این نوشته در پی شناسایی و تحلیل دستة شاخص اما نسبتاً فراموش شده‌ای از منابع مهم مربوط به پیشه‌وران و اصناف ایرانی است. منابعی با نام‌های کلی فتوت نامه، رسائل جوانمردان، کسب نامه‌ها، کسوت نامه... که در واقع مرام نامه‌های خود تضمین کننده (خودپذیرفته، خود پذیرفتگار) و درونی شده بخشی از پیشه‌وران و صاحبان مشاغل گوناگون در ایران و دیگر ...
بیشتر
این نوشته در پی شناسایی و تحلیل دستة شاخص اما نسبتاً فراموش شده‌ای از منابع مهم مربوط به پیشه‌وران و اصناف ایرانی است. منابعی با نام‌های کلی فتوت نامه، رسائل جوانمردان، کسب نامه‌ها، کسوت نامه... که در واقع مرام نامه‌های خود تضمین کننده (خودپذیرفته، خود پذیرفتگار) و درونی شده بخشی از پیشه‌وران و صاحبان مشاغل گوناگون در ایران و دیگر کشورهای مسلمان بوده است، که می‌توانند مورد توجه و پژوهش پژوهشگران حوزه‌هایی از انسان‌شناسی، تاریخ، جامعه‌شناسی، اقتصاد، توسعه، ادبیات و دین قرار گیرند. این دسته از منابع در شرایط کنونی ایران و کشورهای مانند ایران، به دلایلی که مؤلف در دو کتاب انسان‌شناسی توسعة پایدار و دگرگونی‌های فرهنگ تولید و کار در ایران و در زمانة نونا کجاآباد سازی‌های نظام سوداگری-استعماری و تقلیل و تحلیل فرهنگ تولید و کار و آوازه‌گری‌های جانانه برای مصرف و جامعة مصرفی و مصرف انبوه می‌توانند بسیار پندآموز بوده و مصالح و شیوه‌های آن در بازتولید فرهنگ آسیب دیده و آزارمند تولید و کار کشورهای جهان سوم و به ویژه خاورمیانه‌ای دارای ذخایر زیرزمینی بکار آیند. در این نوشته پس از پرداختن به ریشه‌های تاریخی آیین‌های جوانمردی وخیرش عیاران و قدرت گرفتن پیشه‌وران تا حد حکومت‌های منطقه‌ای در ایران و عبور از اهداف سیاسی و عیاری به مقاصد و اهداف صنفیِ این جنبش، به شیوه و شگردهای تبلیغی و آموزشی پیشه‌وران در این رسائل اشاره میشود. به نظر می‌رسد یورش فرهنگی ضد کار یونانی پس از حمله اسکندر به ایران که خود را در اشرافیت عصر ساسانی و بازتولید آن در اشرافیت خلفای اموی و عباسی و ستمگری‌های آنها نمایانده است شرایط اجتماعی لازم برای جنبش عیاری و جوانمردی اسلامی و ضد اشرافی و احیای فرهنگ تولید و منزلت اجتماعی کار را فراهم آورده است. به همین دلیل است که نخستین تعلیم اهل فتوت و فتوت نامه‌ها ارزش بخشی به کار و تلاش و مبارزة جانانه با "خوارانگاری" حتی کم اهمیت‌ترین کارها می‌باشد. در راستای این اهداف هر آنچه با کار و عزت و اهمیت آن، کارآموزی و تجربه اندوزی، ابزار کار و روابط استاد و شاگردی، روابط هم پیشگان با یکدیگر و روابط اصناف با مردم مرتبط بوده، به دقت مورد ملاحظه قرار گرفته است. با وجود سادگی ظاهر و زبان، این مردم‌نامه‌ها از تأثیرگذارترین متون فارسی، چه در احترام بخشی به کار و تولید و منزلت بخشی به صاحبان کارهای سخت و چه گرامی داشت هم پیشگان، هم مسلکان و هم مذهبان و در کلِ بشریت می‌باشند. فتوت نامه ها به شکل روانشناسانه و شگفت‌آوری بین کار، هنر، دین، اخلاق، عواطف، احساسات، تاریخ و تخیل و ناخودآگاه قومی پیوندهای عمیق ایجاد کرده و مخاطبان را در جهت کار و تلاش و احترام به فضایل اخلاقی و مردمان و بنی نوع دگرگون می‌سازند. آنها با شگردهای خاص، با عبور از ظاهر به باطن و از اعمال ساده و ابزارهای عینی و امور در دسترس و قابل دید، با نماد سازی و نشانه‌پردازی و پیوندهای خلاقه با اصول و مبانی و باورهای دینی، فلسفی و اخلاقی، مخاطبان را از سطح عادی افعال و اشیاء و کلمات، به معانی عمیق و پرژرفا کشانده و چنان با هنرمندی و روانشناسانه بین این دو سطح پیوند زده‌اند که برای کار و تولید اقتصادی، پشتوانه‌های معنایی عظیمی از امور معنوی و کیفی فراهم آورده و هر گونه خطر از خودبیگانگی را از فضای کار و کوشش دور ساخته و با پالایش ذهن و روان، خستگی تن را نیز حتی‌المقدور زدوده‌اند و بدینگونه تصور منفی از کار آنچنان که در فرهنگ برده‌داری یونان و رُم و اشرافیت سلوکی – ساسانی و عرب متجلی شده بود را دگرگون کرده و از قرنها قبل به آرزوی "شارل فوریه" دربارة "کار دل‌انگیز" جامة عمل بپوشانند، و با نماد سازی و رازمندآمیزی کار، حتی ساده‌ترین و یکنواخت‌ترین آنها را معنادار، پیچیده و جذاب نمودند، و کار را از معنای گناه اولین و اجباری دور کرده، و آنرا به نردبانی برای آفرینندگی و تلاشی خودخواسته برای برشدن مبدل ساختند. در پایان این نوشته با صحه‌گذاری بر دگرگونی و کاستی شتابنده و تند شوندة فرهنگ تولیدی و فرهنگ کار در ایران و کشورهای مانند ایران، پرسش‌های جدید و تأمل برانگیزی برای رهایی از این وضعیت مطرح گردیده است.
امنیت به عنوان ضروری ترین نیاز و اساسی ترین بستر دوام و بقاء جوامع بشری تلقی شده است.در واقع زمانی که فرد احساس کند در جامعه و تعاملات اجتماعی خطری جان، مال یا سلامتی وی را تهدید نمی‌کند می‌توان گفت فرد دارای احساس امنیت اجتماعی می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی رابطۀ سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر مستقل با احساس امنیت اجتماعی در میان مادران ...
بیشتر
امنیت به عنوان ضروری ترین نیاز و اساسی ترین بستر دوام و بقاء جوامع بشری تلقی شده است.در واقع زمانی که فرد احساس کند در جامعه و تعاملات اجتماعی خطری جان، مال یا سلامتی وی را تهدید نمی‌کند می‌توان گفت فرد دارای احساس امنیت اجتماعی می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی رابطۀ سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر مستقل با احساس امنیت اجتماعی در میان مادران کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر مدارس استثنایی شهرستان اسلامشهر در سال تحصیلی 90-1389 می‌باشد تا بدین وسیله راهکارهایی جهت کاهش مشکلات آنان ارائه شود. در این پژوهش سرمایه اجتماعی را با استفاده از تئوری پاتنام در سه بُعد شبکه روابط اجتماعی، اعتماد و همیاری و متغیر وابسته احساس امنیت اجتماعی را با استفاده از تئوری چلبی در چهار بُعد امنیت مالی، جانی، گروهی و فکری سنجیده‌ایم. این پژوهش با روش پیمایش انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش، مادران کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر مدارس استثنایی شهرستان اسلامشهر در سال تحصیلی90 -1389 می‌باشند. با توجه به این که تعداد جامعۀ آماری کم بود از روش تمام شماری برای نمونه‌گیری استفاده کرده‌ایم که در نهایت با 218 نفر مادر واجد شرایط مصاحبه نمودیم. یافتههای تحقیق نشان میدهد که سطح سرمایۀ اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در جامعۀ مورد بررسی پایین است. همچنین بین سرمایه اجتماعی و ابعاد آن با احساس امنیت اجتماعی رابطۀ معنادار و مثبتی وجود دارد. همین طور نتایج رگرسیون نشان میدهد که 38 درصد از تغییرات متغیر احساس امنیت اجتماعی توسط متغیرهای مستقل تبیین گردیده است. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان میدهد که متغیر اعتماد بنیادی و متغیرهای زمینه‌ای مدت زمان ازدواج، تعداد فرزندان و مقطع تحصیلی با احساس امنیت اجتماعی رابطه دارند.
هدف اصلی انواع برنامهریزی در شهرها نیل به رفاه شهروندی است و برای سنجش رفاه در شهرها از شاخصهای ترکیبی استفاده میشود. پژوهش حاضر با هدف سنجش رفاه در کلانشهر شیراز و با به کارگیری شاخصهای کلارک و تابع رفاه اجتماعی اتکینسن انجام شده است. پژوهش ماهیتی کمّی- تحلیلی داشته و برای به کارگیری شاخص کلارک از متغیرهای نیازهای سلسله ...
بیشتر
هدف اصلی انواع برنامهریزی در شهرها نیل به رفاه شهروندی است و برای سنجش رفاه در شهرها از شاخصهای ترکیبی استفاده میشود. پژوهش حاضر با هدف سنجش رفاه در کلانشهر شیراز و با به کارگیری شاخصهای کلارک و تابع رفاه اجتماعی اتکینسن انجام شده است. پژوهش ماهیتی کمّی- تحلیلی داشته و برای به کارگیری شاخص کلارک از متغیرهای نیازهای سلسله مراتبی استفاده شده است و برای به کارگیری تابع رفاه اجتماعی نیز از متغیر درآمد استفاده شده است. اطلاعات درآمدی براساس دادههای رسمی مرکز آمار ایران بوده و برای به کارگیری این تابع در مناطق نه گانه کلانشهر شیراز از دادههای میدانی که از سرپرستان خانوار (384 خانوار) جمعآوری شده، استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش از خانوارهای شهر شیراز که تعداد آنها طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 برابر با 344533 نفر بوده است، تشکیل میشود. سنجش رفاه با استفاده از شاخص کلارک در شهر شیراز روندی افزایشی را نشان میدهد و این شاخص از 0.253 در سال 1380 به 0.424 در سال 1385 رسیده است. شاخص کلارک نیز برای سالهای 1381 0.281، 1382 0.318، 1383 0.362 و برای سال 1384 0.388 محاسبه شده است و در مقاطع گوناگون زمانی، نشان دهندة روندی افزایشی است. یافتههای پژوهش با بهره‌گیری از شاخص اتکینسن و با لحاظ نمودن درجههای حساسیت به نابرابری، نشان میدهند که بیشترین سطح نابرابری در سالهای 1385 و 1384 و کمترین سطح نابرابری در سالهای 1381 و 1382 بوده است.
اعتماد اجتماعی، بستر تعاملات اجتماعی و کانون اصلی مفهوم سرمایه اجتماعی است. توجه به اعتماد اجتماعی ایده جدیدی نیست بلکه جریان فکری چند قرنی است. جامعه جدید به دلیل برخورداری از ویژگی‌های منحصر به فردی چون گستردگی وتنوع جوامع، پیچیدگی نهادها، افزایش ابهام و غریبه بودن نسبت به محیط اجتماعی، توجه به اعتماد اجتماعی و نقش آن درحیات اجتماعی ...
بیشتر
اعتماد اجتماعی، بستر تعاملات اجتماعی و کانون اصلی مفهوم سرمایه اجتماعی است. توجه به اعتماد اجتماعی ایده جدیدی نیست بلکه جریان فکری چند قرنی است. جامعه جدید به دلیل برخورداری از ویژگی‌های منحصر به فردی چون گستردگی وتنوع جوامع، پیچیدگی نهادها، افزایش ابهام و غریبه بودن نسبت به محیط اجتماعی، توجه به اعتماد اجتماعی و نقش آن درحیات اجتماعی را واقعیتی جدی نموده است. برای بررسی دقیق اعتماداجتماعی در سه بعد اعتماد درون گروهی، برون گروهی و اعتماد تعمیم یافته به روش پیمایش از 319نفر از افراد جانباز بالای 25 درصد بنیاد شهید وامور ایثارگران شهرستان ری در سه گروه 25 تا 49 درصد، 50 تا 69 و 70 درصد که به روش نمونه گیری طبقه‌ای متناسب و سپس تصادفی ساده انتخاب شده بودند، اطلاعات جمع آوری گردید. در این مقاله عوامل مرتبط با اعتماد اجتماعی مانند: میزان دینداری، عام گرایی، تعاملات اظهاری، پایگاه اقتصادی – اجتماعی ودرصد جانبازی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که اعتماد تعمیم یافته، با توجه به دو بعد دیگر، یعنی اعتماد به درون و برون گروه که اعتماد بین شخصی است کمی پایین تر است. درمجموع، جانبازان از اعتماد اجتماعی متوسط به بالایی برخوردار هستند.
بین میزان دینداری، عام گرایی، تعاملات اظهاری، پایگاه اقتصادی – اجتماعی و درصد جانبازی با اعتماداجتماعی پاسخگویان رابطه معناداری وجود دارد.
این مقاله ابتدا به اهمیت تعاونی‌ها در جامعه امروزی جهانی و جایگاه آنها می‌پردازد و سپس مقولۀ توسعۀ پایدار را بطور خلاصه موشکافی می‌کند. توسعۀ پایدار در تعریف کلان خود زمینه‌ای است برای حفظ محیط زیست و منابع مصرفی برای تولید که در ارتباط تنگاتنگ با شرایط اجتماعی مطلوب، کاهش فقر و نابرابری و اختلاف درآمدی بین اقشار گوناگون اجتماعی ...
بیشتر
این مقاله ابتدا به اهمیت تعاونی‌ها در جامعه امروزی جهانی و جایگاه آنها می‌پردازد و سپس مقولۀ توسعۀ پایدار را بطور خلاصه موشکافی می‌کند. توسعۀ پایدار در تعریف کلان خود زمینه‌ای است برای حفظ محیط زیست و منابع مصرفی برای تولید که در ارتباط تنگاتنگ با شرایط اجتماعی مطلوب، کاهش فقر و نابرابری و اختلاف درآمدی بین اقشار گوناگون اجتماعی و مناطق گوناگون جهانی قرار دارد. عواملی که زمینه ساز بهبود وضعیت پایدار و توسعۀ اجتماعی اقتصادی هستند را تا حد امکان بیان می‌کند و عللی که در اقتصاد مبتنی بر بازار سرمایهداری، موجب کژروی و تخریب فرآیندهای توسعۀ پایدار میشود را نیز توضیح میدهد. بدیهی است که این بحث به تعاونی‌ها و امکانات و ظرفیت‌های بالقوهای که در ارتباط با تامین شرایط پایدار بطور ذاتی دارا می‌باشند و در روند فعالیتی خود آنها را تولید و بازتولید میکنند می‌پردازد. نتیجه آنکه تعاونی‌ها به معنای واقعی کلمه، بخش قابل توجهی ازاقتصاد محسوب میشوند که به خودی خود تامین کنندۀ توسعۀ پایدار هستند.
موضوع این پژوهش، تأثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد شیراز می‌باشد. کیفیت زندگی از جمله مسائل مهمی است که ابتدا با گسترش همه جانبه فناوری و فرایند صنعتی شدن در کشورهای غربی مورد توجه‌اندیشمندان قرار گرفت.
همواره دانشمندان و محققان در پی یافتن عوامل تأثیرگزار بر کیفیت زندگی افراد بوده‌اند. زیرا عدم شناسایی ...
بیشتر
موضوع این پژوهش، تأثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد شیراز می‌باشد. کیفیت زندگی از جمله مسائل مهمی است که ابتدا با گسترش همه جانبه فناوری و فرایند صنعتی شدن در کشورهای غربی مورد توجه‌اندیشمندان قرار گرفت.
همواره دانشمندان و محققان در پی یافتن عوامل تأثیرگزار بر کیفیت زندگی افراد بوده‌اند. زیرا عدم شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی مردم در قلمروهای گوناگون بشری، نه تنها پیامدهای غیر منتظره و ناگواری را به دنبال خواهد داشت، بلکه با کاهش میزان رضایتمندی از زندگی در میان افراد، جامعه، نیروی انسانی مولد و توانمند خود را نیز در طول زمان از دست خواهد داد.
در مجموع پذیرشی همگانی در ادبیات مرتبط با کیفیت زندگی وجود دارد که بهبود و پیشرفت سطح سرمایۀ اجتماعی می تواند در نهایت به افزایش کیفیت زندگی و رفاه مورد انتظار ختم شود. برای مثال در سال 2003« کمیسیون بهره وری استرالیا »[1] در گزارش خود عنوان نمود که « سطح پیشرفتۀ سرمایۀ اجتماعی که تبعیت از هنجارهای اجتماعی»[2] ، شبکه‌های خوب توسعه یافته و سطوح مرتبط با اعتماد را در بر می گیرد، عموماً دارای اثرات مفیدی در کیفیت زندگی می باشد.» (Productivity commission,2003:15-17)
در این تحقیق از روش پیمایش برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. فرضیات تحقیق نیز با استفاده از تئوری‌های موجود تدوین و دادههای پژوهش هم با استفاده از نرم افزارهای موجود پردازش شده‌اند. پس از آزمون فرضیه‌های تحقیق، مشخص شد که متغیر سرمایه اجتماعی با ابعاد اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و شبکه اجتماعی رابطه معنادار و مستقیمی با کیفیت زندگی دارد. جامعه آماری این پژوهش، تمام دانشجویان دانشگاه آزاد شیراز (واحد پردیس) می‌باشند که از بین این جمعیت آماری، تعداد 374 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه انتخاب شدند.
از نظر تاریخی، خدمات مددکاری اجتماعی اولیه با دستگیری از افرادی که به نوعی اختلالات جسمی یا ذهنی داشتند شروع شد. به بیان دیگر، خدمات توان بخشی اولین خدمت رسانی مددکاران اجتماعی بوده که در قالب سازگاری اجتماعی مطرح بوده است.
پژوهش حاضر با هدف اصلی برخورداری از خدمات اجتماعی برای دسته ای از کودکان کم توان ذهنی (سندرم دان) و چگونگی ...
بیشتر
از نظر تاریخی، خدمات مددکاری اجتماعی اولیه با دستگیری از افرادی که به نوعی اختلالات جسمی یا ذهنی داشتند شروع شد. به بیان دیگر، خدمات توان بخشی اولین خدمت رسانی مددکاران اجتماعی بوده که در قالب سازگاری اجتماعی مطرح بوده است.
پژوهش حاضر با هدف اصلی برخورداری از خدمات اجتماعی برای دسته ای از کودکان کم توان ذهنی (سندرم دان) و چگونگی برخورد متخصصان با والدین در شهر تهران انجام شده است.
روش پژوهش کیفی توصیفی است و طی انجام مصاحبه عمیق با 170 مادر دارای کودک سندرم دان سوالات اصلی مطرح گردید. نتایج اصلی بدست آمده این بود که بیشتر مادران از برخورد پزشکان تجارب ناخوشایندی داشتند به طوری که رفتار و گفتار پزشکان باعث میشد مادران دچار ناامیدی و به هم ریختگی بیشتری شوند. بیشتر مادران اظهار میداشتند که دسترسی به خدمات توان بخشی برای کودکان آنها ضروری ولی در مراکز دولتی بسیار محدود و در مراکز خصوصی بسیار پر هزینه است.
این پژوهش نشان داد چنانچه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قبول مسئولیت نماید، با ارائه خدمات اجتماعی از طریق مددکاران اجتماعی می توان جهت سازگاری اجتماعی این خانوادهها و فرزندان آنها اقدام موثر بعمل آورد.
