دوره 2، شماره 8 ، آبان 1390، ، صفحه 189-207
چکیده
از نظر تاریخی، خدمات مددکاری اجتماعی اولیه با دستگیری از افرادی که به نوعی اختلالات جسمی یا ذهنی داشتند شروع شد. به بیان دیگر، خدمات توان بخشی اولین خدمت رسانی مددکاران اجتماعی بوده که در قالب سازگاری اجتماعی مطرح بوده است.
پژوهش حاضر با هدف اصلی برخورداری از خدمات اجتماعی برای دسته ای از کودکان کم توان ذهنی (سندرم دان) و چگونگی ...
بیشتر
از نظر تاریخی، خدمات مددکاری اجتماعی اولیه با دستگیری از افرادی که به نوعی اختلالات جسمی یا ذهنی داشتند شروع شد. به بیان دیگر، خدمات توان بخشی اولین خدمت رسانی مددکاران اجتماعی بوده که در قالب سازگاری اجتماعی مطرح بوده است.
پژوهش حاضر با هدف اصلی برخورداری از خدمات اجتماعی برای دسته ای از کودکان کم توان ذهنی (سندرم دان) و چگونگی برخورد متخصصان با والدین در شهر تهران انجام شده است.
روش پژوهش کیفی توصیفی است و طی انجام مصاحبه عمیق با 170 مادر دارای کودک سندرم دان سوالات اصلی مطرح گردید. نتایج اصلی بدست آمده این بود که بیشتر مادران از برخورد پزشکان تجارب ناخوشایندی داشتند به طوری که رفتار و گفتار پزشکان باعث میشد مادران دچار ناامیدی و به هم ریختگی بیشتری شوند. بیشتر مادران اظهار میداشتند که دسترسی به خدمات توان بخشی برای کودکان آنها ضروری ولی در مراکز دولتی بسیار محدود و در مراکز خصوصی بسیار پر هزینه است.
این پژوهش نشان داد چنانچه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قبول مسئولیت نماید، با ارائه خدمات اجتماعی از طریق مددکاران اجتماعی می توان جهت سازگاری اجتماعی این خانوادهها و فرزندان آنها اقدام موثر بعمل آورد.
دوره 2، شماره 7 ، مرداد 1390، ، صفحه 191-231
چکیده
پول به مثابه متغیری اقتصادی و مجرد از شرایط و بستر فرهنگی، اجتماعی شناخته شده است. بدین ترتیب این انتظار وجود دارد که پول فاقد حساسیت جنسیتی باشد. در فرآیند توسعه معمولاً برای فقرزدایی، ایجاد فرصتهای برابر و به ویژه توانمندی زنان، مقادیر متفاوتی پول به دلایل و شیوه‌های گوناگون به اجتماعات محلی تزریق میشود؛ که اعتبارات خرد ...
بیشتر
پول به مثابه متغیری اقتصادی و مجرد از شرایط و بستر فرهنگی، اجتماعی شناخته شده است. بدین ترتیب این انتظار وجود دارد که پول فاقد حساسیت جنسیتی باشد. در فرآیند توسعه معمولاً برای فقرزدایی، ایجاد فرصتهای برابر و به ویژه توانمندی زنان، مقادیر متفاوتی پول به دلایل و شیوه‌های گوناگون به اجتماعات محلی تزریق میشود؛ که اعتبارات خرد از جمله متداول ترین آنها است. اعتبارات خرد با وارد کردن مبالغ اندکی پول به اجتماعات زنان، انتظار دارد که زنان بتوانند کسب و کار کوچکی راه‌اندازی و با پس انداز وام خود را تادیه کنند. اما از سوی دیگر زنان احتمالاً در معرض انتظارات دیگری نیز قرار دارند که از بستر اجتماعی، فرهنگی بر‌می‌خیزد. پرسش این مقاله عبارت از این است که: اگر پول به مثابه یک عامل ایجاد کننده توسعه و توانمندی به یک اجتماع محلی از زنان تزریق شود، آیا تاثیرگذاری آن فارغ از بستر اجتماعی و فرهنگی خواهد بود؟ با توجه به حساسیت اجتماعات محلی در باره پاسخگویی به مسائل مالی، یک گروه از زنان زنبوردار مورد مطالعه موردی قرار گرفتند. برای انجام این مطالعه از روشهای ژرفانگر به مدت 7 سال، استفاده شد؛ در عین حال برای گردآوری دادههای کمی از پیمایش نیز استفاده شده است. تئوری‌های مربوط به پول بیانگر تفاوت رفتار زنان و مردان با پول است. این پژوهش نشان میدهد که زنان در خلال زندگی روزمره، درک ویژه خود را از مفهوم پول به نمایش می‌گذارند و با اتکای به این درک امور مالی خود را مدیریت میکنند. نقشها و انتظارات اجتماعی از زنان به مثابه مادر و همسر عامل تعیین کننده در مدیریت منابع مالی در دسترس زنان است. با افزایش درآمد، انتظارات آنان از خود و همچنین انتظارات اعضای خانواده از آنان تغییر مییابد و برای پاسخگویی به این انتظارات است که زنان تصمیم میگیرند پول خود را برای ایفای نقشهای جدید هزینه کنند.
داریوش رضاپور؛ نرگس سعیدی
چکیده
تصمیم به جدایی و انحلال رابطه زنا شویی به عنوان یکی از سخت ترین وقایع یک بزرگ سال می باشد که با آن موا جه می شود و می تواند پیوند های احساسا تی فرد را مختل نما ید. در این راستا ﭘﮋوﻫﺶ حاضر با هدف درک و تفسیر زنان از پدیده طلاق توافقی در شهر دیلم انجام شد ه اﺳﺖ. محققان در این پژوهش کیفی از روش پدیدار شناسی، نمونه گیری هدف مند و تکنیک مصاحبه ...
بیشتر
تصمیم به جدایی و انحلال رابطه زنا شویی به عنوان یکی از سخت ترین وقایع یک بزرگ سال می باشد که با آن موا جه می شود و می تواند پیوند های احساسا تی فرد را مختل نما ید. در این راستا ﭘﮋوﻫﺶ حاضر با هدف درک و تفسیر زنان از پدیده طلاق توافقی در شهر دیلم انجام شد ه اﺳﺖ. محققان در این پژوهش کیفی از روش پدیدار شناسی، نمونه گیری هدف مند و تکنیک مصاحبه عمیق با 19 زن مطلقه برای جمع آوری اطلاعات بهر ه جسته اند. تمامی مصاحبه ها ضبط و بلا فاصله روی کاغذ نگاشته و با رویکرد تفسیری تحلیل شد. یافته های پژوهش که حاصل استخراج از مصاحبه ها است، شامل 25 مفهوم بود که در قالب 6 مقوله اصلی دسته بندی گردید. این مقوله ها شامل نا بسامانی فرهنگی-اجتماعی خانواده، فقدان دل بستگی عاطفی، اختلا لات شخصیتی و رفتاری، سستی روابط زناشویی، دخالت و فشار هنجاری اطرافیان، مشکلات اقتصادی و معیشتی می با شند. نتایج پژوهش بیان گر تعامل ابعاد مختلف فرهنگی- طبقاتی، اقتصادی و روانی در فرایند اقدام به طلاق توافقی زنان و موقعیت مند بودن این ابعاد است. در آخر، پیشنهاد هایی متناسب با ظرفیت های مو جود ارا ئه شد.
چنور دیداری؛ رضاعلی محسنی؛ محمد حسین بحرانی
چکیده
چکیده یکی از ویژگی‌های کشورهای درحال‌توسعه تمرکز شدید و تعادل نامتوازن است، برای ایجاد تعادل و توسعۀ همه‌جانبه در کشور مطالعه و پژوهش درباره مناطق کمتر توسعهیافته جهت برنامه‌ریزی‌های آینده امری لازم و ضروری می‌باشد، این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر توسعه نیافتگی استان کردستان پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن تلفیقی ...
بیشتر
چکیده یکی از ویژگی‌های کشورهای درحال‌توسعه تمرکز شدید و تعادل نامتوازن است، برای ایجاد تعادل و توسعۀ همه‌جانبه در کشور مطالعه و پژوهش درباره مناطق کمتر توسعهیافته جهت برنامه‌ریزی‌های آینده امری لازم و ضروری می‌باشد، این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر توسعه نیافتگی استان کردستان پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن تلفیقی از تحلیل محتوا و تحلیل مقایسه‌ای است. از نرم‌افزار max QDA برای تحلیل محتوای مصاحبه‌های انجام شده با صاحب‌نظران استان و تحلیل مقایسه‌ای آمار اخذ شده از مرکز آمار ایران در سال 1395 استفاده شده است. بر اساس دیدگاه پارسونز و گرب و نظریه دولت‌محوری، تأثیر ایدئولوژی و ساختار قدرت بر خرده نظام فرهنگی و تأثیر خرده نظام فرهنگی بر خرده نظام‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، علل توسعه‌نیافتگی تبیین شده است. فرض اساسی این پژوهش که فرهنگ یک متغیر بسیار مهم در دستیابی به توسعه است، تأیید گردیده است. بر اساس دیدگاه‌های نظری، توسعه فرهنگی پیش‌شرط توسعه همه‌جانبه است؛ بر اساس نتایج این پژوهش می‌توان با تأکید بر نقش دولت، ساختار قدرت و ایدئولوژی در راستای حمایت و استفاده از ظرفیتهای قومی و بومی و تأکید بر این امر که محوریت توسعه مشارکت است. بر این اساس سیاستها و برنامهریزی فرهنگی در راستای مشارکت اقوام و نخبگان آنها، ارتقاء شاخصهای توسعه فرهنگی و استفاده از ظرفیت رسانه و صنایع فرهنگی از سوی نهادها، همچنین دوری از فرایندهای آسیب‌زایی مانند تبعیض و تمرکزگرایی، موجبات بهبود شاخصهای کیفیت زندگی، افزایش سرمایه‌گذاری اقتصادی و توسعه استان کردستان را فراهم می‌آورد.
وحید شالچی؛ سیما میرزابابایی
چکیده
امروزه مسئلۀ کودکان خیابانی از جمله آسیبهای اجتماعی کشور است. افزایش این پدیده بهرغم تمامی طرحها و اقداماتی که برای حل این معضل انجام گرفته است، نشان میدهد که باید به مطالعۀ این مداخلات و دلائل ناکارآمدی آنها از منظر خود گروه هدف پرداخت، از این رو در این مقاله در پی بررسی تجربۀ کودکان خیابانی از مداخلات سازمانهای رفاهی ...
بیشتر
امروزه مسئلۀ کودکان خیابانی از جمله آسیبهای اجتماعی کشور است. افزایش این پدیده بهرغم تمامی طرحها و اقداماتی که برای حل این معضل انجام گرفته است، نشان میدهد که باید به مطالعۀ این مداخلات و دلائل ناکارآمدی آنها از منظر خود گروه هدف پرداخت، از این رو در این مقاله در پی بررسی تجربۀ کودکان خیابانی از مداخلات سازمانهای رفاهی هستیم. این مطالعه با رویکرد کیفی و از طریق مصاحبه با جامعۀ هدف، در پی بررسی تجربۀ آنان از مداخلات صورت گرفته است، یافتههای حاصل از تحلیل مصاحبهها به همراه مشاهدات از میدان، بیانگر این مهم بوده است که کودکان خیابانی درک متفاوتی از اقدامات انجام‌شده برای رفع مشکلات خویش از سوی سازمانهای رفاهی دارند و عمدتاً این سازمانها را به‌عنوان مخل آرامش و امنیت خود قلمداد میکنند تا تأمین‌کنندۀ آن. این مطالعه نشان میدهد که میان اولویت کودکان و سازمانهای مداخلهگر تفاوت جدی وجود دارد. همچنین تفسیر کودکان از عملکرد این سازمانها بسیار متفاوت از اهدافی است که سازمانهای رفاهی درنظر دارند، به‌طوری‌که خوانشی واژگونه از سوی کودکان از این عملکردها صورت میگیرد. این مطالعه نشان میدهد که مأموران این سازمانها، هم باید آموزش بیشتری ببینند و هم نظارت بهتری صورت گیرد. جدا از اجرا، در طراحی سیاستها نیز باید به نیازها و اولویتهای این کودکان توجه داشت.
یعقوب زارعی
چکیده
توسعۀ اجتماعی نقش مهمی در حل مشکلات اساسی و مقابله با فقر ایفا کرده و سعی در توزیع مجدد منابع و بهبود وضعیت موجود و کارآمدتر شدن بنیانهای جامعه دارد. این بُعد از توسعه که در پی استقرار عدالت، کاهش نابرابری‌های اجتماعی ـ اقتصادی، توزیع عادلانه، کاهش محرومیت و توانمندسازی فقراست از طرق سنجههای متعدد و در سطوح مختلف قابل اندازهگیری ...
بیشتر
توسعۀ اجتماعی نقش مهمی در حل مشکلات اساسی و مقابله با فقر ایفا کرده و سعی در توزیع مجدد منابع و بهبود وضعیت موجود و کارآمدتر شدن بنیانهای جامعه دارد. این بُعد از توسعه که در پی استقرار عدالت، کاهش نابرابری‌های اجتماعی ـ اقتصادی، توزیع عادلانه، کاهش محرومیت و توانمندسازی فقراست از طرق سنجههای متعدد و در سطوح مختلف قابل اندازهگیری است. در این پژوهش توسعۀ اجتماعی در مناطق روستایی تحت 52 مؤلفه در قالب آخرین دادههای رسمی مرکز آمار ایران مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پژوهش حاضر بنیادی و روش به‌کارگرفته توصیفی ـ تحلیلی است که با تکیه بر مطالعات اسنادی ـ کتابخانهایی و با استفاده از تکنیک وایکور فازی برای تحلیل سطوح درجۀ توسعۀ اجتماعی مناطق روستایی شهرستانهای استان هرمزگان به انجام رسید. جامعۀ آماری پژوهش نیز مناطق روستایی استان هرمزگان، مشتمل بر 2257 روستا در قالب 13 شهرستان بوده است. یافتههای پژوهش ضمن صحه بر توسعۀ ناموزون استان هرمزگان در ابعاد اجتماعی و مشهود بودن شکاف توسعه، حاکی از آن است مناطق روستایی شهرستان بستک با ضریب 15/0 به لحاظ میانگین برخورداری از مؤلفههای توسعه، دارای بیشترین توسعه و مناطق روستایی شهرستانهای پارسیان، حاجیآباد، سیریک، ابوموسی، بندرلنگه، بندرعباس و جاسک در زمرۀ محرومترین مناطق از نظر توسعۀ اجتماعی قرار گرفتند. همچنین مناطق روستایی شهرستانهای قشم بشاگرد، رودان، خمیر و میناب در سطح متوسطی از توسعه در زمینۀ اجتماعی قرار گرفتند. این بررسی معتقد است دستیابی به توسعۀ اجتماعی مطلوب و تحقق رفاه نسبی در مناطق کمتر توسعهیافته، محروم و بسیار محروم، مستلزم بازنگری در وضعیت کنونی، برنامهریزی برای افزایش کمی و کیفی منابع موجود، به‌کارگیری ظرفیتهای جدید، سیاست‌گذاریهای نوین اجتماعی و اتخاذ راهبرد عدالت اجتماعی در تخصیص هدفمند خدمات است.
دوره 2، شماره 6 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 203-234
چکیده
با عنایت به اهمیت مطالعات تطبیقی در زمینه بهره‌گیری از تجربیات و دستاوردهای دیگر جوامع در حوزه سیاستها و برنامههای مرتبط با رفاه اجتماعی، مقاله حاضر به دنبال ارائه چارچوبی برای این مطالعات از طریق شناسایی و معرفی مهمترین نظام‌های رفاهی موجود در جهان می‌باشد. برای این منظور، ابتدا مهمترین تلاش‌های نظری و تجربی برای ارائه ...
بیشتر
با عنایت به اهمیت مطالعات تطبیقی در زمینه بهره‌گیری از تجربیات و دستاوردهای دیگر جوامع در حوزه سیاستها و برنامههای مرتبط با رفاه اجتماعی، مقاله حاضر به دنبال ارائه چارچوبی برای این مطالعات از طریق شناسایی و معرفی مهمترین نظام‌های رفاهی موجود در جهان می‌باشد. برای این منظور، ابتدا مهمترین تلاش‌های نظری و تجربی برای ارائه گونه‌شناسی از نظام‌های رفاهی طی دو دهه گذشته مرور شده و کشورهای واقع در هر یک از گونهها نیز تعیین شده‌اند. همچنین، عملکرد نظام‌های رفاهی گوناگون نیز بر اساس سه شاخص کاهش فقر، حمایت در برابر مخاطرات بازار کار و پاداش برای مشارکت در بازار کار مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این، ویژگی‌های نظام‌های رفاهی در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعهیافته نیز بررسی شده و گونه‌های مختلف ترتیبات رفاهی این کشورها نیز معرفی شده‌اند. در پایان مرور مختصری نیز بر ویژگی‌های نظام رفاهی ایران بر اساس مفاد قانون اساسی و تحولات سالهای اخیر صورت گرفته است.
دوره 1، شماره 3 ، تیر 1389، ، صفحه 203-239
چکیده
بررسی نظریهها و رویکردهای مختلف مرتبط با توسعه محلّهای در طول صد سال اخیر به نحو کاملی حکایت از تفوق فرهنگ اجتماعی محلّه بر دیگر جنبههای آن دارد، بطوری که بررسی مشخصهها و مفهوم برنامهریزی محلّه- مبنا نشان میدهد که رویکرد مذکور به جای مداخله کالبدی صرف چند متخصص با فرضیههای ساده‌اندیشانه، بر پایه برنامهریزی ...
بیشتر
بررسی نظریهها و رویکردهای مختلف مرتبط با توسعه محلّهای در طول صد سال اخیر به نحو کاملی حکایت از تفوق فرهنگ اجتماعی محلّه بر دیگر جنبههای آن دارد، بطوری که بررسی مشخصهها و مفهوم برنامهریزی محلّه- مبنا نشان میدهد که رویکرد مذکور به جای مداخله کالبدی صرف چند متخصص با فرضیههای ساده‌اندیشانه، بر پایه برنامهریزی فرایندگرا، تعامل محور و گام به گام با ظرفیتسازی، سرمایه اجتماعی و مشارکت مردمی در جستجوی تعامل اجتماعی، تسهیل‌گری و توانمندسازی است. بر این اساس، در این پژوهش پس از بررسی مفاهیم نظری پیرامون موضوع تحقیق، به بررسی ظرفیتهای سرمایه اجتماعی در محلّه فیروزسالار شهر گوگان در استان آذربایجانشرقی در چارچوب رویکرد دارایی-مبنا پرداخته شده است. در این مقاله تمایل به مشارکت که پیش نیاز ضروری برنامهریزی محله- مبنا است، به عنوان متغیر وابسته و سایر ظرفیتهای سرمایه اجتماعی بعنوان متغیرهای مستقل با روش پیمایش مورد سنجش قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش را کلیه ساکنان محله فیروزسالار شهرگوگان تشکیل می‌دهند، که نمونه آماری بر اساس فرمول ری و پارکر 94 نفر تعیین شد. یافتهها نشان میدهد که بین شاخصهای سرمایه اجتماعی، همبستگی بالا و مثبتی با تمایل به مشارکت وجود دارد و بین ارزیابی از مشکلات محلّه و تمایل به مشارکت رابطه معنی دار و معکوسی وجود دارد. مهمترین عامل در تمایل به مشارکت، بعد از امنیت با تأثیر علّی 819/0، انسجام اجتماعی با تأثیر علّی 669/0 می‌باشد و کمترین عامل تأثیرگذار نیز، هنجارهای اجتماعی با تاثیر علّی 0239/0 می‌باشد. اعتماد اجتماعی با تأثیر علّی 665/0، سومین عامل و مشکلات محلّه چهارمین متغیّر اثرگذار بر تمایل به مشارکت می‌باشند، که با ضریب تاثیر 191/0- بر تمایل به مشارکت در جهت معکوس عمل میکند، یعنی با کاهش مشکلات تمایل به مشارکت افزایش مییابد. میانگین بیقدرتی (09/3 )، متوسط به بالا بوده و پنجمین متغیر اثرگذار بر مشارکت با تأثیر علّی 0551/0، بعد از مشکلات محلّه است. بین احساس بیقدرتی و تمایل به مشارکت رابطه مثبت وجود دارد و افرادی که احساس بیقدرتی بیشتری مینمایند، تمایل به مشارکت نزد آنان بیش از سایرین است. در بین متغیّرهای مستقل نیز بیشترین تأثیر علّی با مقدار 573/0 – میان انسجام اجتماعی و اعتماد اجتماعی وجود دارد. بطورکلی سنجش انسجام اجتماعی در روابط با همسایهها و اعتماد با تمام ابعادش (بین شخصی، نهادی و تعمیم یافته) نشان میدهد که در محلّه فیروزسالار، انسجام درونی، سبب کاهش اعتماد تعمیم یافته شده است.
میر هاشم موسوی دیجوجین؛ محمد زاهدی وفا
چکیده
چکیده تامین رفاه عمومی تحت عنوان «سیاستهای اجتماعی» از اهداف مهم نظام‌های سیاسی است، که معمولا بر اساس مبانی ریشه‌ای و پارادایم غالب در هر نظا‌می‌تنظیم و ارائه می‌گردد. در این پژوهش علمی تمرکز راهبردی بر اندیشه و آرا حضرت امام خمیتی (ره) در حوزه رفاه عمومی شده که با نفی پارادایم مادیگرایی سوسیالیستی و لیبرالیستی، ...
بیشتر
چکیده تامین رفاه عمومی تحت عنوان «سیاستهای اجتماعی» از اهداف مهم نظام‌های سیاسی است، که معمولا بر اساس مبانی ریشه‌ای و پارادایم غالب در هر نظا‌می‌تنظیم و ارائه می‌گردد. در این پژوهش علمی تمرکز راهبردی بر اندیشه و آرا حضرت امام خمیتی (ره) در حوزه رفاه عمومی شده که با نفی پارادایم مادیگرایی سوسیالیستی و لیبرالیستی، در تجربه نظام مردم‌سالاری دینی می‌تواند به‌عنوان ارکان جهت‌ساز الگوی راهبردی در حوزه رفاه عمومی، مورد استفاده نسل جدید و آینده مدیریتی کشور و همچنین سایر کشورهای اسلامی باشد. این تحقیق کاربردی و توسعه‌ای بوده و از لحاظ روشی از دسته پژوهشهای آمیخته بوده که از روش تحلیل محتوا در آرا و اندیشه‌‌های امام خمینی (ره) با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی در بستر نرم‌افزار MAXQDA بهره برده است. جامعه آماری شامل کلیه اسناد و مدارک بالادستی مرتبط با اندیشه‌‌ها، آرا، نظریات، رهنمود‌ها و تدابیر حضرت امام خمینی (ره) برای رسیدن به ارکان جهت‌ساز الگوی راهبردی (دکترین، اهداف و سیاستها) بوده که با نمونه‌گیری نظری در حوزه رفاه عمومی مورد بررسی بوده است. در مفصل‌بندی گفتمان امام خمینی (ره) دال مرکزی که مفاهیم و مقوله‌‌های دیگر را تحت تأثیر قرار داده، تامین عدالت در ساحت‌‌های مختلف است. سایر عناصر گفتمانی مرتبط با دال مرکزی رفع توامان نیاز‌‌های مادی و معنوی عموم، تکافل اجتماعی و استفاده از ظرفیتهای مردمی و پرهیز از دخالت‌های غیر ضرور دولت، توسعه رفاه عمومی با اجرای برنامه مالی اسلام و ابتنا بر ظرفیتهای درونی نظام، می‌باشد.
احمد غیاثوند
چکیده
آموزش شهروندی به ساکنان شهر یکی از رسالت‌های نهادهای مختلف اجتماعی در محیط شهری است. همچنین یکی از طرح‌هایی که به صورت یک مداخلة شهروندی در سطح مدارس راهنمایی شهر تهران در حال انجام است طرح «شهردار مدرسه» است. هدف این طرح توسعه و ترویج مشارکت اجتماعی و نهادینه کردن مهارت‌های شهروندی در بین دانش‌آموزان است. بر این اساس مقالة ...
بیشتر
آموزش شهروندی به ساکنان شهر یکی از رسالت‌های نهادهای مختلف اجتماعی در محیط شهری است. همچنین یکی از طرح‌هایی که به صورت یک مداخلة شهروندی در سطح مدارس راهنمایی شهر تهران در حال انجام است طرح «شهردار مدرسه» است. هدف این طرح توسعه و ترویج مشارکت اجتماعی و نهادینه کردن مهارت‌های شهروندی در بین دانش‌آموزان است. بر این اساس مقالة حاضر به بررسی میزان اثربخشی طرح شهردار مدرسه پرداخته است؛ زیرا دست‌اندرکاران و مسئولان مدیریت شهری و نیز آموزش و پرورش همواره با این پرسش مواجه بوده‌اند که تا چه اندازه طرح شهرداری مدرسه به لحاظ اهداف مورد نظر از اثربخشی لازم برخوردار است؟ برای سنجش میزان اثربخشی طرح شهردار مدرسه از مدل CIPp استفاده شده است. البته سعی شده در این مطالعه فقط نتایج ارزش‌یابی کیفیت برون‌داد طرح ارائه شود. روش انجام تحقیق ارزش‌یابی است و جامعة آماری آن را کلیة دانش‌آموزان شهردار مدرسه، والدینشان و مدیران مدارس در مناطق 22 گانة شهرداری در سال تحصیلی 1391 - 1390 تشکیل میدهد. برای جمع‌آوری اطلاعات از ابزار «پرسشنامه» و نیز برای سنجش وضعیت اعتبار مفاهیم و متغیرها از دو روش اعتبار صوری و اعتبار نمونه‌گیری (منطقی) استفاده شده است. همچنین از آزمون آلفای کرونباخ برای دستیابی به پایایی مفاهیم کمک گرفته‌ایم. در نهایت در جمع‌بندی وضعیت پیامدها و آثار طرح بر روی دانش‌آموزان می‌توان چنین قضاوت کرد که بیشترین تأثیر طرح شهردار مدرسه در افزایش احساس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و نیز افزایش علاقه و تعلق نسبت به محیط مدرسه است. در مقابل مواردی از قبیل افزایش مشارکت جمعی در بین دانش‌آموزان، افزایش آموزش و آگاهی‌بخشی به سایر دانش‌آموزان مدرسه و نیز بهبود وضعیت تحصیلی شهرداران مدرسه در سطح نامطلوبی ارزیابی شده‌اند.
پریوش جعفری؛ حمیدرضا آراسته؛ مهدی رهگذر؛ مجتبی شهمیری
چکیده
مدیران گروههای آموزشی به عنوان حلقه مرتبط با مدیریت دانشگاهی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان از جایگاه حساس و ویژه‌ای در تحقق اهداف دانشگاهی برخوردارند. هدف این پژوهش ارائه الگویی برای افزایش اثربخشی مدیران گروههای آموزشی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. این مطالعه بصورت پیمایش توصیفی ـ تحلیلی است و انتخاب نمونه (359=
بیشتر
مدیران گروههای آموزشی به عنوان حلقه مرتبط با مدیریت دانشگاهی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان از جایگاه حساس و ویژه‌ای در تحقق اهداف دانشگاهی برخوردارند. هدف این پژوهش ارائه الگویی برای افزایش اثربخشی مدیران گروههای آموزشی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. این مطالعه بصورت پیمایش توصیفی ـ تحلیلی است و انتخاب نمونه (359=
دوره 2، شماره 9 ، بهمن 1390، ، صفحه 209-225
چکیده
هدف این مقاله شناخت میزان رضایت خانوادگی و سلامت روان زنان متاهل شاغل در شرکت هواپیمایی هما (شهر تهران سال 1384) و مقایسه آن در بین کارکنان پروازی و غیر پروازی این شرکت می‌باشد. بدین منظور به بررسی تاثیر متغیرهای دموگرافیک (سن، تحصیلات، میزان درآمد، نوع شغل، تعداد فرزندان و طول مدت ازدواج) بر دو متغیر رضایت خانوادگی و سلامت روان و رابطه ...
بیشتر
هدف این مقاله شناخت میزان رضایت خانوادگی و سلامت روان زنان متاهل شاغل در شرکت هواپیمایی هما (شهر تهران سال 1384) و مقایسه آن در بین کارکنان پروازی و غیر پروازی این شرکت می‌باشد. بدین منظور به بررسی تاثیر متغیرهای دموگرافیک (سن، تحصیلات، میزان درآمد، نوع شغل، تعداد فرزندان و طول مدت ازدواج) بر دو متغیر رضایت خانوادگی و سلامت روان و رابطه بین این دو متغیر با یکدیگر پرداخته شده است. در این مطالعه 51 نفر از زنان متاهل شاغل در بخش پروازی و 51 نفر از زنان متاهل شاغل در بخش غیر پروازی شرکت هواپیمایی هما که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند شرکت داشتند.روش این پژوهش از نوع علّی- مقایسه‌ای بوده و جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. برای سنجش میزان رضایت خانوادگی از تست اینریچ[1] (پرسشنامه رضایتمندی زناشویی) و تست GHQ [2] (پرسشنامه سلامت عمومی) استفاده گردید.
نتایج پژوهش نشان داد که میانگین میزان رضایت خانوادگی و سلامت روان در دو نمونه مورد مطالعه در حد متوسط قرار داشته و نمونه مورد مطالعه در بخش پروازی در مقایسه با گروه مشابه در بخش غیر پروازی از میزان سلامت روانی کمتری، بویژه در زمینه خرده مقیاس‌های اضطراب و اختلال در کارکرد اجتماعی برخوردار بودند.
در این تحقیق بین میزان رضایت خانوادگی و سلامت روان هر دو نمونه رابطه مستقیم و معناداری وجود داشته است. متغیر رضایت خانوادگی ارتباط مستقیم با میزان تحصیلات همسر و ارتباط معکوس با سن زنان و طول مدت ازدواج ایشان داشته است. بین سن همسر، میزان درآمد زوجین، میزان تحصیلات زنان، تعداد فرزندان و شغل همسر با دو متغیر رضایت خانوادگی و سلامت روان رابطه معناداری وجود نداشته است.
محمدحسین کریم؛ سیدمهدی حسینی؛ علی سردارشهرکی
چکیده
چکیده با توجه به اهمیت صنعت بیمارستان، این پژوهش به بررسی کارایی و بهره‌وری در بیمارستان‌های دوازده استان کشور با استفاده از مدل تحلیل فراگیر دادهها بر مبنای روش حداقل سازی عوامل تولید (VRS) و شاخص مالم کوئیست طی دوره زمانی 1395-1385 پرداخته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که کارایی کلیه بیمارستان‌ها در طول دوره مورد بررسی روند صعودی داشته‌اند ...
بیشتر
چکیده با توجه به اهمیت صنعت بیمارستان، این پژوهش به بررسی کارایی و بهره‌وری در بیمارستان‌های دوازده استان کشور با استفاده از مدل تحلیل فراگیر دادهها بر مبنای روش حداقل سازی عوامل تولید (VRS) و شاخص مالم کوئیست طی دوره زمانی 1395-1385 پرداخته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که کارایی کلیه بیمارستان‌ها در طول دوره مورد بررسی روند صعودی داشته‌اند و همچنین استان‌های شمالی نسبت به استان‌های جنوبی از کارایی بالاتری برخوردارند. همچنین در سالهای مورد مطالعه کمترین میزان کارایی فنی مربوط به واحد بیمارستان استان سیستان و بلوچستان بوده است. از طرفی نتایج شاخص مالم‌کوئیست نشان میدهد که در دوره مورد بررسی شاخص تغییر بهره‌وری کل برای 12 استان 034/1 می‌باشد و برای کل استان‌های مورد بررسی تغییرات در کارایی مقیاس، تغییرات کارایی مدیریتی و تغییرات بهره‌وری کارایی فنی کاهش‌یافته، اما افزایش بیشتر در تغییرات کارایی تکنولوژیکی توانسته موجبات افزایش در تغییرات بهره‌وری کل عوامل تولید را فراهم نماید. با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهاد میشود که به‌منظور افزایش کارایی و بهره‌وری در بیمارستان‌ها اقداماتی مانند بهبود کمّی و کیفی خدمات، افزایش توان جذب منابع مالی، ارزیابی مستمر عملکرد، واگذاری ارائه خدمات به بخش غیردولتی، استفاده بهینه از نیروی انسانی، افزایش اختیارات مدیریتی در بیمارستان‌ها و تخصیص بهینه تخت‌ها در دستور کار قرار گیرد.
ابراهیم اخلاصی
چکیده
چکیده سازمان بهداشت جهانی سلامت امری فراتر از «فقدان بیماری یا معلولیت» می‌داند و آن را متضمن توجه خاطر به ابعاد روانی و اجتماعی و معنوی انسانها در نظر میگیرد. پژوهش حاضر بر پایه منطق استفهامی، با استفاده از روش تحقیق مردم نگاری وسیع و با هدف بازنمایی راهبردهای مدیریتی معطوف به ملاحظه «معنویت» در بیمارستان‌های دولتی ...
بیشتر
چکیده سازمان بهداشت جهانی سلامت امری فراتر از «فقدان بیماری یا معلولیت» می‌داند و آن را متضمن توجه خاطر به ابعاد روانی و اجتماعی و معنوی انسانها در نظر میگیرد. پژوهش حاضر بر پایه منطق استفهامی، با استفاده از روش تحقیق مردم نگاری وسیع و با هدف بازنمایی راهبردهای مدیریتی معطوف به ملاحظه «معنویت» در بیمارستان‌های دولتی کلانشهر شیراز انجام شده است. دو پرسش اصلی مقاله عبارتند از: ابعاد فراجسمانی کنشگران اصلی نظام سلامت، مشتمل بر جنبههای روانی، اجتماعی و فرهنگی و معنوی آنها، چگونه مورد توجه تصمیم‌گیران مجموعه‌های درمانی قرار گرفته است؟ هم چنین، مهم ترین مصادیق متعارض با اخلاق پزشکی در میدان‌های مطالعه کدامند؟ آگاهی دهندگان مطالعه شامل پزشکان، مدرسان اخلاق پزشکی، پرستاران، مدیران بیمارستانی، مددکاران اجتماعی، بیماران و همراهان آنها هستند که بر پایه روش نمونه گیری چند سطحی به صورت هدفنمد و غیر احتمالی انتخاب شده‌اند. تحلیل کیفی دادههای حاصل از فرایندهای چندگانه داده یابی از قبیل مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته، تصویر برداری و مرور اسناد بیمارستانی نشان میدهد راهبرد مدیریتی مورد استفاده در میدان‌های مطالعه جهت ملاحظه ابعاد روانی، اجتماعی و معنوی کش گران اصلی نظام سلامت بر حسب مضمون نهایی «تجویزات الزامی‌و ارشادی» و مضامین کلی «معنویت دینی»، «معنویت سازمانی» و «فرهنگ فردی و حرفه‌ای سازمان خدمات» می‌تواند به تصویر کشیده شود. بعلاوه، آرمان مدیریتی «نهادینه سازی معنویت» در مجموعه‌های درمانی غالباً مبتنی بر آموزه‌های دینی، با محوریت «ترجیحات فقهی» محقق شده است.
جعفر ترک زاده؛ معصومه محترم
چکیده
هدف کلی از انجام این پژوهش بررسی رابطه نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایهاجتماعی گروههای آموزشی در دانشگاه شیراز بود. ابزار تحقیق شامل دو پرسشنامه نوع ساختار سازمانی (ترکزاده و محترم، 1390) و پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی بود که پس از محاسبه و تایید روایی و پایایی، توزیع و گردآوری شد. جامعه آماری تحقیق، ...
بیشتر
هدف کلی از انجام این پژوهش بررسی رابطه نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایهاجتماعی گروههای آموزشی در دانشگاه شیراز بود. ابزار تحقیق شامل دو پرسشنامه نوع ساختار سازمانی (ترکزاده و محترم، 1390) و پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی بود که پس از محاسبه و تایید روایی و پایایی، توزیع و گردآوری شد. جامعه آماری تحقیق، شامل تمام گروههای آموزشی دانشگاه شیراز بود که در قالب یک مطالعه چند موردی، 5 گروه به صورت تصادفی انتخاب شدند و کلیه اعضای هیات علمی آنها پرسشنامهها را تکمیل نمودند. دادههای به دست آمده با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد: 1) از دیدگاه اساتید، نوع ساختار سازمانی غالب در دانشگاه، بازدارنده است؛2) سرمایه اجتماعی گروههای آموزشی در حد متوسطی است و از این حیث تفاوتی بین گروهها وجود ندارد؛ 3) نوع ساختار سازمانی دانشگاه، 53/0 از سرمایه اجتماعی گروهها را پیش بینی میکند.
دوره 3، شماره 11 ، تیر 1391، ، صفحه 215-239
چکیده
از دیدگاه جامعه شناسان شهری و شهرسازان انسانگرا، اعتماد ستون فقرات اجتماعات محلی بوده و منجر به افزایش کارآیی و ارتقاء کیفیت زندگی در آنها میشود. از این رو هدف اصلی این تحقیق، بررسی ارتباط بین میزان کارآیی اجتماع محوری محله دولاب با میزان اعتماد در بین ساکنین این محله می‌باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و در آن جهت گردآوری ...
بیشتر
از دیدگاه جامعه شناسان شهری و شهرسازان انسانگرا، اعتماد ستون فقرات اجتماعات محلی بوده و منجر به افزایش کارآیی و ارتقاء کیفیت زندگی در آنها میشود. از این رو هدف اصلی این تحقیق، بررسی ارتباط بین میزان کارآیی اجتماع محوری محله دولاب با میزان اعتماد در بین ساکنین این محله می‌باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و در آن جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش پیمایش و از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که محله دولاب، یک محله اجتماع محور است ولی به دلیل بالا نبودن میزان اعتماد ساکنین محله به نهادهای محلی فعال در زمینه شهرسازی، در حال حاضر نمیتواند از مزیتهای اجتماع محوری خود استفاده کند و این محوریت اجتماعی نیز به دلیل فقدان اعتماد در محله روز به روز در حال کاهش است. بنابراین توصیه میشود که قبل از هر اقدام شهرسازی در محله دولاب، زمینههای لازم جهت ارتقای اعتماد ساکنین نسبت به نهادهای مرتبط شهری و محلی ایجاد شده و از هر گونه اقدامی که منجر به کاهش میزان اعتماد ساکنین میشود پرهیز شود. این تحقیق معتقد است که نظام شهرسازی در ایران بایستی به سمت رویکرد برنامهریزی اجتماع محور با محوریت اعتمادسازی سوق داده شود.
بهرنگ ضابطیان؛ مرضیه موسوی
چکیده
چکیدهامروزه به منظور رفع مشکل کم آبی در کشور از روش انتقال آب بین حوضه‌ای استفاده میشود. این شیوه نه تنها مشکلات کم آبی را در کشور رفع نکرده است بلکه مسائل اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی فراوانی را هم ایجاد کرده است. بطوریکه در سالهای اخیر شاهد افزایش مقاومت‌های محلی و شکل‌گیری جنبش‌های محیط‌زیستی در برابر طرحهای انتقال آب در کشور ...
بیشتر
چکیدهامروزه به منظور رفع مشکل کم آبی در کشور از روش انتقال آب بین حوضه‌ای استفاده میشود. این شیوه نه تنها مشکلات کم آبی را در کشور رفع نکرده است بلکه مسائل اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی فراوانی را هم ایجاد کرده است. بطوریکه در سالهای اخیر شاهد افزایش مقاومت‌های محلی و شکل‌گیری جنبش‌های محیط‌زیستی در برابر طرحهای انتقال آب در کشور هستیم. در این پژوهش به منظور بررسی سازوکارهای برساخت مسائل محیط‌زیستی به بررسی یکی از جنبش‌های محیط زیستی در اعتراض به طرحهای انتقال آب یعنی کارزار مردمی توقف تونل بهشت‌آباد می‌پردازیم. چارچوب مفهومی پژوهش رویکرد برساخت‌گرایی است و روش پژوهش روش مطالعه موردی است. بابررسی داده های پژوهش سه مضمون اصلی برساخت عقلانی مسئله، برساخت روانی مسئله و برساخت عملی مسئله به دست آمد. در برساخت عقلانی مسئله چارچوب اقتصادی، چارچوب محیط زیستی، چارچوب قانونی ، چارچوب بی عدالتی ، بی اعتباری ادعاهای رقیب و تجربه زیسته مردم موثر بودند. در برساخت روانی مسئله ادعاسازان از تقابلهای دوتایی، پیامدهای ناگوار و رهبری کاریزماتیک استفاده کردند و به منظور برساخت عملی مسئله فعالان جنبش از استراتژی جلب حمایت سیاستگذاران، غیرسیاسی کردن جنبش، فتح سنگر به سنگر و استفاده از رسانه‌های مختلف بهره بردند.واژگان کلیدی: برساخت‌گرایی، جنبش‌های محیط‌زیستی، ادعاسازی، سدسازی، انتقال آب،تونل بهشت آباد.
احسان علینی
چکیده
امروزه مسئله فساد اقتصادی در جهان، به یکی از مهم ترین دغدغه های گروه ها و نهادهای اجتماعی و همچنین دولت ها تبدیل شده است. گسترش این پدیده در بیشتر کشورها، جنبه ساختاری و نهادی پیدا کرده است. فساد در طی دو دهه اخیر رشد چشم گیری در ایران داشت است. در مقاله حاضر، نگارنده با استفاده از روش اسنادی و الگوی تحلیلی مبتنی بر تأثیر گذاری سطوح مختلف ...
بیشتر
امروزه مسئله فساد اقتصادی در جهان، به یکی از مهم ترین دغدغه های گروه ها و نهادهای اجتماعی و همچنین دولت ها تبدیل شده است. گسترش این پدیده در بیشتر کشورها، جنبه ساختاری و نهادی پیدا کرده است. فساد در طی دو دهه اخیر رشد چشم گیری در ایران داشت است. در مقاله حاضر، نگارنده با استفاده از روش اسنادی و الگوی تحلیلی مبتنی بر تأثیر گذاری سطوح مختلف اجتماعی (سیاسی، اقتصادی و فرهنگی) بر یکدیگر، به بررسی ریشه ها و فرآیندهای ساختاری شیوع چنین فساد گسترده ای در دستگاه دولتی کشور پرداخته است. بر اساس این الگوی تحلیلی، در دوران پس از انقلاب، با غلبه یابی فرهنگ سیاسی نیروهای مسلط، مشارکت شهروندان و گروه های اجتماعی به انسداد سیاسی انجامید و این امر به وجود آمدن انحصار در بخش اقتصادی را به همراه داشت؛ این انحصار در نهایت منشأ بروز فساد شد. نتایج تحقیق نشان می دهند وضعیت تعامل سطوح یاد شده مثبت نبوده و این امر تأثیرات منفی بر حوزه اقتصادی گذاشته است. در بخش اقتصادی چهار مدل سیاست گذاری غلط را می توان بررسی و ردیابی کرد: دولتی شدن گسترده اقتصاد، رواج سرمایه داری تجاری و مصرف گرایی افسارگسیخته، اتخاذ سیاست های بازتوزیعی و چند نرخی بودن ارز.
مسعود گنجی؛ رضاعلی محسنی؛ منصور شریفی؛ علی‌رضا کلدی؛ حسن ملک
چکیده
مقاله حاضر به بررسی جامعه شناختی نقش کیفیت زندگی در سبک زندگی شهروندان 65 سال به بالای شهرستان بندرماهشهر می پردازد. مقاله حاضر با روش پیمایش در بین شهروندان 65 سال به بالا انجام شده است. 396 شهروند به عنوان نمونه آماری تعیین، از طریق نمونه گیری مطبق و ابزار پرسشنامه داده های آماری آن جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس تحلیل ...
بیشتر
مقاله حاضر به بررسی جامعه شناختی نقش کیفیت زندگی در سبک زندگی شهروندان 65 سال به بالای شهرستان بندرماهشهر می پردازد. مقاله حاضر با روش پیمایش در بین شهروندان 65 سال به بالا انجام شده است. 396 شهروند به عنوان نمونه آماری تعیین، از طریق نمونه گیری مطبق و ابزار پرسشنامه داده های آماری آن جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد: گرچه طبق آمارهای توصیفی، کیفیت زندگی عینی، ذهنی و جمعی در بین شهروندان به ترتیب بیشترین درصد تحقق را داشته اند؛ اما کیفیت زندگی جمعی، ذهنی و عینی به ترتیب بیشترین اثرگذاری کل را روی سبک زندگی داشته اند که می توان نتیجه گرفت سبک زندگی شهروندان سالمند بیشتر تحت تاثیر ابعاد جمعی و ذهنی کیفیت زندگی است تا بعد عینی آن. همچنین برای تحقق سبک زندگی در مفهوم کلی، ترکیبی از به ترتیب کیفیت زندگی جمعی متشکل از سرمایه اجتماعی و یا سایر سرمایه های قابل تبدیل به آن، کیفیت زندگی ذهنی متشکل از سرمایه ذهنی و یا سایر سرمایه های قابل تبدیل به آن، و کیفیت زندگی عینی به ترتیب متشکل از سرمایه های فرهنگی، اقتصادی و سایر سرمایه های قابل تبدیل به آنها، منجر به کنش های تولیدی و مصرفی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در میدان های اجتماعی می شود که سبک زندگی را محقق می کنند.
محمدباقر علیزاده اقدم؛ محمد عباس زاده؛ اصحاب حبیب زاده؛ سارا عبادی یالقوزآغاجی
چکیده
احساس شادی به عنوان یک پدیده روانشناختی و اجتماعی، تحت تأثیر تجربه‌های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط متفاوت اجتماعی است که انسانها برای دستیابی به زندگی سالم و تداوم روابط اجتماعی نیازمند آن هستند. در این مطالعه شادی در رابطه با احساس امنیت مدنظر است، که با فراهم شدن بسترهای احساس امنیت در جامعه، زمینه جهت سرعت بخشیدن به ...
بیشتر
احساس شادی به عنوان یک پدیده روانشناختی و اجتماعی، تحت تأثیر تجربه‌های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط متفاوت اجتماعی است که انسانها برای دستیابی به زندگی سالم و تداوم روابط اجتماعی نیازمند آن هستند. در این مطالعه شادی در رابطه با احساس امنیت مدنظر است، که با فراهم شدن بسترهای احساس امنیت در جامعه، زمینه جهت سرعت بخشیدن به سلامت اجتماعی و پایداری بهداشت روانی و جامعه شاد فراهم خواهد بود. روش تحقیق حاضر پیمایشی و از نوع همبستگی است. نمونهی آماری تحقیق حاضر 381 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز بودند که به روش نمونه‌گیری طبقهای متناسب انتخاب شدند. دادهها به کمک پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوری شده و با استفاده از روشهای آماری آزمون t ، همبستگی و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بعد امنیت مالی، امنیت شغلی و امنیت عاطفی رابطه معنیداری با شادی دانشجویان داشته است.
کرم حبیب پور گتابی
چکیده
مقاله حاضر به بررسی جامعه‌شناسانة سیاست آموزشی در ایران با دستگاه مفهومی «حکومت‌مندی» و براساس چارچوب «تحلیل حکومت» میشل دین، در سه بُعد عقلانیت‌ها / گفتمان‌ها، تکنولوژی‌ها و سوژه‌های حکومت می‌پردازد. پارادایم روش‌شناسیِ مورد استفاده، ترکیبی است از دو روش «تحلیل گفتمان» و «تبارشناسی». جامعه آماری تحقیق ...
بیشتر
مقاله حاضر به بررسی جامعه‌شناسانة سیاست آموزشی در ایران با دستگاه مفهومی «حکومت‌مندی» و براساس چارچوب «تحلیل حکومت» میشل دین، در سه بُعد عقلانیت‌ها / گفتمان‌ها، تکنولوژی‌ها و سوژه‌های حکومت می‌پردازد. پارادایم روش‌شناسیِ مورد استفاده، ترکیبی است از دو روش «تحلیل گفتمان» و «تبارشناسی». جامعه آماری تحقیق را، متون سیاست آموزشی مندرج در قوانین برنامه توسعه در دو دوره پیش و بعد از انقلاب اسلامی ایران تشکیل می‌دهند. یافتهها نشان داد که حکومت‌مندی حاکم بر سیاست آموزشی در ایران، حکومت‌مندی نومحافظه‌کار است که با ایده‌های مسلطی همچون بازگشت به گذشته، حفظ و تثبیت نظم، توجه به ارزش‌ها، هژمونی دولت و تمرکزگرایی مشخص میشود. سیاستهای آموزشی ایران، از طریق ترکیبی از تکنولوژی‌های سلطه / قدرت (حکومت بر دیگران) و خود (حکومت بر خود) اتفاق می‌افتند. همچنین، سوبژکتیویته‌های سیاست آموزشی در برنامههای توسعه پیش و بعد از انقلاب، شکل متفاوتی داشته‌اند. به‌طوری‌که در برنامههای پیش از انقلاب، مهمترین ویژگی سوژه‌ها عمدتاً شامل فنی‌گرایی، حرفه‌ای‌گریی، اشتغال‌زایی و کارآفرینی است، اما در زمان بعد از انقلاب، وجه اخلاقی سوژه‌ها، در کنار وجه حرفه‌ای، غالب گشت. دلالت نتایج بر آن است که هدف غایی سیاست آموزشی در ایران، هدایت رفتار سوژه‌ها وفقِ ارزش‌های غایی حکومت‌مندی نومحافظه‌کار است.
یوسف محمدزاده؛ صمد حکمتی فرید؛ سمیرا عبدالعلی زاد
چکیده
چکیده براساس مطالعات اخیر، از یک‌سو توسعه اجتماعی و سرمایه سلامت، از مهمترین محورهای توسعه و رشد اقتصادی هستند و از سوی دیگر، میزان سلامت افراد بیش از هر عامل دیگری به عوامل محیط اجتماعی ارتباط دارد. طوری‌که سازمان بهداشت جهانی اخیراً بحثی جدی پیرامون عوامل اجتماعی تعیینکننده سلامت را شروع کرده است. لذا در این مطالعه به بررسی ...
بیشتر
چکیده براساس مطالعات اخیر، از یک‌سو توسعه اجتماعی و سرمایه سلامت، از مهمترین محورهای توسعه و رشد اقتصادی هستند و از سوی دیگر، میزان سلامت افراد بیش از هر عامل دیگری به عوامل محیط اجتماعی ارتباط دارد. طوری‌که سازمان بهداشت جهانی اخیراً بحثی جدی پیرامون عوامل اجتماعی تعیینکننده سلامت را شروع کرده است. لذا در این مطالعه به بررسی تأثیر توسعه اجتماعی بر روی سلامت عمومی در ۱۰۱ کشور منتخب جهان از بین کشورهای با درآمد متوسط به بالا طی دوره 1990ـ2010 پرداخته و از نرم‌افزار STATA برای تحلیل دادهها و ارزیابی مدلها استفاده شده است. همچنین برای حصول به نتایج قابل‌اعتماد، در مدلها از هر دو شاخص امید به زندگی و نرخ مرگومیر برای شاخص سلامت عمومی بهره گرفته شده است. نتایج نشان میدهد که شاخص توسعه اجتماعی، در تمامی مدلها در سطح اطمینان ۹۹ درصد تأثیر مثبت و معناداری بر روی امید به زندگی و تأثیر منفی و معناداری بر روی نرخ مرگومیر داشته است. در مدل‌های نهایی ضریب توسعه اجتماعی برای امید به زندگی و مرگومیر به‌ترتیب ۱۶/۳ و ۹۵/۲- بوده است. لذا توسعه شاخصهای اجتماعی ازجمله (فعالیت مدنی، باشگاه‌ها و انجمن‌ها، انسجام درون‌گروهی، اعتماد و امنیت بین‌شخصی، برابری جنسیتیو ادغام اقلیت‌ها)، از مهمترین تعیین‌کننده‌های سلامت عمومی محسوب می‌شوند. بررسی تأثیر سایر شاخصهای اقتصادی ـ اجتماعی هم نشان میدهد که آموزش، تولید ناخالص داخلی سرانه، نرخ مشارکت نیروی کار و اشتغال، مخارج بهداشتی و برنامههای ایمنسازی، تأثیر مثبتی بر روی سلامت عمومی داشته و نرخ تورم و انتشار گاز دیاکسیدکربن، تأثیری منفی بر روی سلامت عمومی دارند.
علی جنادله
چکیده
بوستان‌ها و فضاهای سبز شهری، به‌عنوان بخشی از فضاهای مشاع شهری، علاوه‌بر تأثیرات زیست‌محیطی که از جمله مهمترین کارکردهای درنظرگرفته‌شده برای آنهاست، کارکردها و پیامدهای عمده دیگری نیز دارند. در این مقاله تلاش میشود با ترکیب چهار مدل تأثیرات فضای سبز مشاوران کاربری زمین، مدل ارزیابی تأثیرات سلامتی فضای سبز اسکاتلند، مدل طبیعت ...
بیشتر
بوستان‌ها و فضاهای سبز شهری، به‌عنوان بخشی از فضاهای مشاع شهری، علاوه‌بر تأثیرات زیست‌محیطی که از جمله مهمترین کارکردهای درنظرگرفته‌شده برای آنهاست، کارکردها و پیامدهای عمده دیگری نیز دارند. در این مقاله تلاش میشود با ترکیب چهار مدل تأثیرات فضای سبز مشاوران کاربری زمین، مدل ارزیابی تأثیرات سلامتی فضای سبز اسکاتلند، مدل طبیعت و سلامت شورای بهداشت هلند و مدل چیسورا، مدل جامعی برای ارزیابی تأثیرات اجتماعی بوستان‌ها و فضاهای سبز شهری با تأکید بر مفهوم کیفیت زندگی ارائه شده و نتایج کاربرد آن برای ارزیابی تأثیرات اجتماعی سه بوستان شهری در تهران مورد بحث قرار گیرد. در این مطالعه علاوه بر مطالعات اسنادی و نظری، ترکیبی از روش‌ها و تکنیک‌های کمّی و کیفی از جمله، مشاهده، مصاحبه‌های فردی عمیق و گروهی، پیمایش و... استفاده شده است. براساس نتایج این مطالعه از جمله مهمترین ملاحظاتی که در احداث فضاهای سبز شهری باید مورد توجه قرار داد، تأثیرات آنها بر جنبههای مختلف زندگی اجتماع محلی از جمله تأثیر بر همبستگی اجتماع محلی، برابری و تنوع اجتماعی، امنیت اجتماع محلی، تأثیر بر گذران اوقات فراغت افراد، تأثیر بر ترافیک، و همچنین تأثیر بر ارزش املاک مسکونی و فعالیت‌های اقتصادی و سلامت اجتماع محلی است. همچنین از جمله یافتههای مهم این پژوهش، ضرورت بررسی و شناسایی ادراک ذهنی اعضای اجتماع محلی از فضای سبز شهری مطلوب پیش از احداث هر بوستان و فضای سبز شهری است.
تکتم حنایی؛ فاطمه غلامی
چکیده
در سال های اخیر به مبحث تاب آوری اجتماعی توجه ویژه ای شده است تاب آوری اجتماعی به عنوان توانایی گروه ها یا جوامع برای مقابله با فشارها درمواجهه با تغییرات را می باشد.ازاین رو آموزش و یادگیری می توانند نفش موثری در ارتقا تاب آوری اجتماعی برقرارکند. مقاله حاضر به نقش آموزش و یادگیری در تاب آوری اجتماعی می پردازد. در بیان دیگر افزایش توانایی ...
بیشتر
در سال های اخیر به مبحث تاب آوری اجتماعی توجه ویژه ای شده است تاب آوری اجتماعی به عنوان توانایی گروه ها یا جوامع برای مقابله با فشارها درمواجهه با تغییرات را می باشد.ازاین رو آموزش و یادگیری می توانند نفش موثری در ارتقا تاب آوری اجتماعی برقرارکند. مقاله حاضر به نقش آموزش و یادگیری در تاب آوری اجتماعی می پردازد. در بیان دیگر افزایش توانایی های فردی، تاب اوری فردی و به دنبال آن تاب آوری اجتماعی را افزایش می دهد. مبحث آموزش و یادگیری اولین اصل افزایش توانایی و ورود فرد به اجتماع محسوب می شود. در این راستا، 3متغیر اصلی و15 متغیر وابسته بررسی شد. پژوهش حاضر ازنوع توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیماشی (پرسش نامه) بوده است. با استفاده از روش های آماری همچون تحلیل عاملی و و همبستگی با آزمون اسپرمن و آزمون تی استفاده شد.تا اهداف مورد نظر این پژوهش محققین حاصل شود. جامعه آماری شامل 1811 نفر و براساس فرمول کوکران نمونه آماری تعداد 317 نفر برآوردگردید. سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و مقدار آن 834/0 بود که نشان می دهد پایایی پرسشنامه مطلوب است. همچنین مقدار تأثیر یادگیری بر تاب‌آوری حداقل 29 درصد است که نشان دهنده رابطه همسو و مستقیم تاب‌آوری و یادگیری را نشان میدهد؛ بنابراین بالاتر رفتن سطح آموزش و یادگیری باعث افزایش تاب‌آوری میشود .
سیدمحمد بساطیان؛ مرتضی سالمی قمصری
چکیده
اصولاَ فرایند نظریه‌پردازی در هر دو روش کمی و کیفی مستلزم انجام مشاهدات متعدد است. در فرایند چرخه‌ای تولید علم در هر دو روش، پیوند آشکاری بین نظریه و روش وجود دارد. پیوند بین نظریه و روش بدین‌معنی است که خلق یک نظریه تعامل مستمری است بین مشاهده، تبیین و انجام مشاهدات جدید برای آزمون تبیین اولیه. در این میان نظریه‌های برخاسته از میدان ...
بیشتر
اصولاَ فرایند نظریه‌پردازی در هر دو روش کمی و کیفی مستلزم انجام مشاهدات متعدد است. در فرایند چرخه‌ای تولید علم در هر دو روش، پیوند آشکاری بین نظریه و روش وجود دارد. پیوند بین نظریه و روش بدین‌معنی است که خلق یک نظریه تعامل مستمری است بین مشاهده، تبیین و انجام مشاهدات جدید برای آزمون تبیین اولیه. در این میان نظریه‌های برخاسته از میدان تحقیق؛ به منزله یکی از گونه‌های تحقیق، به دنبال کشف و استدلال از دل دادههای میدانی است که ماحصل حضور محقق در میدان پژوهش است. در این روش، محقق در ارتباط نزدیک با پدیده مورد مطالعه قرار میگیرد و حال اگر مشاهدات خود را در عرصه میدان تحقیق با مشارکت همراه کند، با یکی کردن خود با پدیده مورد پژوهش، زمینه شناختی عمیق و مستحکم از پدیده را فراهم میکند. اما روش‌شناسی کتاب انسان‌شناسی یاریگری گویای سبک علمی و خاص در ارائه یافتههای نگارنده این اثر است. بدین ترتیب که نگارنده به منظور بیان یافتههای خود به مثابه یک مردم شناس، بارها پل ارتباطی برای تولید علم، یعنی قیاس و استقراء را طی میکند؛ با استقراء شروع و با قیاس مباحث خود را کامل میکند. بدین‌صورت که وی از مشاهدات اولیه خود (که در نتیجه زندگی در کنار روستاییان است) برای نظریه‌سازی و از مشاهدات بعدی خود (که در نتیجه پژوهشهای میدانی و کتابخانه‌ای است) برای نظریه-آزمایی بهره میگیرد. از طرف دیگر نظریه‌پرداز نظریه یاریگری جهت آسان فهم کردن و مستدل کردن یافتههای خود، هر دم از نردبان انتزاع پایین می‌آید و آن را با مشاهدات عینی تثبیت میکند. تشریح مفاهیم ذهنی با کمک مصادیق عینی منجر به سهولت درک یافتههای نظری برای مخاطب شده است.
