ابراهیم پاشا
چکیده
در این نوشتار، سعی بر آن بوده است که در بستر محدودی از زمان، تحول تاریخی اندیشه رفتار سازمانی به تصویر کشیده شود. این برهه تاریخی، زمانی از دهه 1920 تا اواخر دهه 1960 را شامل می شود. یعنی از زمان مطالعه التون می که از آن باید به عنوان تلاشی آغازین در این زمینه از مطالعه یاد کرد تا روزگاری که کار فدریک هرزبرگ مطرح شده است؛ کاری که در مقایسه ...
بیشتر
در این نوشتار، سعی بر آن بوده است که در بستر محدودی از زمان، تحول تاریخی اندیشه رفتار سازمانی به تصویر کشیده شود. این برهه تاریخی، زمانی از دهه 1920 تا اواخر دهه 1960 را شامل می شود. یعنی از زمان مطالعه التون می که از آن باید به عنوان تلاشی آغازین در این زمینه از مطالعه یاد کرد تا روزگاری که کار فدریک هرزبرگ مطرح شده است؛ کاری که در مقایسه با کارهای دیگر شاید یکی از کارهای نسبتا پیشرفته در این زمینه محسوب شود. در هر حال مسئله اساسی در این گلگشت تاریخی آن بود که نشان داده شود متفکران سازمان در یک فرایند محدود تاریخی چه تحولی را در تبیین رفتار سازمانی به وجود آورده اند و به چه نوع نارسایی هایی پاسخ داده اند و این تغییرات چه تاثیری بر رابطه رفتار سازمانی با چرخه تولید، رضایت شغلی و تعادل سازمان در سطح واقع داشته و تا چه اندازه به کاهش تضادی در سازمان کمک کرده که ذاتی سازمان است.
دوره 3، شماره 12 ، آبان 1391، ، صفحه 79-104
چکیده
رابطۀ اخلاق و اقتصاد از موضوع‌های مورد بررسی در بحث‌های امروزین علوم انسانی است. از یک منظر، قائلان به لزوم جدایی اقتصاد از اخلاق بر این نکته تأکید دارند که اقتصاد از آنجا که به دنبال فراهم‌نمودن امکانات برای رفع محدودیت‌ها و ارتقاء سطح زندگی افراد است، امری اخلاقی است که دست نامرئی بازار آن را هدایت می‌کند. اما از منظری دیگر و با ...
بیشتر
رابطۀ اخلاق و اقتصاد از موضوع‌های مورد بررسی در بحث‌های امروزین علوم انسانی است. از یک منظر، قائلان به لزوم جدایی اقتصاد از اخلاق بر این نکته تأکید دارند که اقتصاد از آنجا که به دنبال فراهم‌نمودن امکانات برای رفع محدودیت‌ها و ارتقاء سطح زندگی افراد است، امری اخلاقی است که دست نامرئی بازار آن را هدایت می‌کند. اما از منظری دیگر و با تأکید بر پیامدهای منفی ناشی از سیاست‌های اقتصادی، این باور وجود دارد که مداخلۀ دولت برای اخلاقیکردن اقتصاد امری ضروری است و شکل‌گیری و توسعۀ دولت‌های رفاه و سیاست‌های رفاهی در این راستا تحلیل میشود. هر کدام از نظریه‌های گوناگون اخلاق با تأکید بر یکی از عناصر کنش فردی، جوهرۀ فرد و قوانین و مناسبات حقوقی، به تبیین رابطۀ اخلاق و اقتصاد پرداختهاند. این مقاله با وارد کردن رفاه اجتماعی به‌عنوان یک سازه در تحلیل، بر رویکرد چندفاعلی برای تبیین رابطۀ اخلاق و اقتصاد تأکید دارد.
محمد لعلی؛ امیدعلی خوارزمی
چکیده
آموزش‌وپرورش ستون فقرات هر کشور است و در این خصوص معلمان و کادر آموزشی مدارس مهمترین عامل ارتقاء سطح علمی و تربیتی جامعه می‌باشند. عملکرد سازمانی مثبت آنها در واقع یعنی عملکرد صحیح نظام آموزشی، پس ضروری است، عوامل مؤثر بر عملکرد معلمان شناسایی شده و در راستای دستیابی به اهداف از آنها بهره‌مند شد. این پژوهش از نوع کاربردی و ...
بیشتر
آموزش‌وپرورش ستون فقرات هر کشور است و در این خصوص معلمان و کادر آموزشی مدارس مهمترین عامل ارتقاء سطح علمی و تربیتی جامعه می‌باشند. عملکرد سازمانی مثبت آنها در واقع یعنی عملکرد صحیح نظام آموزشی، پس ضروری است، عوامل مؤثر بر عملکرد معلمان شناسایی شده و در راستای دستیابی به اهداف از آنها بهره‌مند شد. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن کمی است و با هدف بررسی رابطه بین کیفیت زندگی و عملکرد سازمانی معلمان انجام گرفته است. از حدود 400 نفر معلم شاغل در مدارس شهر چناران، طبق فرمول کوکران 195 نفر به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. آمارهای توصیفی و روابط همبستگی توسط نرم‌افزار SPSS و پیاده‌سازی مدل‌ها از طریق معادلات ساختاری بوسیلهی نرم‌افزار R انجام شده است. این مقاله برای ارزیابی کیفیت زندگی از پرسشنامه مختصر شده سازمان بهداشت جهانی و برای ارزیابی عملکرد سازمانی از پرسشنامه استاندارد شده عملکرد کارکنان در سازمان، با درجه پایایی و روایی نزدیک به یک استفاده نموده است. نتایج نشان می‌دهد، تغییر در سطح کیفی زندگی فرهنگیان منجر به تغییر عملکرد سازمانی آنها میشود، پس لازم است جهت بهره‌مندی از یک سیستم پویای آموزشی دولت‌ها نسبت به ارتقاء سطح کیفیت زندگی معلمان اهتمام کافی داشته باشند.
دوره 2، شماره 8 ، آبان 1390، ، صفحه 87-120
چکیده
اعتماد اجتماعی، بستر تعاملات اجتماعی و کانون اصلی مفهوم سرمایه اجتماعی است. توجه به اعتماد اجتماعی ایده جدیدی نیست بلکه جریان فکری چند قرنی است. جامعه جدید به دلیل برخورداری از ویژگی‌های منحصر به فردی چون گستردگی وتنوع جوامع، پیچیدگی نهادها، افزایش ابهام و غریبه بودن نسبت به محیط اجتماعی، توجه به اعتماد اجتماعی و نقش آن درحیات اجتماعی ...
بیشتر
اعتماد اجتماعی، بستر تعاملات اجتماعی و کانون اصلی مفهوم سرمایه اجتماعی است. توجه به اعتماد اجتماعی ایده جدیدی نیست بلکه جریان فکری چند قرنی است. جامعه جدید به دلیل برخورداری از ویژگی‌های منحصر به فردی چون گستردگی وتنوع جوامع، پیچیدگی نهادها، افزایش ابهام و غریبه بودن نسبت به محیط اجتماعی، توجه به اعتماد اجتماعی و نقش آن درحیات اجتماعی را واقعیتی جدی نموده است. برای بررسی دقیق اعتماداجتماعی در سه بعد اعتماد درون گروهی، برون گروهی و اعتماد تعمیم یافته به روش پیمایش از 319نفر از افراد جانباز بالای 25 درصد بنیاد شهید وامور ایثارگران شهرستان ری در سه گروه 25 تا 49 درصد، 50 تا 69 و 70 درصد که به روش نمونه گیری طبقه‌ای متناسب و سپس تصادفی ساده انتخاب شده بودند، اطلاعات جمع آوری گردید. در این مقاله عوامل مرتبط با اعتماد اجتماعی مانند: میزان دینداری، عام گرایی، تعاملات اظهاری، پایگاه اقتصادی – اجتماعی ودرصد جانبازی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که اعتماد تعمیم یافته، با توجه به دو بعد دیگر، یعنی اعتماد به درون و برون گروه که اعتماد بین شخصی است کمی پایین تر است. درمجموع، جانبازان از اعتماد اجتماعی متوسط به بالایی برخوردار هستند.
بین میزان دینداری، عام گرایی، تعاملات اظهاری، پایگاه اقتصادی – اجتماعی و درصد جانبازی با اعتماداجتماعی پاسخگویان رابطه معناداری وجود دارد.
توسعه اجتماعی - رفاه اجتماعی -جهانی شدن -تعرضات خانوادگی -رضایت شغلی- مشارکت اجتماعی
آیدا نوابی؛ نوح منوری؛ حسین راغفر
چکیده
دارو به عنوان یک نیاز حیاتی تنها یک مقوله درمانی نیست بلکه دارای ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیز هست. نظام دارویی ایران به دلیل اجرای برخی از سیاست‌های بازارمحور دستخوش تحولاتی شده است که پیامد های گسترده اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی داشته است. مساله مطالعه حاضر بررسی آثار و چالش‌های واگذاری حوزه دارو به عنوان یک کالای حیاتی در ...
بیشتر
دارو به عنوان یک نیاز حیاتی تنها یک مقوله درمانی نیست بلکه دارای ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیز هست. نظام دارویی ایران به دلیل اجرای برخی از سیاست‌های بازارمحور دستخوش تحولاتی شده است که پیامد های گسترده اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی داشته است. مساله مطالعه حاضر بررسی آثار و چالش‌های واگذاری حوزه دارو به عنوان یک کالای حیاتی در زندگی آحاد نیازمند به سازوکار بازار است. این پژوهش کیفی در قالب تحلیل و توصیف و دریک سطح نهادی و راهبردی ازحوزه‌ی دارو به عنوان یک کالای درمانی انجام گرفته است. در این پژوهش به کمک روش کیفی، یعنی مطالعه اسنادی و مصاحبه نیمه ساختاریافته با برخی از متخصصین این حوزه، به نقد این تحول در بازاری شدن داروپرداخته میشود. داده‌های حاصل از مصاحبه و اسناد با روش تحلیل مضمون مقوله بندی میشود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بخش مهمی از قوانین و سیاست های اجرایی در حوزه دارو متاثر از اندیشه بازارسپاری است، این پیامدها شامل انحصاری شدن قدرت در دست برخی از افراد حقیقی و حقوقی، افزایش بی‌رویه واردات دارو، قیمت‌گذاری آزاد، آزادسازی در حوزه های میانی و سازمانی است. پیامدهای رفاهی این تحول آسیب های تعیین‌کننده بر دسترسی طبقات مختلف به ویژه دسترسی نیازمندان به داروهای درمانی گذاشته به‌طوری که زمینه های نارضایتی گسترده‌ای را به‌وجود آورده است.
مهین نسترن؛ کامران ربیعی؛ کامیار عبدخدا
چکیده
چکیده شهرهای مرزی ایران در دهه‌های اخیر به دلیل رونق تجارت غیررسمی و افزایش میزان گردشگران تغییرات زیادی را داشته‌اند که بر پایداری این‌گونه شهرها تأثیر بسیار زیادی گذاشته است. در شهر بانه بیشتر اشتغال غیررسمی تنها در محدوده کوچکی از شهر رخ می‌دهد تمرکز فعالیت‌ها که اغلب کالاها را با کیفیت مناسب و با قیمت بسیار پایین در اختیار ...
بیشتر
چکیده شهرهای مرزی ایران در دهه‌های اخیر به دلیل رونق تجارت غیررسمی و افزایش میزان گردشگران تغییرات زیادی را داشته‌اند که بر پایداری این‌گونه شهرها تأثیر بسیار زیادی گذاشته است. در شهر بانه بیشتر اشتغال غیررسمی تنها در محدوده کوچکی از شهر رخ می‌دهد تمرکز فعالیت‌ها که اغلب کالاها را با کیفیت مناسب و با قیمت بسیار پایین در اختیار مشتریان قرار می‌دهد باعث شده سالانه میلیون‌ها نفر به این شهر هشتادهزارنفری جهت خریدوفروش روانه شوند. در این پژوهش تلاش می‌گردد اثرات اشتغال غیررسمی بر پایداری اجتماعی شهر بانه و خصوصاً محدوده تمرکز این فعالیت‌ها مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر روش توصیفی - تحلیلی بوده و روش گرداوری اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهدات میدانی، مصاحبه و توزیع پرسشنامه می‌باشد. در تحلیل آماری از روش مقایسه میانگین‌ها در دو محدوده مورد مطالعه از آزمون من‌ویتنی و آزمون T-test استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که در پایداری اجتماعی اختلاف معنی‌داری در محدوده مرکزی و محدوده پیرامونی وجود دارد (0.043)Sig= و با توجه به آن‌که میانگین محدوده پیرامونی 3.226 و محدوده مرکزی 2.691 می‌باشد، بنابراین نتایج تحقیق نشان می‌دهد که به دلیل تمرکز اشتغال غیررسمی، در محدوده مرکزی به نسبت محدوده پیرامونی ناپایداری اجتماعی شدیدتر می‌باشد. با توجه به نتایج تحقیق راهکارهایی جهت کاهش اثرات منفی تجارت غیررسمی بر شهر بانه و محدوده تمرکز فعالیت‌ها ارائه شد که از مهمترین آن می‌توان به جلوگیری از قاچاق کالا، سرمایه‌گذاری در سایر پتانسیل‌های شهر، ایجاد اشتغال و تدوین قوانین جهت جلوگیری از ساخت مجتمع‌های تجاری و تمرکز فعالیت‌ها در مرکز شهر بانه اشاره کرد.
ابوالفضل ذوالفقاری؛ سیدزهرا حسن زمانی
چکیده
عدالت از جمله والاترین آرمان‌های انسانی است که دارای سابقه‌‌ای همپای قدیمی‌ترین جوامع انسانی است. از آنجایی که مردم از نظر مفهومی و وابستگی به ارزش‌ها، برداشت‌های مختلفی از عدالت دارند و تحلیل نابرابری‌های اجتماعی عینی در یک جامعه بدون توجه به بعد ذهنی و ادراکی آن می‌تواند استنتاج نادرستی به ارمغان آورد لذا در این تحقیق ...
بیشتر
عدالت از جمله والاترین آرمان‌های انسانی است که دارای سابقه‌‌ای همپای قدیمی‌ترین جوامع انسانی است. از آنجایی که مردم از نظر مفهومی و وابستگی به ارزش‌ها، برداشت‌های مختلفی از عدالت دارند و تحلیل نابرابری‌های اجتماعی عینی در یک جامعه بدون توجه به بعد ذهنی و ادراکی آن می‌تواند استنتاج نادرستی به ارمغان آورد لذا در این تحقیق به سنجش نگرش دانشجویان نسبت به مقوله عدالت اجتماعی پرداخته شده است. بنابراین در‌‌این مطالعه درپی پاسخ به این سوال بودیم که آیا می‌توان نگرش متفاوت افراد نسبت به عدالت اجتماعی را مرتبط با نوع دینداری آنها دانست؟ جامعه آماری این تحقیق دانشجویان دانشگاه تهران و دانشگاه شاهد بودند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر برآورد شده است. همچنین در این تحقیق از روش پیمایشی و تکنیک پرسشنامه استفاده شده است. یافتهها و نتایج تحقیق حاکی از وجود رابطه بین نگرش به عدالت اجتماعی و نوع دینداری دانشجویان بود به نحوی که هر چه دینداری آنها عقلانی‌تر و متجددانه‌تر شود نگرش آنها به عدالت اجتماعی نیز لیبرالیستی‌تر میشود و برعکس هر چه دینداری سنتی‌تر شود ، نگرش آنها به عدالت اجتماعی نیز سوسیالیستی‌تر میشود. همچنین جنس و سن نیز در شکل‌گیری نگرش به عدالت اجتماعی مؤثر می‌باشد. بطوری که نگرش زنان به عدالت اجتماعی سوسیالیستی تر از مردان می‌باشد و هر چه سن افراد بالاتر می‌رود نگرش آنها به عدالت اجتماعی لیبرالیستی تر میشود. در نهایت از نظر نوع نگرش به عدالت اجتماعی نیز نتایج نشان می‌دهد که اکثر دانشجویان نگرشی رالزی (دیدگاه‌ترکیبی) به عدالت اجتماعی داشتد.
دوره 3، شماره 11 ، تیر 1391، ، صفحه 93-130
چکیده
این مقاله برسر آن است که چارچوب کلی نظریة برنامه‌ریزی مارکس‌گرا و تحولات آن را در طی سال‌های قرن بیستم و دهة اخیر ترسیم کند تا بتوان آن را با دیگر نظریه‌های برنامه‌ریزی مقایسه کرد و به‌این ترتیب گامی دیگر در جهت تدقیق و تشریح نظریة برنامه‌ریزی به طور کلی برداشت. این هدفی است که نویسنده مقاله تعقیب می‌کند، زیرا بر این باور ...
بیشتر
این مقاله برسر آن است که چارچوب کلی نظریة برنامه‌ریزی مارکس‌گرا و تحولات آن را در طی سال‌های قرن بیستم و دهة اخیر ترسیم کند تا بتوان آن را با دیگر نظریه‌های برنامه‌ریزی مقایسه کرد و به‌این ترتیب گامی دیگر در جهت تدقیق و تشریح نظریة برنامه‌ریزی به طور کلی برداشت. این هدفی است که نویسنده مقاله تعقیب می‌کند، زیرا بر این باور است که هرنوع برنامه‌ریزی نیازمند چارچوب تئوریک قوی می‌باشد و فقط اندیشیدن نظام‌مند و منسجم دربارة اهداف، آثار و فرایند فعالیت‌هایی که با عنوان برنامه‌ریزی انجام میشود است که می‌تواند امکان برنامه‌ریزی مفید وسازنده را فراهم آورد. اما از آنجا که نویسندگان پیرو مارکس مستقیماً نظریه‌ای با عنوان نظریه برنامه‌ریزی ارائه نکرده‌اند و برخلاف عمل برنامه‌ریزی که به طور جدی از اتحاد شوروی شروع شد، در زمینة نظریه برنامه‌ریزی پیشتاز نبوده‌اند، بهترین روش برای ترسیم مختصات یک نظریة برنامه‌ریزی مارکس‌گرا، تعقیب تفسیر‌ها و تحلیل‌هایی است که در طی یک دورة صد ساله دانشگاهیان علاقمند به آراء مارکس دربارة برنامه و برنامه‌ریزی در کشورهای سوسیالیستی و سرمایه‌داری ارائه کرده‌اند و این همان روشی است که ما در این مقاله در پیش گرفته‌ایم.
بررسی ما نشان می‌دهد که اگرچه نه مارکس و نه مهمترین پیروان او در حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه، یعنی لنین و تروتسکی مطلب دندان‌گیری دربارة برنامه‌ریزی نگفته بودند اما نفی نظام بازار و سرمایه‌داری و کوشش در جهت ایجاد نوعی مالکیت و بهره‌برداری اجتماعی منابع، خود به خود به دولتی کردن ابزار تولید و برنامه‌ریزی انجامید. در این مرحله در نظر سوسیالیست‌ها برنامه‌ریزی امری بدیهی می‌نمود و نیازمند توجیه نظری نبود، اما با ظهور اولین مشکلات و پیامدها و ابهاماتی که پیش می‌آمد اندیشیدن به معنا و مفهوم برنامه‌ریزی شروع شد. افزون بر این، از زمان رکود بزرگ در آغاز دهة 1930 میلادی و بویژه پس از جنگ جهانی دوم، بسیاری از دولت‌های سرمایه‌داری غربی و پس از آن کشورهای در حال توسعه نیز کار برنامه‌ریزی اقتصادی و کالبدی را شروع کردند و خود این موضوع پرسش‌های زیادی را درباره ماهیت این برنامه‌ریزی‌ها و تفاوت آنها با یکدیگر برانگیخت. پاسخ صاحب نظران مارکس‌گرا به این پرسش‌ها را می‌توان نظریه برنامه‌ریزی مارکس‌گرا نامید.
امروزه دیدگاه‌های نو مارکس‌گرا و پسا مارکس‌گرا (و از میان آنها نظریة تنظیم) هنوز بر اهمیت برنامه‌ریزی تأکید دارند، اما کمتر متفکری برنامه‌ریزی را جانشین بازار و تنها نظام سامان بخش اقتصاد به شمار میآورد. به نظر ایشان، آنچه در تجربة شوروی و متحدانش به عنوان سوسیالیسم و نظام غیرسرمایه‌دارانه فهمیده شد، متکی بر دو اصل مالکیت دولتی (به عنوان مالکیت اجتماعی) و برنامه‌ریزی متمرکز (به عنوان جانشین مکانیزم‌های بازار) بود. اما هر دوی این‌ها در عمل نتایج نامناسبی به بار آوردند، مالکیت دولتی خود به مانعی برای تحقق سوسیالیسم تبدیل شد و برنامه‌ریزی متمرکز و از بالانیز نتوانست بسیج اجتماعی لازم برای توسعه‌ای پایدار را فراهم آورد. با وجود این انتقادهای تند و تیز از تجربة کمونیسم، پسا مارکس‌گراها و نومارکس‌گراها هم مانند مارکس‌گراهای سنتی بشدت با سرمایه‌داری مخالف‌اند و آن را مشکل ساز و در نهایت ناعادلانه و غیر انسانی می‌دانند. به نظر ایشان سرمایه‌داری نمی‌تواند هیچ یک از انتخاب های اساسی که هر اقتصادی می‌بایست انجام دهد، را به نحو درست و کارآ تحقق بخشد.
یکی از مهمترین دیدگاه‌های پسا مارکس‌گرا نظریة تنظیم است. تفاوت طرفداران نظریة تنظیم با مارکس‌گرایان سنتی این است که ایشان به جای حذف مالکیت خصوصی به نظام تنظیم یا ساماندهی توجه نشان می‌دهند[1] و خواهان ایجاد نظامی هستند که بخش خصوصی (شامل تعاونی)، دولت، بخش مدنی (فعالیت‌های غیر منفعت طلبانه) و نوعی بانکداری دارای مسئولیت عمومی را در بربگیرد و شرایط مناسب‌تر و برابری‌گراتری از سرمایه‌داری به وجود آورد.
دوره 1، شماره 4 ، مهر 1389، ، صفحه 93-134
چکیده
هدف این مقاله، بررسی تحلیل جامعهشناختی جایگاه و نقش خانواده در موفقیت داوطلبان آزمون سراسری است. فرضیة اصلی این تحقیق، به دنبال بررسی نقش سرمایة فرهنگی، سرمایة اجتماعی و سرمایة اقتصادی خانواده در موفقیت داوطلبان آزمون سراسری است. جامعة آماری، دانشجویان پذیرفته شدة رشتههای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، رشتة برق و رشتة ...
بیشتر
هدف این مقاله، بررسی تحلیل جامعهشناختی جایگاه و نقش خانواده در موفقیت داوطلبان آزمون سراسری است. فرضیة اصلی این تحقیق، به دنبال بررسی نقش سرمایة فرهنگی، سرمایة اجتماعی و سرمایة اقتصادی خانواده در موفقیت داوطلبان آزمون سراسری است. جامعة آماری، دانشجویان پذیرفته شدة رشتههای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، رشتة برق و رشتة حقوق دانشگاه تهران در سال تحصیلی 84-1383 هستند و حجم نمونة مورد نظر 150 نفر از دانشجویان ممتاز رشتههای یاد شده می‌باشد.
روش تحقیق، روش پیمایشی و ابزار جمعآوری داده‌ها، پرسشنامة محقق ساخته است. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار Spssاستفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق، سرمایة فرهنگی، سرمایة اجتماعی و سرمایة اقتصادی خانواده سهم مثبت و معنی‌داری در به دست آوردن رتبههای خوب و رشتههای ممتاز کسبشده از سوی دانشجویان داشته است.
علی اکبر تاج مزینانی؛ علی شیرین آبادی
چکیده
مقالۀ حاضر به ارزیابی کیفی برنامه رفاهی بیمۀ بیکاری در ایران پرداخته است. مسئلۀ اصلی که سبب این پژوهش شده است، چالش‌های طرح بیمۀ بیکاری در ایران، همچون مشکلات مالی این طرح، طولانی‌شدن دریافت مقرری برای برخی از بیمه‌شدگان، خروج کند بیکاران از صندوق بیمۀ بیکاری و دیگر مسائل بوده است که نیاز به ارزیابی این طرح را ضروری ساخته بود. در ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به ارزیابی کیفی برنامه رفاهی بیمۀ بیکاری در ایران پرداخته است. مسئلۀ اصلی که سبب این پژوهش شده است، چالش‌های طرح بیمۀ بیکاری در ایران، همچون مشکلات مالی این طرح، طولانی‌شدن دریافت مقرری برای برخی از بیمه‌شدگان، خروج کند بیکاران از صندوق بیمۀ بیکاری و دیگر مسائل بوده است که نیاز به ارزیابی این طرح را ضروری ساخته بود. در این پژوهش از سه نوع ارزیابی نیازمحور، فرایندمحور و پیامدمحور استفاده شده است. در این راستا با استفاده از روش تحقیق کیفی و تکنیک مصاحبه با مقرری‌بگیران و نیز کارشناسان بیمۀ بیکاری در دو مجموعۀ وزارت کار و سازمان تأمین اجتماعی در کنار مطالعۀ اسناد و مدارک، به جمعآوری داده‌ها و اطلاعات لازم برای پژوهش پرداخته شد. سپس داده‌های جمعآوری شده به روش تحلیل تماتیک مورد تحلیل قرار گرفتند. در خلال تحلیل داده‌ها، 9 مضمون (تم) اصلی شناسایی شدند که ترسیم‌کنندۀ مهمترین چالش‌های پیش‌روی برنامۀ بیمۀ بیکاری در کشور هستند که عبارت‌اند از: فرایند اداری زمان‌بر، پوشش ندادن جامع همۀ واجدین شرایط، سوءاستفاده از بیمۀ بیکاری، تحمیل خواسته‌ها و سوءاستفادۀ کارفرمایان، نبود تعادل بین ورودی و خروجی صندوق بیمۀ بیکاری، ضعف اشتغال مجدد، عدم یکسانی در آمار، وابستگی رفاهی و پوشش ندادن همۀ نیازها. مضامین استخراج شده در قالب جدول حاوی چالش‌های برنامه رفاهی بیمۀ بیکاری در ایران با عنوان چالش‌های نیازمحور، فرایندمحور و پیامدمحور ارائه شدند. پژوهشهای قبلی به‌دلیل نداشتن نگاه ژرف به مسائل طرح بیمۀ بیکاری نتوانسته‌اند به‌خوبی مهمترین چالش‌های این طرح در ایران را آشکار سازند و یافتههای پژوهش حاضر از این حیث که طی بررسی یک مطالعه ژرفانگر به‌دست آمده، حائز اهمیت است.
زهره رضوانی؛ محسن نیازی؛ سید سعید حسینی زاده آرانی؛ ایوب سخایی
چکیده
چکیدهتحقیقات در حوزه علوم اجتماعی و موضوعات اجتماعی رشد فراوانی کرده است، با توجه به اینکه تسلط بر همه ابعاد مسائل گوناگون کار دشواری است. می‌توان به تحقیقات ترکیبی به عنوان یک راه‌حل مفید و سودمند روی آورد. احساس شادی و نشاط یکی از ضروری‌ترین خواستههای فطری و نیازهای روانی انسان به شمار می‌رودکه تحت تأثیر عوامل گوناگون است. پژوهش ...
بیشتر
چکیدهتحقیقات در حوزه علوم اجتماعی و موضوعات اجتماعی رشد فراوانی کرده است، با توجه به اینکه تسلط بر همه ابعاد مسائل گوناگون کار دشواری است. می‌توان به تحقیقات ترکیبی به عنوان یک راه‌حل مفید و سودمند روی آورد. احساس شادی و نشاط یکی از ضروری‌ترین خواستههای فطری و نیازهای روانی انسان به شمار می‌رودکه تحت تأثیر عوامل گوناگون است. پژوهش حاضر با هدف ترکیب کمی نتایج پژوهشهای انجام شده در حوزه رابطه سرمایه اجتماعی و شادی در ایران در سال‌های1398-1390انجام شده است. با استفاده از روش فراتحلیل و استفاده از نرم‌افزار جامع فراتحلیل(CMA)، تعداد18مقاله مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج تحقیق فرض همگن بودن مطالعات انجام شده رد شد و فرض ناهمگونی اندازه اثر پژوهش‌ها مورد تأیید قرارگرفت. در واقع رابطه بین سرمایه اجتماعی و شادی، به لحاظ ویژگی‌ها و مشخصات مطالعات متفاوت است و در این وضعیت از متغیرهای تعدیل‌گر بستر تحقیق و جامعه آماری برای مشخص کردن واریانس و محل این تفاوت‌ها استفاده شده است. در تحلیل یافته ها مشخص شد که میانگین اندازه اثر و تأثیر سازه سرمایه اجتماعی بر شادی، در سطح بالا قرار دارد، یعنی متغیر سرمایه اجتماعی عاملی مؤثر در شادی در میان جامعه ارزیابی شده است.واژگان کلیدی: فراتحلیل، سرمایه اجتماعی، شادی اجتماعی، نشاط اجتماعی
حسین یحیی زاده؛ نرگس معصوم زاده
چکیده
اگرچه در اهمیت جنگ بر تاریخ و حیات اجتماعی یک جامعه کمتر جای تردید وجود دارد، اما افراد، گروهها و قشرهای اجتماعی به میزان متفاوتی از این پدیده تأثیر می‌پذیرند. هدف پژوهش حاضر، بررسی مسائل زندگی، از زاویۀ تجارب زیستۀ همسران جانبازانی است که به‌رغم گذشت نزدیک به سه دهه از جنگ، همچنان درگیر مسائل و پیامدهای ناشی از آن در خانوادۀ ...
بیشتر
اگرچه در اهمیت جنگ بر تاریخ و حیات اجتماعی یک جامعه کمتر جای تردید وجود دارد، اما افراد، گروهها و قشرهای اجتماعی به میزان متفاوتی از این پدیده تأثیر می‌پذیرند. هدف پژوهش حاضر، بررسی مسائل زندگی، از زاویۀ تجارب زیستۀ همسران جانبازانی است که به‌رغم گذشت نزدیک به سه دهه از جنگ، همچنان درگیر مسائل و پیامدهای ناشی از آن در خانوادۀ خود هستند. پژوهش حاضر به روش کیفی پدیدارشناسی و مشارکت سی نفر از همسران جانبازان و با استفاده از مصاحبۀ عمیق صورت گرفته است. مسائل زندگی این زنان در چهار مقولۀ اصلی دسته‌بندی شدهاند که عبارت‌اند از: مسائل فردی، خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد همسران جانبازان در زندگی خویش با مسائل ویژه و درخور تأملی روبه‌رو هستند. هریک از این مسائل دربردارندۀ ابعاد متفاوتی است که ضمن ایجاد رابطۀ علت و معلولی در یک شبکۀ علیتی، با یکدیگر ارتباط داشته و بر هم اثر می‌گذارند. نتایج به‌دست آمده حاکی از آن است که در زندگی اغلب همسران جانباران یک روال عادی (مانند دیگر افراد جامعه) وجود ندارد. شروع زندگی اغلب این زنان با رضایت و آرامش روانی همراه است، ولی چنین به‌نظر می‌رسد که این زندگی‌ها به‌مرور به سمت ناآرامی پیش می‌رود و گاهی بحرانی میشود.
حسین ابراهیم زاده؛ اباذر اشتری مهرجردی؛ فاضل حاجیزاده
چکیده
چکیده پژوهش حاضر، باهدف بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مرد‌می در ساماندهی بافت فرسوده شهری منطقه 3 شهر زاهدان تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی است. جمعآوری اطلاعات با دو روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق، محدوده بافت فرسوده منطقه 3 شهر زاهدان که مشتمل بر 61304 نفر و نمونه طبق فرمول ...
بیشتر
چکیده پژوهش حاضر، باهدف بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مرد‌می در ساماندهی بافت فرسوده شهری منطقه 3 شهر زاهدان تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی است. جمعآوری اطلاعات با دو روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق، محدوده بافت فرسوده منطقه 3 شهر زاهدان که مشتمل بر 61304 نفر و نمونه طبق فرمول کوکران 325 نفر تعیین گردید. تجزیه و تحلیل با کمک نرم‌افزار Spss و آزمونهای آماری تحلیل عاملی، پیرسون و آزمون کروسکال والیس انجام گرفته است. نتایج تحلیل عاملی بیانگر آن است که اولین عامل بهتنهایی 76/27 درصد از واریانس را تبیین می‌کند و عامل دوم 99/15 درصد، عامل سوم 20/10، عامل چهارم 61/7، عامل پنجم 56/6، عامل ششم 12/4، عامل هفتم 74/4، عامل هشتم 17/4 درصد از واریانس را محاسبه می‌کند. همچنین نتایج حاصل از آزمون پیرسون نشان داد که بین میزان مشارکت مرد‌می درروند ساماندهی بافت فرسوده با مؤلفههای میزان امکانات و خدمات شهری و اعتمادسازی رابطه معناداری وجود دارد. در نهایت نتایج آزمون کروسکال والیس حاکی از آن بود که محلات کارخانه نمک و غریبآباد بهترتیب، با میانگین رتبههای 59/136، 39/73 در بهترین و بدترین شرایط قرار داشتند.
دوره 2، شماره 7 ، مرداد 1390، ، صفحه 99-136
چکیده
فقر از جمله پدیدههایی است که در دنیای اندیشه توجه زیادی را به خود جلب کردهاست و همین امر دال بر اهمیت آن است. در جامعهشناسی به این مسئله اجتماعی با روش‌ها و رویکردهای گوناگونی پرداخته شدهاست. این تحقیق روش کیفی را برگزیدهاست تا از طریق مصاحبه عمیق نگاه فقرا به زندگی روزمرهشان،و به فقر را دریابد. سؤالاتی که برای دستیابی ...
بیشتر
فقر از جمله پدیدههایی است که در دنیای اندیشه توجه زیادی را به خود جلب کردهاست و همین امر دال بر اهمیت آن است. در جامعهشناسی به این مسئله اجتماعی با روش‌ها و رویکردهای گوناگونی پرداخته شدهاست. این تحقیق روش کیفی را برگزیدهاست تا از طریق مصاحبه عمیق نگاه فقرا به زندگی روزمرهشان،و به فقر را دریابد. سؤالاتی که برای دستیابی به این هدف بررسی شدند این مضامین را دربرداشتند : تعریف فقرا از فقر، علت فقر از نظر آنها، فرآیند فقیر شدن آنها، راه‌های انطباق آنها با وضعیت فقر، انتقال فقر، راهکارهای رهایی از نظرآنها، محرومیت‌های اجتماعی آنها و انتظار فقرا از جامعه. افراد مورد بررسی نیز به دو گروه مساوی زن و مرد تقسیم شدند تا یافتهها میان این دو گروه مقایسه شوند. مقایسه میان درک زنان و مردان از فقر یکی از سؤالات اصلی تحقیق می‌باشد.
مصاحبه که با هدایت رویکرد سازهگرایانه برگر و لاکمن به واقعیت، انجام شد به این نتایج دست یافت. 1- فقرا فقر را زندگی سخت تعریف کردند. 2- در علت یابی فقر ترکیبی از خواست خدا و عوامل عینی را در نظر گرفتند. 3- آنها در اثر فرآیندی که در ابتدای آن یکی از سه واقعه بیماری، اعتیاد و ورشکستگی قرار دارد به موقعیت فعلی رسیده‌اند. 4- کنش فقرا در مقابل فقر، تنوعی از راهکارهای انطباقی را به وجود میآورد، که در چهار زمینه مسکن، درمان، اوقات فراغت و خواستههای فرزندان بررسی شد. 5- فقر پیامدهایی دارد که محرومیت اجتماعی آشکارترین آنهاست و موجب جهت گیری جامعهپذیری فرزندان به سمتی میشود که آنها را از فقر رهایی بخشد. با توجه به این یافتهها برساخت واقعیت فقر شامل روایت زندگی و تفسیر جهان پیرامون حاصل شد.
برخی از اطلاعات توصیفی گردآوری شده از جمعیت مورد مطالعه حاکی از درآمد پایین، مصرف مواد غذایی در سطح تأمین پروتئین گیاهی، درمان در حد ضرورت، مصرف پوشاک،اوقات فراغت و حمل و نقل در کمترین سطح ممکن در بین آنان می باشد.
دوره 2، شماره 6 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 99-128
چکیده
امروزه پیشرفت فن آوری‌های اطلاعاتی- ارتباطی و گسترش نقش و کاربردهای آن موجب تبدیل شدن جوامع صنعتی به جوامع اطلاعاتی شده است. در این راستا برای دستیابی به جامعه‌ای برخوردار از دانش پیشرفته و جامعه‌ای مبتنی بر دانایی، توجه به آموزش زنان وتقویت مهارت‌های آنان از سیاست‌های ضروری هر جامعه‌ای است. با توجه به محدودیت‌های اجتماعی، اقتصادی، ...
بیشتر
امروزه پیشرفت فن آوری‌های اطلاعاتی- ارتباطی و گسترش نقش و کاربردهای آن موجب تبدیل شدن جوامع صنعتی به جوامع اطلاعاتی شده است. در این راستا برای دستیابی به جامعه‌ای برخوردار از دانش پیشرفته و جامعه‌ای مبتنی بر دانایی، توجه به آموزش زنان وتقویت مهارت‌های آنان از سیاست‌های ضروری هر جامعه‌ای است. با توجه به محدودیت‌های اجتماعی، اقتصادی، فضا و تجهیزات مکانی و زمانی، بهترین راه حل برای آموزش سریع، ارزان و مستمر زنان، آموزش از دور می‌باشد. این مقاله در پی پاسخ به‌این سؤال می‌باشد که "آیا آموزش از دور در ارتقاء سطح آگاهی زنان نقش دارد؟". این مقاله به بررسی توصیفی نقش آموزش از دور در ارتقاء سطح آگاهی زنان می‌پردازد. چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر نظریه توانمند سازی با تأکید بر سرمایه گذاری در آموزش زنان است. در این راستا سؤالات ویژه عبارتند از: 1- آیا آموزش از دور در ارتقاء سطح آموزش رسمی‌زنان نقش دارد؟ 2- آیا آموزش از دور در ارتقاء سطح آموزش غیررسمی زنان نقش دارد؟ 3- آیا آموزش از دور در تغییر نگرش زنان نقش دارد؟ روش پژوهش اسنادی- تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که آموزش از دور می‌تواند نقش مؤثر و فعالی را در ارتقاء سطح آگاهی زنان ایفا نماید. یافتهها نشان می‌دهند که آموزش از دور یکی از مهم ترین عوامل در توانمندسازی علمی و تغییر نگرش در مورد نقش زنان در خانواده و جامعه به عنوان مشارکت کنندگان فعال در توسعه می‌باشد.
علی مبینی دهکردی؛ مهران کشتکار هرانکی
چکیده
چکیده امروزه، عوامل متعددی وجود دارند که باعث شدهاند تا نوآوری اجتماعی به‌صورت برجسته از سوی جامعه رهبران، مدیران کلان، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران، مراکز علمی و دانشگاهی و حتی سازمان‌هایی با مأموریت‌های اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. ازاین‌رو مدل‌های مختلفی برای آن ارائه شده است. مقاله حاضر در تلاش است تا با استفاده از روش فراترکیب، ...
بیشتر
چکیده امروزه، عوامل متعددی وجود دارند که باعث شدهاند تا نوآوری اجتماعی به‌صورت برجسته از سوی جامعه رهبران، مدیران کلان، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران، مراکز علمی و دانشگاهی و حتی سازمان‌هایی با مأموریت‌های اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. ازاین‌رو مدل‌های مختلفی برای آن ارائه شده است. مقاله حاضر در تلاش است تا با استفاده از روش فراترکیب، یافتههای مطالعات صورت گرفته در این خصوص را به‌صورت نظامند بررسی کرده و براساس فرایند شکل‌گیری و دستاورد خروجی، به تحلیل آنها بپردازد. برای این منظور، با مراجعه به اسناد و مدارک معتبر قابلدسترس در سایتهای الکترونیکی «گوگل»، «اسکوپوس» و «تپ سی» در بازه زمانی 2000 تا 2015، از میان انبوه مقالات اولیه، تعداد 30 مقاله مناسب شناسایی شدند. به‌منظور تحلیل مقالات منتخب، مفاهیم تشکیلدهنده، ابعاد و مؤلفههای تأثیرگذار، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. در ادامه به‌منظور اعتبارسنجی مفاهیم استخراج شده، از روش پانل دلفی با حضور تعدادی از صاحبنظران و خبرگان استفاده شد. در پایان، یافتههای پژوهش در قالب 4 گزاره، شامل «مسئله اجتماعی»، «چرخه تولید ایده»، «چرخه پیاده‌سازی» و «محصول» ارائه شد.
دوره 3، شماره 10 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 103-136
چکیده
این مقاله با استفاده از چارچوب نظری روانشناسی اجتماعی در نظر دارد به بررسی رابطه متغیر امنیت اجتماعی با متغیر رضایت از زندگی بپردازد. این پژوهش از نوع پژوهشهای رابط‌های می‌باشد که در آن ابتدا از روش اسنادی برای دریافت نظری و مرور یافتههای تجربی در زمینه متغیرهای مورد مطالعه استفاده شده و در بخش دوم از روش پیمایشی (تکنیک ...
بیشتر
این مقاله با استفاده از چارچوب نظری روانشناسی اجتماعی در نظر دارد به بررسی رابطه متغیر امنیت اجتماعی با متغیر رضایت از زندگی بپردازد. این پژوهش از نوع پژوهشهای رابط‌های می‌باشد که در آن ابتدا از روش اسنادی برای دریافت نظری و مرور یافتههای تجربی در زمینه متغیرهای مورد مطالعه استفاده شده و در بخش دوم از روش پیمایشی (تکنیک پرسشنامه) برای جمع آوری اطلاعات در بین جامعه آماری (دانشجویان دانشگاه آزاد واحد تهران شمال) استفاده شده است. حجم نمونه تحقیق 352 نفر و بین گروه سنی 17 تا 49 ساله بوده‌اند، که از بین 4350 نفر بر طبق فرمول کوکران انتخاب شدهاند. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که امنیت اجتماعی همبستگی بالایی (61/0) با میزان رضایت از زندگی در میان افراد مورد مطالعه دارد. البته در این پژوهش به بررسی ابعاد امنیت اجتماعی (شغلی، اقتصادی، امکانات رفاهی و بهداشتی، سیاسی و قضایی) پرداخته شد و نتایج نشان داد که امنیت شغلی (با ضریب 31/0) و امنیت اقتصادی ( با ضریب 23/0) بالاترین تأثیر را بر میزان رضایت از زندگی دارند. بنابراین با توجه به اهمیت امنیت اجتماعی و رابطه آن با متغیر رضایت از زندگی باید در جستجوی راه‌هایی بود که میزان آن را افزایش داد که این امر نیازمند توجه به این مفهوم و مولفه‌‌های آن از سوی مسئولین و مردم است.
اسماعیل جهانی دولت آباد؛ رحمان جهانی دولت آباد
چکیده
در تمام جوامعِ دارای قشربندی اجتماعی، همواره اقشارِ کم‌درآمدی یافت می‌شوند که از توانایی اداره کردن زندگی خود و تهیه امکانات حداقلی لازم برای زندگی برخوردار نیستند. این گروهها بیشتر از اقشار دیگر در معرض آسیب‌های مختلف قرار دارند و در مقابل بیماری‌ها، بحران‌های اقتصادی و بلایای طبیعی، آسیب‌پذیرتر از بقیه مردم‌اند. یکی از ...
بیشتر
در تمام جوامعِ دارای قشربندی اجتماعی، همواره اقشارِ کم‌درآمدی یافت می‌شوند که از توانایی اداره کردن زندگی خود و تهیه امکانات حداقلی لازم برای زندگی برخوردار نیستند. این گروهها بیشتر از اقشار دیگر در معرض آسیب‌های مختلف قرار دارند و در مقابل بیماری‌ها، بحران‌های اقتصادی و بلایای طبیعی، آسیب‌پذیرتر از بقیه مردم‌اند. یکی از راهکارهایی که در جوامع امروزی به‌منظور فراهم ساختن زمینه اشتغال این گروهها و کاستن از مشکلات آنها به کار گرفته میشود استفاده از ظرفیت مشاغل خانگی است که این امر معمولاً در قالب شرکت‌های تعاونی صورت می‌گیرد. بر همین اساس، در مطالعه حاضر سعی شده است عملکرد شرکت‌های تعاونی در توانمندسازی اقشار کم‌درآمد از طریق مشاغل خانگی مورد بررسی قرار گرفته و با شناخت نقاط ضعف و قوت این شرکت‌ها، الگویی مطلوب برای توانمندسازی این اقشار ارائه شود. برای این منظور، پرسشنامه محقق ساخته در بین 30 نفر از مدیران شرکت‌های تعاونی فرش دست‌بافت و پرسشنامه AHP در بین 20 نفر از کارشناسان بخش تعاون و مشاغل خانگی توزیع‌شده و اطلاعات گردآوری‌شده در قالب مدل‌های سوات (SWOT) و تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که به‌طورکلی وضعیت توانمندی اقشار کم‌درآمد تحت تأثیر عملکرد ضعیف شرکت‌های تعاونی در حوزه مشاغل خانگی، به‌ویژه از بُعد اقتصادی، چندان رضایت‌بخش نیست. در همین راستا، الگوی پیشنهادیِ پژوهش حاضر، به‌عنوان یک الگوی اقتصادی، دستیابی به توانمندی اقشار کم‌درآمد توسط تعاونی‌ها و مشاغل خانگی را معلول بکارگیری اقداماتِ راهبرد تدافعی در ابتدای کار و بهره‌گیری از اقدامات بازنگری، محافظه‌کارانه و تهاجمی در ادامه می‌داند.
سیدمرتضی افقه؛ حسن فرازمند؛ روزبه کردونی؛ مهرناز مع الحق فرد
چکیده
بحث کیفیت زندگی به تازگی در ادبیات توسعه پایدار و برنامه‌ریزی توسعه اجتماعی و مباحث اقتصاد نوین مطرح شده و جایگاه ویژه‌ای یافته است. از این رو، شناخت، اندازه‌گیری و بهبود کیفیت زندگی از اهداف عمده محققان، برنامه‌ریزان و دولت‌ها در چند دهه اخیر بوده است؛ به طوری که در طول سه دهه اخیر کیفیت زندگی به عنوان جانشینی برای رفاه مادی در ...
بیشتر
بحث کیفیت زندگی به تازگی در ادبیات توسعه پایدار و برنامه‌ریزی توسعه اجتماعی و مباحث اقتصاد نوین مطرح شده و جایگاه ویژه‌ای یافته است. از این رو، شناخت، اندازه‌گیری و بهبود کیفیت زندگی از اهداف عمده محققان، برنامه‌ریزان و دولت‌ها در چند دهه اخیر بوده است؛ به طوری که در طول سه دهه اخیر کیفیت زندگی به عنوان جانشینی برای رفاه مادی در نظر گرفته شده است. شاخص کیفیت زندگی به عنوان ترکیبی از چند متغیر متفاوت اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی و شرایط محیطی در نظر گرفته میشود که غالباً از طرق گوناگونی بر توسعه انسانی و اجتماعی در سطح فردی و جامعه اثر می‌گذارد. از این رو این شاخص می‌تواند به عنوان ابزاری نیرومند در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای در یک جامعه بکار گرفته شود. با توجه به اهمیت موضوع و عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی، هدف از این مطالعه ساخت شاخص مرکب کیفیت زندگی و مقایسه وضعیت این شاخص در استان‌های کشور در طول دوره زمانی 1388-1382 می‌باشد. به‌این منظور سعی شده است با استفاده از ترکیب روش‌های تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی، شاخص کیفیت زندگی در استان‌های کشور محاسبه و رتبه‌بندی شود. نتایج حاصل نشان می‌دهد که در طول دوره مورد بررسی استان تهران به عنوان مرفه‌ترین استان کشور با فاصله زیاد نسبت به سایر استان‌ها مطرح شده است. استان‌های آذربایجان شرقی و اصفهان بهبود نسبی در سطح کیفیت زندگی داشته‌اند این در حالی است که استان‌های لرستان، ایلام و (بیش از همه) سیستان و بلوچستان کاهش سطح کیفیت زندگی داشته‌اند.
محمدحسن شربتیان؛ نفیسه امینی
چکیده
چکیده نوشتار حاضر بر آن است تا ضمن سنجش ابعاد مختلف سلامت اجتماعی زنان، رابطه این پدیده را با سرمایه اجتماعی مورد مطالعه و تحلیل قرار دهد. چارچوب نظری این تحقیق در بعد سلامت اجتماعی شاخص‌های استاندارد شده کییز است و در بحث سرمایه اجتماعی متأثر از اندیشه بوردیو است. این پژوهش پیمایشی و از نوع همبستگی و تحلیلی است، جامعه آماری این ...
بیشتر
چکیده نوشتار حاضر بر آن است تا ضمن سنجش ابعاد مختلف سلامت اجتماعی زنان، رابطه این پدیده را با سرمایه اجتماعی مورد مطالعه و تحلیل قرار دهد. چارچوب نظری این تحقیق در بعد سلامت اجتماعی شاخص‌های استاندارد شده کییز است و در بحث سرمایه اجتماعی متأثر از اندیشه بوردیو است. این پژوهش پیمایشی و از نوع همبستگی و تحلیلی است، جامعه آماری این پژوهش زنان ۵۵-۱۸ساله ساکن در منطقه چهار شهری تهران بوده‌اند که از میان آنها ۳۸۵ نفر با روش نمونهگیری خوشهای تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدهاند. ابزار جمعآوری دادها پرسشنامه مصاحبهای بوده است که مقدار پایایی آن برابر با80/۰است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار 22spss استفاده شده است. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که میزان سلامت اجتماعی زنان در حد متوسط روبه بالا است که بالاترین مقدار میانگین مربوط به بعد پذیرش اجتماعی و کمترین مقدار، مربوط به بعد شکوفایی اجتماعی است. همچنین سرمایه اجتماعی از طریق (مشارکت اجتماعی + اعتماد اجتماعی) توانسته است ۵۹/۰ درصد از سلامت اجتماعی را تبیین کند و با توجه به نتایج تحلیل مسیر سرمایه اجتماعی به طور مستقیم با ۷۲۴/۰ واحد بر سلامت اجتماعی اثر گذار است.
محمود مهام
چکیده
تداوم زیست جمعی و استمرار جوامع انسانی در سرزمین موجب شکل‌یابی تدریجی متقابل جامعه و محیط به‌صورت انواعی از مجتمع‌های زیستی است. ارتباط جوامع انسانی با تنوع محیطی در پیشینه زیستی در فلات مرتفع ایران، پیدایی سه نوع جامعه (عشایری، روستایی و شهری) را موجب شد که بخشی از میراث طبیعی-انسانی بشر هستند. تغییر در آنها با هدف‌گذاری بهبود ...
بیشتر
تداوم زیست جمعی و استمرار جوامع انسانی در سرزمین موجب شکل‌یابی تدریجی متقابل جامعه و محیط به‌صورت انواعی از مجتمع‌های زیستی است. ارتباط جوامع انسانی با تنوع محیطی در پیشینه زیستی در فلات مرتفع ایران، پیدایی سه نوع جامعه (عشایری، روستایی و شهری) را موجب شد که بخشی از میراث طبیعی-انسانی بشر هستند. تغییر در آنها با هدف‌گذاری بهبود زندگی، نیازمند شناخت بافتِ مجتمع‌های زیستی است تا به «پایداری» بینجامد. اسناد و برنامه‌های توسعه‌ای، واجد پشتوانه‌های علمی-فنی هستند که بر ترکیب و نوع روابط قدرت در سطوح مختلف تاثیرگذارند. دستور کار 2030 هر چند از انسجام بالایی برخوردار می‌باشد امّا عملاً انعکاسِ مواجهه‌‌ی قدرت‌ها با یکدیگر است. با توجه به محوریت «پایداری» در این سند، پرسش آغازین عبارت است از: «پایداری» توسعه در سند 2030 دارای چه سازوکار و کدام جهت‌گیری است؟ با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، فرضیه زیر ارائه شده است: سند 2030 در تلطیف روابط شمال و جنوب و جایگزینی همکاری در سطح داده‌ها و اطلاعات از یک طرف و رقابت در سطحِ دانشی و نقش کاربری از طرف دیگر، تدوین گردیده است و با بخشی‌نگری و غفلت از پیوندها(غذا و خاک «و» آب و انرژی)، بی‌توجهی به مساله تقسیم منابع، تقلیل‌گرایی در مشارکت، نپرداختن به اندرکنش سوادِ زیست‌بوم‌شناسی و زنجیره تامین مالی، نتوانسته تجمیع تجارب و یافتههای اسناد توسعه‌ایِ پیشین باشد.
جمال محمدی؛ الهام مرادی نژاد؛ امین روشن پور
چکیده
لوطی‌ها در شهر خرم‌آباد در حاشیه‌ها و محلات پایین سکونت دارند و به مشاغل و فعالیت‌های فرودستانه مشغول‌اند. فرهنگ کلیِ جامعه با به-حاشیه‌راندن این خرده‌فرهنگ از آن یک دیگریِ فرودست ساخته است که توان انطباق خود با تحولات جامعۀ مدرن را ندارد. پرسش این است که لوطی‌ها این طردشدگی اجتماعی را چگونه در متن خرده‌فرهنگ خود تجربه می‌کنند. ...
بیشتر
لوطی‌ها در شهر خرم‌آباد در حاشیه‌ها و محلات پایین سکونت دارند و به مشاغل و فعالیت‌های فرودستانه مشغول‌اند. فرهنگ کلیِ جامعه با به-حاشیه‌راندن این خرده‌فرهنگ از آن یک دیگریِ فرودست ساخته است که توان انطباق خود با تحولات جامعۀ مدرن را ندارد. پرسش این است که لوطی‌ها این طردشدگی اجتماعی را چگونه در متن خرده‌فرهنگ خود تجربه می‌کنند. پژوهش حاضر با اتکا به نظریۀ خرده‌فرهنگ مکتب بیرمنگام و با به‌کارگیری روش مردم‌نگاری انتقادی کوشیده است تا تجربۀ طرد اجتماعی نزد لوطی‌های شهر خرم‌آباد را تحلیل کند. از طریق مصاحبۀ فردی روایت‌های بیست نفر از لوطی‌های این شهر از تجربۀ طرد اجتماعی گزارش و از طریق تحلیل مضمونی تفسیر شده است. طبق روایت لوطی‌ها، آنها بیش از هر چیز از روابط همسایگی، مشارکت اجتماعی، میدان‌های آموزشی و ورزشی و از قلمرو سبک زندگیِ مدرن طرد شدهاند. و علل این طرد بسته به موقعیت می‌تواند اصرار بر تداوم پیشۀ مطربی، فقر بین‌نسلی، تحقیر اجتماعی، تلقی ذات‌گرایانه از لوطی‌بودن، تابوی ناپاکی، کلیشه‌های رایج، نداشتن اصالت عشیره‌ای و نوع بازنمایی رسانه‌ای باشد. این طردشدگی در زندگی لوطی‌ها واجد پیامدهای گوناگون است، از جمله فرودستی اقتصادی، منع ازدواج‌های برون‌گروهی، مهاجرت به شهرهای دیگر، سرخوردگی از پیشۀ نوازندگی، انزجار از فرهنگ کلیِ جامعه، کتمان هویت خویش و احساس زائد بودن. در چنین وضعیتی، لوطی‌ها راه چاره را در مقاومت‌های خرده‌فرهنگی می‌بینند،
زهره شهبازی؛ کرم حبیب پور؛ مصطفی ازکیا
چکیده
این مقاله به تحلیل نظام تامین اجتماعی در برنامه های توسعه پس از انقلاب پرداخته تا مشخص شود در سطح کلان با چه سیاستی به برنامه ریزی و مدیریت پرداخته شده است.روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی است. هریک از بخش‌های مرتبط با نظام تامین اجتماعی از قبیل بیمه های اجتماعی و حمایت های اجتماعی واحد تحلیل بوده است. اعتبارپذیری با استفاده ...
بیشتر
این مقاله به تحلیل نظام تامین اجتماعی در برنامه های توسعه پس از انقلاب پرداخته تا مشخص شود در سطح کلان با چه سیاستی به برنامه ریزی و مدیریت پرداخته شده است.روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی است. هریک از بخش‌های مرتبط با نظام تامین اجتماعی از قبیل بیمه های اجتماعی و حمایت های اجتماعی واحد تحلیل بوده است. اعتبارپذیری با استفاده از تکنیک کسب اطلاعات موازی و خودبازبینی محقق، تاییدپذیری یافته ها با استفاده از رویه های کدگذاری مورد ملاحظه قرار گرفته است.روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی یا قراردادی است. جامعه مورد مطالعه برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران و هریک از بخش های مرتبط با نظام تامین اجتماعی واحد تحلیل بوده است. اعتبارپذیری با استفاده از تکنیک کسب اطلاعات موازی و خودبازبینی محقق، تاییدپذیری یافته ها با استفاده از رویه های کدگذاری مورد ملاحظه قرار گرفته است. نتیجه پژوهش نشان داد نظام تامین اجتماعی رشد چندپاره وکند داشته، لایه حمایت اجتماعی از لایه بیمه های اجتماعی پیش افتاده و دارای دو ویژگی اصلی تقلیل گرایی و تبعیضی است. نظام تامین اجتماعی در برنامه های توسعه کمتر به مثابه ابزاری برای فقرزدایی و توزیع عادلانه درآمد، در نظر گرفته شده، بیشتر با تمرکز بر بیمه سلامت، در جهت توسعه بعد افقی رشد داشته و توسعه بعد عمودی تقریبا مغفول مانده است.
هیرش قادرزاده؛ احمد غیاثوند
چکیده
در مناطق کردنشین کولبری با وجود مخاطرات جسمی و روانی، تبعات امنیتی و اقدامات نهادی تداوم پیدا کرده است. در همین راستا اقداماتی از جانب دولت های مختلف در جهت ساماندهی کولبری و کنترل این وضعیت رنج آور به اجرا درآمده است. هدف پژوهش حاضر، واکاوی اجرای این برنامه ها با تاکید بر اجرای آیین‌نامه ساماندهی مبادله در بازارچه های غیررسم ی موقت ...
بیشتر
در مناطق کردنشین کولبری با وجود مخاطرات جسمی و روانی، تبعات امنیتی و اقدامات نهادی تداوم پیدا کرده است. در همین راستا اقداماتی از جانب دولت های مختلف در جهت ساماندهی کولبری و کنترل این وضعیت رنج آور به اجرا درآمده است. هدف پژوهش حاضر، واکاوی اجرای این برنامه ها با تاکید بر اجرای آیین‌نامه ساماندهی مبادله در بازارچه های غیررسم ی موقت مرزی است. به منظور دستیابی به این هدف، پژوهش حاضر با پشتوانه نظری و مفهومی توسعه مشارکتی و روش شناسی مردم نگاری انتقادی جهت انجام عملیات پژوهش صورت گرفته است. جامعه هدف کارگزاران نهادی و بازیگران غیرنهادی مرتبط با کولبری در میدان تجارت مرزی در شهرستان بانه می باشد که به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی 49 نفر از افراد درگیر برای مصاحبه نیمه ساخت یافته انتخاب شدند. یافتهها نشان داد که بر برنامه ساماندهی کولبری نادیده انگاشتن مرزنشین، جهت گیری سرمایه محور، مواجه شتابزده کارگزاران نهادی و نادیده گرفتن زیست جهان و تجربه عملی مرزنشینان در عمل حاکم بوده است و درک و تجربه آن ها از این برنامه ها بر ناتوانی و بروکراتیزه شدن دلالت داشته است. همچنین اجرای این برنامه تشدید فقر و بازتولید اقتدارگرایی، تجدید حیات کولبری و اختلال در نظم روستاها را بدنبال داشته است. در نهایت از نظر مصاحبه شوندگان اجرای این سیاست ها غالباً بی اثر بوده و نتیجه معکوس داده اند.
ابوالفضل مرشدی؛ حسین خلج
چکیده
در این مقاله ارزیابی کارشناسان و مدیران فرهنگی از نظام سیاستگذاری فرهنگی آموزش عالی بررسی میشود و جایگاه «مدل کثرت در وحدت» و «همزیستی فرهنگ علمی / دانشگاهی و فرهنگ دینی» مورد کنکاش قرار می‌گیرد. روش مورد استفاده مصاحبه نیمه ساختارمند با متخصصان است.یافتههای تحقیق در مورد مدل کثرت در وحدت فرهنگی حاکی از آن است که در ...
بیشتر
در این مقاله ارزیابی کارشناسان و مدیران فرهنگی از نظام سیاستگذاری فرهنگی آموزش عالی بررسی میشود و جایگاه «مدل کثرت در وحدت» و «همزیستی فرهنگ علمی / دانشگاهی و فرهنگ دینی» مورد کنکاش قرار می‌گیرد. روش مورد استفاده مصاحبه نیمه ساختارمند با متخصصان است.یافتههای تحقیق در مورد مدل کثرت در وحدت فرهنگی حاکی از آن است که در عین حال که در سیاست‌های فرهنگی مورد نظر تا حدود قابل قبولی این مسأله مورد توجه قرار گرفته اما این سیاست‌ها مانند همه سیاست‌های فرهنگی کشور، از غلبه نگاه تصدیگرانه دولتی و مداخلهای نهفته در آنها رنج می‌برند. البته، بسته به این که کدام دولت مجری این سیاست‌ها بوده است، میزان این نگاه تصدی گرانه و مداخلهای تغییر کرده است. در مورد همزیستی فرهنگ دینی و علمی (دانشگاهی)، تقریباً همه مصاحبه شوندگان این موضوع را یکی از کلیدی‌ترین موضوعات فرهنگی در حوزه دانشگاه می‌دانند، اما ارزیابی آنها این است که سیاست‌های کلی فرهنگی موجود در بخش آموزش عالی توجه کافی به این موضوع ندارد و تمهیدات نظری و عملی لازم برای همزیستی این دو دسته ارزش‌ها و هنجارها را فراهم ندیده است. یعنی، در حالی که در دانشگاه‌ها گرایش به تفسیری عقلانی از دین رو به افزایش است (و این ارتباط مستقیم دارد به افزایش روحیه علم‌گرایی در بین کنشگران دانشگاهی (اعم از اساتید و دانشجویان)، اما بویژه در سال‌های اخیر تأکید بر تفسیری شریعتگرا از دین رو به فزونی است. بنابراین، به نظر می‌رسد این موضوع در صورت تداوم روند موجود، چالش‌هایی را در پی داشته باشد.
