاسازان از تقابلهای دوتایی، پیامدهای ناگوار و رهبری کاریزماتیک استفاده کردند و به منظور برساخت عملی مسئله فعالان جنبش از استراتژی جلب حمایت سیاستگذاران، غیرسیاسی کردن جنبش، فتح سنگر به سنگر و استفاده از رسانه‌های مختلف بهره بردند.واژگان کلیدی: برساخت‌گرایی، جنبش‌های محیط‌زیستی، ادعاسازی، سدسازی، انتقال آب،تونل بهشت آباد.
احسان علینی
چکیده
امروزه مسئله فساد اقتصادی در جهان، به یکی از مهم ترین دغدغه های گروه ها و نهادهای اجتماعی و همچنین دولت ها تبدیل شده است. گسترش این پدیده در بیشتر کشورها، جنبه ساختاری و نهادی پیدا کرده است. فساد در طی دو دهه اخیر رشد چشم گیری در ایران داشت است. در مقاله حاضر، نگارنده با استفاده از روش اسنادی و الگوی تحلیلی مبتنی بر تأثیر گذاری سطوح مختلف ...
بیشتر
امروزه مسئله فساد اقتصادی در جهان، به یکی از مهم ترین دغدغه های گروه ها و نهادهای اجتماعی و همچنین دولت ها تبدیل شده است. گسترش این پدیده در بیشتر کشورها، جنبه ساختاری و نهادی پیدا کرده است. فساد در طی دو دهه اخیر رشد چشم گیری در ایران داشت است. در مقاله حاضر، نگارنده با استفاده از روش اسنادی و الگوی تحلیلی مبتنی بر تأثیر گذاری سطوح مختلف اجتماعی (سیاسی، اقتصادی و فرهنگی) بر یکدیگر، به بررسی ریشه ها و فرآیندهای ساختاری شیوع چنین فساد گسترده ای در دستگاه دولتی کشور پرداخته است. بر اساس این الگوی تحلیلی، در دوران پس از انقلاب، با غلبه یابی فرهنگ سیاسی نیروهای مسلط، مشارکت شهروندان و گروه های اجتماعی به انسداد سیاسی انجامید و این امر به وجود آمدن انحصار در بخش اقتصادی را به همراه داشت؛ این انحصار در نهایت منشأ بروز فساد شد. نتایج تحقیق نشان می دهند وضعیت تعامل سطوح یاد شده مثبت نبوده و این امر تأثیرات منفی بر حوزه اقتصادی گذاشته است. در بخش اقتصادی چهار مدل سیاست گذاری غلط را می توان بررسی و ردیابی کرد: دولتی شدن گسترده اقتصاد، رواج سرمایه داری تجاری و مصرف گرایی افسارگسیخته، اتخاذ سیاست های بازتوزیعی و چند نرخی بودن ارز.
مسعود گنجی؛ رضاعلی محسنی؛ منصور شریفی؛ علی‌رضا کلدی؛ حسن ملک
چکیده
مقاله حاضر به بررسی جامعه شناختی نقش کیفیت زندگی در سبک زندگی شهروندان 65 سال به بالای شهرستان بندرماهشهر می پردازد. مقاله حاضر با روش پیمایش در بین شهروندان 65 سال به بالا انجام شده است. 396 شهروند به عنوان نمونه آماری تعیین، از طریق نمونه گیری مطبق و ابزار پرسشنامه داده های آماری آن جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس تحلیل ...
بیشتر
مقاله حاضر به بررسی جامعه شناختی نقش کیفیت زندگی در سبک زندگی شهروندان 65 سال به بالای شهرستان بندرماهشهر می پردازد. مقاله حاضر با روش پیمایش در بین شهروندان 65 سال به بالا انجام شده است. 396 شهروند به عنوان نمونه آماری تعیین، از طریق نمونه گیری مطبق و ابزار پرسشنامه داده های آماری آن جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد: گرچه طبق آمارهای توصیفی، کیفیت زندگی عینی، ذهنی و جمعی در بین شهروندان به ترتیب بیشترین درصد تحقق را داشته اند؛ اما کیفیت زندگی جمعی، ذهنی و عینی به ترتیب بیشترین اثرگذاری کل را روی سبک زندگی داشته اند که می توان نتیجه گرفت سبک زندگی شهروندان سالمند بیشتر تحت تاثیر ابعاد جمعی و ذهنی کیفیت زندگی است تا بعد عینی آن. همچنین برای تحقق سبک زندگی در مفهوم کلی، ترکیبی از به ترتیب کیفیت زندگی جمعی متشکل از سرمایه اجتماعی و یا سایر سرمایه های قابل تبدیل به آن، کیفیت زندگی ذهنی متشکل از سرمایه ذهنی و یا سایر سرمایه های قابل تبدیل به آن، و کیفیت زندگی عینی به ترتیب متشکل از سرمایه های فرهنگی، اقتصادی و سایر سرمایه های قابل تبدیل به آنها، منجر به کنش های تولیدی و مصرفی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در میدان های اجتماعی می شود که سبک زندگی را محقق می کنند.
محمدباقر علیزاده اقدم؛ محمد عباس زاده؛ اصحاب حبیب زاده؛ سارا عبادی یالقوزآغاجی
چکیده
احساس شادی به عنوان یک پدیده روانشناختی و اجتماعی، تحت تأثیر تجربه‌های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط متفاوت اجتماعی است که انسانها برای دستیابی به زندگی سالم و تداوم روابط اجتماعی نیازمند آن هستند. در این مطالعه شادی در رابطه با احساس امنیت مدنظر است، که با فراهم شدن بسترهای احساس امنیت در جامعه، زمینه جهت سرعت بخشیدن به ...
بیشتر
احساس شادی به عنوان یک پدیده روانشناختی و اجتماعی، تحت تأثیر تجربه‌های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط متفاوت اجتماعی است که انسانها برای دستیابی به زندگی سالم و تداوم روابط اجتماعی نیازمند آن هستند. در این مطالعه شادی در رابطه با احساس امنیت مدنظر است، که با فراهم شدن بسترهای احساس امنیت در جامعه، زمینه جهت سرعت بخشیدن به سلامت اجتماعی و پایداری بهداشت روانی و جامعه شاد فراهم خواهد بود. روش تحقیق حاضر پیمایشی و از نوع همبستگی است. نمونهی آماری تحقیق حاضر 381 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز بودند که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب انتخاب شدند. دادهها به کمک پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوری شده و با استفاده از روش‌های آماری آزمون t ، همبستگی و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بعد امنیت مالی، امنیت شغلی و امنیت عاطفی رابطه معنیداری با شادی دانشجویان داشته است.
کرم حبیب پور گتابی
چکیده
مقاله حاضر به بررسی جامعه‌شناسانة سیاست آموزشی در ایران با دستگاه مفهومی «حکومت‌مندی» و براساس چارچوب «تحلیل حکومت» میشل دین، در سه بُعد عقلانیت‌ها / گفتمان‌ها، تکنولوژی‌ها و سوژه‌های حکومت می‌پردازد. پارادایم روش‌شناسیِ مورد استفاده، ترکیبی است از دو روش «تحلیل گفتمان» و «تبارشناسی». جامعه آماری تحقیق ...
بیشتر
مقاله حاضر به بررسی جامعه‌شناسانة سیاست آموزشی در ایران با دستگاه مفهومی «حکومت‌مندی» و براساس چارچوب «تحلیل حکومت» میشل دین، در سه بُعد عقلانیت‌ها / گفتمان‌ها، تکنولوژی‌ها و سوژه‌های حکومت می‌پردازد. پارادایم روش‌شناسیِ مورد استفاده، ترکیبی است از دو روش «تحلیل گفتمان» و «تبارشناسی». جامعه آماری تحقیق را، متون سیاست آموزشی مندرج در قوانین برنامه توسعه در دو دوره پیش و بعد از انقلاب اسلامی ایران تشکیل می‌دهند. یافتهها نشان داد که حکومت‌مندی حاکم بر سیاست آموزشی در ایران، حکومت‌مندی نومحافظه‌کار است که با ایده‌های مسلطی همچون بازگشت به گذشته، حفظ و تثبیت نظم، توجه به ارزش‌ها، هژمونی دولت و تمرکزگرایی مشخص می‌شود. سیاستهای آموزشی ایران، از طریق ترکیبی از تکنولوژی‌های سلطه / قدرت (حکومت بر دیگران) و خود (حکومت بر خود) اتفاق می‌افتند. همچنین، سوبژکتیویته‌های سیاست آموزشی در برنامههای توسعه پیش و بعد از انقلاب، شکل متفاوتی داشته‌اند. به‌طوری‌که در برنامههای پیش از انقلاب، مهمترین ویژگی سوژه‌ها عمدتاً شامل فنی‌گرایی، حرفه‌ای‌گریی، اشتغال‌زایی و کارآفرینی است، اما در زمان بعد از انقلاب، وجه اخلاقی سوژه‌ها، در کنار وجه حرفه‌ای، غالب گشت. دلالت نتایج بر آن است که هدف غایی سیاست آموزشی در ایران، هدایت رفتار سوژه‌ها وفقِ ارزش‌های غایی حکومت‌مندی نومحافظه‌کار است.
یوسف محمدزاده؛ صمد حکمتی فرید؛ سمیرا عبدالعلی زاد
چکیده
چکیده براساس مطالعات اخیر، از یک‌سو توسعه اجتماعی و سرمایه سلامت، از مهمترین محورهای توسعه و رشد اقتصادی هستند و از سوی دیگر، میزان سلامت افراد بیش از هر عامل دیگری به عوامل محیط اجتماعی ارتباط دارد. طوری‌که سازمان بهداشت جهانی اخیراً بحثی جدی پیرامون عوامل اجتماعی تعیینکننده سلامت را شروع کرده است. لذا در این مطالعه به بررسی ...
بیشتر
چکیده براساس مطالعات اخیر، از یک‌سو توسعه اجتماعی و سرمایه سلامت، از مهمترین محورهای توسعه و رشد اقتصادی هستند و از سوی دیگر، میزان سلامت افراد بیش از هر عامل دیگری به عوامل محیط اجتماعی ارتباط دارد. طوری‌که سازمان بهداشت جهانی اخیراً بحثی جدی پیرامون عوامل اجتماعی تعیینکننده سلامت را شروع کرده است. لذا در این مطالعه به بررسی تأثیر توسعه اجتماعی بر روی سلامت عمومی در ۱۰۱ کشور منتخب جهان از بین کشورهای با درآمد متوسط به بالا طی دوره 1990ـ2010 پرداخته و از نرم‌افزار STATA برای تحلیل دادهها و ارزیابی مدلها استفاده شده است. همچنین برای حصول به نتایج قابل‌اعتماد، در مدلها از هر دو شاخص امید به زندگی و نرخ مرگومیر برای شاخص سلامت عمومی بهره گرفته شده است. نتایج نشان میدهد که شاخص توسعه اجتماعی، در تمامی مدلها در سطح اطمینان ۹۹ درصد تأثیر مثبت و معناداری بر روی امید به زندگی و تأثیر منفی و معناداری بر روی نرخ مرگومیر داشته است. در مدل‌های نهایی ضریب توسعه اجتماعی برای امید به زندگی و مرگومیر به‌ترتیب ۱۶/۳ و ۹۵/۲- بوده است. لذا توسعه شاخصهای اجتماعی ازجمله (فعالیت مدنی، باشگاه‌ها و انجمن‌ها، انسجام درون‌گروهی، اعتماد و امنیت بین‌شخصی، برابری جنسیتیو ادغام اقلیت‌ها)، از مهمترین تعیین‌کننده‌های سلامت عمومی محسوب می‌شوند. بررسی تأثیر سایر شاخصهای اقتصادی ـ اجتماعی هم نشان میدهد که آموزش، تولید ناخالص داخلی سرانه، نرخ مشارکت نیروی کار و اشتغال، مخارج بهداشتی و برنامههای ایمنسازی، تأثیر مثبتی بر روی سلامت عمومی داشته و نرخ تورم و انتشار گاز دیاکسیدکربن، تأثیری منفی بر روی سلامت عمومی دارند.
علی جنادله
چکیده
بوستان‌ها و فضاهای سبز شهری، به‌عنوان بخشی از فضاهای مشاع شهری، علاوه‌بر تأثیرات زیست‌محیطی که از جمله مهمترین کارکردهای درنظرگرفته‌شده برای آنهاست، کارکردها و پیامدهای عمده دیگری نیز دارند. در این مقاله تلاش می‌شود با ترکیب چهار مدل تأثیرات فضای سبز مشاوران کاربری زمین، مدل ارزیابی تأثیرات سلامتی فضای سبز اسکاتلند، مدل طبیعت ...
بیشتر
بوستان‌ها و فضاهای سبز شهری، به‌عنوان بخشی از فضاهای مشاع شهری، علاوه‌بر تأثیرات زیست‌محیطی که از جمله مهمترین کارکردهای درنظرگرفته‌شده برای آنهاست، کارکردها و پیامدهای عمده دیگری نیز دارند. در این مقاله تلاش می‌شود با ترکیب چهار مدل تأثیرات فضای سبز مشاوران کاربری زمین، مدل ارزیابی تأثیرات سلامتی فضای سبز اسکاتلند، مدل طبیعت و سلامت شورای بهداشت هلند و مدل چیسورا، مدل جامعی برای ارزیابی تأثیرات اجتماعی بوستان‌ها و فضاهای سبز شهری با تأکید بر مفهوم کیفیت زندگی ارائه شده و نتایج کاربرد آن برای ارزیابی تأثیرات اجتماعی سه بوستان شهری در تهران مورد بحث قرار گیرد. در این مطالعه علاوه بر مطالعات اسنادی و نظری، ترکیبی از روش‌ها و تکنیک‌های کمّی و کیفی از جمله، مشاهده، مصاحبه‌های فردی عمیق و گروهی، پیمایش و... استفاده شده است. براساس نتایج این مطالعه از جمله مهمترین ملاحظاتی که در احداث فضاهای سبز شهری باید مورد توجه قرار داد، تأثیرات آنها بر جنبههای مختلف زندگی اجتماع محلی از جمله تأثیر بر همبستگی اجتماع محلی، برابری و تنوع اجتماعی، امنیت اجتماع محلی، تأثیر بر گذران اوقات فراغت افراد، تأثیر بر ترافیک، و همچنین تأثیر بر ارزش املاک مسکونی و فعالیت‌های اقتصادی و سلامت اجتماع محلی است. همچنین از جمله یافتههای مهم این پژوهش، ضرورت بررسی و شناسایی ادراک ذهنی اعضای اجتماع محلی از فضای سبز شهری مطلوب پیش از احداث هر بوستان و فضای سبز شهری است.
تکتم حنایی؛ فاطمه غلامی
چکیده
در سال های اخیر به مبحث تاب آوری اجتماعی توجه ویژه ای شده است تاب آوری اجتماعی به عنوان توانایی گروه ها یا جوامع برای مقابله با فشارها درمواجهه با تغییرات را می باشد.ازاین رو آموزش و یادگیری می توانند نفش موثری در ارتقا تاب آوری اجتماعی برقرارکند. مقاله حاضر به نقش آموزش و یادگیری در تاب آوری اجتماعی می پردازد. در بیان دیگر افزایش توانایی ...
بیشتر
در سال های اخیر به مبحث تاب آوری اجتماعی توجه ویژه ای شده است تاب آوری اجتماعی به عنوان توانایی گروه ها یا جوامع برای مقابله با فشارها درمواجهه با تغییرات را می باشد.ازاین رو آموزش و یادگیری می توانند نفش موثری در ارتقا تاب آوری اجتماعی برقرارکند. مقاله حاضر به نقش آموزش و یادگیری در تاب آوری اجتماعی می پردازد. در بیان دیگر افزایش توانایی های فردی، تاب اوری فردی و به دنبال آن تاب آوری اجتماعی را افزایش می دهد. مبحث آموزش و یادگیری اولین اصل افزایش توانایی و ورود فرد به اجتماع محسوب می شود. در این راستا، 3متغیر اصلی و15 متغیر وابسته بررسی شد. پژوهش حاضر ازنوع توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیماشی (پرسش نامه) بوده است. با استفاده از روش های آماری همچون تحلیل عاملی و و همبستگی با آزمون اسپرمن و آزمون تی استفاده شد.تا اهداف مورد نظر این پژوهش محققین حاصل شود. جامعه آماری شامل 1811 نفر و براساس فرمول کوکران نمونه آماری تعداد 317 نفر برآوردگردید. سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و مقدار آن 834/0 بود که نشان می دهد پایایی پرسشنامه مطلوب است. همچنین مقدار تأثیر یادگیری بر تاب‌آوری حداقل 29 درصد است که نشان دهنده رابطه همسو و مستقیم تاب‌آوری و یادگیری را نشان میدهد؛ بنابراین بالاتر رفتن سطح آموزش و یادگیری باعث افزایش تاب‌آوری می‌شود .
سیدمحمد بساطیان؛ مرتضی سالمی قمصری
چکیده
اصولاَ فرایند نظریه‌پردازی در هر دو روش کمی و کیفی مستلزم انجام مشاهدات متعدد است. در فرایند چرخه‌ای تولید علم در هر دو روش، پیوند آشکاری بین نظریه و روش وجود دارد. پیوند بین نظریه و روش بدین‌معنی است که خلق یک نظریه تعامل مستمری است بین مشاهده، تبیین و انجام مشاهدات جدید برای آزمون تبیین اولیه. در این میان نظریه‌های برخاسته از میدان ...
بیشتر
اصولاَ فرایند نظریه‌پردازی در هر دو روش کمی و کیفی مستلزم انجام مشاهدات متعدد است. در فرایند چرخه‌ای تولید علم در هر دو روش، پیوند آشکاری بین نظریه و روش وجود دارد. پیوند بین نظریه و روش بدین‌معنی است که خلق یک نظریه تعامل مستمری است بین مشاهده، تبیین و انجام مشاهدات جدید برای آزمون تبیین اولیه. در این میان نظریه‌های برخاسته از میدان تحقیق؛ به منزله یکی از گونه‌های تحقیق، به دنبال کشف و استدلال از دل دادههای میدانی است که ماحصل حضور محقق در میدان پژوهش است. در این روش، محقق در ارتباط نزدیک با پدیده مورد مطالعه قرار می‌گیرد و حال اگر مشاهدات خود را در عرصه میدان تحقیق با مشارکت همراه کند، با یکی کردن خود با پدیده مورد پژوهش، زمینه شناختی عمیق و مستحکم از پدیده را فراهم میکند. اما روش‌شناسی کتاب انسان‌شناسی یاریگری گویای سبک علمی و خاص در ارائه یافتههای نگارنده این اثر است. بدین ترتیب که نگارنده به منظور بیان یافتههای خود به مثابه یک مردم شناس، بارها پل ارتباطی برای تولید علم، یعنی قیاس و استقراء را طی میکند؛ با استقراء شروع و با قیاس مباحث خود را کامل میکند. بدین‌صورت که وی از مشاهدات اولیه خود (که در نتیجه زندگی در کنار روستاییان است) برای نظریه‌سازی و از مشاهدات بعدی خود (که در نتیجه پژوهشهای میدانی و کتابخانه‌ای است) برای نظریه-آزمایی بهره می‌گیرد. از طرف دیگر نظریه‌پرداز نظریه یاریگری جهت آسان فهم کردن و مستدل کردن یافتههای خود، هر دم از نردبان انتزاع پایین میآید و آن را با مشاهدات عینی تثبیت میکند. تشریح مفاهیم ذهنی با کمک مصادیق عینی منجر به سهولت درک یافتههای نظری برای مخاطب شده است.
غلامرضا کاظمیان؛ وجه الله قربانی زاده؛ سیدمحمدجواد موسوی
چکیده
چکیده با گذشت حدود دو دهه از رشد شتابان صنایع نفت و گاز در پارس جنوبی، مسائل و مشکلات بسیاری گریبانگیر ساکنان سکونتگاه‌های شهری و روستایی این منطقه، از جمله شهر عسلویه شده است. هدف اصلی این مقاله که برگرفته شده از پایان نامه رشته مدیریت شهری است، شناخت و تحلیل عملکرد نهادهای مدیریت شهری در کنترل پیامدهای منفی رشد صنعتی و ارتقای شرایط ...
بیشتر
چکیده با گذشت حدود دو دهه از رشد شتابان صنایع نفت و گاز در پارس جنوبی، مسائل و مشکلات بسیاری گریبانگیر ساکنان سکونتگاه‌های شهری و روستایی این منطقه، از جمله شهر عسلویه شده است. هدف اصلی این مقاله که برگرفته شده از پایان نامه رشته مدیریت شهری است، شناخت و تحلیل عملکرد نهادهای مدیریت شهری در کنترل پیامدهای منفی رشد صنعتی و ارتقای شرایط کار و کیفیت زندگی شهروندان و توسعه پایدار شهر عسلویه میباشد. ویژگی اصلی این تحقیق در آن است که تاکنون پژوهشی در مورد نقش نهادهای مدیریت شهری در کاهش اثرات رشد صنعت نفت و گاز در منطقه عسلویه انجام نشده است. پژوهش کاربردی بوده و به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است و جهت گردآوری دادهها از ابزارهای پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که در پرتو سلطه نگرش رشد اقتصادی و صنعتی و کم توجهی به ابعاد اجتماعی و زیست محیطی؛ پیامدهایی چون آلودگی هوا، شیوع بیماریهای با منشا صنعتی و نابرابری در فرصتهای اشتغال ساکنان و مهاجران جزء شدیدترین و همچنین با اهمیت ترین پیامدها میباشند. در حالی که بهیود وضعیت تاسیسات کالبدی و زیرساختی از آثار مثبت این رشد بوده است. پیامدهای منفی و مثبتی که علاوه بر سیاستهای ملی ریشه در نگرش، عملکرد و اولویتهای نهادها و سازمانهای محلی و منطقهای دارند.
دوره 3، شماره 10 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 227-249
چکیده
به دلیل محدودیت قدرت ادراک انسان از جهان خارج و نیز محدودیت قدرت استدلال جامع و عمیق، وی با عدم حتمیت در رابطه با کفایت اطلاعات و عدم قطعیت در رابطه با جامعیت استنتاجات خود مواجه است. روش‌های تصمیمگیری چند معیاره روش‌هایی در جهت افزایش اطمینان و کاهش عدم قطعیت ناشی از قضاوتهای تصمیمگیرنده و جامعیت اطلاعات هستند. یکی از شاخصهای ...
بیشتر
به دلیل محدودیت قدرت ادراک انسان از جهان خارج و نیز محدودیت قدرت استدلال جامع و عمیق، وی با عدم حتمیت در رابطه با کفایت اطلاعات و عدم قطعیت در رابطه با جامعیت استنتاجات خود مواجه است. روش‌های تصمیمگیری چند معیاره روش‌هایی در جهت افزایش اطمینان و کاهش عدم قطعیت ناشی از قضاوتهای تصمیمگیرنده و جامعیت اطلاعات هستند. یکی از شاخصهای محاسبه شده در ماتریس تصمیم در شرایط عدم اطمینان، شاخص کمترین پشیمانی است. هدف از این مطالعه شناخت گزینههایی با کمترین پشیمانی در انتخاب اعضای هیئت علمی میباشد. به عبارت دیگر با اهمیت دادن به این گزینهها یا شاخصهای انتخابی با کمترین ریسک در جذب هیئت علمی مواجه خواهیم بود. بدین منظور، در قالب یک مطالعه موردی در دانشگاه اصفهان، گزینههای اصلی در گزینش علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه ملاک ارزیابی و بررسی قرار گرفت. در انتخاب گزینههای کمترین پشیمانی، 9 شاخص (گزینه) کلیدی در سه گروه آموزشی، پژوهشی و اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفت. امتیازدهی و رتبهبندی گزینهها با استفاده از الگوریتم الکترا[1] انجام شد. نتایج تحلیل بیانگر این مطلب است که گزینههای اخلاق آموزشی، سوابق تحصیلی (اعم از دانشگاه فارغ التحصیلی، دانشآموخته رتبه برتر) و توانایی تدریس، شاخصهایی هستند که کمترین پشیمانی از مدنظر قرار دادن آنها در گزینش علمی افراد بدست میآید. به عبارتی این شاخص‌ها از اطمینان بالایی در مدیریت ریسک برخوردارند و تصمیم‌گیرندگان تاسف کمتری نسبت به انتخاب این شاخص‌ها به عنوان شاخصهای اثرگذار خواهند خورد.
بهاران تنکابنی؛ پویان شهابیان
چکیده
چکیده فضاهای عمومی شهری بخش بزرگی از نیازهای اجتماعی انسانها را در جوامع شهرنشین برآورده می‌کنند. با توجه به این که تعامل شهروندان با فضاهای عمومی از یک‌سو و ارتباط شهروندان با یکدیگر در فضاهای عمومی از سوی دیگر از الزامات زندگی شهری است؛ بازشناسی کیفیت و ویژگی‌های این فضاهای شهری و هنجارهای اجتماعی- فرهنگی حاکم بر آنها ضروری ...
بیشتر
چکیده فضاهای عمومی شهری بخش بزرگی از نیازهای اجتماعی انسانها را در جوامع شهرنشین برآورده می‌کنند. با توجه به این که تعامل شهروندان با فضاهای عمومی از یک‌سو و ارتباط شهروندان با یکدیگر در فضاهای عمومی از سوی دیگر از الزامات زندگی شهری است؛ بازشناسی کیفیت و ویژگی‌های این فضاهای شهری و هنجارهای اجتماعی- فرهنگی حاکم بر آنها ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش "نظریه مبنایی" تلاش دارد به استخراج مقولههای مرتبط و تعریف‌کننده انواع فضاهای عمومی شهری تهران در عصر حاضر بپردازد. با توجه به دیدگاه‌های کاربران این فضاها، مقوله‌ها عبارت‌اند از: برابری، آرامش و آسایش، تنوع، ارتباط و تعامل، تصویر ذهنی و معنا، گرایش، آگاهی، حس تعلق و هویت جمعی، هماهنگی، آزادی، حضور، پویایی و سرزندگی. همچنین مهمترین مسئله‌ای که فضاها با آن مواجه هستند، "تعادل و عدالت" در ابعاد و مقولههای گوناگون است؛ فضاهای عمومی شهری تهران را زمانی می‌توان فضاهایی متعادل و عادلانه دانست که بتوانند در همه جوانب و مقوله‌ها تعادل و عدالت را برقرار کنند. اما به نظر می‌رسد که امروزه به‌ناچار باید هر نوع فضایی را که بتواند برآورنده حتی بخش کوچکی از نیاز انسان بر فضای عمومی شهری باشد، به‌عنوان فضای عمومی شهری پذیرفت و درعین‌حال در خصوص کیفیت آن و میزان نزدیکی به معیارها و هنجارهای یک فضای عمومی شهری آرمانی بحث کرد. بدین منظور در این پژوهش تلاش شده است با توجه به ابعاد، مفاهیم، مسائل و چالش‌های مطرح‌شده در این فضاها، بایدهاونبایدها یا به عبارت بهتر هنجارهای اجتماعی و فرهنگی- ایجابی و سلبی- مرتبط با آنها را تبیین کرد.
احمد احمدی؛ حسیبه رضائی
چکیده
یکی از شاخصهای عمدۀ توسعۀ سیاسی و اجتماعی، مشارکت سیاسی است. معلمان که بخش مهمی از سرمایه‌های انسانی هر جامعه‌ای هستند با مشارکت سیاسی خود می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در جامعه‌پذیری سیاسی داشته باشند. هدف از این بررسی، رابطۀ رفاه اجتماعی با میزان مشارکت سیاسی معلمان است. در این مطالعه، براساس نظریات و تئوری‌های جامعه‌شناسی، ...
بیشتر
یکی از شاخصهای عمدۀ توسعۀ سیاسی و اجتماعی، مشارکت سیاسی است. معلمان که بخش مهمی از سرمایه‌های انسانی هر جامعه‌ای هستند با مشارکت سیاسی خود می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در جامعه‌پذیری سیاسی داشته باشند. هدف از این بررسی، رابطۀ رفاه اجتماعی با میزان مشارکت سیاسی معلمان است. در این مطالعه، براساس نظریات و تئوری‌های جامعه‌شناسی، یکی از عوامل تأثیرگذار بر مشارکت سیاسی، احساس برخورداری از رفاه اجتماعی در بین مردم است. روش پژوهش پیمایشی و جامعۀ آماری آن همۀ معلمان شهر مریوان در سال تحصیلی 91ـ92 است. حجم نمونه 300 نفر بوده که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انجام شده است. نتایجنشانمی‌دهدکهمیزان مشارکت سیاسی در بین 60 درصد از پاسخگویان در حد پایین در مقابل در بین 6 درصد در سطح بالا و در نهایت در بین 34 درصد از پاسخگویان در سطح متوسطی است؛ اما رفاه اجتماعی در بین پاسخگویان بدین ترتیب است: در بین 45 درصد در حد پایین، 13 درصد بالا و 42 درصد در سطح متوسطی است. یافتههای پژوهش نشان می‌دهند که متغیرهای شادکامی، تأمین، نیازها، مقایسه‌های نسبی و تحصیلات دارای تأثیر مثبت (مستقیم) بر میزان مشارکت سیاسی در بین معلمان هستند و متغیر ترجیحات با ضریب (34/0-) دارای تأثیر کاهنده بر میزان مشارکت سیاسی است؛ اما رابطۀ بین متغیرهای «سن، جنس، وضعیت تأهل» یا مشارکت سیاسی معنادار نبود. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که پنج متغیر (شادکامی، تأمین، نیازها، ترجیحات، مقایسه‌های نسبی) در مجموع 39 درصد از تغییرات متغیر وابسته (مشارکت سیاسی) را تبیین کردند. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که در کل رفاه اجتماعی تأثیری مستقیم و معنادار بر مشارکت سیاسی دارد.
حمزه نوذری
چکیده
چکیده پژوهش‌‌ها درباره شرایط کاری کارگران در حوزه جامعه‌شناسی بر دو دسته عمده متمرکز بوده است: یک دسته از پژوهش‌‌ها با الهام از نظریه فرهنگ و اخلاق پروتستانی وبر شرایط کاری را با توجه به عوامل فرهنگی و اخلاق کار دنبال کرد‌ه‌‌اند. دسته دیگر با بهره‌گیری از نظریه بیگانگی مارکس بر شرایطی که کارگر را از روند کارش بیگانه می‌سازد ...
بیشتر
چکیده پژوهش‌‌ها درباره شرایط کاری کارگران در حوزه جامعه‌شناسی بر دو دسته عمده متمرکز بوده است: یک دسته از پژوهش‌‌ها با الهام از نظریه فرهنگ و اخلاق پروتستانی وبر شرایط کاری را با توجه به عوامل فرهنگی و اخلاق کار دنبال کرد‌ه‌‌اند. دسته دیگر با بهره‌گیری از نظریه بیگانگی مارکس بر شرایطی که کارگر را از روند کارش بیگانه می‌سازد تاکید کرد‌ه‌‌اند. این پژوهش‌‌ها شرایط کاری را از منظر تجربه و درک کارگران بررسی نکرد‌ه‌‌اند. هدف اصلی این مقاله تحلیل تجربیات کارگران از شرایط کاریشان است؛ شرایط کاری که می‌تواند تقویت کننده فرهنگ کار یا ایجاد کننده بیگانگی کارگر باشد. این مقاله مبتنی بر پژوهشی کیفی است و سعی دارد تا با استفاده از داده‌‌هایی که از مصاحبه عمیق با ۲۷ نفر از کارگران بنگاه‌‌های تولیدی پوشاک شهر کرج به دست آمده است، درک و تجربه آنان‌را از شرایط کاریشان آشکار سازد. یافتهها نشان میدهد شرایط مادی شامل: شرایط نامناسب فیزیکی و بهداشتی محل کار؛ شرایط اجتماعی و اقتصادی شامل: حداقلی بودن مناسبات کلامی کارگر با همکاران، پایین بودن دستمزد‌ها، مرخصی‌‌های حداقلی و ساعات کار طولانی باعث شده بیگانگی کارگر از روند کار، همکار، خانواده و خویشاوندان شکل بگیرد. این شرایط از نظر کارگران پیامدهایی داشته است؛ از جمله اصالت‌زدایی از کار مولد، تضعیف روابط خانوادگی و خویشاوندی، به‌هم ریختگی ذهنی و خروج روزافزون کارگر از کار تولیدی. کارفرمایان شرایط اقتصادی جامعه مانند قاچاق گسترده پوشاک از خارج به داخل کشور و اجاره سنگین محل کار را علت اصلی چنین مشکلاتی برای کارگران می‌دانند.
